بچه ها؛ بستني يخي ممنوع!

تابستان فصل بستني است چطور از آن لذت ببريم.
فصل تابستان داغ که از راه مي رسد، بچه ها درخانه بي کار نمي نشينند و دوست دارند به کلاس هاي آموزشي واماکن تفريحي بروند. دراين رفت وآمدها بستني يکي از خوراکي هاي مورد علاقه ودلچسب کودکان است. شايد بتوان گفت براي آن ها روزي نيست که بدون بستني شب شود. درهر خياباني هم تا دل تان بخواهد سوپر مارکت هايي با يخچال هاي ويتريني پراز بستني هاي رنگارنگ و حتي شيريني فروشي ها و بستني فروشي هايي به چشم مي خورند که آدم بزرگ ها را هم به وسوسه مي اندازند! ديگر از کوچولوها چه انتظاري داريد؟ نکته اين است که بستني براي بچه ها مضر است يا مفيد. چقدر بخوريد وکدام ها را بخورند يا نخورند. دکتر کوشانفر به پرسش هاي ما پاسخ مي دهد.

بستني ازديد دندانپزشکي
 

مادران بايد به روش هاي مبتکرانه به کودک خود آموزش دهند تا بلافاصله بعد از خوردن بستني، دندان ها و زبان خود را مسواک بزند زيرا قند باقي مانده روي دندان ها منبع تغذيه اي مورد نياز باکتري هاي دهان است.اين باکتري ها قند را مصرف مي کنند ودرعوض اسيد توليد مي کنند؛ اسيد توليد شده توسط باکتري ها سبب پوسيدگي و خرابي دندان ها مي شود. تميز نگه داشتن ومراقبت از دندان هاي شيري اهميت زيادي دارد. دندان هاي شيري 4تا 6 سالگي دردهان کودک باقي مي مانند ونگهداري از آن ها بر رويش دندان هاي دائمي کودکان هم مؤثراست، به عبارتي داشتن دندان هاي سالم مشروط به نگهداري و مراقبت جدي از دندان هاي شيري است.

ارزش غذايي بستني
 

مواد تشکيل دهنده بستني هاي پاستوريزه وسالم عبارتند از: شير، خامه، چربي هاي گياهي يا جانوري، شکر، يخ، مواد طعم زا و رنگ هاي مجاز خوراکي.
ارزش غذايي بستني به مواد تشکيل دهنده و فرمول ساخت آن بستگي دارد؛ اما به طورکلي در مقايسه با شير، بستني پروتئين و چربي بيشتري دارد. اگر بستني در شرايط مناسب و بهداشتي تهيه شود، حاوي ويتامين هاي شير (يعني C,E,A,B1,B2,B3) و مواد معدني از قبيل سديم، کلسيم، پتاسيم ، گوگرد وفسفر است.
اگر بستني از شير تازه وپاستوريزه تهيه شده باشد مي تواند منبع پروتئين و کلسيم مناسبي براي کودک باشد؛ اما زياده روي درمصرف بستني ممکن است کودک را از خوردن غذاهاي ديگر دل زده کند. به علاوه قند بستني کالري زيادي را به بدن مي رساند. بنابراين زياده روي در مصرف آن مي تواند کودک را چاق کند. بستني خنک است ويکي از مزاياي آن کاهش دماي بدن درروزهاي گرم تابستاني و در نتيجه کاهش تعريق بدن است.

بستني را ليس بزن مامان
 

متخصصان معتقدند، گاز زدن بستني، مي تواند سبب تحريک اعصاب دندان هاي کودک شود پس بهتر است به فرزندتان ياد دهيد بستني اش را ليس بزند.

قبل از بعد از بستني خوراکي هاي گرم نخوريد.
 

بستني سرد است و خوردن نوشيدني هاي گرم و حتي غذاي داغ قبل و بعد از خوردن بستني، مي تواند سبب ايجاد ترک روي دندان هاي فرزندتان شود.پس به ترتيب خوراکي هايي که به او مي دهيد دقت داشته باشيد.

بستني هر چند وقت يک بار
 

توصيه مي کنيم از دادن روزانه ومداوم بستني به کودکان نوپا خودداري کنيد زيرا قند وچربي زياد اين خوراکي سبب افزايش احتمال چاقي و اضافه وزن کودک مي شود.

بستني غذا نيست
 

بايد توجه داشته باشيد بستني را نبايد به عنوان يک وعده غذايي کودک تان درنظر بگيريد. براي خردسالان چند قاشق مربا خوري بستني کفايت مي کند. اگر فرزندتان دچار اضافه وزن است، همين مقداري بستني را هم نبايد به او بدهيد.

کدام بستني را برايت بخرم دلبندم؟
 

بستني هاي ساده از هر نظر براي سلامت کودک بهترند، زيرا رنگ و افزودني مضري ندارند. بستني هاي رنگي و مغز دار علاوه بر داشتن انواع رنگ ها و افزودني هاي شيميايي ممکن است حاوي مغزهاي آلوده ومانده باشند. ميوه ومغزهاي مانده معمولاً فاسدند يا به باکتري هايي آلوده هستند خوردن اين نوع بستني ها مشکلاتي را براي دستگاه گوارش ايجاد مي کند.

اول وانيلي
 

مواد طعم زا وافزودني هاي شيميايي و حتي انواع ميوه و مغزها ممکن است براي کودکان حساسيت زا باشند. مثلاً بعضي بچه ها به بستني هاي کاکوئويي، برخي به بستني هاي حاوي آجيل و برخي هم به بستني هاي طعم دار حساسيت نشان مي دهند. پس بهتراست تا چند وقت فقط بستني وانيلي ساده به فرزندتان بدهيد سپس بنا به اطلاعاتي که از کودک تان داريد مي توانيد هر چند وقت يک بار نوعي از بستني جديد را به او بدهيد.
اگر فرزندتان به هر نوع بستني حساسيت نشان داد ديگر آن بستني را به کودک تان ندهيد.

چکار کنيم فرزندمان سردرد نگيرد؟
 

به او ياد بدهيد هنگام خوردن بستني آن را زياد در دهانش نگه ندارد و از چرخاندن بستني وبرخورد آن با سقف دهانش خودداري کند.

بستني چقدر کالري دارد؟
 

100 ميلي ليتر بستني ، 100 کيلو کالري انرژي به بدن مي رساند البته اين ميزان به فرمول توليد بستني هم بستگي دارد، يعني اين که ممکن است يک نوع بستني خامه و شکر بيشتري داشته باشد و بستني ديگري از سفيده تخم مرغ و شير بيشتري تشکيل شده باشد.

مگر بستني هم آلوده مي شود؟
 

قسمت اعظم بستني را شير تشکيل داده؛ اما متخصصان مي گويند به دليل وجود ترکيبات ديگر وتغييرات قابل توجه اين شير در فرآيند توليد، نمي توان بستني را جايگزين لبنيات دانست. شير ماده غذايي است که به راحتي تحت آلودگي هاي ميکروبي قرار مي گيرد و اگر بستني از شير دام هاي آلوده وبيمار تهيه شود، مي تواند اين آلودگي ها را با خود به همراه داشته باشد وبه شما منتقل کند. اگر بستني درکارخانجات صنايع غذايي معتبر وتأييد شده وزارت بهداشت تهيه شده باشد، احتمال آلودگي ميکروبي براي آن وجود ندارد؛ اما اگر بستني در شرايط مناسب پاستوريزه وهموژنيزه نشود، مي تواند به ميکروب هايي آلوده شود و کودکان را بيمار کند.

سردرد بستني ديگر چيست؟
 

گاهي فرزندتان با اشتياق بسته بستني اش را باز مي کند و بستني اش را گاز مي زند وناگهان دادش هوا مي رود! چرا که با خوردن بستني، درد را در ناحيه پيشاني اش احساس کرده است. مسئله خيلي ساده است، فرزندتان بستني خنک را در دهان گذاشته و ناگهان گلو و فضاي دهان او با ماده اي سرد در تماس قرار گرفته اند، اين سرما باعث انبساط نگاهاي رگ هاي خوني ودر نتيجه تحريک گيرنده هاي درد مي شود.

حالا چرا سردرد مي گيرد؟
 

درسقف دهان يک گيرنده دمايي وجود دارد که خيلي هم حساس است؛ اين گيرنده مراقب است که با ايجاد تغييرات شديد دمايي سريعاً به مغز فرمان دهد تا براي حفظ شرايط خود اقدام کند. مثلاً با سرد شدن دهان، اين گيرنده احساس مي کند الان است که کارش تمام شود، بنابراين پيام مي فرستد که اين جا سرد شده، مغز هم ناگهان عروقش را گشاد مي کند تا خون (اين ماده جاري گرم وحياتي بدن) را بيشتر دريافت کند؛ مبادا سردش شود، عواقب اين گشاده شدن عروق هم به صورت سردرد نصيب فرزندتان مي شود.

اجازه ندهيد فرزندتان بستني يخي بخورد.
 

بستني هاي يخي، حتي بستني هاي يخي خانگي، بافت سختي دارند وممکن است در دراز مدت سبب ايجاد سائيدگي يا پوسيدگي هايي روي دندان هاي شيري و سست کودک شوند. تهيه بستني درخانه و منجمد کردن آن، سبب از بين رفتن بافت و خواص پروتئين هاي شير مي شود واين بستني ها ارزش تغذيه اي خود را از دست مي دهند. گويي فقط داريد شکر مصرف مي کنيد!

چه موقع بستني قدغن است
 

توصيه مي شود درمواقعي که کودک تب دارد يا سرما خورده است به او بستني ندهيد.
کودکاني که سابقه برونشيت دارند هم بهتر است از بستني استفاده نکنند، زيرا بستني سرد است و سبب ايجاد حساسيت و درد در گلوي بچه ها مي شود که براي بچه ها مناسب نيست. بهتراست کودکان تا بهبودي کامل بستني نخورند و به جاي آن از شير وعسل يا مخلوط شير وميوه به عنوان ميان وعده تغذيه کند.

عوارض خوردن بستني آلوده
 

اگر کودک بستني آلوده و بستني که در شرايط غير بهداشتي تهيه شده را بخورد، ممکن است دچار مسموميت، تب مالت، کاهش تمرکز واسهال و استفراغ شود. درحال حاضر در فصل گرم سال به سر مي بريم و احتمال آلودگي ها خيلي بيشتر شده ، بنابراين توصيه مي کنيم براي فرزندان عزيزتان از بستني هاي پاستوريزه که مهر استاندارد ايران را دارند تهيه کنيد وحتي الامکان از خوردن بستني هايي که در بستني فروشي ها (حتي بستني فروشي هاي زنجيره اي ومشهور) تهيه مي شوند خودداري کنيد.
مادران مي توانند بستني را درفهرست ميان وعده هاي کودک شان قرار دهند؛ اما بايد در مصرف آن اعتدال را رعايت وبه اين نکات دقت کنند.
منبع:نشريه شهرزاد، شماره22.