برخورد زمين با مريخ


 

نويسنده: مهندس سيد محمد کالوندي




 
در اثر ادامه بي نظمي هاي مدارهاي سياره اي در منظومه شمسي، زمين و مريخ به يکديگر بسيار نزديک مي شوند و حتي احتمال برخورد آن ها نيز وجود دارد.
حتماً خبرهاي گوناگوني در رابطه با سال 2012 شنيده ايد. البته اکثر رسانه ها و مراکز فضايي جهان با دلايل قاطع، امکان وقوع آن را رد کرده اند. امّا نظريه خروج سيارات از مدار خود و احتمال برخورد آن ها با يکديگر، داستان ديگري است. برخلاف سال 2012 اين نظريه کاملاً علمي و تأييد شده بوده و در حقيقت نتيجه تحقيقات خود اين مراکز فضايي است. تنها سؤالي که پيش مي آيد اين است: چه زماني اين حادثه به وقوع خواهد پيوست؟
شبيه سازي هاي کامپيوتري جديد نشان داده شانس کمي وجود دارد که در اثر تداخلات مداري سيارات طي چند ميليارد سال آينده، يک برخورد بين زمين با عطارد، مريخ يا زهره به وقوع بپيوندد. عطارد علي رغم اندازه کوچکش در منظومه شمسي بيشترين ريسک را داراست.
نتايج کامپيوتري نشان مي دهد يک درصد اين شانس وجود دارد که بزرگ شدن مدار عطارد به حدي برسد که اين سياره در طي مسير خود به دور خورشيد مدار زهره را قطع کند.
براساس تحقيقات انجام گرفته "دوزخ سياره اي" به وقوع خواهد پيوست و عطارد يا از منظومه شمسي به بيرون رانده خواهد شد و يا با خورشيد يا سياره همسايه اش (مثل سياره زمين) برخورد خواهيد کرد.
«گرگوري لافلين» از دانشگاه کاليفرنيا مي گويد: نتايج را دست مثل ليوان آبي که 99 درصد آن پر و يک درصد آن خالي است مي بينيم. در حالي که احتمال وقوع يک برخورد در طي ميلياردها سال آينده وجود دارد امّا در واقع اين برخورد بسيار غير محتمل است.
«جيک لاسکار» و «مايکل گاستين» از محققين رصدخانه پاريس تعداد 2501 سناريو را براي مدارهاي سياره اي مختلف با شبيه سازي هاي کامپيوتري بررسي کردند. اغلب نتايج به دست آمده هيچ برخوردي را به همراه نداشت و اين در حالي است که 25 مورد از آن ها منتهي به قطع مدار عطارد مي شد.

بر طبق شبيه سازي هاي انجام گرفته اگر افزايش طول مدار عطارد منجر به برخورد اين سياره با خورشيد يا سياره زهره گردد مابقي منظومه شمسي زياد تحت تأثير قرار نخواهد گرفت.
اما اگر تغييرات مداري عطارد باعث حرکت آن به سوي يکي ديگر از سيارات داخلي منظومه شمسي گردد احتمالاً منجر به برخورد زهره يا مريخ با زمين خواهد شد.
در ابتدا احتياج است که عطارد با نيروي گرانشي مشتري ناپايدار و بي ثبات گردد و بعد خود منجر به ناپايداري مريخ شده که در نهايت باعث مي شود به زمين بسيار نزديک گردد. تنها در اين صورت است که مدار زهره ناپايدار شده و باعث برخورد آن با زمين مي گردد.
دانشمندان در زمان بررسي داده ها متوجه شدند که تنها در 5 مورد احتمال دارد که مريخ از منظومه شمسي به بيرون پرتاب شود و در 2000 مورد ديگر با اجرام آسماني ديگري برخورد خواهد کرد (که 48 مورد آن مربوط به زمين بود).
«لافلين» در مطالعه اي در سال 2001 احتمال پرتاب زمين به بيرون را يک در 100 هزار تعيين کرد.
همان طور که سيارات به اطراف حرکت مي کنند، تراژدي هاي مختلفي در انتظارشان است. شواهدي از چنين برخوردهايي در منظومه هاي سيارات خارجي ديده شده، از جمله اين که احتمالاً 2M1207B از برخورد و ترکيب دو سياره به وجود آمده و ماه حدوداً 4 ميليارد سال قبل زماني شکل گرفت که يک سياره به اندازه مريخ با زمين برخورد کرد. نتايج مدل جدي جديد شواهد و مدارک بسيار محکمي براي آينده منظومه شمسي فراهم آورده.
«لافلين» گفت: اين ها اولين محاسباتي هستند که به درستي و با قطعيت به سؤالات هميشگي درباره منظومه شمسي پاسخ گفته است. چرا که مدل لاسکار و گاستين بر پايه معادلات نابرابري ميانگين (Non-Averaged Equations) بوده و نسبيت عمومي را نيز محاسبه مي کند. در مدل هاي قبلي حرکات سياره اي بر پايه معادلات برابري ميانگين بود و اثرات نسبيت عمومي را شامل نمي شد. زماني که سيارات مورد نظر به نزديکي برخورد مي رسند براي پيش يبني هاي دقيق و درست چنين معادلاتي خوب جواب نمي دهد. در واقع نسبيت عمومي اثر گرانش بر زمان و فضا را ناديده مي گيرد. که اين دو نقش مهمي در سناريوي برخورد بازي مي کنند.
وي مي گويد: مدار عطارد کمي بيضي شکل است و خورشيد به جاي اين که در مرکز قرار داشته باشد، در يک سمت اين بيضي قرار گرفته است. پس از يک مدت زمان طولاني (مثلاً 100 هزار سال) جهت گيري مدار عطارد تغيير مي يابد. نسبيت عمومي به اين تغبير سرعت مي بخشد و خود باعث مي شود تا احتمال اين که مشتري بتواند اثرات عظيمي روي مدار عطارد داشته باشد کاهش يابد.
منبع: ماهنامه نوآور / شماره 70