قلعه قمچقاي

قلعه قمچقاي در نزديکي روستايي به همين نام و روي يکي از کوه هاي بلند منطقه قرار دارد.
روستاي قمچقاي در 45 کيلومتري شمال بيجار در استان کردستان و در کنار رود قمچقاي واقع شده است . مردم قمچقاي و ديگر روستاهاي اطراف به زبان ترکي آذربايجاني تکلم مي کنند.
موقعيت جغرافيايي اين قلعه از هيبت و عظمت خاصي برخوردار است؛ ازيک سو به دره اي مشرف است که در قديم به دره شاهان شهرت داشت و تيغه هاي بلند و هولناک اين کوه با پرتگاه هاي بلند، بالا رفتن از آن و رسيدن به دژ را بسيار دشوار مي کند.
از سوي ديگر اين قلعه ، از جنوب غربي ، جنوب شرقي و شرق به پرتگاهي ديگر مشرف است.
اين قلعه از سمت شمال که از ارتفاع کم تري برخوردار است . بقاياي ديواري عريض و محکم از سنگ لاشه با ملات و برج هاي نيم استوانه موجود است. دروازه قلعه نيز دراين سمت قرار دارد.
دراين قلعه سفال هايي از دوره اسلامي (قرن 6و7 قمري) به چشم مي خورد. بيرون قلعه و در سمت شمال غربي، بقايايي از ديواره ها و تراس بندي ها ديده مي شود. اين پشته از طريق پلکاني که از سنگ کوه تراشيده شده با اراضي مرتفع شمالي مرتبط است.
آب انباري که به ارتفاع 40متري در کوه ساخته شده و تونل با 42 پله راهرويي که آن را هم در دل کوه حفر کرده اند، نشانه هاي ديگرياز اهميت ويژه اين قلعه است.
سنگ هاي تراش خورده قلعه قمچقاي داراي مشخصاتي نيست که بر مبناي آن بتوان زمان ساخت بناي قلعه را به دقت تعيين کرد، با اين حال به احتمال قوي مي توان آن را متعلق به دوره هاي پيش از ميلاد مسيح، مثلا دوره مانايي و ماد دانست که تا دوره هاي ساساني واسلامي نيز مورد استفاده بوده است.
منبع هاي ذخيره آب که توسط تونل پله داري به پايين راه مي يابد،تا حدودي به آب انباري که در زندان سليمان وجود دارد، شبيه است ونشانه ديگري از قدمت قلعه تا دوره مانايي است.
منبع: نشریه ی ایرانیان ش 34