علل اختلال هاي رفتاري کودکان و راه هاي درمان آن

در قسمت اول اين مقاله علل و ريشه هاي تعدادي از اختلالات رفتاري کودکان بر شمرده شد. اکنون برخي راه هاي درمان آن ارائه خواهد گرديد:

درمان مکيدن انگشت:
 

اگر شما بخواهيد کودکي که اختلال مکيدن انگشت دارد از اين کار دست بردارد، بايد اول جستجو کنيد که کداميک از عللي که برشمرده شد علت آن مي باشد و کودک با چه شرايط استرسي دست به گريبان است. اگر والدين پي به علت انگشت مکيدن کودک خود ببرند مي توانند با تغيير آن علت، فرزندشان را ترک بدهند، زيرا اگر اين مسئله که باعث بوجود آمدن استرس در کودک شده، حل شود کودک بهتر مي تواند عادتش را ترک کند. گاهي هم کودک انگشتش را مي مکد تا جلب توجه کند حتي اگر اين توجه منفي باشد، مثل سرزنش کردن کودک از سوي والدين به خاطر انگشت مکيدن. بطور کلي در صورتيکه محيط خانواده عاري از ترس و سرشار از محبت و صميميت و توجه به جا و بموقع به کودکان شود در حل اين مشکل بسيار تأثيرگذار خواهد شد.

شب ادراري کودکان:
 

معمولاً به همراه شب ادراري نشانه هايي مانند مکيدن انگشت، کج خلقي، لجبازي، و ساير مشکلات رفتاري همراه است زيرا عدم کنترل ادرار به نوبه خود بر روان کودک اثر مي گذارد و سرزنش يا تنبيه والدين باعث ناراحتي و ضعف شده و بر شدت عدم کنترل مي افزايد. والدين بايد سعي کنند با آرامش و صبر با کودکان برخورد کنند، از توبيخ و تنبيه کودک خودداري کرده و با اين عمل او را متوجه سازيد که عدم کنترل ادرار عمل زشت و شرارت نيست بلکه نوعي بيماري است. تلفيق درماني دارويي کودک همراه با روش هاي زير تأثير دوچنداني خواهد داشت:
1- تشويق کودک به بيان مشکلات خود و اصلاح رابطه کودک و اعضاي خانوار.
2- از بين بردن جو اضطراب زا براي کودک.
3- قبل از رفتن به رختخواب کودک را به دستشويي بفرستيد و نيز 2 ساعت پس از خواب او را براي رفتن به دستشويي بيدار کنيد.
4- نوشيدن آب در طول روز اما محدود کردن مصرف مايعات توسط کودک در عصر و شب به مدت يک ماه به جز مواردي که کودک تب يا اسهال دارد.
5- اميدوار کردن کودک به نتايج درمان.
6- عدم سرزنش و تنبيه کودک و علني نکردن شب ادراري.
7- وادار کردن کودک به تميز کردن خود و لباس کثيف شده.
8- تشويق کودک در زمانهايي که شب ادراري نداشته است.
9- سعي کنيد محل خواب کودک تا حد امکان گرم باشد.

ناخن جويدن:
 

اين اختلال در هر سني و در همه گروه هاي اجتماعي ديده مي شود اما بيشتر در سنين کودکي و نوجواني اتفاق مي افتد و با افزايش سن معمولاً از ميزان و شدت آن کاسته مي شود. بيشتر مبتلايان را کودکان 9 تا 11 سالگي تشکيل مي دهند. غالباً در سنين نوجواني فرد متوجه عادت نامطلوب خود مي شود. جويدن ناخن در دختران شايع تر از پسرها است و گاهي در يک خانواده همه افراد به آن مبتلا مي شوند. اغلب کودکان قبل از امتحان و بزرگسالان در اتاق انتظار ناخن هايشان را مي جوند. روانشناسان عقيده دارند کودکاني که انگشتان خود را مي مکند غالباً آرام و بي خيالند، ولي آنهايي که ناخن هاي خود را مي جوند، بي قرار و مضطرب و داراي انرژي زيادي هستند و حتي در خواب آرامش ندارند، جنب و جوش زيادي دارند و دندانهاي خود را به هم مي سايند فرياد مي کشند و خشم و عصبانيت در آنان به مراتب بيشتر ديده مي شود. بعضي ها ناخن جويدن را حرکتي براي تخليه هيجانات مي دانند. راههاي زير به درمان ناخن جويدن کمک مي کند:
1- تحقير و تنبيه نکردن کودک به خاطر اين عادت و بي اعتنا بودن نسبت به آن.
2- اصلاح محيط ناامن خانوادگي.
3- محبت و مهرباني بيشتر نسبت به کودک.
4- از تذکر مستقيم به وي خودداري و به صورت غير مستقيم حواس او را پرت کنيد به طورمثال با نقاشي کردن، قيچي کردن کاغذ، بازي هايي که دست را به کار مي گيرد يا خوردن نخودچي و کشمش و ... .
5- در موقع انجام تکاليف درسي بهتر است کودک مداد به دست داشته باشد و يا دروس حفظ کردني را با مداد بنويسد.
6- تشويق و جايزه دادن به ازاي هر بار ناخن کوتاه کردن.
7- کودکي که عادت به مکيدن انگشت و ناخن جويدن دارد لازم است موقع خواب عروسک يا اسباب بازي مورد علاقه اش را در آغوش گيرد.
ادامه دارد
1- مقاله هاي خانم دکتر سيما فردوسي پور (ناسزا گويي در کودکان).
2- مقاله هاي خانم م. پورفخريان - کارشناس روانشناسي باليني (ناخن جويدن- مکيدن انگشت).
3- مشکلات رفتاري کودکان - ترجمه سپيده خليلي.
منبع:نشريه پيام پزشک، شماره 53