آیت الله مدرس در آيينه اسناد(2)


 






 

از دور دستي بر آتش داري...
 

پاسخ كوتاه آیت الله مدرس به يكي از علماي زنجان
 

اشاره
آنچه پيش روي شماست، پاسخ موجز، اما پر معناي مدرس به نامه يكي از علماي زنجان است كه طي آن نكات و گلايه هائي را مطرح ساخته بود. شهيد مدرس در سفر زنجان از آن روي كه فرصت پاسخگوئي به تمامي فقرات نامه را نداشته، پاسخ كوتاهي را در ذيل آن نگاشته است.
جناب عمده التجار ارجمند معظم ايده الله تعاري را زحمت افزا مي شود.
شرحي پس از حركت و ورود به تهران مرقوم داشته بوديد. واصل گرديد و موجب مسرت گرديد. در اين مسافرت و توقف چند ساعتي زنجان نتوانستم درك فيض صحبت جنابعالي را نموده باشم، حتي به واسطه جهات عديده، از درك فيض حضور حضرت حجت الاسلام آقاي مدرس دامت بركاته نيز مرحوم ماندم و اگر در موقع ديگر بود، شايسته بود، به جز از منزل خودشان ورود نفرماييد. به هر حال البته از قول داغي سلام برسانيد و عرض نماييد در خصوص جبران قضيه مدينه منوره، چنانچه يك اقدامي از طرف دولت ايران نشود، اسباب سرشكست مسلمين و موجب توليد مفاسد خواهد شد. خود حضرت آقا بهتر از داعي، مسبوق هستند و هر چه زودتر باشد، بهتر است در جواب تلگراف علما، اعليحضرت شهرياري خلد الله ملكه، اقدام خودشان را به آنچه مقتضي است و رفع نگراني عموم مي نمايد، منوط به مطالعات و راپورت كميسيون دفاع حرمين شريفين فرموده اند. مدتي است مردم منتظرند كه به هيچ وجه اقدامي نفرموده اند، مي دانم خواهند فرمود، هر طرف قضيه محذور و موجب نحو گرفتاري عموم است. در جواب عرض نماييد كدام قضيه از قضايا در اسلام، بلكه در عالم واقع شده، باشد از اين نبوده است. قبل از اينكه در داخله ايران مفاسدي كه اظهار آن فعلا وجهي ندارد، پيش بيايد، و علاج آن تقريبا غير ممكن باشد، يك اقدامي عاجلا بفرماييد. اين كاغذ را به شما محرمانه نوشتم كه عرض نماييد و جواب گرفته بنويسيد. شهدالله مي ترسم اين قضيه تعاقب نشود و بالمره موجب تباهي مسلمين شود.
پاسخ مدرس:
جعلت فداك
از قيامت خبري مي شنوي
دستي از دور بر آتش داري
والسلام
في شهر رجب 1245
مدرس

*******
دو صفحه اي از خاطرات مدرس در ايام تبعيد به خواف به قلم دكتر محمد حسين مدرسي

*******

دو نامه از آيت الله العظمي مرعشي نجفي
 

درآمد
آنچه در پي مي آيد دو نامه از مرجع فقيد مرحوم آيت الله العظمي سيد شهاب الدين مرعشي نجفي (قدس سره الشریف) به دكتر علي مدرسي است كه پيش از نگارش شجره نامه شهيد آيت الله مدرس خطاب به وي مرقوم داشته اند. آنچه از خلال اين دو نامه نمايان است، ارتباط خانوادگي و شخصي آن بزرگوار با شهيد مدرس و نيز احساس شيفتگي نسبت به آن رادمرد عرصه دين و سياست است.
بسمه تعالي
مرحوم آيت الله شهيد آقاي مير سيد حسن مدرس قمشه اي از اجلاي علماي عصر و از رجال نامي ادوار اخيره بودند. معظم له پس از پايان تحصيل سطوح عاليه وشطري از خارج در اصفهان به عتبات مشرف شده، سنين عديده در جلسه درس مرحومين آيات عظام آقاي آخوند ملا محمد كاظم خراساني و آقا سيد محمد فشاركي و آقا سيد محمد كاظم يزدي و آقاي شريعت، تحصيل خود را به پايان رسانيدند و هم مباحثه ايشان و مرحومين آيت الله آقاي آسيد ابوالحسن اصفهاني و آقاي آسيد علي كازروني، متولي مدرسه قوام شيرازي كه از مدارس نجف اشرف است بوده، طرف عصر در مقبره مرحوم آيت الله علامه مذاكره داشتند و مدت قليلي هم با مرحوم والد حقير يعني آيت الله نسابه آسيد محمود مرعشي حسيني، متوفاي سنه 1338 مذاكره داشتند. آثار قلمي ايشان آنچه خود حقير در طهران شفاهاً از آن مرحوم شنيده ام، حاشيه بر كفايه استاد خود در اصول و رساله در ترتيب و رساله در شرط متأخر و رساله در بحث در لزوم و عدم لزوم قبض در موقوفه و غيرها. مقالات سياسي ايشان زياد و در جرائد و مجلات منتشر مي شد و حقير در سفر اخير خود به طهران، نظر به مقام دوستي و علاقمندي ايشان به مرحوم والد، مكرر خدمتشان مي رسيدم و از بيانات آن مرحوم مستفيض مي شدم و از آن بزرگوار استجازه مي نمودم و در روايت احاديث. شفاهاً اجازه دادند و فرمودند از آقاي شريعت و حاج ميرزا حسن نوري مجاز هستم و وعده دادند كه كتباً هم بنويسند. بعداً طوفان حوادث، ايشان را مبتلا و بالاخره در كاشمر به دست شقي روزگار جهان سوز ميرزا كه بعداً رئيس نظميه قم شده بود، آن سيد بزرگوار با دهن روزه، شهيد و به اجداد طاهرين خود ملحق شد. خداوند آمر و مباشر را به لعن خود گرفتار و با اعداي آل رسول (ص) محشور بفرمايد. زياده مزاحم نمي شود ملتمس دعا هستم. چنانچه نشر شد كتاب حالات ايشان، يك چند نسخه اي براي دوستان ارسال به قم بفرمائيد. و الختم بالسلام خير ختام
و نسب آن بزرگوار رادر صفحه مستقله از كتاب مشجرات آل رسول الله الاكرم خودم و مشجرات العلويين مرحوم والد استخراج نموده تقديم كردم.
رسيد آن را مرقوم فرمائيد
ابوالمعالي شهاب الدين الحسيني المرعشي النجفي

***
بسمه تعالي
به عرض عالي مي رساند مرقومه كريمه ي راجعه به نسب مرحوم آيت الله آقاي مدرس، زيارت چنانچه حقير وعده نموده بودم تفحص كامل در نوشتجات به عمل آمد. مستدعي است به فوريت از اسم سابقين آن مرحوم تا چند پشت كه در قم مرحمت فرموده بوديد در جواب اين عريضه ارسال بفرماييد انشاءالله تكميل نموده تقديم مي شود منتظر باشيد و مشاغل آن چند نفر را كه در دست داريد اشاره بفرماييد كه از علماء بوده يا طبقات ديگر و داراي تأليفي قم شهاب الدين الحسيني المرعشي النجفي

*******

شجره نامه شهيد مدرس به قلم مرحوم آيت الله العظمي مرعشي نجفي
 

مرحوم خلد مقام المجاهد المحامي الفائز بالشهاده آيت الله المير سيد حسن المدرس ابن الحاج السيد اسماعيل التوفي سنه 1306 ابن السيد عبدالباقي المتوفي سنه 1296 ابن الحاج ميرعابد المنتقل من زواره الي كچون ا بن المير سيد محمد بن عبدالكريم بن محمد حسن بن عبدالله بن محمد شريف بن مير عبدالباقي بن حيدر علي بن زين الدين علي بن حيدر بن علي ابن ابي الفتوح بهاء الدين حيدر ابن كمال الدين حسن ابن شهاب الدين علي ابن ابي المجد فتوح الدين احمد بن عبادا بن شهاب الدين علي ابن ابي الفضل حمزه المتوفي سنه 518 ابن ابي علي بن محمد بن طاهر بن ابي الحسن عمادالدين علي بن محمد ابي الحسن الشاعر المتوفقي سنه 322 ابن ابي عبدالله احمد الشاعر ابن ابي جعفر الاصغر الكوفي ابن ابي محمد احمد الرئيس الشهير ابن الخزاعيه نزيل اصفهان ابن ابراهيم طباطبا اين اسماعيل ابن ابي اسماعيل ابراهيم الغمر المتوفي سنه 145 ابن ابي محمد الحسن المثني ابن الامامه الهمام مولانا ابي محمد الحسن المجتبي سلام الله عليه و رزقنا الله بزياره قبر الشريف.

*******

نامه منتشر نشده شهيد سيد مرتضي آويني به دكتر علي مدرسي
 

اشاره
شهيد سيد مرتضي آويني در ساليان پاياني حيات در صدد ساختن مجموعه اي تلويزيوني در بازشناسي ابعاد مجاهدات شهيد مدرس بود كه البته توفيق آن را نيافت. آن شهيد نامه ذيل را در مرحله تنظيم قرارداد با دكتر مدرسي نگاشته است.
بسمه تعالي
جناب آقاي دكتر علي مدرسي
سلام عليكم
متن قرارداد خدمتتان تقديم مي شود. اگر انتقاد نسبت به آن نداريد كه توضيح بفرماييد و اگر نه تقاضا مي كنم كه به شماره 838342 هم امروز نظرات ارزشمند خود را در جهت اصلاح كار به اين حقير ابلاغ بفرماييد. رحمت و سلام خدا به روح پرفتوح شهيدمدرس(ره)
اللهم الحقنا به
سيد مرتضي آويني
4/5/71

منبع:ماهنامه شاهد یاران، شماره 25