تغذيه و سلامت دندان

تغذيه خوب براي داشتن دندان هايي مقاوم ،محکم ،سالم و سفيد و نيز لثه هايي سالم ضروري است.امروزه ،در فروشگاه ها هزاران محصول وجود دارد و سازندگان آنها ادعا مي کنند که از دندان ها محافظت و آنها را سفيد مي کند و يا سفيدي دندان ها را باز مي گرداند .اما، بيشتر اين محصولات از مواد شيميايي و شيرين کننده هاي مصنوعي ساخته شده است که نه تنها از دندان ها محافظت نمي کند بلکه مشکلاتي در دهان و دندان نيز به وجود مي آورد.

خمير دندان
 

خمير دندان هاي شيميايي بيشتر از وترجنت ها ،مرطوب کننده ها، شيرين کننده ها، مواد سوزش آور مواد رنگي ،نگهدارنده ها و مواد ضد پلاک تشکيل يافته است .ما دندان هاي خود را مسواک مي کنيم تا از کرم خوردگي آنها پيشگيري کنيم؛اما،اين خمير دندان ها خود داراي شکر يا شيرين کننده هاي مصنوعي است.ولي ،خمير دندان هاي طبيعي فاقد هر گونه از اين ترکيبات است.
فلورايد:مقادير فراوان فلورايد سمي است و دندان ها را براي هميشه بي رنگ مي کند و نيز درد در دهان، تغيير در ساختار استخوان را موجب شده و گمان زده مي شود که نقص مادرزادي و ايجاد ضايعات در مغز و سرطان را نيز سبب گردد.
سديم لويل سولفات :يک ماده شيميايي است که خمير دندان را به وجود مي آورد.اين ماده پوست را مي سوزاند و خشک مي کند .ديگر مشکلات ناشي از اين ماده شيميايي عفونت چشم و عدم تعادل هورمون ها است.هنگامي که فردي باقيمانده کف خمير دندان را از دهان خود خارج مي کند.سديم لوريل سولفات با مخاط مولکولي دهان مخلوط مي شود که حدود 90 درصد آن مي تواند جذ ب و وارد رگ هاي خوني گردد.
شيرين کننده هاي مصنوعي:اين شيرين کننده ها ،ديابت ،چاقي، پوکي استخوان ،هاليپو گلايسمي، آترواسکلروز،خستگي مزمن، پرفشاري خون ،خرابي دندان ها، سرطان ،بيماري هاي قلبي، افسردگي pms و بيش فعالي را موجب شود.خمير دندان هاي طبيعي که داراي طعم خوبي هستند از عصاره ي گياهاني مانند؛ جعفري ،روغن دارچين يا نعنا ساخته شده که جايگزين هاي سالم تري است.

مواد غذايي:
 

شکر: بدترين ماده براي دندان ها است،چون دندان ها را خراب مي کند. کارامل ها ،تافي ها، آب نبات ها که به کندي توسط بزاق حل مي شوند و کافه هاي شيرين، سودا و آبميوه ها را به سرعت نرم نمي کند.به همين دليل شکر جزو عوامل خطر ساز اصلي در خرابي دندان ها است.
ميوه ها: براي تقويت و بهبود انرژي مورد نياز خود بهتر است که از ميوه هاي تازه مانند سيب، توت ها،پرتقال ،کيوي استفاده کنيد،چون اين ميوه ها باعث مي شود که دندان ها به طور طبيعي پاک شود.آب ميوه ها بسيار فريبنده هستند و مردم گمان مي کنند که نوشيدني سالم مي نوشند؛اما بيشتر آب ميوه هاي تجاري حاوي شکر فراوان است.
کربوهيدارت ساده:نان سفيد، پاستاي سفيد،کلوچه ها و غلات تصفيه شده مدت زمان بيشتري در دهان باقي مي ماند و سپس، به گلوکز تبديل مي شود که خرابي دندان ها را در پي دارد .استفاده از کربوهيدارت هاي پيچيده به جاي کربو هيدرات ساده بهترين راه براي جلوگيري از کرم خوردگي دندان ها است.پس، بهتر است که از نان هاي کامل،پاستا، غلات و ديگر محصولاتي که از دانه هاي کامل تهيه مي شوند، استفاده نکنيم.
غذاهاي چسبناک:اين غذاها مدت زمان بيشتري در دهان مي ماند و به احتمال بيشتر دندان را خراب مي کند.پس از خوردن اين گونه غذاها بايد بلافاصله دهان خود را بشوييم و يا دندان هاي خود را مسواک کنيم.با اين کار از تشکيل پلاک ها جلوگيري مي شود.
نيکوتين:سيگار و موادي که از تنباکو ساخته مي شود،تنفس بدبو، خرابي دندان ها ،بيماري هاي لثه و در نهايت ريزش دندان ها و سرطان دهان را در پي دارد.

از چه غذاهايي براي سلامت دندان ها استفاده کنيم؛
 

ويتامين C:اين ويتامين يک آنتي اکسيدان قوي است و تأثيري مهم در تشکيل پروتئين کلاژن دارد.دريافت ناکافي ويتامين C تورم و خونريزي لثه و در نهايت افتادن دندان ها را موجب مي شود.
فلاونوئيدها:فلاونوئيدها دسته بزرگي از پلي فنول هاي گياهي بوده که داراي بيشترين تاثير آنتي اکسيداني است. بهداشت دهان دارد. پلي فنول ها دسته بزرگي از فيتوکميکال هاي آنتي اکسيدان است که تاثير بسيار مهمي در سلامت و بهداشت درمان دارد.فلاونوئيدها در موادي مانند سيب، بادام ،انگور ،زغال اخته ،توت سياه ،توت فرنگي ،ذرت ،جو، کاکائو وجود دارد.
کوآنزيم :اين کوآنزيم قابل حل در چربي بوده و يک ماده شبه ويتامين است که در هر سلول انساني وجود دارد .اين کوآنزيم در توليد انرژي براي سلول ها تاثير دارد، افزون بر آن داراي تاثير آنتي اکسيداني نيز است.اين کوآنزيم به طور طبيعي در غذاهاي متعددي وجود دارد:مانند :جگر ،دل ،روغن لوبياي سويا ،ساردين و بادام که حاوي مقادير بالايي از اين کوآنزيم هستند .اين آنزيم براي سلامتي بسيار مهم است،زيرا داراي تاثير آنتي اکسيداني بوده و براي بازسازي سلولي و بهبود بيماري ها در کل بدن مفيد است:
کلسيم :بهترين منابع کلسيم گياهان با برگ سبز تيره ،دانه ها ،ماست، شير ،پنير ،فرآورده هاي سويا مانند توفو و شير سويا است .دريافت کافي کلسيم از پوکي استخوان و افتادن دندان ها جلوگيري مي کند.کلسيم در ساختمان دندان شرکت دارد.
ويتامين D:اين ويتامين در لبنيات وجود دارد.ويتامين D به وسيله نور خورشيد در پوست ساخته مي شود.اين ويتامين به جذب کلسيم و فسفر کمک مي کند.
تيلسيم و فسفر:اين عناصر در ميوه ها و سبزيجات يافت مي شود و در ساختمان دندان ها شرکت دارند.
ويتامين B:اين ويتامين ها در گوشت ها به ميزان فراوان يافت مي شود .در محصولات سويا، سالمون و ديگر ماهي ها نيز اين ويتامين يافت مي شود .کمبود ويتامين B خونريزي لثه،زخم هاي دهاني و التهاب زبان و لثه را سبب مي شود.
ويتامين E:اين ويتامين در جوانه غلات ،لوبيا،دانه ها و غلات کامل وجود دارد.اين ويتامين از بيماري هاي لثه جلوگيري مي کند،به ويژه از التهاب و عفونت لثه ها .
منبع:ماهنامه دنياي سلامت،شماره 50