تغييرات آب و هوا غذا و دارو

تغييرات آب و هوايي يکي از بزرگترين چالش هاي عصر ما مي باشد. تغييرات آب و هوايي بر تعدادي از عوامل مؤثر بر سلامت نظير غذا، هوا و آب عميقاً تأثير منفي دارند. در مواجه با اين چالش، ما به قهرماناني در سراسر دنيا نياز داريم تا تلاش نمايند حفاظت از سلامت انسانها در کانون توجه برنامه هاي بحران هاي ناشي از تغييرات آب و هوايي قرار گيرد. در سال 2006 حدود 134 ميليون نفر در سراسر دنيا از آثار بيماري ها و حوادث متأثر شدند و منطقه و کشور ما به عنوان مناطق حادثه خيز نيز جزئي از آن بوده است. ايران بيش از سه چهارم انواع حوادث موجود دنيا را به صورت بالفعل و بالقوه تجربه کرده است. امروزه مخاطرات زيست محيطي درسلامت بين الملل نقش مهمي دارد و يکي از علل آن تغييرات مستمر آب و هوايي به شمار مي رود. تغييرات آب و هوا از طريق اندازه گيري هايي از قبيل ميانگين جهاني درجه حرارت اقيانوس و هوا و زمين، آب شدن گسترده برف و يخ و همچنين ميانگين جهاني سطح دريا مشخص مي شود. سال هاي 1995 تا 2006 گرمترين سالها از نظر درجه حرارت جهاني سطح زمين از سال 1850 تاکنون بوده است. تغييرات جوي مي تواند بر روي نيازهاي اوليه سلامتي نيز تأثير گذار باشد که اين نيازها معمولاً در نتيجه تغييرات محيطي دچار خدشه مي شود. دسترسي به آب آشاميدني سالم تحت تأثير موارد خاصي مانند ميزان ريزش باران، ذخاير آب پشت سدها و درصد تبخير آب برحسب درجه رطوبت و گرما مي باشد. شرايط جوي مي تواند بر روي حاصلخيزي زمين هاي کشاورزي نيز تأثير گذار باشد. آلودگي هوا نيز در شرايط مختلف نشأت گرفته از اين عوامل مي باشد که به طور مستقيم و غير مستقيم بر سلامتي انسان اثر مي گذارد.
مي دانيم که آب و هواي متغير و ناپايدار چه اثراتي بر روي سلامت انسانها دارد. سالانه دهها هزار نفر در اثر طوفان، سيل، امواج گرما و خشکسالي جان خود را از دست مي دهند. بيماري هاي حساس به شرايط آب و هوايي نظير مالاريا، اسهال و سوء تغذيه در اثر کمبود پروتئين و انرژي باعث مرگ بيش از 3 ميليون نفر در نقاط مختلف دنيا گرديده است. حتي اين رقم نشان دهنده اثرات مخرب بهداشتي غير مستقيم روي محصولات غذايي و دسترسي آب سالم در نواحي بزرگ دنيا نمي باشد. تمام افراد نسبت به تغييرات آب و هوايي آسيب پذير مي باشند، اما افراد فقير جزو اولين و آسيب پذير ترين گروه ها مي باشند. تغييرات آب و هوايي پيشرفت ما را در مبارزه با معضلات تهديد نموده و شکاف بين فقيرترين و غني ترين افراد را عميق تر مي نمايد که اين منصفانه و قابل قبول نمي باشد. کمبود مواد غذايي و آب در اثر تغييرات آب و هوا تشديد خواهد شد. پديده جنگل زدايي مسئوليت 18 درصد پخش دي اکسيد کربن، در هوا را دارد و شاليزارها نيز يکي ديگر از عوامل پخش گازهاي گلخانه اي هستند.
130 ميليون هکتار شاليزار در جهان منبع اصلي متان ناشي از فعاليت بشر بوده و سالانه 50 تا 100 ميليون تن متر مکعب "گاز گلخانه اي" توليد مي کنند. مخاطرات مصرف سوخت هاي فسيلي و گسترش توليد گازهاي گلخانه اي به طور متوسط طي يک قرن گذشته دماي زمين را يک درجه سانتيگراد افزايش داده است که اين افزايش دما نيز باعث ايجاد مشکلاتي نظير سيل و خشکسالي شده و سلامت بين المللي را به خطر انداخته است. شايان ذکر است، سازمان غير دولتي بررسي تغييرات آب و هوا اعلام خطر مي کند که: اگر اقدامي براي کاهش انتشار گازهاي گلخانه اي که عامل اصلي به وجود آورنده پديده تغييرات آب و هوا هستند، صورت نگيرد، دماي کره زمين حتي 4/5 درجه سانتيگراد يا بيشتر افزايش خواهد يافت که اين امر اثرات مخرب و جبران ناپذير بر زيست بوم زمين، به خصوص ذوب شدن يخ هاي قطب هاي شمال و جنوب، همچنين ساير مناطق کره زمين خواهد داشت. اگر بخواهيم گرم شدن هوا را محدود کنيم بايد به شدت استفاده از سوخت فسيلي را پايين بياوريم. اما بررسي هاي جديد نشان داده است با وجود اين که نياز نفت و گاز کشورهاي پيشرفته رشد زيادي نخواهد داشت ولي به دليل تقاضاي افزاينده کشورهاي روبه رشد نياز به نفت و گاز تا سال 2020 دو برابر خواهد شد. زماني 2.1 ميليارد چيني در جهت همسان کردن استاندارد زندگي خود با اروپا و آمريکا برآيند و انرژي مورد نياز خود را از زغال سنگ و نفت تأمين کنند تلاشها براي متعادل کردن مصرف نفت و گاز بي نتيجه خواهد بود.
به علت تغييرات آب و هوايي، بسياري از بيماري هاي جديد در دنيا بروز کرده و برخي از بيماري هاي موجود نظير مالاريا، اسهال، بيماري هاي ريوي، قلبي، پوستي و آلرژي افزايش يافته است. با توجه به اينکه بيماري ها حد و مرز نمي شناسد و به راحتي به کشورهاي ديگر منتقل مي شود، تغيير در آب و هوا تهديدي جدي براي امنيت سلامت انساني است. ازجمله مخاطرات سلامتي در بحران هاي آب و هوايي مي توان به مرگ هاي ناشي از گرما، سيل و طوفان ها اشاره کرد. مطالعات نشان داده است که شرايط آب و هوايي از قبيل تغييرات دما و بارش باران مي تواند برشدت انتقال و پراکندگي بيماري هاي عفوني از قبيل اسهال و بيماري هايي مانند مالاريا، تب دانگ و آلودگي به فيلاريا که از طريق حشرات و ناقلين ديگر منتقل مي شود تأثير گذار باشد. تصور کنيد که آب و هواي زمين به طور چشمگيري تغيير کرده است طوفان هاي گرمسيري افزايش يافته هوا گرمتر شده و يخچالهاي قطبي آب شده اند در نواحي مختلف سيل جاري شده است و خشکسالي برخي نواحي ديگر را در بر گرفته است. شما مي دانيد که در هواي گرم بيماري هاي عفوني افزايش مي يابد و با ذوب شدن يخ ممکن است باتلاق هايي بوجود آيد که محيط مناسبي براي انتقال بيماري از حشرات و جوندگان به انسان مي باشد. به نظر مي رسد که کمبود آب مهمترين پيامد تغيير در آب و هوا باشد که نياز به درمان هاي خاص خود را طلب مي کند.
سلامت غذا، امنيت در محيط زيست و اجتماع و سياست همه در کنار هم مي توانند باعث پيشرفت جامعه شوند و آن را به مکان حقيقي اش برسانند. البته براي رسيدن به اين مکان مخاطراتي وجود دارد که توجه و تلاش براي مبارزه با آن به شکل مستمر بايد مورد توجه قرار گيرد. تعدادي از کشورها نقش زيادي در اين تغييرات آب و هوايي داشته اند که متأسفانه از ساير کشورها کم مسئوليت پذيرتر نيز هستند. آنان به تعهدات خود عمل نمي کنند و کشورهاي مبارزه کننده با اين مشکلات را تحريم مي کنند. ايران در زمينه همکاري هاي بين المللي در زمينه سلامت جزء پيشتازان بوده است. کشورمان با تشکيل گروه 5 شامل: کشورهاي ايران، عراق، افغانستان، پاکستان و سازمان جهاني بهداشت، شبکه بهداشت بين المللي را در مورد مبارزه با بيماري هاي مختلف ايجاد کرده تا اين کشورها بتوانند در برابر اين بيماري ها با همکاري يکديگر فعاليت خوبي نمايند.
ما نيازمند اين امر مي باشيم که دولتها، سلامت و تندرستي انسان ها را در بخش اصلي سياست تغييرات آب و هوايي قرار دهند و تلاش هايشان را براي حفاظت از سلامت به منظور دستيابي به اهداف توسعه هزاره، مضاعف نمايند. مهمتر از همه، ما نيازمند مديراني مي باشيم که با اتخاذ تصميمات درست، سلامت را بهبود بخشيده و اثرات منفي تغييرات آب و هوايي را کاهش دهند.
ما بر اين باوريم که بحران هاي ناشي از تغييرات آب و هوايي واقعي و جدي بوده و دليل اصلي اين بحران ها، برخاسته از اقدامات بشر مي باشد و اقدامات انسانها نيز مي تواند راه حلي براي اين معضل باشد. اکنون ما بايد با هم همکاري نموده و اين تنها راهي است که مي تواند مؤثر واقع شود.
پس تلاش نمائيم که روز جهاني بهداشت در سال 2008 با موضوع: حمايت از سلامت در برابر بحران هاي ناشي از تغييرات آب و هوايي را به رويدادي مهم تبديل نماييم و زمينه را براي اقدامات جهاني در برابر اين معضل هموار سازيم.
روز جهاني سلامت در سال 2008 فرصتي را فراهم مي کند که نه تنها ابعاد مشکل فوق الذکر را مورد تأکيد قرار داده، بلکه تمام ذينفعان را گرد هم آورده و راه حل عملي براي اين مشکل بيابيم. کنترل اثرات منفي تغييرات آب و هوايي نيازمند همکاري دولتها و ملتها در سراسر دنيا مي باشد.
" امنيت بدون سلامت مفهومي ندارد و سلامت بدون امنيت نيز غير قابل دسترس است. بنابراين توجه جدي به سلامت و محوري بودن آن در تمامي فعاليتها جزء وظايفي است که حکومت ها بايد آن را رعايت کنند."
www.mums.ac.ir
www.donyayegiahan.blogfa.com
www.biology82.blogsky.com www.mums.ac.ir
www.salamatnews.com www:omidnews.ir
منبع:نشريه پيام پزشک، شماره 45