آموزش حقوق بشر(3)

بخش 3ـ فرايند آموزش حقوق بشر
 

بين آموزش رسمي و غير رسمي بايد تفكيك قائل شد.
آموزش رسمي: آموزشي است كه در مدارس، دبيرستانها و دانشگاهها در چارچوب برنامه هاي درسي صورت ميگيرد.
آموزش غيررسمي: آموزشي است كه خارج از دروس مدارس، دبيرستانها و دانشگاهها انجام گرفته و به كليه فعاليتهاي بخشهاي عمومي و خصوصي تسري پيدا مي كند.

1 ـ آموزش رسمي
 

1 ـ 1 ـ آموزش رسمي فقط بايد توسط پژوهشگر ـ آموزگار حرفه اي و متخصص صورت گيرد. اين آموزگاران آموزش خود را با توجه به ابعاد زير انجام مي دهند:
الف . زندگي اجتماعي: براساس اين تفكر كه بايد بين ارزشهاي ياد داده شده و عمل به آنها هماهنگي وجود داشته باشد. واضح است كه دبستان اولين جايي است كه بايد به كودك نشان داد، به ارزشهايي كه به آنها مي آموزند عمل مي شود.
ب . بعد بين فرهنگي: براساس اين تفكر كه كودكان وبزرگسالاني كه در مدارس كار مي كنند داراي فرهنگ هاي متفاوت هستند و نه داراي يك فرهنگ واحد كه به صورت ذهني و انتزاعي مشخص و تعريف شده است.
ج . آگاهيها: براساس اين تفكر كه اين دانسته ها وآگاهي ها بايد در رفتار هر يك از افراد تبلور و عينيت يابد. اين دانسته ها بايد به درك بهتر از حقوق بشر و عمل در جهت رعايت آن كمك كنند.

2 ـ 1 ـ آموزش رسمي از مقطع آمادگي آغاز و تا دوره دانشگاهي ادامه مي يابد.
 

در هر يك از مقاطع آمادگي، دبستان، راهنمايي و دبيرستان با توجه به شرايط سني و ذهني كودكان و نوجوانان و جوانان، آموزش حقوق بشر با روش كاملا غير مستقيم (از طريق نحوه رفتار و برخورد آموزگار)، با كودكان تا طرح مستقيم مفاهيم حقوق بشرباجوانان صورت مي گيرد.
در دوره دانشگاهي، حقوق بشر نه فقط در دانگده هاي حقوق بلكه در ساير دانشگاهها نيز جزء مواد درسي قرار مي گيرد.

3 ـ 1 ـ آموزش آموزگاران
 

آموزش آموزگاران از اهميت بسيار اساسي برخوردار است. اين آموزش به دو گونه است:
الف . گنجاندن آموزش حقوق بشر در آموزش اوليه آموزگاران: دانشگاهها و مراكز ويزه تربيت معلمين و دبيران، آموزش حقوق بشر را در مواد درسي خود قرار مي دهند.
ب . آموزش ضمن خدمت: اين آموزش باعث مي شود كه آموزگاران برخورد فعال تري در مورد آموزش حقوق بشر به دانش آموزان داشته باشند و در ضمن با تحولات رخ داده در زمينه آموزش حقوق بشر نيز آشنا گردند.
آموزش در دو مرحله مي تواند صورت گيرد:
الف . مرحله اطلاع رساني در خصوص حقوق بشر: كنفرانس، سمينار، دوره هاي كوتاه مدت و غيره.
ب . مرحله يادگيري و آموختن روشهاي آموزشي و پرورشي مربوطه.

4 ـ 1 ـ تهيه و تدوين كتابچه تصويري و كتب و ابزار سمعي و بصري
 

علاوه بر آموزگاران مجرب، آموزش رسمي حقوق بشر تيار به ابزارهاي آموزشي و پرورشي دارد. مهمترين اين ابزارها تهيه و تدوين كتابچه هاي تصويري (سمعي و بصري) و كتب آموزشي و كمك آموزشي حقوق بشر براي مقاطع مختلف مي باشد.

5 ـ 1 ـ تقويت دروس حقوق بشر در دانشكده هاي حقوق
 

ايجاد دوره هاي كارشناسي ارشد حقوق بشر، و شايد گرايش هاي دكتراي حقوق بشر، تقويت و تأكيد بر ارائه واحد حقوق بشر در دوره كارشناسي موجب تنومندشدن كادر علمي در اين زمينه مي گردد.

2 ـ آموزش غير رسمي
 

آموزش غير رسمي موجب عموميت يافتن حساسيت نسبت به رعايت حقوق بشر از طريق مشاركت نهادهاي عمومي و خصوصي مي گردد. آموزش حقوق بشر و آزاديهاي عمومي در نهادهاي عمومي دولتي و غير دولتي از اهميت مضاعفي برخوردار است، زيرا موجب استقرار و گسترش فرهنگ انسان ذيحق و مطالبه كننده ـ حكومت مكلف (خادم) و پاسخگوي و در نتيجه تعميق دولت قانون مدار مي شود.

1 ـ 2 . نهادهاي ذي ربط
 

اين نهادها عبارتند از نهادهاي حكومتي اعم از وزارتخانه، سازمانها، مؤسسات عمومي دولتي، مؤسسات عمومي غير دولتي و به صورت غير مستقيم و با واسطه بخش خصوصي.
آموزش غير رسمي بايد توسط آموزگارا حقوق بشر آموزش ديده بر اساس ويژگيهاي هر دستگاه صورت گيرد اين آموزش در دو بعد انجام مي گيرد:
الف ـ رعايت حقوق بشر و آزادي هاي عمومي شهروندان
ب ـ پاسخ گوي بودن

2 ـ 2 . دستگاههاي خاص
 

بعضي از دستگاهها مورد توجه ويژه قرار مي گيرند. در ايران مي توان از نهادهاي زير نام برد:
وزارت كشور، وزارت اطلاعات، وزارت آموزش و پرورش (كادر اداري)، گزينش، هيأتهاي رسيدگي به تخلفات و اصولا مراجع شعبه قضايي اداري، شهرداريها، قضات، سازمان زندانها، سازمان حفاظت محيط زيست، وزارت كار و امور اجتماعي، سازمان بهزيستي، وزارت بهداشت و درمان، نيروهاي انتظامي، صدا و سيما.

3 ـ 2 . آموزش آموزگاران حقوق بشر در آموزش غير رسمي
 

آموزش آموزگاران حقوق بشر در آموزش غير رسمي نيار به اشخاصي دارد كه جهت آموزش حقوق بشر براي پرسنل نهادهاي عمومي آموزش ويژه ديده باشند.

4 ـ 2 . تهيه و تدوين آيين هاي رفتاري (كدهاي رفتاري)
 

براساس تنوع و ماهيت كار بعضي از دستگاه هاي اداري، آيين رفتاري (كدهاي رفتاري) تهيه و تدوين و بين پرسنل آن دستگاه توزيع شده و آموزش داده مي شود.

5 ـ 2 . نقش مؤثر صدا سيما و شهرداريها
 

آموزش عمومي حقوق بشر از طريق برنامه كوتاه مدت در صدا وسيما بسيار مؤثر است.
فعاليت خاص شهرداريها در زمينه آموزش همگاني (اجتماعي) در زمينه هاي مختلف حقوق بشر توصيه مي گردد، خصوصا در زمينه هاي:
ـ حقوق و تكاليف شهروند؛
ـ زنان؛
ـ كودكان؛
ـ مشاركت سياسي؛
ـ حقوق سنديكايي؛
ـ حقوق محيط زيست؛
ـ حقوق اقتصادي و اجتماعي.
شهرداريها مي توانند اين مهم را از طريق آفيش ـ ابزار سمعي و بصري برقراري دورههاي كوتاه مدت ـ برنامه هاي هنري و فرهنگي ديگر انجام دهند.
منبع:www.lawnet.ir