ظرفیت های ژئوپلیتیک روایات مربوط به آخرالزمان (2)


 

نویسنده: حاتم جدیدی
منبع : اختصاصي راسخون



 
پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: (یخرج قوم من المشرق یوطئون للمهدی سلطانه.)26
پرچم‌های سیاهی از بنی عباس بلند می‌شود، سپس خراسان پرچم‌های سیاه دیگری برافراشته می‌گردد که پیشاپیش آنها مردی به نام شعیب بن صالح است تا آن که در بیت المقدس فرود می‌آیند و زمینه را برای حکومت مهدی (عج) فراهم می‌سازند.
قدرت: پرچم بلند می‌شود ـ بنی عباس ـ پرچم دیگری برافراشته می‌گردد ـ فرود می‌آیند ـ زمینه حکومت ـ حکومت مهدی.
سیاست: پرچم سیاه ـ پرچم‌های سیاه ـ پیشاپیش آنها شعیب بن صالح ـ زمینه را فراهم می‌سازند.
جغرافیا: خراسان ـ بیت المقدس.
پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: (یخرج شعیب بن صالح متخفیاً الی بیت المقدس یوطی للمهدی منزله.)27
شعیب بن صالح مخفیانه به بیت المقدس می‌رود و مقدمات ورود مهدی (عج) را مهیا می‌کند.
سیاست: مخفیانه ـ مقدمات ورود را مهیا می‌کند.
قدرت: ورود مهدی (ع) ـ شعیب بن صالح ـ به بیت المقدس، مخفیانه می‌رود.
جغرافیا: بیت المقدس
دراین روایات به نقش راهبردی و حساس منطقه بیت المقدس و اطراف آن (لبنان و سوریه) اشاره شده است. جایگاهی که لبنان و سوریه در نهضت زمینه‌ساز و ارتباطی که با ایران برقرار می‌کنند در حال حاضر در حوزه سیاست هرسه منطقه دیده می‌شود.
شکل‌گیری حماس، انتفاضه، حزب الله لبنان و مقاومت سوریه، بر اثر الهام بخشی انقلاب اسلامی ایران، گویای این راهبرد در روایت می‌باشد.
پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: (ینزل بیت المقدس یوطی للمهدی سلطانه یمد الیه ثلاثمائه من اهل الشام.)28
(شعیب بن صالح) به بیت المقدس وارد می‌شود و زمینه حکومت مهدی (ع) را فراهم می‌سازد و سیصد نفر از اهل شام به کمک او می‌شتابند.
قدرت: به بیت المقدس وارد می‌شود ـ حکومت ـ سیصد نفر ـ کمک ـ اهل شام.
سیاست: زمینه حکومت ـ فراهم می‌سازد ـ به کمک او می‌شتابند.
جغرافیا: بیت المقدس ـ شام.
در این روایات به هدف حرکت جریان مقاومت اشاره می‌شود، جریان مقاومت در ایران و شام پس از مقابله با سفیانی به زمینه‌سازی ظهورحضرت می‌پردازند تا مقدمات حکومت ایشان فراهم گردد.نهضت زمینه سازی ظهور و جامعه سازی مهدوی،رسالتی است که ایرانیان و مقاومت اسلامی در شام، آن را پیاده می نمایند.همان چیزی که ما از عملکرد امام خمینی،علامه شرف الدین و امام موسی صدر ، مورد بررسی قرار دادیم.
همزمان با این حرکت‌های زمینه ساز، ظهور محقق می‌گردد و سفیانی از آن اطلاع پیدا می‌کند و برای مقابله با حضرت بطرف حجاز می‌رود.

7ـ ظهور حضرت و تلاش سفیانی برای مقابله با ایشان

(سپاهی را به سوی مدینه می‌فرستد و سپاه دیگری نیز به سوی مغرب (مراکش) می‌فرستد، در بغداد هفتاد هزار نفر می‌کشد و شکم 300 زن حامله را می‌شکافد و سپاهی را به سوی کوفه می‌فرستد و همه زن و مرد را گریان می‌سازد و تعداد زیادی را می‌کشد ... سپاهی را عازم مدینه می‌شود چون به وسط سرزمین بیدا می‌رسد جناب جبرئیل بانگ عظیمی بر آن می‌زند و احدی از آنها زنده نمی‌ماند و همگی در کام زمین فرو می‌روند. فقط دو نفر بشیر نذیر که از شکر عقب مانده‌اند زنده می‌مانند که جبرئیل بر آنها بانگ می‌زند، خداوند صورتهای آنها را به طرف عقب برمی‌گرداند، آنگاه نذیر به سوی سفیانی برمی‌گردد تا او را از سرنوشت لشکریان آگاه سازد).29
قدرت: سپاهی به مدینه ـ سپاهی به مغرب ـ هفتاد هزار نفر را در بغداد می‌کشد ـ شکم 300 زن حامله را می‌شکافد ـ سپاهی به کوفه ـ تعداد زیادی می‌کشد ـ سپاهی به مدینه ـ بانگ عظیم جبرئیل ـ احدی زنده باقی نمی‌ماند‌ـ همگی فرو می‌روند ـ خداوند صورت‌های آنها را برمی‌گرداند.
سیاست: زن و مرد را گریان می‌سازد ـ سپاه می‌فرستد ـ از سرنوشت لشکریان آگاهش سازند.
جغرافیا: مدینه ـ مغرب ـ بغداد ـ کوفه ـ بیداء.
پس از شکست لشکر سفیانی در بیداء، سفیانی به شام باز می‌گردد و سپاه خود را دوباره تجهیز می‌نماید.
سفیانی در طول این مدت مورد حمایت یهود و غرب بوده است. ( سفیانی که سرکرده قوم است از کشور روم به حرکت درآمده،در حالی که چون مسیحیان صلیب به گردن دارد.) 30
پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: (فتلک اماره سفیانی، و یخرج قبل ذلک من یدعوا لآل محمد .... و تنزل الروم فلسطین).31
پس، آن حکومت سفیانی است و پیش از آن کسی قیام می‌کند که به آل محمد (ص) فرا می‌خواند .... و روم نیز وارد فلسطین می‌شود.
قدرت: حکومت ـ وارد فلسطین می‌شود ـ قیام می‌کند.
سیاست: سفیانی ـ به آل محمد (ص) فرا می‌خواند ـ روم وارد فلسطین می‌شود.
جغرافیا: روم ـ فلسطین
(رومی‌ها در دشت عکا فرود می‌آیند و فلسطین و اردن و بیت المقدس را به تصرف درمی‌آورند ولی چهل روز از گردنه افیق عبور نمی‌کنند، تا اینکه پیشوای مسلمانان به سوی آنان می‌آید و در چمنزار عکا آنها را محاصره می‌کند، در این (سرزمین) چنان جنگی با آنها می‌کند که خون، تا بالای سم اسبان را فرامی‌گیرد، آنگاه خداوند همه آنها را، مگر گروه اندکی که به کوههای لبنان و سپس به کوهی در سرزمین روم می‌گریزند، شکست می‌دهد.32)
قدرت: فرود می‌آیند ـ به تصرف در می‌آورند ـ عبور نمی‌کنند ـ پیشوای مسلمانان ـ محاصره می‌کند ـ جنگ سخت ـ شکست می‌دهد ـ خداوند ـ همه آنها را ـ مگر گروه اندک ـ شکست می‌دهد.
سیاست: رومی‌ها فرود می‌آیند ـ پیشوای مسلمانان به سوی آنها می‌آید ـ به سرزمین روم می‌گریزند.
جغرافیا: دشت عکا ـ فلسطین ـ اردن ـ بیت المقدس ـ گردنه افیق ـ کوه‌های لبنان ـ سرزمین روم ـ روم.

8ـ حرکت امام بسمت شام و مقابله با سفیانی و یهود

پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: (ان المهدی و السفیانی یقتتلون فی بیت المقدس، حین یستقیله البیعه فیوتی بالسفیانی اسیراً فیامر به فیذبح علی باب الرحمه هم تباع نساءهم و غنائمهم علی درج دمشق.)33
و هنگامیکه سفیانی بیعت خود را پس می‌گیرد، مهدی (ع) و سفیانی در بیت المقدس با یکدیگر می‌جنگند، سپس او را اسیر کرده و می‌آورند و به دستور او در باب الرحمه کشته می‌شود، سپس زنان و غنیمت‌هایشان در دروازه دمشق به فروش گذاشته می‌شود.
قدرت: می‌جنگند ـ اسیر کرده می‌آورند ـ به دستور او ـ غنیمت ـ به فروش گذاشته می‌شود ـ بیعت ـ مهدی‌(ع).
سیاست: سفیانی ـ بیعت خود را پس می‌گیرند ـ کشته می‌شود.
جغرافیا: بیت المقدس ـ باب الرحمه ـ دروازه دمشق.
امام علی (ع) می‌فرمایند: (سیخرج (المهدی) تابوت السکینه من غار انطاکیه .... فیوضع بین یدیه ببیت المقدس فاذا نظر الیه الیهود اسلموا الا قلیلاً منهم.)34
(مهدی) تابوت سکینه را از غار انطاکیه بیرون خواهد آورد، (تابوت را) در بیت المقدس در مقابل او میگذارند و چون یهودیان بدان بنگرند، همگی اندکی از آنان، مسلمان می‌شوند.
قدرت: تابوت سکینه ـ بیرون خواهد آورد ـ همگی ـ مسلمان می‌شوند.
سیاست: تابوت در مقابل او می‌گذارند ـ یهودیان بدان بنگرند.
جغرافیا: غار انطاکیه ـ بیت المقدس.
امام سجاد(ع) می‌فرمایند: (یخرج السفیانی بمئه و سبعین الفاً فینزل بحیره طبریه. و یسیر الیه المهدی (ع) ثم یواقعه هناک. و لا تکون ساعه حتی یهلک ا... اصحابه و لا یبقی الا هو وحده. فیاخذه المهدی (ع) فیذبحه تحت الشجره التی اعضانها مرلاه علی بحیره طبریه ثم یهلک مدینه دمشق).35
سفیانی با یکصد و هفتاد هزار جنگجو حرکت می‌کند و در کنار دریاچه طبریه فرود می‌آید و حضرت بقیه ا... (ع) به سوی او حرکت می‌کند و در کنار دریاچه طبریه بر او می‌تازد و در کمتر از یک ساعت همه سپاهیانش هلاک می‌شوند و فقط شخص سفیانی باقی می‌ماند. آنگاه حضرت مهدی او را دستگیر می‌کند و در کنار دریاچه طبریه در زیر درختی که شاخه‌هایش به روی دریاچه بال گشوده سر می‌برد و سپس شام را تحت تصرف خود درمی‌آورد.
قدرت: یکصد و هفتاد هزار جنگجو ـ فرود می‌آید ـ بر او می‌تازد ـ کمتر از یک ساعت ـ همه سپاهیانش هلاک می‌شوند ـ او را دستگیر می‌کند ـ سر می‌برد ـ تحت تصرف.
سیاست: سفیانی حرکت می‌کند ـ حضرت بقیه ا... (ع) به سوی او حرکت می کند ـ به سوی او ـ سپس شام را.
جغرافیا: دریاچه طبریه (فلسطین) ـ دمشق.
امام علی (ع) می‌فرمایند: (آنگاه مهدی با هزار مرکب به سوی قدس حرکت می‌کند. در شام، فلسطین، صور، عکا و غزه منزل می‌کند. آنگاه مهدی (ع) وارد بیت المقدس می‌شود).36
قدرت: هزار مرکب ـ منزل می‌کند.
سیاست: به سوی قدس حرکت می‌کند ـ وارد بیت المقدس می‌شود
جغرافیا: قدس ـ شام ـ فلسطین ـ صور ـ عکا ـ غزه ـ بیت المقدس.
در این روایات تأکید فراوانی بر مناطق لبنان(صور و کوههای لبنان) و فلسطین(بیت المقدس،غزه، عکا،دریاچه طبریه) شده است.این مناطق تحت سیطیره سپاهیان حضرت قرار می گیرد.به همین دلیل نهضت زمینه سازی حکومت حضرت نیز باید در این مناطق بیشتر باشد.تمرکز حزب ا... لبنان در صور و حماس و جهاد اسلامی در غزه نیز بیشتر می باشد.
قرآن کریم می‌فرماید:
(هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لو کره المشرکون).37
اوست کسی که رسول خدا را فرستاد با هدایت و دین حق، تا ظاهر شود دین بر تمام زمین، هر چند مشرکان ناراحت باشند.
جغرافیا: تمام زمین
قدرت: ظاهر شدن دین حق بر تمام زمین
سیاست: ناراحتی و نارضایتی کافران و مشرکان از دین حق، ارسال رسول با هدایت و دین.
امام صادق (ع) می‌فرمایند: (و الله ما نزل تاویلها بعد و لا ینزل تاویلها حتی یخرج القائم فاذا خرج القائم لم یبق کافر بالله و لا مشرک بالامام الا کره خروجه، حتی لو کان الکافر فی بطن صخره قالت یا مومن فی بطنی کافر فاکسرونی و اقتله).38
به خدا سوگند، تا کنون تأویل این آیه محقق نشده است و تأویل آن محقق نمی‌شود مگر با خروج قائم، پس چون قائم خروج نمود، هیچ کافر به خداوند و هیچ مشرک نسبت به امام باقی نمی‌ماند مگر آنکه او برایش ناخوشایند است. [در این شرایط] حتی اگر کافر به دل سنگ‌ها وصخره‌ها هم پناه برد، صخره خواهد گفت: مومنین! کافری در درون من پنهان است، مرا بکشید و او را به قتل برسانید.
قدرت: محقق شدن آیه با خروج قائم‌ ـ خروج نمودن قائم و ناراحتی کافر و مشرک ـ به قتل رساندن کافرین ـ به زبان آمدن صخره و سنگ.
سیاست: ناخوشایندی کافر و مشرک از خروج امام و سلطه دین بر عالم ـ سلطه دین بر عالم توسط قائم.
جغرافیا: خروج قائم و سلطه بر عالم و پیاده نمودن دین بر زمین ـ پاک شدن صخره و سنگ از کافران.
(والقینا بینهم العداوه و البغضاء الی یوم القیامه کلما اوقدوا نارا للحرب اطفاها الله و یسعون فی الارض فساداً والله لا یحب المفسدین).39
دشمنی و کینه‌توزی را، تا روز قیامت، در میان آنها افکندیم، هرگاه آتش جنگی افروختند، خداوند آن را فرونشاند، و (اکنون نیز) در زمین برای فساد و تباهی تلاش می‌کنند و خداوند مفسدان را دوست ندارد.
قدرت: خداوند آن را فرو نشاند ـ دشمنی و کینه‌توزی را، تا روز قیامت، در میان آنها افکندیم.
سیاست: آتش جنگ افروختند ـ برای فساد و تباهی تلاش می‌کنند ـ خداوند مفسدان را دوست ندارد.
جغرافیا: در زمین
رسول اکرم (ص) می‌فرماید: (لا تقوم الساعه حتی یقاتل المسلمون الیهود فیقتلهم المسلمون حتی یختفی الیهود وراء الحجر و الشجر فیقول الحجر و الشجر یا مسلم یا عبدالله هذا یهودیّ خلفی فتعال فاقتله ... .)40
ساعت بر پا نمی‌شود مگر آنکه مسلمانان با یهود وارد جنگ شوند. مسلمانان با یهود می‌جنگند آن قدر که یهودیان پشت سنگ‌ها و درخت‌ها پنهان می‌شوند، [در این حال] درخت‌ها و سنگ‌ها می‌گویند: ای مسلمانان، ای بنده خدا، این یهودی است که پشت من پنهان شده است، پیش آی و او را به قتل برسان.
قدرت: وارد جنگ شوند ـ پنهان شوند ـ به قتل برسان ـ درخت و سنگ سخن می‌گویند ـ غلبه مسلمانان.
سیاست: ساعت برپا نمی‌شود ـ مسلمانان با یهود ـ می‌جنگند.
جغرافیا: درخت‌ها و سنگ‌ها ـ پشت درخت‌ها و سنگ‌ها.
مصداق این روایت را شاید در آنچه از امدادهای الهی در جنگ 33روزه بیان شد، بتوان مشاهده نمود؛ آنجا که درختان به یاری رزمندگان حزب ا... آمدند.
امام کاظم (ع) می‌فرماید: (در تفسیر آیه: افغیر دین ا... یبغون و له اسلم من فی السموات و الارض طوعاً و کرهاً و الیه یرجعون.)41
آیا آنها غیر از آیین خدا را می‌طلبند؟ و [حال آنکه] همه آن کسانی که در آسمان و زمین‌اند، از روی اختیار یا اجبار، در برابر او تسلیم‌اند و همه به سوی او بازگردانده می‌شوند.
فرمودند: ( این آیه درباره قائم نازل شده است؛ او هنگامیکه در برابر یهود، صابئین، زنادقه، اهل ردّه و کفار، در شرق و غرب زمین، قیام می‌کند، اسلام را بر آنها عرضه می‌نمایند، هر کس از روی اختیار اسلام آورد، او را به نماز و زکات و به هر آنچه به مسلمانان امر شده و خداوند برای آنها واجب قرار داده است، امر می‌کند و هرکس اسلام نیاورد، گردنش زده می‌شود تا جایی که در شرق و غرب عالم کسی باقی نمی‌ماند مگر آن که خدا را به وحدانیت بشناسد. )42
قدرت: در برابر او تسلیم‌اند ـ به سوی او بازگردانده می‌شوند ـ از روی اجبار.
سیاست: غیر آیین خدا را می‌طلبند ـ از روی اختیار یا اجبار
جغرافیا: آسمان و زمین
قدرت: امر می‌کند ـ گردنش زده می‌شود ـ کسی باقی نمی‌ماند.
سیاست: هنگامی که در برابر یهود و نصارا و ... ـ قیام می‌کند ـ اسلام را عرضه می‌نماید ـ از روی اختیار اسلام آورد ـ هر آنچه به مسلمانان امر شده واجب می‌گرداند.
جغرافیا: شرق و غرب زمین ـ شرق و غرب عالم

9ـ تسلط حضرت بر بیت المقدس و خاورمیانه و آغاز دعوت جهانی

در این مرحله حضرت پس از تسلط بر خاورمیانه و ازمیان بردن فتنه سفیانی و یهود، دیگر کشورها و مناطق را به اسلام دعوت می نماید. در واقع وجود حکومت یهود در فلسطین و حکومت سفیانی بر شام ،مانع ابلاغ رسالت جهانی ایشان می باشد.
ایشان با از بین بردن دشمنان بشریت ،جهان را مهیای پذیرش اسلام می نماید .
قرآن کریم می فرماید :
(هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لو کره المشرکون).43
اوست کسی که رسول خدا را فرستاد با هدایت و دین حق تا ظاهر شود دین بر تمام زمین، هر چند مشرکان ناراحت باشند.
جغرافیا: تمام زمین
قدرت: ظاهر شدن دین حق بر تمام زمین
سیاست: ناراحتی و نارضایتی کافران و مشرکان از دین حق ـ ارسال رسول با هدایت و دین.
امام صادق (ع) می‌فرمایند: (و الله ما نزل تاویلها بعد و لا ینزل تاویلها حتی یخرج القائم فاذا خرج القائم لم یبق کافر بالله و لا مشرک بالامام الا کره خروجه، حتی لو کان الکافر فی بطن صخره قالت یا مومن فی بطنی کافر فاکسرونی و اقتله).44
به خدا سوگند، تا کنون تأویل این آیه محقق نشده است و تأویل آن محقق نمی‌شود مگر با خروج قائم، پس چون قائم خروج نمود، هیچ کافر به خداوند و هیچ مشرک نسبت به امام باقی نمی‌ماند مگر آنکه او برایش ناخوشایند است. [در این شرایط] حتی اگر کافر به دل سنگ‌ها وصخره‌ها هم پناه برد، صخره خواهد گفت: مومنین! کافری در درون من پنهان است، مرا بکشید و او را به قتل برسانید.
قدرت: محقق شدن آیه با خروج قائم ـ خروج نمودن قائم و ناراحتی کافر و مشرک ـ به قتل رساندن کافرین ـ به زبان آمدن صخره و سنگ.
سیاست: ناخوشایندی کافر و مشرک از خروج امام و سلطه دین بر عالم ـ سلطه دین بر عالم توسط قائم.
جغرافیا: خروج قائم و سلطه بر عالم و پیاده نمودن دین بر زمین ـ پاک شدن صخره و سنگ از کافران.
پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: (لا یبقی علی ظهر الارض بیت مدر و لا وبر او دخله الله کلمه الاسلام بعزّ عزیز و بذل ذلیل امّا یعزّهم فیجعلهم من اهلهم او یذلهم فیدینون لهم).45
بر روی زمین خانه‌ای در شهر و بیابان باقی نمی‌ماند مگر آنکه خداوند کلمه اسلام را با عزت بخشیدن به عزیز و خوار نمودن ذلیل، در آن وارد می‌سازد، اگر آن را عزت مندانه پذیرفتند آنها را از اهل آن قرار می‌دهد، و اگر از آن سرباز زدند [با گرفتن جزیه] خوارشان می‌دارد.
قدرت: باقی نمی‌ماند ـ عزت بخشیدن ـ خوار نمودن ـ در آن وارد می‌سازد ـ خوارشان می‌دارد.
سیاست: با عزت بخشیدن عزیز ـ خوار نمودن ذلیل ـآنها را از اهل آن قرار می‌دهد ـ با گرفتن جزیه خوارشان می‌دارد.
جغرافیا: بر روی زمین ـ خانه‌ای در شهر و بیابان.
قرآن کریم می‌فرماید:
(و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین).46
و ما اراده کردیم که منت بگذاریم بر کسانی که به استضعاف کشیده شدند در زمین و قرار می‌دهیم آنها را پیشوایان و قرار می‌دهیم آنان را وارثین.
قدرت: اراه نمودیم ـ منت بگذاریم ـ وارث قرار دادن مستضعفین.
سیاست: پیشوا قرار دادن مستضعفین در زمین.
جغرافیا: در زمین.
امام باقر (ع) می‌فرمایند: (این (آیه) مربوط به صاحب الامری است که در آخرالزمانی ظاهر می‌شود و ستمگران و فراعنه را نابود می‌کند و بر شرق و غرب زمین حکم می‌راند و زمین را همانگونه که از ظلم پر شده است از عدل آکنده می‌سازد).47
قدرت: ستمگران و فراعنه را نابود می‌کند ـ حکم می‌راند.
سیاست: حکم می‌راند ـ از عدل آکنده می‌سازد.
جغرافیا: بر شرق و غرب زمین ـ زمین را همانگونه که از ظلم پر شده است.
قرآن کریم می‌فرماید:
(و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر: ان الارض یرثها عبادی الصالحون).48
و همانا نوشتیم در زبور بعد از ذکر (تورات) که زمین را بندگان شایسته‌ام به ارث خواهند برد.
قدرت: به ارث خواهند برد.
سیاست: نوشتیم در زبور و تورات ـ بندگان شایسته‌ام به ارث خواهند برد.
جغرافیا: زمین را.
در این آیات و روایات به گسترش اسلام پس از ظهور و جهانی شدن آن اشاره می‌گردد. اشاره به عناصر اصلی ژئوپلیتیک در این آیات و روایات مشهود است.
در این بخش ما به این تعداد از روایات و آیات اکتفا می‌نماییم.49

خلاصه و نتیجه‌گیری

در این بخش با پرداختن به برخی از روایات آخرالزمان، پیرامون تقابل جهان اسلام و صهیونیسم جهانی در منطقه خاورمیانه، شام و لبنان و فلسطین، رویکرد ژئوپلیتیک را در آنها به اختصار مورد بررسی قرار دادیم.
با بررسی عناصر قدرت، سیاست و جغرافیا در جغرافیای سیاسی (ژئوپلیتیک) آخرالزمان در منابع روایی و آیات، این حقیقت مشخص می‌گردد که اهل بیت و قرآن مجید، به عنوان منابع و مبانی جبهه حق، در کلام خود رویکرد ژئوپلیتیک را پیرامون تقابل حق و باطل در آخرالزمان داشته‌اند.
در واقع در تعالیم اهل بیت در هدایت جریان ظهور، به زبان دیگر، نیروهای نهضت زمینه ساز ظهور و سازمان شیعه را نسبت به مسلط شدن بر عناصر قدرت، سیاست و جغرافیا با تمام ظرفیت‌هایش، آگاه ساخته‌اند.
در میان این روایات، منطقه لبنان، در کنار مناطق ایران، عربستان، عراق، فلسطین، دمشق و یمن، یکی از مناطق ژئوتکنیک در جغرافیای سیاسی (ژئوپلیتیک) آخرالزمان نهضت ظهور می‌باشد.
منطقه خاورمیانه در جایگاه ژئواستراتژیک در ژئودکترین نهضت ظهور و انتظار قرار دارد، منطقه شام در جایگاه ژئوتاکتیک و منطقه لبنان در جایگاه ژئوتکنیک قرار می‌گیرد.50
با نگاه استراتژیک به روایات آخرالزمانی، می‌توان راهبردهای حرکت نهضت زمینه‌ساز ظهور را بدست آورد. در واقع یکی از دلایل بیان روایات، استفاده راهبردی از آنها برای دوره غیبت و بستر سازی ظهور می‌باشد. بررسی روایات با رویکرد استراتژیک و بعد ژئوپلیتیک، فرصتی دیگر را می‌طلبد و در این بخش تنها به مطرح نمودن این رویکرد اکتفا نمودیم.

پي نوشت ها :
 

25ـ الملاحم و الفتن، ص 51.
26ـ سنن ابن ماجه، 2/4088؛ البرء و التاریخ 2/174؛ مجمع الزوائد، 7/318.
27ـ الحاوی للفتاوی 2/70؛ عقدالدرر 128.
28ـ الحاوی للفتاوی2/67؛ البرهان 7/17.
29ـ الزام الناصب، ص 139.
30- مجلسی، بحارالانوار،ج 51،ص 80.
31ـ همان، 52/207/45؛ بشاره الاسلام 207؛ غیبت طوسی 278.
32ـ ابن حماد، الفتن، ج 2، 302.
33ـ ابن حماد، الفتن، 244/955؛ الحاوی 2/72؛ البرهان 2/680/147.
34ـ غالیه المواعظ، 1/77.
35ـ بشاره الاسلام، ص 46، 192/277؛ الحاوی للفتاوی، ج 2، ص 160.
36ـ در این باره ر.ک: ماهنامه موعود، ش 101، 1388.
37ـ قرآن کریم، توبه، 33.
38ـ کتاب المحجه، ص 86.
39ـ قرآن کریم، مائده، 64.
40ـ صحیح مسلم، 2922/4؛ الفتن و مصابیح 2/ باب الملاهم 137.
41ـ قرآن کریم، آل عمران، 83.
42ـ ابن حماد، الفتن، 254/994.
43ـ قرآن کریم، توبه، 33.
44ـ کتاب المحجه، ص 86.
45ـ مجمع الزوائد،14/6؛ مستدرک الصحیحین، 430/4.
46ـ قرآن کریم، قصص، 5.
47ـ حلیه الابرار، 2/52؛ تفسیر البرهان، 2/220.
48ـ قرآن کریم، انبیاء، 105.
49ـ در این باره ر.ک: یوم الخلاص، کامل سلیمان، ترجمه علی اکبر مهدی پور، (تهران، آفاق، 1376)؛ عصر ظهور، علی کورانی، ترجمه: عباس جلالی، (تهران، امیر کبیر، 1383)؛ الملاحم الفتن، ابن طاووس، (نجف، 1382هـ).
50ـ در این باره ر.ک: موقعیت ژئودکترین جمهوری اسلامی ایران، مصاحبه آقای حسن عباسی، (موعود، ش 106، 1388).