زندگي مسابقه نيست

نمي شود که هميشه منافع همه با هم يکي باشد و سر همه چيز توافق داشته باشند و اين، معني اش اين مي شود که همه ما در روابط مختلف مان با هم، يک جورهايي اصطکاک داريم. گفتيم اصطکاک، يعني اينکه فقط در اين حدش معمول و معقول است و راه حل دراز مدت، مغلوب کردن کسي نيست. حتي شاعر در اين زمينه فرموده: با دوستان مروت، با دشمنان هم مدارا؛ حل يک تعارض يا پيشگيري از آن، دو طرفه است و اغلب، راه هاي ساده اي هم دارد. يکي از مهم ترين مهارت هاي ارتباطي داشتن توانايي تعامل برد- برد با ديگران است.يادتان باشد که حتي مسابقه فوتبال هم الزاماً برنده ندارد.

پنج روش براي برخورد با اختلاف
 

1- روش برد- باخت( تحميل)
 

تحميل حرف و راه حل خودتان بر ديگري، بدترين واکنش در اين شرايط مي تواند باشد و چيزي به جز کينه توزي و جبهه گيري و دشمني ندارد. اين طور، فقط به نظر مي رسد که داريد منافع او را زير پا مي گذاريد و باعث مي شويد که طرف به فکر تلاقي بيفتد.

2- روش باخت- باخت (باخت مضاعف)
 

امروز و فردا نکنيد. رسيدگي به مشکل را نبايد به تعويق انداخت. اگر اين طور باشد، اين بازي دو سر باخت است و هيچ نتيجه اي عايد هيچ کس نمي شود، فقط اختلاف طرفين بيشتر و در دراز مدت به عقده تبديل مي شود. نگذاريد شکافي که ناشي از اختلاف است هر لحظه بيشتر شود و شما را دورتر کند. اگر خداي ناکرده کار کسي به اينجا بکشد، راه حل به شانس و تقدير واگذار مي شود.

3- روش باخت- برد( توافق)
 

اين جور وقت ها ما احساس مي کنيم که داريم گذشت مي کنيم؛ با وجودي که از طرف ديگران حقوق ما رعايت نمي شود، ما داريم وانمود مي کنيم که همه چيز بر وفق مراد است. در اين روش تو خودت را در نظر نمي گيري و فقط طرف مقابل را مي بيني.

4- روش مصالحه و سازش
 

اين روش تقسيم کردن اختلاف بين طرفين است. درچنين شرايطي خواسته هاي هيچ کدام از طرفين برآورده نمي شود.
بعضي اوقات، سوختن و ساختن يا همان مصالحه بهترين شيوه برخورد با اختلاف است. به خاطر اينکه اغلب تنها راه حل معقول است. ضمن اينکه کمترين آسيب را به رابطه دو طرف مي زند. در سازش، هر دو طرف امتياز خاصي براي طرف ديگر در نظر نمي گيرند و البته از بخشي از حق خودشان هم مي گذرند، در نتيجه هيچ کدام برنده يا بازنده نيستند.

5- روش برد- برد (برد مضاعف)
 

اين دقيقاً يعني همه گفته ها را بريزي روي دايره، حالا نوبت اين است که افکار و نظرات مشترکتان را بيرون بکشيد و بعد از مطرح کردن اين موارد، درباره آنها صحبت کنيد.
در اين روش طرفين حرف هاي همديگر را به خوبي مي فهمند و درک مي کنند. اين جور آدم ها، آدم هاي باهوشي هستند و با سياست شان جوري مسائل را حل مي کنند که نه سيخ بسوزد نه کباب. اين به معني يک برد مضاعف واقعي است.
يک رفتار دو سر برد که نه تنها مشکل طرفين را حل مي کند، بلکه باعث بهتر شدن روابط شان هم مي شود.
اولين راهي هم که به ذهن مي رسد، صحبت کردن است. در صحبت کردن هم بايد اول شنونده خوبي باشي و بايد به خوبي منظور طرف را بگيري. پريدن وسط حرف- تو اين کار را کردي و من آن کار را - شما را به جايي نمي رساند. اگر دنبال نتيجه ايد صبور باشيد.

چگونه به روش برد- برد برسيم؟
 

بهترين راه براي مقابله با اختلاف حالا چه خانوادگي باشد چه دوستانه، انتخاب روش برد مضاعف است. اگر بخواهيد اين روش را انتخاب کنيد، اول بايد اصولش را رعايت کنيد.
احترام متقابل بگذاريد: اول به خودتان احترام بگذاريد و بعد به ديگران. بعد از آن مي توانيد انتظار داشته باشيد که ديگران هم به شما احترام بگذارند.
زمينه هاي مشترک همديگر را پيدا کنيد: اين طبيعي است. وقتي بين دو نفر اختلاف هست به سختي مي توان زمينه مشترک پيدا کرد ولي اگر با دقت کندو کاو کنيد، پيدا خواهد شد.
نيازها و نگراني هايتان را مطرح کنيد: هيچ چيز را از قلم نيندازيد، از همه چيز صحبت کنيد، از نگراني ها و نيازهايتان. فاکتور گرفتن اين موضوعات هيچ کمکي به شما نمي کند.
در اين ارتباط هم درست مطرح کردن موضوع مهم است؛ مثلاًً عباراتي مثل «من و تو هر دو همين را مي خواهيم» يا «من معتقدم که براي هر دوي ما انجام اين کار صلاح نيست.» مي تواند شروع يک مذاکره و گفت و گوي منصفانه باشد.
براي بار دوم هم مشکل را بيان کنيد: از زاويه اي ديگر به موضوع نگاه کنيد. اينطوري راه حل هاي ديگري جلوي پايتان قرار مي گيرد که مي توانيد آنها را هم امتحان کنيد.
نتيجه هاي مشترک را مطرح کنيد: به نتيجه هايي که با هم به آنها مي رسيد، هم توجه کنيد هم احترام بگذاريد.

انعطاف پذير باشيد: و راه حل هاي مختلف را انتخاب کنيد، يک راه حل کافي نيست.
مثبت باشيد نه منفي: «ما هرگز به جايي نمي رسيم»، «تو کاملاً اشتباه مي کني»، اينها نمونه اي از آيه هاي ياس هستند که منفي بافان با آنها دور خودشان يک حصار از عمل ها و عکس هاي العمل هاي منفي مي کشند که معمولاً هم به جايي نمي رسد.
کنار هم بنشينيد نه رو به رو: رو به روي هم نشستن درست وقت رفع اختلاف، بدتر فضا را متشنج مي کند. آدم احساس مي کند در آن لحظه بايد از سنگر خودش در مقابل تيرهايي که به سمت شما از طرفتان فرستاده مي شود، دفاع کند. براي جلوگيري از اين حالت کنار همديگر بنشينيد.
کلمه «اما» را حذف کنيد: کلماتي مثل «با وجود اين، اگر، هرچند» را هم در دايره لغات تان محو کنيد.
راه حل هاي جديد را امتحان کنيد: از تغيير در آن ترس نداشته باشيد. براي اين کار محيط گفت و گو را عوض کنيد و سعي کنيد بيشتر انعطاف پذير باشيد.
نفس عميق بکشيد: براي جست و جوي راه حل و نزديک شدن به طرفتان بايد از تمام وجود و ذهنتان کمک بگيريد. با نفس عميق مي توانيد فشار رواني و تنشي را که باعث کندي فعاليت مغز مي شود، از خود دور کنيد. اين کار را چند بار پشت سر هم انجام بدهيد.
منبع:همشهري جوان، شماره 227.