چرا مژه ها مي ريزند؟


 

نويسنده: دکتر فريده مهتي‌پور، متخصص پوست و مو




 
بسياري از خانم‌هاي ايراني هنگام مراجعه به مطب‌هاي پوست و مو از ريزش مژه‌ها و کم‌پشت شدن آنها شاکي هستند. فرم مژه‌ها و ميزان پرپشتي و طول آنها موضوعي است که به‌طور ژنتيکي تعيين مي‌شود ولي اگر شما مژه‌اي پرپشت يا بلند داشته و بعدا دچار ريزش مو شده باشيد، در اين صورت علل متعددي مي‌تواند عامل اين موضوع باشد که به ترتيب اهميت و توسط متخصص پوست بايد بررسي و درمان شود.
ريزش موهاي مژه مي‌تواند ناشي از انواع التهاب موضعي و عفونت‌ها، بيماري‌هاي خودايمني، بعضي از تومورهاي لبه پلک، بيماري‌هاي داخلي و غدد، وضعيت روحي و رواني و ميزان استرس‌هاي وارده به فرد و نيز عوارض مصرف برخي از داروها باشد. با توجه به پريود زماني و شکل باليني ريزش مژه‌ها و نيز شدت ريزش و وضعيت سلامت زمينه‌اي هر فرد، ممکن است يکي از عوامل فوق عامل ريزش تشخيص داده شده و طبعا درمان خاص آن بيماري براي بيمار تجويز مي‌گردد.

التهاب لبه پلک‌ها
 

در مورد التهاب‌هاي لبه پلک‌ها که عموما به نام بلفاريت ناميده مي‌شود، به دليل تورم و ادم حاصله از اين حالت مژه‌ها راحت‌تر از معمول کنده شده و ريزش آنها تسريع مي‌گردد ولي بايد توجه کنيد که در اين حالت ريزش کامل يک يا چند قسمت از مژه‌ها ناشايع است و فقط به هنگام شستشو و يا مالش پلک‌ها ممکن است تعدادي از مژه‌ها به دست بيمار بيايد. التهاب لبه پلک‌ها مي‌تواند ناشي از عفونت، درماتيت سبوره، آلرژي و يا ضربه و دستکاري محل باشد. عفونت‌هاي ناشي از استافيلوکوک در لبه پلک لازم است سريعا کنترل و درمان شود، در غير اين صورت اگر التهاب به صورت طول کشيده درآيد و يا تکرار گردد، احتمال ريزش مژه‌ها به دليل ادم حاصله وجود دارد. در درماتيت سبوره نيز در واقع يک نوع عفونت پارازيتي در واحد پيلوسباسه در لبه پلک‌ها حادث مي‌گردد و التهاب مشابهي را به صورت تورم و پوسته‌ريزي ايجاد مي‌کند. اين حالت نيز اگر شديد بوده و کنترل نشود، با توجه به کيفيت مزمن بيماري احتمال ريزش مژه خواهد داشت زيرا که در اين حالت مژه آسان‌تر از معمول کنده مي‌شود. بعضي اوقات در حالت‌هاي عفونت شديد سيستميک باکتريال (مانند تب مخملک) نيز ريزش و کم‌پشتي مژه‌ها قابل مشاهده است که البته بعد از رفع بيماري قابل برگشت است. البته عفونت‌هاي ناشايع‌تري از قبيل سل پوستي يا جذام نيز باعث ريزش‌هاي خاصي در ابرو و مژه‌ها مي‌شود که در بيماران معدودي قابل بررسي است و جزو علل شايع بيماري محسوب نمي‌شود. عفونت‌هاي ويروسي شديد که باعث تب و ضعف عمومي مي‌شود، مي‌تواند با ريزش موقت موها از جمله مژه‌ها همراه شود که اين حالت نيز بعدا قابل برگشت است. بعضا التهابات لبه پلک‌ها ناشي از بيماري موضعي يا داخلي نبوده و صرفا به علت ضربه و آسيب از جمله مالش شديد پلک‌ها (در نتيجه خارش مزمن ناحيه) و نيز آلرژي به وسايل آرايشي مختلف از جمله سايه چشم، خط چشم و به ويژه ريمل مي‌باشد. ريمل و خط چشم‌هايي که ضدآب بوده و شستن آنها به آساني صورت نمي‌گيرد، مي‌تواند باعث حساسيت تماسي با آلرژيک شده و التهاب لبه پلک‌ها را به همراه داشته و يا احيانا موقع شستشو باعث مالش شديد مژه‌ها و پلک‌ها شود که در هر دو صورت بيمار با کنده شدن مژه‌ها مواجه خواهد شد.

ريزش موي سکه‌اي
 

يکي ديگر از علل شايع ريزش مژه‌ها که با آن به کرات مواجه مي‌شويم ريزش موي سکه‌اي (آره‌ئاتا) است. در اين حالت تمام يا قسمتي از مژه‌ها به‌طور ناگهاني خالي شده و اين حالت مي‌تواند در ناحيه‌ ابرو و کف سر و... نيز تکرار شود. اين حالت يک بيماري ايمني محسوب شده و با توجه به شدت بيماري، درمان‌هاي خاصي را مي‌طلبد.

علل ديگر
 

بيماري‌هاي داخلي و هورموني از جمله کم‌کاري و پرکاري تيروييد نيز جزو علل کم‌پشتي موها از جمله مژه محسوب مي‌شود. کم‌کاري هيپوفيز و کم‌کاري غده پاراتيروييد نيز در تعداد معدودي از بيماران قابل بررسي است. مصرف مزمن برخي از داروها از جمله داروهاي ضدکلسترول، ضدانعقاد، ضدتيروييد، ايندرال، والپروييک اسيد مي‌تواند با کاهش موها و مژه‌ها همراه باشد. ريزش و خالي شدن مژه‌ها به دنبال مصرف کوکائين نيز گزارش شده است. علاوه بر اين مسموميت با داروهايي مانند بيسموت، آرسنيک و مصرف زياد ويتامين A در بيماران خاصي بايد بررسي شود. مواردي مانند رژيم‌هاي غذايي شديد يا سوءتغذيه مي‌تواند با کاهش عمومي موها از جمله مژه‌ها همراه شود. انواع آنمي به ويژه آنمي فقر آهن و آنمي داسي شکل نيز مي‌تواند باعث ريزش موها و مژه‌ها شود و اصولا در هر بيماري که با شکايت ريزش موها و مژه‌ها مراجعه مي‌کند، بايد بررسي شود. بيماري‌هاي مزمني مانند آکنه روزاسه و پسوريازيس در بيماراني که علايم ديگر بيماري را داشته باشند قابل طرح و بررسي است.بعضا ريزش مژه‌ها به دنبال راديوتراپي جهت تومورهاي کورئيد چشم مشاهده شده است. انواع سوختگي‌ها در ناحيه و نيز احيانا فريز کردن ناحيه به علل خاصي مي‌تواند به التهاب و يا اسکار ناحيه و از بين رفتن موهاي ناحيه منجر شود و اصولا آسيب‌هاي حرارتي (چه گرما و چه سرما) در ناحيه پلک‌ها و حاشيه پلک‌ها مي‌تواند به اسکار و ريزش موي ناحيه منجر شود. يکي ديگر از مشکلاتي که اخيرا با آن مواجه هستيم، تتوي لبه پلک‌ها و پشت پلک‌هاست که امروزه بسيار شايع شده است. بعضي از اين بيماران ممکن است دچار عفونت، التهاب مزمن و يا آلرژي به مواد مورد استفاده شده و در اثر التهاب مزمن و يا بعضا اسکار ناحيه دچار ريزش موي موقت يا دايمي گردند. علاوه بر همه مسايلي که در فوق توضيح داده شده بررسي وضعيت روحي و رواني فرد نيز بسيار مهم بوده و ميزان استرس‌هاي وارده به فرد و نيز نحوه مقابله فرد با استرس‌هاي محيطي قابل بررسي است. برخي از بيماران به ويژه نوجوانان به دنبال حالات روحي مانند تنش، افسردگي، ترس، اضطراب و بي‌قراري دچار حالتي به نام تريکوتيلومانيا مي‌شوند. در اين حالت خود فرد قسمتي از موهاي سر، ابرو يا مژه را در سطوح مختلف کنده و يا شکسته و باعث از بين رفتن آنها مي‌شود. برخي از بيماران از اين کار خود اطلاع نداشته و يا آن را انکار مي‌کنند ليکن معاينه دقيق توسط پزشک و مشاهده نوع و شکل ريزش، تشخيص را مسجل خواهد کرد. البته انواعي از حالت فوق به صورت عادتي و بدون اضطراب و بي‌قراري نيز مشاهده شده است. در نهايت مواردي از ريزش موي يک طرفه مژه‌ها در بيماراني گزارش شده است که تزريقات مکرر سم بوتوکس A را براي بيماري ديستوني يک طرفه صورت مصرف مي‌کنند. در اين حالت در همان سمتي که تزريق مکرر بوتوکس انجام شده ريزش موها و مژه‌ها قابل مشاهده است. توجه کنيد که بسياري از بيماري‌ها يا حالاتي که در فرق به آنها اشاره کرديم ممکن است ناشايع بوده و صرفا در برخي از بيماران و با توجه به بيماري‌ها با حالات زمينه‌اي بيمار قابل بررسي است و مطالعه اين ليست طولاني نبايد باعث نگراني شما شود. در واقع بسياري از مواردي که بانوان عزيز با شکايت ريزش مژه مراجعه مي‌کنند، وضعيت‌هايي موقت مانند مالش شديد، مصرف لوازم آرايش، آلرژي‌هاي مختلف و... مطرح بوده که با درمان‌هايي ساده و موقت قابل رفع مي‌باشند.
خوشبختانه اين مشکل قابل حل است
حالات فوق چنانچه به آسيب و اسکار دايمي لبه پلک‌ها منجر نشده باشد، قابل درمان بوده و پس از رفع علت و عامل اصلي بيماري، مژه‌ها به تدريج حالت و طول طبيعي خود را باز خواهند يافت.
منبع:www.salamat.com