راهنماي سيستم‌عامل‌هاي تبلت (قسمت دوم)

زمانی که شرکت گوگل این مرد ماشینی سبزرنگ را به دنیا معرفی کرد، تقریباً هیچ‌کس چنین رشد پرشتابی را در دنیای اسمارت‌فون برای آن پیش‌بینی نمی‌کرد. آندروئید، سیستم‌عاملی که گوگل برای افزایش سهم آن از بازار اسمارت‌فون به انواع و اقسام برنامه‌ها و ترفندها متوسل شد، رشدی خارج از حد انتظار داشت. گوگل برای بازار تبلت نیز چنین برنامه‌ای در ذهن دارد. این در حالی است که از برخی جهات در این بازار عقل‌‌ها حيران مانده‌اند. گوگل مجبور شد با همان نسخه مخصوص اسمارت‌فون ورود خود را به بازار تبلت اعلام کند و فضای خالی سیستم‌عامل اختصاصی تبلت را به دست تولیدکنندگان تبلت‌بسپارد تا با توسعه رابط‌های کاربری اختصاصی خود به جبران آن بپردازد.
آخرین حرکت گوگل اما حکایت از آن دارد که سنگ بنایی برای یک راهکار اختصاصی برای تبلت گذاشته شده‌است. آندروئید 3 یا هانی‌کامب سیستم‌عاملی است که به‌صورت اختصاصی برای تبلت طراحی و توسعه داده شده‌است. به این ترتیب، اگرچه همچنان در بازار تبلت‌هایی موجود هستند و تولید می‌شوند که سیستم‌عامل آن‌ها آندروئيد2.x است، اما در ادامه بررسی نسخه اختصاصی تبلت، یعنی آندروئید 3 را خواهید خواند.
اگر فرض کنیم، تبلت دستگاهی میان کامپیوتر و اسمارت‌فون است، كه می‌تواند به یک طرف گرایش بیشتری داشته‌باشد، آندروئید3 به‌عنوان یک سیستم‌عامل تبلت جایی نزدیک‌تر به کامپیوتر قرار می‌گیرد تا اسمارت‌فون. این موضوع یک تفاوت دیدگاه را در این سیستم‌عامل نسبت به رقیب اصلی آن، یعنی iOS مشخص می‌سازد، زیرا iOS را می‌توان بیشتر به اسمارت‌فون نزدیک دانست (البته این مورد به‌خودی خود یک ویژگی به‌شمار می‌آید و نه ضعف یکی از این رقیب‌ها). این تفاوت دیدگاه البته از چند نشانه ناشی می‌شود: نخست این‌که آندروئید 3 از چیزی با نام «دسکتاپ» به‌معنای سنتی آن در کامپیوتر شخصی بهره می‌برد. به این معنا که صفحه اصلی می‌تواند حاوی تعدادی ویجت و آیکون برنامه‌های مختلف (در حقیقت ميانبر) باشد که می‌توان آن‌ها را سفارشی‌سازی یا کم و زیاد کرد. این در حالی است که در iOS از همان صفحه اصلی با ردیف‌هایی از برنامه‌ها طرف هستیم که در صفحه‌های بعدی نیز همین امر تکرار می‌شود. مورد دوم تمرکز بیشتر آندروئید روی نرم‌افزار است. به‌طوری که تقریباً همه کارها، از قفل کردن صفحه، قفل تغییر جهت، کم و زیاد کردن صدا و ... به‌صورت نرم‌افزاری قابل‌انجام هستند (در برخی تبلت‌ها حتی دکمه Home به‌صورت سخت‌افزاری وجود ندارد). این در صورتی است که در آی‌پد برای برخی از این کارها از دکمه‌های سخت‌افزاری استفاده می‌شود. این موضوع البته در برخی مواقع می‌تواند باعث کاهش سرعت شود. مثلاً قفل تغییر جهت که در iOS با دوبار فشار دادن کلید Home یا استفاده از کلید کناری امکان‌پذیر‌است، در هانی‌کامب باید از طریق تغییرتنظیمات طی چند مرحله انجام شود. به این ترتیب، نخستین چیزی که با دیدن صفحه اصلی آندروئید به‌چشم می‌آید، همین تفاوت دیدگاه است. در صفحه نخست تعدادی ویجت به‌چشم می‌خورد و زیر آن‌ها نیز دو ردیف آیکون برنامه قرار دارند که می‌توان در همین صفحه و با چند بار لمس موارد دلخواه را به آن‌ها اضافه کرد (شکل 1).

شكل 1- دسكتاپ آندروئيد 3
 

همچنين یک نوار وضعیت در پایین صفحه قرار دارد که علاوه‌بر اطلاعات مختلفی از جمله ساعت، وضعیت باتری، وای‌فای، بلوتوث و... از طريق آن می‌توان به برنامه‌های در حال اجرا نیز دسترسی پيدا كرد و دکمه Home و Back نیز برای دسترسی به صفحه اصلی و صفحات باز قبلی (در مرورگر، محیط اصلی سیستم‌عامل و برنامه‌های مختلف) در آن پيش‌بيني شده است. نواری نیز در بالای صفحه قرار دارد که امکان جست‌وجوی سریع و اضافه کردن برنامه به ميانبرهاي صفحه اصلی را فراهم می‌کند. هر گاه برنامه‌ای را که برای اسمارت‌فون طراحی شده در هانی‌کامب اجرا کنید، یک آیکون تنظیمات ظاهر می‌شود. طبیعی است که در برنامه‌های اختصاصی تبلت این آیکون ظاهر نمی‌شود، زیرا تنظيمات این برنامه از قبل در نظر گرفته شده‌ است. به ظاهر گوگل قصد دارد تا هنگام افزایش تعداد برنامه‌های تبلت خود از این ویژگی استفاده كرده و کاربر را راضی نگه دارد. هر چند در اغلب موارد، استفاده از برنامه‌های اسمارت‌فون روی تبلت تجربه‌ای ناقص است. به این ترتیب، همچنان تعداد بسیار کم برنامه‌های اختصاصی تبلت‌های مبتنی بر هانی‌کامب در مقایسه با آی‌پد، بزرگ‌ترین ضعف هانی‌کامب در مقابل اپل آن به‌شمار می‌آید. برنامه‌های تحت آندروئید را می‌توان در آندروئید مارکت یافت که تا ماه مي سال 2011 حاوی 294 هزار برنامه‌بوده و از این تعداد، بخش بسيار اندكي (چیزی حدود صد برنامه) مخصوص هانی‌کامب هستند. لازم به ذکر است که تا‌کنون حدود سه میلیارد دانلود از آندروئید مارکت انجام شده‌ که عمده آن‌ها مخصوص اسمارت‌فون بوده‌اند. با توجه به این‌که آندروئید در این نسخه برای کار با پردازنده دوهسته‌ای بهینه‌شده‌، کارایی این سیستم‌عامل در محیط اصلی، برنامه‌ها و بازی‌های مختلف نرم و سریع است. در گالری تصاویر به‌نرمی و با سرعت می‌توان در میان عکس حرکت کرد و عکس‌های مورد نظر را بزرگ‌نمایی و ویرایش کرد. در پخش ویدیو نیز این روان بودن دیده می‌شود. البته، ویرایش ویدیو کمی کند است و در بعضی موارد گیرهای کوچکی وجود دارد و و همچنين در هنگام اجراي يك برنامه third Party دچار اشكال شده و بسته شد. به‌جز این موارد ریز، کارایی سیستم‌عامل راضی‌کننده است.
یکی از برتری‌های آندروئید در روش نصب برنامه آن است که دست کاربر را بسیار باز گذاشته‌است. در مقابل، کمبود برنامه اختصاصی برای آندروئید 3 مشکلی بسیار جدی برای این سیستم‌عامل به‌شمار می‌رود. برای نصب برنامه در تبلت مبتنی بر هانی‌کامب خود سه راه پیش رو دارید:
روش نخست استفاده از برنامه Android Market است که شامل ورود به فروشگاه آندروئيد و انتخاب و نصب برنامه است، البته آندروئید مارکت حاوی دو دسته برنامه‌های مخصوص اسمارت‌فون و تبلت است كه برنامه‌های اسمارت فون یا در کادر کوچکی اجرا می‌شوند یا برای تطابق با نمایشگر تبلت بزرگ می‌شوند (با افت کیفیت).روش دوم استفاده از پورتال آنلاین https://market.android.com است که می‌توان برنامه مورد نظر را در آن جست‌وجو و آن را برای نصب به دستگاه منتقل کرد. اگر هم بیش از یک دستگاه با حساب کاربری آندروئید کاربر مرتبط باشد، یک پیغام از کاربر می‌خواهد که دستگاه مورد نظر را برای ارسال و نصب برنامه انتخاب کند.روش سوم نیز اتصال تبلت به کامپیوتر و کپی کردن یک فایل با پسوند apk. روی تبلت و اجرای آن است. البته می‌توان فایل مذکور را ایمیل و در تبلت آن را دانلود و اجرا کرد. این روش می‌تواند در راحتی و سرعت کار تأثیر به‌سزایی داشته باشد.
گزینه‌ها و امکانات زیاد سفارشی‌سازی یکی دیگر از امتیازهای آندروئید‌3 به‌شمار می‌آید. تنظیمات اولیه با یک لمس در نوار پایین در دسترس است (شکل 2). در این نسخه کاربر می‌تواند ویجت‌های دلخواه خود را در پنج صفحه Home مختلف قرار دهد و همچنین آیکون‌های برنامه‌های دلخواه را در هر جای مورد نظر از این پنج صفحه گروه‌بندی‌کند. البته، با وجود امکانات سفارشی‌سازی زیاد و مختلف، جای برنامه‌های سفارشی‌سازی خالی است. عوض کردن پس‌زمینه با تصاویر ثابت یا انیمیشن نیز امکان‌پذیر است که برخی تولیدکنندگان از این امکان استفاده ابتکاری نیز کرده‌اند (ايسوس در تبلت‌های خود از تصویر متحرک پس‌زمینه‌ای استفاده می‌کند که شامل نمايی از آب است که تکه یخی در سطح آن قرار دارد و سطح آب، جهت و میزان شارژ دستگاه را نشان می‌دهد). البته، امکان تغییر رابط کاربری خارج از حد استاندارد برای سازندگان تبلت فراهم نیست. به این ترتیب، در تبلت‌هایی از تولیدکنندگان مختلف، شاهد یک چارچوب اصلی ثابت خواهید بود. به ظاهر این تصمیم گوگل به دلیل یک‌دست‌سازی تبلت‌های مختلف انجام شده تا کاربر ‌هنگام کار با آن‌ها دچار سردرگمی نشود.

شكل 2- تنظيمات اصلي سيستم با يك لمس در دسترس است.
 

برنامه ایمیل آندروئید 3 از نقاط قوت مهم آن است. نخست آن‌که این برنامه با هر اشتراک POP قابل‌استفاده است. ساختار برنامه ساده و کارا است. در سمت چپ صفحه بخش‌ها و پوشه‌ها قرار دارند؛ در ستون وسط عنوان پيام‌ها و در ستون سمت راست نیز نمایی از محتوای پیغام‌ها دیده می‌شود (شکل 3). متون به‌شکل درستی نمایش داده می‌شوند و سازماندهی پیغام‌ها نیز راحت است. علاوه‌بر این، موتور جست‌وجوی ایمیل نیز در میان انبوه پیغام‌ها به‌خوبی کار می‌کند. تنها برنامه پیغام‌رسانی فوری موجود برای آندروئید 3 (تا این زمان) Google Talk است که اگرچه کارکرد قابل‌قبولی دارد، اما امکانات آن بسیار ابتدايي و ناقص است و باید امکانات مختلف یک برنامه پیغام‌رسانی فوری بالغ به آن اضافه شود (شکل 4). وبگردی در آندروئید 3 تجربه تقریباً کامل و لذت‌بخشی است. از نظر کارایی سیستم‌عامل روان و سریع عمل می‌کند. هانی‌کامب به‌طور کامل از فلش پشتیبانی می‌کند. فلش موضوع یک مشاجره طولانی در دستگاه‌های رقیب گوگل، یعنی اپل بوده‌است. اگرچه برخی از محتواهای سنگین فلش روی اسمارت‌فون به‌کندی عمل می‌کنند و منابع را نیز می‌خورند، اما در تبلت‌های امروزی قضیه متفاوت است، زیرا قدرت پردازش آن‌ها با پردازنده‌های دوهسته‌ای (و در آینده نزدیک چهارهسته‌ای) به‌خوبی از پس این نمونه‌ها بر‌می‌آید؛ در تبلت مورد آزمایش، اغلب محتواهای مبتنی بر فلش، اعم از بازی‌های مختلف، Last.fm و یوتوب به‌نرمی و به صورت کامل به‌نمایش در‌آمد. هر چند در برخی بازی‌ها کدها کند لود شدند، اما سرانجام به‌نمایش در‌آمدند. این کندی، هر چند کم پیش می‌آید، اما می‌تواند گاهی آزاردهنده باشد، زیرا بازی‌های سرگرم‌کننده فلش در اینترنت بسیار فراوان هستند. در عين حال، نبايد فراموش كرد كه اجراي محتواي فلش روي تبلت تأثير منفي قابل ملاحظه‌اي روي مصرف باتري اين دستگاه‌ها خواهد داشت. (البته، این کندی نه به آندروئید که به فلش مربوط می‌شود که در موارد سنگین یا مواردی که به‌صورت بهینه نوشته نشده باشند، به منابع پردازشی زیادی نیاز دارد).

شكل 3- برنامه ايميل آندروئيد
 

شكل 4- نمايي از گوگل تاك در آندروئيد3
 

آندروئید 3 از نظر پشتیبانی از فرمت‌های مختلف مشکل عمده‌ای ندارد و توانایی پخش بسیاری از فرمت‌های صوتی و تصویری را دارد. فایل‌های گوناگون با کیفیت‌های مختلف از جمله 1080p نیز پخش روانی دارند. اما ضعف اصلی گوگل در مقابل رقیب اصلی اين عرصه، اکوسیستم موسیقی و ویدیو است. اپل احاطه کاملی روی محتوای صوتی و تصویری برای فروش دارد و تقریباً با هر شرکت بزرگ موسیقی موجود در دنیا قرارداد دارد. گوگل به تازگي سرويس پخش جرياني (Streaming) جديدي به نام Googel Music را راه‌اندازي كرده است. با اين حال، تعداد بسيار كم آهنگ‌هاي ارائه شده در اين سرويس باعث مي‌شود تا فعلاً نتوان روي آن حسابي باز كرد. گزینه ديگر درباره موسیقی برنامه Amazon Mp3 است که امکان خرید موسیقی را فراهم می‌کند و از نظر ویدیو نیز آندروئید 3 سعی دارد با پشتیبانی از فلش و امکان استفاده از یوتوب ضعف خود را بپوشاند. کاربران هانی‌کامب برای مشاهده نقشه، موقعیت‌یابی و راه‌یابی می‌توانند از Google Maps استفاده کنند. آندروئید 3 از کلاینت Google Maps 5.0 استفاده می‌کند و می‌تواند نمای ماهواره‌ای، نمای مرزبندی‌شده یا نمای ساده نقشه را به همراه مكان‌هاي مهم و علامت‌گذاري شده نمایش‌دهد (شکل 5). همچنین، اگر روی نقشه زوم کنید، می‌توانید در شهرهای بزرگ از حالت Street View نیز بهره‌مند شوید و نمای خیابان‌ها را نیز تماشا کنید. امکان مشاهده نمای سه‌بعدی نیز در برخی از شهرهای بزرگ فراهم شده‌است، هر چند این امکان با رندرهای اولیه خود در عمل کاربرد چندانی ندارد. مسیریابی نیز کارایی راضی‌کننده‌ای دارد و می‌توان آن را به‌صورت بصری يا به‌صورت صوتی مورد استفاده قرار داد.

شكل 5- نمايي از اجراي گوگل‌مپس در آندروئيد3
 

هانی‌کامب سنگ بنای محکمی برای یک سیستم‌عامل قدرتمند تبلت به‌نظر می‌رسد و در نسخه موجود نیز اصلاً سیستم‌عامل اسمارت‌فوني منبسط‌شده به‌نظر نمی‌رسد و از امکانات يك تبلت به‌خوبی استفاده می‌کند. امکانات سفارشی‌سازی، ویجت‌های مختلف، تجربه وبگردی کامل، جدیدترین فناوری‌های نقشه و راه‌یابی و امکانات باز و آزاد نصب‌‌برنامه این پلتفرم را به یک پلتفرم کارا و سریع در حوزه تبلت تبدیل می‌کند. هر چند ضعف‌های کوچکی در زمینه کارايی و ضعف‌های بسیار بزرگی در زمینه اکوسیستم برنامه‌ها و موسیقی و فیلم در این پلتفرم وجود دارد و در آینده نزدیک باید برطرف شود. هانی‌کامب پایه خوبی به‌شمارمی‌آید، اما اگر بخواهد سهم زیادی از بازار تبلت را داشته‌باشد، باید خیلی سریع‌تر راه اصلاح و پیشرفت را طی کند.
منبع:ماهنامه شبکه
ارسال توسط کاربر محترم سایت :hasantaleb