سوخت هاي جايگزين


 

ترجمه ونوشته: مهندس کيوان بني هاشمي




 
شرکت VIALLE به گونه اي پيوسته در تلاش است تا روز به روز نقش جدي تر و گسترده تري در زمينه توسعه، معرفي و توزيع جايگزين سيستم هاي سوخت جايگزيني براي مشتريان خود داشته باشد. اين شرکت هلندي با استفاده از مجموعه اي از تکنولوژي هاي پيشرفته که عمدتاً ابداعي خودش و همچنين با استفاده نقطه نظرات مشتريان است، راه حل هايي نوآورانه را با ارزش افزوده ي فوق العاده، براي مشتريان خود داشته است. اينها ديدگاه ها و استراتژي اين شرکت در زمينه ي سوخت هاي جايگزين است. با انتخاب اتوگاز شما نشان خواهيد داد که به کيفيت هوا و وضعيت محيط زيست احترام مي گذاريد چون ميزان دي اکسيد کربن خروجي از اگزوز اتومبيل هايي که اتوگاز استفاده مي کنند، به ميزان قابل ملاحظه اي پايين تر از انواع بنزين سوز است. يکي از مهمترين عوامل ايجاد گرمايش زمين و وضعيت گازهاي گلخانه اي، ناشي از دي اکسيد کربن است. نتايج به دست آمده از آزمايش هاي گوناگون اخذ شده از آژانس هاي مستقل ثابت کرده که اتوگاز يک سوخت بي نهايت پاک است.

اتوگاز چيست؟
 

اتوگاز که LPG يا گاز مايع تحت فشار نيز ناميده مي شود، يک سوخت ارزان و پاک است که مي تواند به عنوان انتخابي بسيار مناسب براي اتومبيل هاي مدرن امروزي باشد. اتوگاز يک سوخت ترکيبي شامل مقاديري از پروپان و بوتان بوده که مقادير آنها بسته به بازارهاي مختلف، متفاوت است. اتوگاز در فرآيند استخراج گاز طبيعي و تصفيه ي نفت خام به دست مي آيد که در فشار معمولي به صورت گازي است و چنان چه فشار را افزايش دهيد، تبديل به مايع شده و در آن صورت مي توان آن را در مخزن سوخت اتومبيل ذخيره سازي کرد.
اتوگاز خالص، هيچ بويي ندارد امّا براي اينکه در صورت نشست بتوان آن را تشخيص داد، ماده اي به آن اضافه مي کنند که بودار شود. گازهاي خروجي از اگزوز اتومبيل هاي مصرف کننده اين سوخت، فاقد هرگونه ذرات معلق بوده و محتويات دي اکسيد کربن آنها در مقايسه با يک اتومبيل بنزين سوز 15 درصد کمتر است. رانندگي با چنين اتومبيل هايي بسيار راحت است و تفاوت قابل ملاحظه اي با اتومبيل بنزيني ندارد. با استفاده از تکنولوژي و سيستم LPi موجود در بازار که مي توان روي اتومبيل نصب کرد ابتدا وسيله نقليه، حرکت خود را با بنزين آغاز مي کند و به فاصله کوتاهي به طور خودکار به استفاده از اتوگاز سوئيچ مي کند.

آيا اتوگاز ايمن است؟
 

بله، چون مي بايست براي ذخيره سازي و حمل ونقل آن از بهترين تجهيزات ايمني استفاده شود. قطعات سيستم اتوگاز توسط آژانس هاي مستقل تحت بازرسي قرار مي گيرد تا سازگاري آنها با مقررات ايمني تدوين و مشخص شده، دقيقاً بررسي شود. بهره برداري از وسيله ي نقليه اي که از اتوگاز استفاده مي کند، از نظر ايمني هيچ گونه تفاوتي با خودروهاي بنزيني و گازوئيلي ندارد.

آيا اتومبيلي که اتوگاز مصرف مي کند، سوخت بيشتري را مورد استفاده قرار مي دهد؟
 

بله، در مقايسه با بنزين و گازوئيل در حجم مساوي ذخيره انرژي آن کمتر است و بنابراين مصرف اتوگاز در مقايسه با بنزين به ميزان 10 تا 20 درصد بيشتر است. البته تعيين ميزان دقيق مصرف بستگي به فاکتورهاي مختلف شامل ميزان پروپان و بوتان موجود در اتوگاز دارد.

آيا اتوگاز با تمامي موتورهاي بنزيني سازگاري دارد؟
 

خير. موتورهايي هستند که با اتوگاز سازگاري ندارند. در بسياري از موارد نياز به انجام تغييراتي در موتور براي استفاده از اتوگاز وجود دارد و براي موتورهايي که ممکن است سازگاري براي استفاده از اتوگاز نداشته باشند، شرکت ويال تکنولوژي LPxi را پيشنهاد مي کند.

آيا دستگاه هاي سوخت رساني کافي براي اتوگاز وجود دارد؟
 

بله. درحال حاضر در قاره اروپا 30 هزار ايستگاه سوخت رساني اتوگاز در دسترس همگان قرار دارد که غالباً به همراه دستگاه هاي سوخت رساني بنزين است. ضمناً در اغلب کشورهاي اروپايي نيز شبکه هاي سوخت رساني مخصوص اتوگاز نيز به صورت ملي نصب شده و قابل بهره برداري هستند. اطلاعات مربوط به اين ايستگاه ها را مي توان از طريق اينترنت با دفترچه هايي که بدين منظور تهيه شده، به دست آورد.

آيا نصب اين دستگاه، کاهش فضاي صندوق بار را در به همراه دارد؟
 

خير. در اغلب وسايط نقليه راه حل هاي مختلفي در مورد مخزن ذخيره اين سوخت وجود دارد که مي تواند از همان مخازن سنتي سيلندري شکل و يا هلالي شکل استفاده کرد که قابليت نصب در داخل يا زير کف اتومبيل، جايي که معمولاً تاير يدکي در آنجا قرار مي گيرد دارند. شرکت ويال تأمين کننده ي يک کيت تعمير تاير به همراه يک کمپرسور فشار بالاست که با قابليت اتصال به فندک مي تواند جايگزين تاير يدکي شود. البته امکان حمل تاير يدکي نيز در فضاي بار وجود دارد.


میزان نیروی تولیدی برحسب کیلو وات در دوره های مختلف را در نمودار مشاهده می کنید.شتاب اتومبیل در اثر استفاده از lpi افزایش پیدا می کند.

آيا شعاع حرکتي کاهش پيدا خواهد کرد؟
 

خير. کاملاً برعکس چون در اتومبيلي که راننده حق انتخاب استفاده از بنزين و اتوگاز را دارد قطعاً شعاع حرکتي بيش از زماني است که اتومبيل فقط از بنزين استفاده مي کند. در سيستم هاي ساخت ويال چون همراه با جديدترين تجهيزات الکترونيکي عرضه مي شود سيستم، بعد از هر سوخت گيري مي تواند به طور اتوماتيک روي حالت استفاده از اتوگاز سوئيچ کند. در اتومبيل هاي مجهز به سيستم ويال راننده مي تواند از طريق يک سوئيچ انتخاب در جلو داشبورد بين اتوگاز و بنزين يکي را انتخاب کند.

با 70 ليتر سوخت تا چه ميزان مي توان حرکت کرد؟
 

در نمودار مشخص گرديده که ميزان و طول مسير حرکت با چنين حجمي از سوخت هاي مختلف بر اساس کيلومتر چگونه است:

آيا با افزايش تقاضا براي اتوگاز، قيمت آن افزايش خواهد يافت؟
 

خير. برخلاف بنزين و گازوئيل، اتوگاز ارتباط مستقيمي از نظر قيمت، با نفت خام ندارد. همان گونه که ذکر شد اتوگاز از استخراج گاز طبيعي و پالايش نفت خام به عنوان يک محصول فرعي به دست آمده و توليد مي شود.

آيا گشتاور موتور در استفاده از اثر گاز، کاهش پيدا مي کند؟
 

خير البته به شرطي که از سيستم LPi استفاده شود. تکنولوژي Lpi فقط توسط ويال عرضه مي شود و تزريق اتوگاز مايع، همان کارآيي و نيروي توليدي ناشي از به کارگيري بنزين را ايجاد مي کند.

آيا صداي موتور در اثر استفاده از اتوگاز کاهش مي يابد؟
 

بله. چون عمل احتراق اتوگاز در داخل محفظه احتراق به صورت يکنواخت تر انجام مي گيرد لذا صداي توليدي موتور کاهش يافته که ميزان اين کاهش صدا در مقايسه با انواع بنزيني کمتر و در مقايسه با انواع ديزلي بسيار کمتر است.

در نمودار تفاوت های استفاده از اتو گاز بنزین و گازوییل را از نظر طی مسافت در قبال پرداخت 50 یورو جهت خریداری بنزین طی می کند، حدود 250 کیلومتر است. مسافتی که با پرداخت 25 یورو جهت خریداری گازوییل طی می کند حدود 380 کیلومتر است. مسافتی که با پرداخت 25 یورو جهت خریداری اتو گاز طی می کند حدود 560 کیلومتر است .

آيا هر اتومبيلي قابليت تبديل به استفاده از اتوگاز دارد؟
 

خير. فقط اتومبيل هاي بنزين سوز قابليت تبديل به اتوگاز را دارا هستند. غير از اين اتومبيل هاي داراي گيربکس اتوماتيک و يا مجهز به تکنولوژي توربوشارژ هيچ گونه مشکلي براي تبديل به LPi ندارند. شرکت ويال برنامه بسيار گسترده اي براي ارائه سيستم هاي LPi جهت 900 گونه مختلف را در دست تهيه دارد. اين سيستم براي استفاده در هر مدل اتومبيلي توسط متخصصين، دقيقاً مورد آزمايش و بررسي قرار مي گيرد و در واقع اين سيستم براي هر مدل اتومبيل، به طور اختصاصي ساخته مي شود.

آيا در صورت نصب تجهيزات اتوگاز، گارانتي اصلي اتومبيل حفظ خواهد شد؟
 

به طور کلي بله، در اغلب موارد گارانتي کارخانه سازنده حتّي بعد از نصب سيستم LPi به قوت خود باقي خواهد ماند. البته موتورهايي هستند که براي استفاده و تبديل به اتوگاز از شرايط ضعيف تري برخوردارند و کمتر مناسب اين کار هستند. در چنين مواردي نمايندگي فروش در صورت صدمه ديدن موتور (که ناشي از استفاده و تبديل به اتوگاز بودن باشد) از پوشش گارانتي آن صرف نظر خواهد کرد. براي موتورهاي حساس، شرکت ويال تکنولوژي LPxi را پيشنهاد و توصيه مي کند.

ميزان صرفه ي اقتصادي
 

صرفه جويي که در اين راستا، نصيب مالک اتومبيل مي شود، بستگي به قسمت هاي اتوگاز و بنزين دارد همين طور سيستم هاي ماليات در کشورهاي مختلف، ميزان مصرف سوخت در هر اتومبيل و ساير عوامل مانند دوران رکورد اقتصادي را نبايد از نظر دور داشت.

آشنايي با تکنولوژي Lpdi
 

(Liquid Propane Direct Injection) تکنولوژي تزريق مستقيم پروپان مايع در واقع قدم بعدي در توسعه ي سيستم LPi بوده که به جاي آنکه اتوگاز ابتدا تبخير شده و سپس مورد استفاده قرار گيرد، به صورت مايع و مستقيماً تزريق مي گردد. در اين سيستم سوپاپ هاي ورودي در حقيقت از مدار خارج شده و پروپان مايع از طريق انژکتورهاي بنزيني مستقيماً داخل سيلندر پاشيده مي شوند. مزاياي قابل ملاحظه اي براي اين سيستم وجود دارد، انجام سرويس و تعمير آن به آساني امکان پذير است چون اصولاً نيازي به آن ندارد و به دليل اينکه تزريق سوخت مستقيماً انجام مي گيرد هيچ گونه فيلتري براي آن وجود ندارد که نياز به تعويض داشته باشد. از آنجايي که نيازي به انجام هيچ گونه تغييري در سيستم خنک کننده نيست لذا تمامي نيروي موتور در دسترس راننده بوده و کاهش 20 درصدي دي اکسيد کربن را به همراه دارد. درصورت استفاده از اين سيستم چه در اتومبيل هاي نو، چه در اتومبيل هاي موجود، استاندارد يورو 5 باقي خواهد ماند. تزريق مستقيم، اين امکان را به وجود مي آورد که دقيقاً بتوان ميزان مصرف سوخت را اندازه کرد.

تکنيک
 

در سيستم Lpdi يا تزريق مستقيم پروپان مايع، از مخزني استفاده مي شود که در داخل آن پمپ هاي غشايي وجود دارد. وجود پمپ باعث افزايش فشار در سيستم شده وگردش سوخت را ايجاد مي کند. قلب اصلي سيستم LPdi واحدي به نام FSU يا انتخاب سوخت است که امکان انتخاب راحت و بدون دردسر از اتوگاز به بنزين و بالعکس را فراهم مي آورد. بنزين و اتوگاز به درون FSU وارد شده و سوخت انتخاب شده به سوي پمپ فشار هدايت مي گردد که بدين ترتيب فشار سوخت قبل از تزريق به 100 بار افزايش پيدا مي کند.
يکي از ويژگي هاي فيزيکي اتوگاز اين است که تحت شرايط خاص، در اثر گرما تبخير مي شود در نتيجه زمان استارت طولاني تر از موتورهاي بنزيني است که براي به حداقل رساندن اين تأخير، پمپ اتوگاز از لحظه اي که در اتومبيل باز مي شود، به کار مي افتد تا بدين ترتيب فشار لازم زودتر ايجاد شود. افزايش فشار باعث مي گردد چنان چه سوختي به صورت گاز در سيستم باقي مانده باشد، در اثر فشار آن مجدداً تبديل به مايع گردد.

منابع: www.vialle.nl
ماهنامه ي نوآور، شماره ي 67.