طولاني ترين غار نمکي دنيا

زير گنبدي از جنس نمک جا خوش کرده و طولاني ترين غار نمکي دنيا به حساب مي آيد . تا قبل از اينکه تمامي طول مسيرش شناسايي شود حرف و حديث هاي زيادي درباره اش وجود داشت . خيلي ها مي گفتند اين غار انتهايي ندارد و هر شخصي که وارد آن شود زنده برنمي گردد . درباره طولاني ترين غار نمکي دنيا حرف مي زنيم ؛ غاري که به نام 3 معروف شده است ، چرا که يک گروه سه نفره غارنوردي از کشور چک آن را کشف کرده و اين اسم را برايش انتخاب کرده اند .
در فاصله 90 کيلومتري جنوب باختري قشم و به موازات ساحل جنوبي اين جزيره ، منطقه اي پر از نمک وجود دارد که محلي ها به آن نمکدان مي گويند . در اين منطقه گنبدي نمکي به ارتفاع 237 متر از سطح دريا وجود دارد که دروازه طولاني ترين غار نمکي دنيا زير آن ، جا خوش کرده است . تا قبل از اينکه غارنوردان تمامي مسير هاي اين غار را کشف کنند حرف وحديث هاي زيادي درباره آن وجود داشت . تعدادي از بوميان منطقه مي گفتند اين غار انتها ندارد و هر شخصي که براي ماجراجويي درون غار برود راهش را گم مي کند و نمي تواند زنده برگردد . براي همين مردم جرات داخل شدن به غار را نداشتند . آنها فقط به نزديکي دهانه اين غار مي رفتند و از سنگ نمک هاي آنجا استفاده مي کردند .

غارنورداني از چک
 

سال 84 يک گروه حرفه اي غارنورد که تخصصشان فتح غارهاي نمکي بود ، توانستند تمامي مسيرهاي اين غار نمکي را کشف کنند وتا انتهاي آن بروند . تا قبل از شناسايي شدن غار نمکي قشم ، با 6 کيلومتر و580 متر طول در سرزمين فلسطين اشغالي ، طولاني ترين غار نمکي محسوب مي شد . غار نمکي قشم مدت ها به صورت ناشناخته باقي مانده بود و هيچ کس جرات نمي کرد داخل آن شود تا اينکه يک گروه غارنورد سه نفره از چک با همکاري دانشگاه شيراز و مسئولان ژئوپارک منطقه آزاد قشم ، روانه غار نمکي شدند تا مسيرهاي ناشناخته اين غار را کشف کنند و اولين فاتحان اين غار لقب بگيرند . اقبال زبيري کارشناس ارشد ژئوپارک قشم درباره گروه غارنوردي چک مي گويد : « ميشل فيليپي و بروتانس دو نفر از غارنوردان حرفه اي چک هستند که همراه با يکي ديگر از دوستانشان پا به درون غار گذاشتند . آنها زمين شناس هستند و روي گنبدهاي نمکي تحقيق مي کنند . به همين دليل براي تکميل تحقيقاتشان به منطقه آزاد قشم آمده بودند . آنها بعد از فتح اين غار به خاطر گروه سه نفره خود ، نام 3 را براي طولاني ترين غار نمکي دنيا انتخاب کردند . »

اختلاف ارتفاع 50 متري
 

طولاني ترين غار نمکي دنيا زير يک گنبد نمکي قرار گرفته . گنبدهاي نمکي دايره اي شکل هستند و ميليون ها سال زير زمين بوده و به دليل اختلاف چگالي با سنگ هاي معمولي در سطح زمين ، کم کم و به مرور زمان به شکل گنبد روي زمين ظاهر شده اند ؛ « طي هزاران سال به دليل بارندگي و جاري شدن آب هاي سطحي ، آب به درون گنبد نفوذ کرده و انبوهي از نمک را در مسيرش حل مي کند . اين انحلال باعث فرسايش در نمک شده وبه مرور زمان غارهاي نمکي به وجود مي آيند .» فرسايش نمک هاي منطقه نمکدان هم باعث به وجود آمدن 15 غار در اين منطقه شده که طولاني ترين آنها 6 هزار و 800 متر طول دارد . دهانه ورودي طولاني ترين غار نمکي دنيا يک متر است و نيم متر آن را هم آب پر کرده . براي همين اگر شخصي بخواهد درون غار برود بايد تا 15 متري ابتداي غار ، از فضاي نيم متري بالاي سرش براي نفس کشيدن استفاده کند . گروه غارنوردي چک با امکانات کامل به درون طولاني ترين غار نمکي قشم و دنيا رفتند وبعد از پنج روز تمامي مسير 6 کيلومترو 800 متري غار را شناسايي کردند . به گفته اين گروه غارنورد اين غار در حدود پنج سالن دارد که وقتي به اواسط غار مي رسيد ارتفاع سقف به 40 تا 50 متر هم مي رسد اما اگر جلوتر برويد ارتفاع سقف کمتر مي شود و به يک متر مي رسد .

درياچه اي در دل غار
 

يکي از زيبايي هاي منحصر به فرد غار نمکي وجود قنديل هاي نمکي در غار است . به گفته زبيري اين قنديل ها که طول بعضي هايشان به سه متر هم مي رسد ، شکننده و خطرناک هستند ، چرا که امکان دارد با کوچک ترين بارندگي قنديل ها سست شده و سقوط کنند ؛ «البته در کنار قنديل ها شما مي توانيد رشته هاي نمکي ريسمان مانند را هم ببينيد که روي سقف و دهانه غار کشيده شده اند . » علاوه بر اين توده هاي نمکي رشته مانند ، لايه هاي نمکي اي هم در غار وجود دارد که رنگ هاي زيبايي دارند . اين لايه هاي نمکي به دليل وجود ناخالصي در نمک ، نارنجي ، قرمز ، و زرد رنگ هستند . يکي ديگر از جاذبه هاي بي نظير طولاني ترين غار نمکي دنيا وجود يک درياچه کوچک در دل غار است ؛ « يکي ديگر از جاذبه هاي غار نمکي درياچه هاي کم عمق و کوچکي است که در ميانه مسير مي توان ديد . آبي که درون غار نمکي وجود دارد مقدار زيادي نمک را در خود حل کرده . به همين دليل غارنورداني که مي خواهند از مسيرهاي اين غار عبور کنند بايد از لباس ها و کفش مخصوص استفاده کنند . » براي ماجراجويي در غار نمکي بايد غارنوردي حرفه اي باشيد ، چرا که تونل هاي نمکي زيادي در اين غار وجود دارد که پيدا کردن مسير را دشوار مي کند .

غار چهره عوض مي کند
 

در اين غار چند راهرو ديگر هم وجود دارد که اگر غارنورد حرفه اي نباشيد به طور حتم مسير بازگشت را گم خواهيد کرد .» يکي ديگر از دلايلي که عبور از غار را براي غارنوردان مشکل مي کند تغيير چهره غار است ، چرا که بارندگي ها باعث ريزش قسمت هاي مختلف اين غار مي شود ؛ « با بارندگي هايي که پيش مي آيد هر چند وقت يک بار قسمتي از غار ريزش پيدا مي کند و به دليل همين ريزش ها سيماي غار عوض مي شود و غارنوردان نمي توانند يک نقشه کامل از غار در اختيار داشته باشند . » اين ريزش ها باعث مسدود شدن بعضي از مسيرهاي غار شده و مسيرهاي تازه اي را به وجود مي آورد ؛ « براي رفتن تا انتهاي غار حتما بايد غارنورد حرفه اي بود و تجربه اين کار را داشت و از لوازم ايمني استفاده کرد . » در منطقه نمکدان جزيره قشم غارهاي نمکي ديگر هم وجود دارند . بوکينز يا غار خفاش و غار سرباز از ديگر غارهاي نمکي قشم هستند . بعضي از اين غارها طولشان به 400 تا 500 متر هم مي رسد . نکته جالب ديگري که در مورد غارهاي نمکي وجود دارد اين است که دماي آنها در طول سال يکسان است و کمتر يا بيشتر از 25 درجه سانتي گراد نمي شود . »
منبع:نشريه همشهري سرنخ، شماره 69