کيت کامل نجات PC


 






 
يک PCمي تواند تنها در چند ثانيه دچار يک فاجعه شود، بنابراين بهترين راه حل اين است که خودتان را از قبل براي چنين شرايطي آماده کنيد. ما در اين مقاله نحوه ايجاد يک کيت نجات کامل را توضيح خواهيم داد که مي تواند فايل هاي شما را حفظ نمايد.
درايو ديسک سخت داخل PC شما، قطعه فوق العاده اي است. در واقع اين ابزار که از يک کتاب جيبي هم کوچکتر است، حجم حيرت آوري از اطلاعات را در خود نگهداري مي کند. با اينحال، همانند هر قطعه ي پيچيده ديگري در دنياي مهندسي، اين ديسک ها نيز مي توانند دچار خرابي شوند. اکثر ما آن حالت احساس نااميدي که وقتي نمايشگر يک کامپيوتر، پيام "Operating System not Found" را نشان مي دهد و يا از بارگذاري ويندوز خودداري مي نمايد را تجربه کرده ايم. حتي وقتي شما يک کپي پشتيبان از اسناد و عکس هاي خود را در اختيار داريد، باز هم با فرآيند خسته کننده ي نصب مجدد ويندوز و برنامه هايي براي رساندن درايو ديسک سخت جديد (و يا يک PC جديد) به شرايط عادي کاري خودتان، مواجه خواهيد بود. با اينحال هر کاربري با استفاده از ابزارهاي ساده مي تواند يک کيت نجات ويندوز را ايجاد نموده و تضمين کند که تمام محتويات يک PC (شامل تمام فايل ها، برنامه ها و تنظيمات) در صورت وقوع يک فاجعه بر روي يک درايو ديسک سخت يا PC جديد قابل بازيابي خواهند بود. خبر بهتر اين است که فرآيند مذکور هيچ هزينه اي را در بر نخواهد داشت.

درايو ديسک سخت دردسرساز
 

در حال حاضر ما آنقدر به کامپيوترها وابسته هستيم که وقتي با يک مشکل مصيبت بار در رابطه با آنها مواجه مي شويم، در يک وحشت غيرقابل تصور فرو مي رويم. تصور از دست دادن عکس ها، اسناد و موسيقي هاي مورد علاقه تان مي تواند بسيار ترسناک باشد، زيرا براي بدست آوردن مجدد تعدادي از آنها بايد هزينه اي را بپردازيد و بدتر اينکه بعضي از اين موارد غيرقابل جايگزيني هستند.
اکثر مردم بطور مرتب از فايل هاي ارزشمند خود کپي پشتيبان تهيه مي کنند و اين کپي پشتيبان مي تواند يک بخش کليدي از هر کيت نجات PC را تشکيل دهد. اما به منظور استفاده از اين فايل ها پس از پشت سر گذاشتن يک فاجعه، شما بايد يک PC احياء شده را در اختيار داشته باشيد که بطور صحيح کار مي کند. ما در ادامه توضيح خواهيم داد که چطور مي توانيد اين فرآيند را بجاي چند روز، تنها در چند دقيقه انجام دهيد.
پيش از هر چيز، شما بايد يک Disk Image ايجاد کنيد. Disk Image فايلي است که مي تواند براي بازسازي محتويات يک درايو ديسک سخت مورد استفاده قرار گيرد. هر Image به يک تصوير لحظه اي (Snapshot) از محتويات PC شما شباهت دارد که سيستم عامل، برنامه هاي نصب شده، فايل ها و تنظيمات ويندوز را در بر مي گيرد. اگر کامپيوتر يا درايو ديسک سخت شما از کار بيفتد، مي توانيد همه چيز را از همين فايل Image به کامپيوتر خود برگردانيد.
اين ويژگي زماني ايده آل است که شما يک جايگزين براي درايو ديسک سخت معيوب در PC خود داشته باشيد، اما زمانيکه شما به يک PC جديد سوئيچ مي کنيد نيز مفيد خواهد بود. براي مثال، يک Image از درايو ديسک سخت يک PC که سيل آن را با خود برده است، مي تواند بر روي يک PC کاملاً جديد بازيابي شود (البته به استثناء چند مورد مهم که بعداً به تشريح آنها خواهيم پرداخت).
براي مقاصد اين مقاله، ما فرض خواهيم کرد که PC "مرجع" از يک درايو ديسک سخت داخلي منفرد (با يک يا چند پارتيشن) استفاده مي کند و PC هدف نيز حاوي يک درايو ديسک سخت منفرد با حداقل همان ظرفيت ذخيره سازي مي باشد. تمام برنامه هايي که در اين مقاله به آنها اشاره مي کنيم از توانايي کار با چند درايو ديسک سخت نيز برخوردارند، اما فرآيند مربوطه کمي پيچيده تر خواهد بود.

آمادگي
 

يک Image ديسک مي تواند در هر جايي که يک فايل معمولي ذخيره مي شود، ذخيره گردد، اما با توجه به اين نکته مهم که هر Image يک فايل فوق العاده بزرگ به حساب مي آيد زيرا بايد هر چيزي که در حال حاضر بر روي درايو ديسک سخت شما وجود دارد را در خود نگهداري نمايد. يک درايو ديسک سخت خارجي، کاملاً براي ذخيره سازي يک Image ديسک ايده آل خواهد بود، اما شما در عين حال مي توانيد از DVDهاي خالي (که نرم افزار مربوطه فايل Image را به قطعات قابل ذخيره سازي بر روي آنها تقسيم مي کند) و يا فضاي ذخيره سازي قابل دسترسي بر روي يک شبکه ي خانگي نيز براي اين منظور استفاده کنيد.
علاوه بر Image ديسک، شما به يک CD خاص نياز خواهيد داشت که مي تواند براي راه اندازي مجدد کامپيوتر و کپي فايل ها از Image ديسک به آن مورد استفاده قرار گيرد. براي ايجاد اين CD، شما به يک ديسک CD خالي و يک درايو CD -Burner مناسب نياز خواهيد داشت (مگر آنکه ديسک نصب ويندوز ويستا را در اختيار داشته باشيد که بعداً به بررسي آن خواهيم پرداخت). شما در عين حال به وقت زيادي احتياج خواهيد داشت، زيرا فرآيند تهيه ي Image مي تواند ساعت ها طول بکشد، بنابراين حداقل نصف روز خود را به اين فرآيند اختصاص دهيد.
لازم نيست يک نابغه باشيد تا بدانيد که يک Image ديسک گمشده و يا آسيب ديده، درست به اندازه ي يک قوري از جنس شکلات مفيد خواهد بود، بنابراين بسيار مهم است که به يک محل نگهداري امن براي آن فکر کنيد. بطور ايده آل، اين محل بايد از کامپيوتر اصلي فاصله داشته باشد، احتمالاً در خانه يکي از دوستان يا اعضاي خانواده تان. بطور جايگزين، يک گاوصندوق ضد حريق و ضد آب نيز مي تواند سرمايه گذاري اطمينان بخشي باشد.

بررسي هاي نهايي
 

پيش از ايجاد يک Image ديسک، بررسي کنيد که درايوهاي ديسک سخت مرجع و مقصد کاملاً عاري از خطا هستند. براي اين منظور پنجره ي Computer ( My Computer در ويندوز XP) را باز کرده و بر روي ديسکي که نياز به بررسي دارد کليک راست نمائيد. گزينه ي Tools را انتخاب کرده و سپس بر روي Check Now کليک نمائيد. مطمئن شويد که گزينه ي بالايي فعال است، سپس بر روي Start کليک کنيد. اگر اين يک درايو ديسک سخت داخلي است، ممکن است يک پيام خطا را مشاهده کنيد، در اينصورت گزينه Schedule Check را انتخاب کرده و PC خود را مجدداً راه اندازي نمائيد تا به برنامه ي بررسي ديسک اجازه دهيد که بطور خودکار پيش از بارگذاري ويندوز اجرا شود.

ويندوز براي نجات
 

پس از انجام بررسي ها، زمان آن رسيده است که کيت نجات خود را ايجاد نمائيد. بعضي از نسخه هاي ويندوز Vista/7 داراي يک نرم افزار Disk Imaging توکار بسيار عالي هستند (جدول [1] وجود اين ابزار در نسخه هاي مختلف سيستم عامل ويندوز را نشان مي دهد). در ويندوز Vista، ابزار مذکور تحت عنوان Compelete PC Backup and Restore شناخته مي شود، در حاليکه نام ابزار در Windows 7 به Create System Disk تغيير يافته است.
اگر يک کاربر ويندوز Vista هستيد اما يک DVD نصب آن را در اختيار نداريد، از بکارگيري اين ابزار توکار اجتناب کنيد زيرا براي بازيابي اطلاعات خود به اين DVD نياز خواهيد داشت. در مقابل، مي توانيد از نرم افزارهاي رايگاني استفاده نمائيد که بعداً به آنها اشاره خواهيم کرد.
پانل کنترل ويندوز را باز نموده و لينک Backup your computer را تحت دسته بندي System and Security(Windows y) يا System and Maintenance(Vista) پيدا کنيد. بر روي اين لينک کليک نمائيد. در ويندوز Vista يک کليد Back up computer و در Windows 7 لينکي در سمت چپ با عنوان Create a system image در اختيار شما قرار مي گيرد.
در هر صورت، با کليک بر روي کليد يا لينک مناسب، ويزاردي اجرا خواهد شد که از شما درباره ي محل ذخيره سازي Image و درايو ديسک سخت يا پارتيشني که بايد در Image درج گردد سؤال مي کند. محدوديت هايي در اين زمينه وجود دارند، مانند اينکه تمام درايوها بايد در حال استفاده از سيستم فايل NTFS باشند. اگر برنامه بخاطر اينکه درايوهاي شما از اين سيستم فايل استفاده نمي کنند از تهيه ي Image خودداري کرد، بجاي تبديل درايوهاي خود از يک ابزار جايگزين استفاده نمائيد.
در Windows 7 Ultimate/Professional، شما بايد يک ديسک بازيابي سيستم را ايجاد کنيد. در حاليکه يک CD خالي را در درايو Burner خود قرار داده ايد، بر روي لينک Create a system repair disc که تحت دسته بندي Create a system Image (که قبلاً از آن استفاده کرده ايد) قرار دارد، کليک نمائيد. درايو Burner خود را انتخاب کرده و بر روي Create disc کليک نمائيد. فرآيند مربوطه تنها چند دقيقه طول خواهد کشيد. ديسک جديد را بطور مناسبي مشخص نموده و آن را براي استفاده هاي بعدي در محل امني در کنار Image خود نگهداري کنيد.

Image براي همه
 

اگر نسخه ي ويندوز شما فاقد يک ابزار تهيه ي Image مي باشد و يا ابزارهاي توکار Vista/7 با تهيه ي Image از درايوهاي شما مشکلي دارند، مي توانيد از نرم افزارهاي رايگان جايگزين استفاده کنيد. Macrium Reflect Free Edition بر روي هر نسخه اي از ويندوز (از XP به بالا) کار مي کند و شامل ابزاري براي ايجاد يک CD نجات مي باشد.
پس از بارگذاري و نصب اين برنامه، بر روي آيکن Backup Tasks در قسمت بالا و سمت چپ نوار منوي آن کليک نمائيد تا ويزارد مربوطه اجرا شود. بر روي Next کليک نموده و سپس درايو ديسک سخت مورد نظر خود را انتخاب کنيد. در صفحه ي بعد، محلي که مي خواهيد Image در آن ذخيره شود را انتخاب کرده، بر روي Next و سپس Finish کليک نمائيد تا فرآيند مربوطه آغاز شود.
براي ايجاد يک Rescue CD، ابتدا بر روي Other Tasks و سپس Create Rescue CD کليک نمائيد. يک ديسک خالي را در درايو Burner کامپيوترتان قرار داده و سپس در صفحه ي بعد گزينه بالايي (Linux) را انتخاب کنيد. بر روي Next کليک نموده، انتخاب درايو Burner را تائيد کرده و سپس بر روي Finish کليک نمائيد. پس از اتمام اين فرآيند، ديسک نجات و Image شما آماده هستند تا در محل امني نگهداري شوند.

خريد نرم افزار Disk- Imaging
 

نرم افزارهاي رايگان Disk-Imaging مي توانند بسيار خوب باشند، پس چرا ممکن است بخواهيم هزينه اي را براي چنين نرم افزاري پرداخت کنيم؟
پاسخ مثل هميشه در مواردي نهفته است که يک نرم افزار رايگان قادر به انجام آنها نمي باشد. براي مثال، Reflect Free به شما امکان نمي دهد تا نشست هاي منظم Imaging ديسک را برنامه ريزي کنيد و به همين دليل خودتان بايد انجام اين کار را به ياد بسپاريد. نسخه ي قابل خريداري Reflect از اين قابليت به همراه ويژگي هاي ديگري نظير توانايي تهيه ي کپي پشتيبان از فايل ها و فولدرهاي جداگانه، برخوردار مي باشد.
تعداد بسيار زيادي از محصولات تجاري ديگر نيز در بازار حضور دارند که در ميان آنها مي توان به Acronis Tru Image Home 2010 با ويژگي هاي اضافي نظير توانائي بازيابي فايلها و فولدرهاي جداگانه از يک Image ديسک ذخيره شده بجاي آنکه مجبور باشيد کل يک PC را بازيابي کنيد، اشاره نمود. اين برنامه مي تواند تهيه ي خودکار کپي هاي پشتيبان از فايل ها را هرچند دقيقه يکبار انجام دهد تا محافظت بيشتري را تأمين نمايد.
يک شيوه ي ريشه اي تر براي تهيه ي Image و بازيابي ديسک، با يک سرور شبکه اختصاصي نظير HP Mediasmart EX490 سر و کار دارد. اين روش بسيار گرانتر از نرم افزار خواهد بود، اما بطور روزانه Imageهاي خودکار را از هر PC موجود بر روي شبکه تهيه کرده و به شما اجازه مي دهد تا فايل ها را در هر زماني بازيابي نمائيد.

برگرداندن همه چيز
 

اميدواريم که شما هرگز نيازي به استفاده از Image ديسک و Rescue CD خود پيدا نکنيد، اما اگر درايو ديسک سخت شما از کار بيفتد، نحوه ي استفاده از کيت نجاتي که تهيه کرده ايد براي برگرداندن کامپيوترتان به حالت عملياتي آن، به ترتيب زير خواهد بود.
پيش از هر چيز، شما بايد ديسک معيوب را با يک ديسک سالم جايگزين کنيد. اگر از يک درايو ديسک سخت خارجي استفاده مي کنيد که حاوي Image ديسک است، آن را به کامپيوتر خود متصل نمائيد. براي بازيابي ويندوز ويستا از يک Image ايجاد شده با استفاده از Cmplete PC Backup، بايد کامپيوتر خود را از يک DVD ويندوز ويستا راه اندازي کنيد. براي اين منظور، شما بايد تنظيمات BIOS را تغيير دهيد تا در اولويت بندي ابزارهاي بوت ابتدا به بررسي درايو اپتيکال شما بپردازد.
اگر يک Image را با استفاده از ابزار Windows 7 تهيه کرده ايد، کامپيوترتان را از Rescue CD که ايجاد کرده بوديد راه اندازي نمائيد. با وجود آنکه فرآيند بازيابي در Vista و Windows 7 داراي نامهاي متفاوتي است، اما فرآيند مربوطه در هر دو سيستم عامل تقريباً يکسان است.
پس از راه اندازي PC از ديسک اپتيکال، اولويت هاي زبان مورد نظر خود را انتخاب کرده، بر روي Next کليک نموده و سپس گزينه ي Repair your computer را انتخاب کنيد (هنگام استفاده از ديسک System Repair، مرحله ي آخر حذف مي شود). در پنجره ي بعدي، هر يک از نصب هاي ويندوز موجود بر روي سيستم نمايش داده خواهند شد. نسخه اي که مي خواهيد تعمير شود را انتخاب کرده و سپس بر روي Next کليک نمائيد، اما اگر در حال نصب يک درايو ديسک سخت جديد هستيد، صرفاً بر روي Next کليک نمائيد. سپس گزينه ي Windows Complete PC Restore (يا System image recovery در Windows 7) را انتخاب کنيد تا برنامه به جستجوي فايل Image ديسک شما بپردازد.
هنگاميکه فايل مربوطه پيدا شد، آن را انتخاب کرده و دو بار بر روي Next کليک نمائيد. اگر Image حاوي پارتيشن هاي ديسک متعددي باشد، بايد گزينه ي Format and repartition disk را فعال کنيد (اگر تنها يک پارتيشن وجود داشته باشد، اين گزينه خاکستري مي شود). بر روي Next کليک نموده، جزئيات را تائيد کرده و سپس بر روي Finish کليک نمائيد. در اينجا يک هشدار نهائي به شما داده مي شود، گزينه ي I Confirm... را فعال کرده و بر روي OK کليک نمائيد تا فرآيند بازيابي آغاز گردد. اين مرحله مدتي طول خواهد کشيد و تا پايان آن نبايد PC خود را خاموش کنيد. پس از اتمام کار، کامپيوتر بطور خودکار راه اندازي خواهد شد و شما مي توانيد CD/DVD خود را از آن خارج نمائيد. ممکن است سيستم در ابتدا کار خود را به کندي شروع کند زيرا بايد هر درايور جديدي که نياز دارد را نصب نمايد.

بازيابي با Reflect
 

بازيابي PC شما با استفاده از Macriu Reflect يک فرآيند بسيار مشابه است، اما مراحل آن کمي بيشتر هستند. ويندوز XP دردسرسازترين سيستم عامل براي بازيابي به حساب مي آيد، زيرا گاهي اوقات هنگام نصب مجدد بر روي يک PC جديد دچار Crash مي شود. معمولاً مي توانيد اين مشکل را با انجام يک نصب تعميري (Repair Installation) برطرف کنيد. اگر تنها يک ديسک سخت معيوب را تعويض کرده باشيد، با چنين مشکلي مواجه نخواهيد شد و فرآيند بازيابي به هيچيک از برنامه هاي نصب شده بر روي PC آسيبي نمي زند.
ايجاد يک Image ديسک کار دشواري نيست و مي تواند ساعت ها و حتي هفته ها کار شما را در شرايطي که درايو ديسک سخت کامپيوترتان از کار بيفتد، نجات دهد. اينکار جايگزين تهيه ي کپي هاي پشتيبان منظم از اسناد شما نخواهد بود، اما يک Image ديسک در کنار کپي هاي پشتيبان اسناد مي تواند کامپيوتر شما را در مدت کوتاه به وضعيت عملياتي آن برگرداند. به ياد داشته باشيد که Image ديسک تنها برنامه هايي را بازيابي خواهد نمود که در هنگام ايجاد آن نصب شده بودند. بنابراين توصيه مي کنيم که کيت نجات کامپيوتر خود را هر چند ماه يکبار تجديد کنيد تا ضمائمي جديد را نيز در بر داشته باشد.
منبع: ماهنامه ي کامپيوتري بزرگراه رايانه، شماره ي 130