بهترين رژيم غذايي، همراه با ماه رمضان

رمضان فرصت مناسبي است تا در کنار پرورش صفات پسنديده، الگوي رژيم غذايي، بازنگري و اصلاح شود.استفاده بيشتر از غذاهاي سنتي و خانگي مانند آش يا انواع سوپ ها در سفره افطار و دقت بيشتر به نوع غذا هنگام سحر، دستگاه گوارش را از خطر ابتلا به بيماري هاي مختلف حفظ مي کند.
دراين ميان عادت غذايي نادرست مانند مصرف فست فودها و غذاهاي آماده پر چرب در وعده ناهار يا شام تا حدودي کنار گذاشته مي شود و الگوي غذايي شکل مناسبي به خود مي گيرد، به طوري که بسياري از عوارض جسماني، ناراحتي هاي گوارشي، چاقي و اضافه وزن در افراد کاهش پيدا مي کند.
غذاهاي آماده و ناراحتي هاي گوارشي فست فودها، مواد غذايي آماده اي هستند که در صنعت غذايي، ادويه هاي متنوعي براي تهيه آنها به کار برده مي شود. به همين دليل طعم دلچسب آنها افراد زيادي را به سوي خود جذب کرده است. کالري زياد و نوع طبخ اين گونه مواد غذايي باعث شده است تا متخصصان همواره نسبت به کاهش مصرف آنها هشدار دهند، زيرا کمتر مصرف کردن فست فودها در رژيم غذايي مانع از اضافه وزن و بيماري هاي متعاقب آن مي شود.
اين نکته به خصوص در ماه روزه داري اهميت زيادي پيدا مي کند، زيرا دستگاه گوارش براي مدت زمان زيادي در طول روز در حالت استراحت به سر مي برد و مصرف فست فودها با معده خالي موجب آزردگي و ناراحتي هاي گوارشي مي شود.
ادويه و مواد افزودني زياد موجود در غذاهاي آماده از جمله پودرسير، از يک سو غذا را دلچسب و لذيذ مي کند و از سوي ديگر با افزايش ترشحات اسيدي، زخم هاي گوارشي از جمله زخم معده را تشديد يا به وجود مي آورد. از طرفي به علت وجود مقادير زيادي نمک که در تهيه فست فودها مورد استفاده قرار مي گيرد، علاوه بر تشديد تشنگي، باعث نوشيدن آب زياد و احساس سنگيني در ساعات روزه داري مي شود. بنابراين با حذف مواد غذايي آماده و پر چرب از وعده سحري و افطاري، علاوه بر کاهش ناراحتي هاي معده، ميزان تشنگي کاهش پيدا مي کند.
رعايت اصل تنوع غذايي از توصيه هايي است که متخصصان در ماه رمضان تأکيد بيشتري بر آن دارند، به طوري که بر مصرف پروتئين، ويتامين ها، قند، چربي و املاح در فاصله زماني افطار و سحر تأکيد مي کنند. در اين ميان مصرف برخي مواد غذايي مانند غذاهاي پر چرب را مضر دانسته و هشدار مي دهند نياز بدن به چربي ها در اين ماه به طور مختصر افزايش پيدا مي کند. از آنجا که غذاهاي آماده در مدت زمان کوتاهي تهيه مي شوند، حاوي کالري و اسيدهاي چرب با ترانس بالاي بيشتري هستند و با مصرف آنها کالري زيادي به بدن وارد شده و باعث چاقي مي شود.
بر اساس آخرين مطالعات انجام شده، در صورتي که دو در صد مازاد چربي هاي انباشته شده در بافت هاي بدن را اسيد هاي چرب ترانس تشکيل دهد، احتمال بروز بيماري هاي قلبي و عروقي بيش از 20 درصد افزايش پيدا مي کند و با افزايش چربي مضر خون (LDL)و کاهش چربي مفيد خون (HDL) به عروق خوني صدمه وارد مي شود.
از سوي ديگر روغن هايي با اسيد چرب ترانس بالا که در تهيه فست فودها از آنها استفاده مي شود، زمينه بسياري از آلرژي ها به خصوص حساسيت هاي کودکان، تصلب شرايين، اختلال در جدار عروق و در نهايت مقاومت به انسولين و ديابت را به وجود مي آورد. با توجه به اين که اين قبيل مواد غذايي در روغن هايي که چند مرتبه براي طبخ استفاده شده اند تهيه مي شوند، ضرري که آنها به بدن مي رسانند، نسبت به غذاهاي سنتي پرچرب بيشتر است.
نگهدارنده و مواد پرکننده مانند نشاسته و ديگر افزودني هاي خوراکي که براي افزايش کيفيت، زمان نگهداري، رنگ و طعم آن اضافه مي شود، مسأله ديگري است که کودکان را به خود جذب کرده است. در حالي که مصرف بيش از حد يا استفاده از محصولاتي که از نظر کنترل کيفيت مورد بررسي قرار نگرفته باشد، مشکلات زيادي را براي کودکان و نوجوانان به وجود خواهد آورد. به عنوان مثال ورود برخي مواد نگهدارنده و رنگ ها ممکن است زمينه هاي سرطان زايي يا بيش فعالي را در کودکان فراهم کرده يا باعث تشديد آن شود.از آنجا که مواد تشکيل دهنده غذاهاي آماده مانند سوسيس و کالباس، مخلوطي از چند ماده است احتمال انتقال آلودگي هاي ميکروبي بيشتر خواهد شد. به اين ترتيب ماه رمضان فرصت مناسبي است تا بدن از آثار زيانبار مصرف غذاهاي آماده دور شود و با ترويج الگوي صحيح مصرف غذا، زمينه اي فراهم شود تا پس از اتمام ماه روزه داري، مصرف اين گونه مواد غذايي به حداقل برسد.
اين نکته حتي در افراد با وزن طبيعي صدق مي کند و کاهش مصرف غذاهاي پر چرب و آماده براي هر فرد در هر گروه سني توصيه مي شود. در اين خصوص مادران در خانواده نقش مهمي در شکل گيري الگوي غذايي دارند. آنها با ايجاد تنوع در طبخ غذا براي خانواده، اشتياق کودکان و فرزندان خود را به سوي مصرف غذاهاي سنتي و سالم افزايش مي دهند.
در اين ميان وعده سحري هرگز نبايد ناديده گرفته شود، زيرا جايگزين ناهار است و بايد يک وعده غذايي کامل اما سبک باشد. مصرف ميوه و سبزيجات آبدار هنگام افطار و سحر کمک زيادي به تنظيم وضعيت آب بدن و کاهش احساس تشنگي مي کند.همچنين جايگزيني مواد غذايي ساده و کربوهيدرات هاي مرکب مانند مواد نشاسته دار، ماکاروني به جاي غذاهاي پر چرب، آماده و قندهاي ساده مانع از افت قندخون در ساعات روزه داري و چاقي مي شود چرا که نداشتن يک برنامه غذايي سالم در نهايت باعث اضافه وزن و به دنبال آن عوارض جسماني مانند سرطان، آرتروز و آلزايمر مي شود.
منبع:نشريه کوچه ما، شماره 16.