همه چيز درباره پژاك(2) - درباره گروه پ ك ك

حزب کارگران کردستان (پ ک ک) در دهه ۷۰میلادی به عنوان یک سازمان ظهور کرد و در اواخر دهه ۸۰ و دهه ۹۰ بخش اعظم جنوب شرقی ترکیه صحنه درگیری نظامی میان این گروه و ارتش ترکیه بود و این درگیری‏ها در مقاطع زمانی مختلف بنا به شرایط و دلایلی شدت و ضعف داشته است. بنیانگذار و رهبر این حزب یکی از مخالفان کرد حکومت ترکیه به نام عبدالله اوجالان معروف به «آپو» بود که هم اکنون در زندانی در جزیره امرالی در نزدیکی استانبول به سر می‏برد. اوجالان نخستین بار در اواخر پاییز سال ۱۹۷۸ همرزمانش را در روستای «فیس» شهرستان لیجه در استان دیار بکر گرد هم آورد و سنگ بنای حزب پ ک ک را گذاشت. به اعتقاد اوجالان کردستان سرزمینی است که از طرف ترکیه استعمار گردیده و تا زمانی که این معضل حل نگردد مبارزه طبقاتی در ترکیه هم حل نخواهد گردید. این گروه پس از اعلام موجودیت، بلافاصله عملیات نظامی خود را علیه زمین‏داران بزرگ آغاز کرد. دولت بولنت اجویت که دراین سالها درگیر موضوع قبرس بود مجبور به اعلان حکومت نظامی در کردستان شد اما این اقدام اجویت برای کنترل اعتراض‏ها نتیجه نداد و ترکیه به طور فزاینده‏ای در بحران داخلی فرو رفت. سرانجام ژنرالهای ترکیه با حمایت آمریکا دست به کودتا زدند و متعاقب این کودتا احزاب و گروه های سیاسی ممنوع شده و بسیاری از رهبران آنها دستگیر شدند که عبدالله اوجالان به همراه جمع کثیری از هم فکران خود به سوریه فرار کرد و با کمک دولت سوریه اردوگاه‏های آموزش نظامی خود را در لبنان به وجود آورد. در سال ۱۹۸۴ در پی یک رشته عملیات نظامی نیروهای پ ک ک موفق به اشغال دو پاسگاه مرزی ترکیه گردیدند و بدین وسیله آغاز جنگ مسلحانه را اعلام کردند. از سال ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۰ مناطق کردنشین ترکیه صحنه نبردی شد که فلاکت و بدبختی فزاینده‏ای را برای این ملت به ارمغان آورد. مردمی که بین ارتش ترکیه از یک طرف و پ‏ک‏ک از طرف دیگر گیر کرده بودند برای رهایی از چنین وضعی مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شده و به شهرهای بزرگ مهاجرت کردند. کسانی هم که ترجیح به ماندن داده بودند از طرف جوخه‏های مرگ پ‏ک‏ک به اتهام همکاری با ارتش ترکیه به قتل رسانده شدند. درسال ۱۹۸۸ زمانی که نیروهای عراقی دست به بمباران شهرها و روستاهای کردستان عراق می‏زنند هزاران نفر از کردها مجبور به فرار به ترکیه می‏شوند. مسعود بارزانی رهبر کردهای عراق ترجیح می‏هد که به همکاری با ترکیه پرداخته و نیروهای پ ک ک را از کردستان عراق اخراج نماید. اوجالان به ناچار پیشنهاد آتش بس می‏دهد. حکومت ترکیه این امر را تاکتیک جدید پ ک ک برای تجدید قوا دانسته و خواهان به زمین گذاشتن اسلحه از طرف آنان می‏گردد. شرایط وخیم منطقه و از هم پاشیدگی اردوگاه سوسیالیسم ودر راس آن شوروی سابق عاملی می‏شود که سازمان پ ک ک را تا سر حد نابودی به پیش می‏برد. بعد از آن برای اولین بار اوجالان بحث از عبث بودن جنگ مسلحانه را مطرح کرده و به جای آن صحبت از مانورهای دیپلماتیکی می‏کند که برای یافتن متحدین جدید می‏باید به کار گرفته شود. در این زمان پ ک ک استقلال کردستان ترکیه را استراتژی خود معرفی کرده بود ولی با پیدایش شرایط جدید این استراتژی تغییر یافته و اوجالان به خودمختاری کردستان در چارچوب کشور ترکیه رضایت می‏دهد. ازاین تاریخ به بعد پ ک ک که خود را از ایده مارکسیسم ـ لنینیسم رها ساخته، سیاست نزدیکی به کشورهای اروپایی را در پیش می‏گیرد. با تشدید عملیات تروریستی که پ ک ک از خاک سوریه آن را سازماندهی می‏کرد دولت ترکیه که به موقعیت مناسبی در عرصه بین المللی دست یافته بود، سرانجام با اعلان اولتیماتومی دولت سوریه را برای تسلیم رهبران پ ک ک و در راس آن عبدالله اوجالان تحت فشارقرار می‏دهد. دولت سوریه که از جدی بودن ترکها و حمایت آمریکا از این اولتیماتوم اطلاع یافته بود راهی به جز تسلیم نیافته و سرانجام عذر اوجالان را می‏خواهد.

رهبر پ ک ک

اوجالان تلاش می‏کند تا از کشورهای مختلف تقاضای پناهندگی نماید ولی این تلاش نتیجه نداده و عاقبت در سال ۱۹۹۹ در کنیا دستگیر شده و برای محاکمه به ترکیه آورده می‏شود. با وجود این رهبران پ ک ک تلاشی دوباره را برای سازماندهی خود به ویژه در بخش بازوی نظامی آغاز و سعی می‏کنند در قدم بعدی معرفی سازمان در افکار عمومی دنیا و خصوصا افکار عمومی اروپا به عنوان یک جریان دموکراتیک جلوه کنند. در همین حال پ ک ک با اعلام پایان آتش‏بس سه ساله، بحرانی امنیتی و اقتصادی دیگری را برای ترکیه رقم می‏زند و در این شرایط که این سازمان با استفاده از شرایط جنگ عراق دست به سازماندهی تازه‏ای زده است، رسانه‏ها و افکار عمومی ترکیه را در التهاب آغاز یک جنگ داخلی دیگر فرو می‏برد. در این زمان ارتش ترکیه توانست ضربات خوبی به پیکره «پ.ک.ک» وارد سازد و حملات برون مرزی ترکیه و بمباران قندیل، سازمان را به آستانه فروپاشی کشانده بود. خیلی از نیروهای «پ.ک.ک» پراکنده شده بودند و در صورتی که حملات ادامه پیدا می‏کرد، این سازمان دچار بحران جدی می‏شد. آمریکا برای آنکه بتواند «پ.ک.ک» را از این منجلاب بیرون آورد و در جهت نیل به اهداف دیگرش ـ از جمله در ایران و سوریه ـ از آن استفاده کند، به «پ.ک.ک» اطلاع داد از طرف «پ.ک.ک» و رهبر در بندش عبدالله اوجالان رسماً و بدون هیچ قید و شرطی آتش بس یک جانبه اعلام شود. تا اینکه در تاریخ اول اکتبر ۲۰۰۶ مراد کارایلان از طرف «پ.ک.ک» این پیام را اعلام نمود. پ ک ک با تهیه وسایل انفجاری و سلاحهای مدرن که از عراق به دست آورده تهاجم ناگهانی خود را علیه نیروهای امنیتی ترکیه و غیرنظامیان آن آغاز کرده و حملات خود را، که از جمله شامل بمب گذاری هم می‏شود، در داخل ترکیه افزایش داده است. این گروه تنها در سال ۲۰۰۶ اعلام کرد که نزدیک به ۹۰۰ ترک را در تقریبا ۵۰۰ حمله کشته است. دولت ترکیه پس از تشدید تحرکات و حملات خونین اخیر «پ .ک .ک» به این کشور تلاش سیاسی گسترده ای را در سطح بین المللی و منطقه آغاز کرده و به‏طور جدی گزینه نظامی برای حل مشکل امنیتی خود را مطرح می‏کند. فضای بحرانی منطقه زمانی تشدید شد که پارلمان ترکیه با اکثریت قابل توجهی مجوز حمله به پایگاههای جدایی طلبان کرد ترکیه (پ .ک .ک ) را در داخل خاک عراق صادر کرد. در واقع افزایش حملات (پ .ک .ک ) از شمال عراق به ترکیه و عملیات خونین آنان در داخل خاک ترکیه موجب تحریک احساسات ملی گرایی و تظاهرات شدید در سراسر ترکیه شد و به این ترتیب دولت آنکارا تحت فشار سنگین داخلی قرار گرفت . در این وضعیت بیش از ۲۵۰ هزار نظامی ترکیه در مرز این کشور با عراق مستقر شدند و به منظور سرکوبی و انهدام پایگاههای گروه تروریستی پ . ک . ک آماده ورود به شمال عراق بودند. اما تحرکات سیاسی صورت گرفته از سوی برخی کشورهای منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران باعث شد آرامش نسبی به منطقه بازگردد.
سلاح آمریکایی در دستان پ ک ک
برخی تحلیلگران با توجه به حضور نیروهای نظامی آمریکا در عراق و مسئولیتی که آنان در حفظ امنیت این کشور دارند و نیز بسیاری متغیرهای دیگر واشنگتن را عامل تحرکات جدید گروه پ .ک .ک می‏دانند. آمریکا به منظور دستیابی به اهداف مختلف در سطح منطقه‏ای به تقویت و حمایت مالی و لجستیکی از آنان پرداخته است . گزارش های اولیه به‏وضوح حکایت از آن دارد که سلاحهای در دست نیروهای پ .ک .ک سلاحهای جدید آمریکایی است که به‏صورت انبوه در اختیار اعضای این گروه قرار گرفته است . بر اساس آمار رسمی اعلام شده هزاران قبضه انواع سلاح آمریکایی در اختیار آنها قرار دارد که فقط در درگیری های اخیر ۱۲۶۰ قبضه از این سلاحها توسط نیروهای ترکیه از اعضای گروه پ . ک . ک به دست آمده است. آمار اعلام شده از سوی برخی رسانه‏های بین المللی حاکیست از هر ۲۵ سلاحی که آمریکا در اختیار عراق قرار می‏دهد یک قبضه سلاح ناپدید می‏شود و مقامات واشنگتن مدعی هستند که تاکنون امکان ردیابی آن وجود نداشته است . بر اساس اعلام واشنگتن از سال ۱۳۸۲ تاکنون ۳۷۰ هزار قبضه سلاح سبک از سوی آمریکا دراختیار دولت عراق قرار گرفته است.
منابع:
تابناک
هفته نامه پنجره
aslevelayat.persianblog.ir
موسسه مطالعات اندیشه سازان نور
دیپلماسی ایرانی
sedayeshomal.com
خبرگزاری فارس
no-pejak.persianblog.ir
siasatema.com
تبیان
یک در یک
ادامه دارد
/ع