علت لاستیک سایی در خودروها

لاستيك سايي كه بیشتر در خودرو های مدل پائين ديده مي شود ، به علت آن است كه به مرور زمان زاويه هاي تنظيم اين خودروها به هم مي خورد و نيز هنگام انجام تعميرات توسط تعميركاران غير مجرب، اين اندازه ها رعايت نمي وشند و يا اصلا دقيق تنظيم نمي شوند مثلا به هنگام تعمير جلوبندي ماشين و تعويض سيبك ها يا فنر بندي خودرو ممكن است، اين تنظيم ها به هم بخورد. خيلي از تعمير كاران ما اساسا با اصطلاحات كمبر و كستر و تو اين و تو اوت آشنايي ندارند و حتي ممكن است كه اين عبارات به گوششان هم نخورده باشد!
در مبحث خودرو ، بحثي است بنام هندلينگ ( كه به معني همان خوش دستي ماشين است ) كه البته بخش عمده اي از آن مربوط به مسائل فني و طراحي خودرو مي شود و بخشي از آن هم ناشي از ميزان بودن تنظيم هاي خودرو است. خودرویی كه بخوبي تنظيم باشد، رانندگي به مراتب لذت بخش تر و راحت تري را دارد.
فرمان ماشين در حين حركت نبايد به چپ يا راست منحرف شود ، حتي اگر آن را رها هم كنيد ، نبايد چنين وضعي پيش بيايد . گاهي هم فرمان لرزش دارد ، بعضي از وقت ها تنظيم فرمان آنقدر به هم خورده است كه اصطلاحا مي گويند فرمان گيج است چون بدرستي عمل نمي كند. همه اين موارد به اضافه موارد متعد ديگر مي تواند علل گوناگوني داشته باشد از خرابي و سائيدگي پلوس ها گرفته تا ايراد در بالانس چرخها و يا حتي تنظيم نبودن باد لاستيك ها. كه قضاوت در مورد اين موارد متعدد كار تعميركار است تا بتواند عيب اصلي را تشخصي دهد و اين مهم ترين بخش يك كار تعميراتي است . در اينجا بدون اينكه وارد مباحث پيچيده تنطيم هاي گوناگون ماشين شويم به اشاره اي گذرا به اين موضوعات اكتفا مي كنيم تا لااقل ديد تازه تري نسبت به موضوعي كه بظاهر كم اهميت مي نمابد، پيدا كنيد.
سائيدگي غير عادي لاستيك ها نشانه خوبي است براي اينكه متوجه شويم كه زمان تعويض آنها فرا رسيده است ولي آيا اين مي تواند هشداري باشد براي اينكه شما متوجه شويد كه بخش هايي ديگر خودرو از جمله: فرمان، جلوبندي و فنر بندي آن نيز دچار مشكل شده اند؟ اگر با اين هشدارهاي اوليه آشنايي داشته باشيد مي توانيد با كارهايي كه جزء تعميرات پيشگيرانه است باعث شويد كه از خرابي خودرو در جاده ها جلوگيري بعمل آيد.

فرمان خودور:
 

اگر خودرو شما به هنگام رانندگي به يك سمت كشيده مي شود ( بخصوص زماني كه فرمان را رها مي كيند ) اولين كاري كه بايد انجام دهيد اين است كه ميزان بودن باد لاستيك ها را چك كنيد. اما اگر باد لاستيك ها را چك كرديد و تنظيم بودند آنگاه ممكن است اشكال در جاي ديگري باشد، ممكن است ،ميل فرمان ناميزان باشد يا زاويه كمبر و كستر درست نباشند يا فرمان درست در مركز تنظيم نشده باشد. اگر فرمان ماشين شما بيش از اندازه بازي دارد يا به سختي مي پيچيد، بايد مارپيچ فرمان و قطعات داخلي جعبه فرمان را چك كنيد.

فنر بندي:
 

فنر بندي ماشين از اجزاي متعددي تشكيل شده است در اين حالت لازم است كه همراستايي چرخها و ياتاقانهاي آنها و بوش و ميله تعادل و بازوهاي كنترل فنر و خود فنرها را بررسي كنيد. اگر بخش هايي از فنر ها دچار سائيدگي شده يا صدمه ديده اند بايد تعويض شوند. چون اگر اين كار صورت نگيرد باعث فرسودگي و صدمه ديدن پيش از موعد ساير بخش هاي سيستم فنر بندي و خودرو مي شود.

همراستايي:
 

براي هدايت كردن مناسب و درست خودرو و جلوگيري از سائيدگي لاستيكها؛ لازم است كه چرخها هم راستا باشند. اين كار باعث مي شود كه از سائيدگي و اصطكاك و سر خوردن چرخها جلوگيري شود. ضمن اينكه ميزان مصرف سوخت هم كاهش مي يابد و از وارد آمدن فشار بر روي فرمان و سيستم فنر بندي كاسته مي شود و هدايت خودرو بهتر صورت مي گيرد. براي همراستايي و تنظيم چرخهاي خودرو سه نوع تنظيم وجود دارد:

زوايه هاي
 

1- كمبر
2- كستر
3- تفارب و تنافر زاويه چرخها ( toe in و toe out)
كمبر و كستر به معني مقدار بيرون بودن و داخل بودن قسمت جلوي چرخهاست . هدف از اين تنظيم توزيع بار خودرو بطور متوازن بر روي سطح جاده است. اين كار باعث مي شود كه فرمان دهي خودور بسهولت صورت گيرد و از سائيش لاستيك ها جلوگير بعمل آيد.
زاويه كستر ميزان داخل يا بيرون بودن زاويه چرخهاست. تنظيم بودن زوايه كستر باعث مي شود كه چرخاندن فرمان خودرو راحت تر صورت گيرد. حركت ماشين بر روي جاده از تبات بهتري برخودار باشد و برگشت فرمان در هنگام پيچيدن بهتر صورت گيرد. زواياي: " تو اين " و " تو اوت " هم از اين جهت مهم هستند . اگر انها را با پاهاي خودتان مقايسه كنيد ، اگر قسمت جلوي چرخها بطرف داخل متمايل باشد مثل حالتي است كه نوك پاهاي شما به طرف داخل متمايل است و به عكس " تو اوت " به معني متمايل بودن نوك انگشتان بطرف خارج است. خارج از تنظيم بودن اين زوايا باعث مالش و سايش لاستيكها مي شود.
منبع: نمايندگی 1992 ايران خودرو