شرط قبول شعرهاي نيمايي

هر شعري، پيامي دارد. هنوز ذهنيت جامعه ي ما، تحليل درستي از شعر سپيد و شعر آزاد ندارد. البته براي من خيلي روشن نيست که اين کار چه قدر ضرورت دارد. مي دانيد که شعر نو و همين شعرهاي نيمايي را ما با ضرورتي قبول کرده ايم؛ والا بي خودي که نمي آييم يک قالب مطلوب را بشکنيم . قالب شعر کلاسيک، قالب مطلوبي است. اگر کسي بگويد نامطلوب است، حرف درستي نزده است. اين وزن و قافيه، چيز خوب و مثبتي است؛ يک چيز منفي که نيست.
اگر آدم بيايد به خاطر سنت شکني، چيز مثبتي را بشکند و چيز ديگري دربياورد، براي اين کار علتي لازم دارد. اصلا نفس سنت شکني، هيچ ايده ي مطلوبي نيست . سنت شکني، حرفي است که هيچ پشتوانه ي منطقي ندارد؛ مگر اين که سنت غلط باشد، يا چيز بهتري در پيش باشد؛ آن وقت آدم سنت را مي شکند. حال که مي خواهيم اين وزن و قافيه را بشکنيم، آن چيز بهتر چيست؟ يا ضرورت کدام است؟

شعر نيمايي، آن ضرورت را بيان مي کرد و مي گفت من مي خواهم مطالب و مفاهيمي را که جديد است، بيان کنم؛ ولي اينها در آن قالبها نمي گنجد. بنابراين، من مجبورم که اين افاعيل را کم يا زياد کنم. يعني به کمک کم و زياد کردن افاعيل، هم مقصود خودم را بيان کنم و هم اصلا دستم باز باشد و يک وقت وزن و قافيه، من را محدود نکند. بنابراين، آن درست است؛ اما اين شعر سپيد - که البته ما اسم آن را شعر آزاد مي گذاريم، زيرا شعر سپيد وزن دارد؛ يعني همان شعر نيمايي - چه ضرورتي را ايجاب مي کند که ما بکلي وزن را بشکنيم؟ شما مي توانيد همين مضمون را در يک چيز موزون بياوريد.
اين مسأله، براي بنده ي حقير که با شما صحبت مي کنم، حل نشده است. البته سالهاست که اين فکر وجود دارد و متعلق به حالا هم نيست. حدود سال 40 در اين فکر بوديم و روي آن، بحث و مطالعه و صحبت کرديم؛ ولي به نتيجه يي دست پيدا نکرديم . در عين حال، چون شعر و عروض نيمايي وزن دارد، آن را قبول داريم.
منبع: حديث ولايت، جلد چهارم، ص 37-36