و اين بار موريانه اي با نام استئوپروز


 

نويسنده:دکتر سيد ضياءالدين مظهري




 
پوکي استخوان يا استئوپروز و همچنين کاهش تراکم استخوان ها يا استئوپني گرچه تظاهرات باليني خود را در دوران ميانسالي و سالمندي نمايان مي سازند، ولي بذر آنها در ايام کودکي و نوجواني افشانده مي شود و با عدم بهره مندي از تغذيه مناسب و فعاليت هاي بدني لازم، در طول زمان بذرهاي اوليه ريشه دوانده و پرورش مي يابند. با توجه به عوامل مساعد کننده بروز پوکي استخوان که مهم ترين آنها را ژنتيک، نوع تغذيه، هورمون هاي داخلي و فعاليت هاي بدني ذکر نموده اند، در ساکنين قاره آسيا بالاترين رقم شکستگي هاي استخوان به خصوص لگن گزارش شده است. البته علاوه بر شکستگي لگن، پوکي استخوان قادر به آسيب رساندن به استخوان نواحي مختلف بدن از جمله مچ دست وپا، ستون فقرات، گردن و استخوان ران نيز مي باشد. با بهبود کيفيت تغذيه و تغيير روش زندگي به شرح زير مي توانيم تا حد قابل توجهي ميزان بروز و گستردگي شيوع پوکي استخوان و شکستگي ها را کاهش بدهيم.

نوع و مواد غذايي مصرفي:
عدم استفاده از منابع شير و لبنيات. کم چربي و ساير مواد غذايي حاوي کلسيم مثل انواع کلم ها، بادام، کنجد و غيره زمينه پوکي استخوان را فراهم مي آورد. از طرف ديگر زياده روي در مصرف مواد حاوي پروتئين، نمک طعام، نوشيدني هاي حاوي کافئين و نوشابه هاي گازدار (به علت فسفاتي که در ترکيبات خود دارند)، بروز پوکي استخوان را تسريع خواهد نمود، به خصوص در افراد سيگاري و به ويژه در خانم ها اين مسأله جدي تري تلقي مي شود، خانم هاي سيگاري داراي هورمون استروژن کمتري هستند و سن يائسگي آنها پايين تر است. عدم دريافت ويتامين D کافي در سنين کودکي به خصوص عدم توجه به دادن مکمل ويتامين هاي D و A از روز پانزدهم تولد کودکان، موجبات ابتلاي آنها را به نرمي استخوان در سنين پايين و پوکي استخوان در سنين بالا فراهم خواهد ساخت. مهم ترين منبع سازنده ويتامين D3، نور خورشيد است و تابش مستقيم خورشيد به پوست به مدت ده دقيقه در روز يا دو بار در روز به مدت 5 دقيقه، ويتامين D لازم را تامين خواهد نمود.اخيراً معلوم گرديده ويتامين K در تنظيم کلسيم و ساختار و استحکام اسکلت، وظايفي را بر عهده دارد، لذا براي دريافت اين ويتامين گنجانيدن سبزيجاتي مثل انواع کلم ها و به خصوص کلم براکلي، کاهو و اسفناج مي تواند کمک کننده باشد. انجام فعاليتهاي منظم بدني نيز در چهارچوب برنامه مناسب نه تنها بر روي سلامتي استخوان هاي بدن در هر سني تأثيرگذار است، بلکه در تامين و تثبيت سلامتي بدن نيز خالي از فايده نخواهد بود. مصرف بسياري از داروها مانند داروهاي حاوي کورتيکواستروئيد موجب پوکي استخوان مي شود.
منبع:نشريه دنياي تغذيه - ش100