نگاهی به فرمت تصویری جدید گوگل
نگاهی به فرمت تصویری جدید گوگل
نگاهی به فرمت تصویری جدید گوگل
گوگل همواره تلاش زیادی برای بهبود سرعت وب کرده که این تلاش‌ها روز به‌روز در حال افزایش است. طی ماه‌های اخیر این شرکت با ارائه ابزارها و راهکارهاي مختلف، شرایطی را برای صاحبان سایت‌ها فراهم كرده تا آن‌ها بتوانند سرعت بارگذاری سایت‌های خود را افزایش دهند. با این‌حال، گوگل همچنان به‌دنبال ارائه راهکارهایی است که به‌ویژه صاحبان صفحات وب و توسعه دهندگان را قادر سازد سایت‌های خود را بیش از پیش بهینه‌سازی كنند. هدف اصلی در پیمودن این راه این است که وب سرعت بیشتری پیدا کند. در این راه گوگل روی عنصری در صفحات وب متمرکز شده که به عقیده این شرکت بیشترین سهم را در کاهش سرعت وب ایفا مي‌کند: تصاویر. امروزه، همه سايت‌ها استفاده فراوانی از تصاویر مي‌کنند و اگر این تصاویر فرمت مناسب و حجم معقول نداشته باشند نه تنها در بالا آمدن سایت اختلال ایجاد مي‌کنند، بلکه سبب تحمیل هزینه‌هایی به صاحب سایت و سرویس‌دهنده و حتی کاربر مي‌شوند. با توجه به این که تعداد بی‌شماری سایت با تعداد فوق‌العاده زیادی تصویر در سراسر وب وجود دارد، به‌نظر مي‌رسد، پرداختن به مبحث فشرده‌سازی تصاویر مورد استفاده در وب راهکار خوبی برای بهبود وب باشد.
قدمت اغلب فرمت‌های تصویری که امروزه در صفحات وب مورد استفاده قرار مي‌گیرد، به بیش از یک دهه مي‌رسد و این فرمت‌ها بر‌اساس فناوری‌های همان دوره پایه‌ریزی شده‌اند. متخصصان گوگل با توجه به این موضوع و در ادامه تلاش‌های بی‌وقفه‌شان در زمینه افزایش سرعت بارگذاری صفحات وب، این بار روی تصاویر متمرکز شده‌اند و به‌دنبال راهكاري هستند تا امکان فشرده‌سازی بیشتر تصاویری نظیر JPEG را فراهم کنند تا از این طریق سرعت بارگذاری چنین تصاویری در سایت‌ها بیشتر شده و در عین حال، همچنان کیفیت وتفکیک‌پذیری آن‌ها در حد قابل قبول باقی بماند. بر‌همین اساس گوگل فرمت جدیدی را تحت عنوان WebP معرفی كرده است. فرمتی که به ادعای گوگل با کاهش حجم تصاویر روی وب، امکان بارگذاری سریع‌تر سایت‌ها را فراهم مي‌کند.
بنابر تخمین گوگل، تصاویر و عکس‌ها، سهم 65 درصدی از بایت‌های منتقل شده در هر سایت را به خود اختصاص مي‌دهند. بر این‌اساس، سرعت بارگذاری یک صفحه وب به‌طور گسترده‌ای به تصاویر کار شده در آن وابسته است. با تعمیم این موضوع به کل وب مي‌توان تصوری از تأثیر تصاویر بر سرعت کل وب به‌دست آورد؛ به‌طوری‌که وجود تصاویر مي‌تواند به‌طور عمده سبب کاهش سرعت بارگذاری یک صفحه و (با در نظر گرفتن تعداد بی‌شمار سایت‌ها) سبب کاهش سرعت وب در حالت کلی شود؛ به خصوص در شبکه‌هایی نظیر شبکه‌های موبایل که کمبود پهنای باند، مشکل شماره یک محسوب مي‌شود؛ تصاویر با فرمت‌های lossy نظیر JPEG بخش عمده تصاویر موجود روی وب را تشکیل مي‌دهند و انواع lossless، یعنی فرمت‌هایی نظیر PNG و GIF سهم کمتری دارند. با این توضیح، گوگل با تمرکز روی بهبود فشرده‌سازی تصاویر lossy که بخش بیشتری از وب را پوشش داده‌اند، قصد دارد مشکل سرعت وب را حل کند.
کدگذاری پیش‌گویانه از مقادیر بلاک‌های مجاور، به‌منظور پیش بینی مقادیر یک بلاک استفاده مي‌کند، سپس مقادیر پیش‌بینی شده را با مقادیر واقعی پیکسل‌ها مقایسه مي‌کند. اگر پیش‌بینی الگوریتم درست باشد به ذخیره‌سازی مقادیر اضافی در فایل نیازی نیست. در این صورت، فقط مقادیری که با پیش‌بینی الگوریتم اختلاف دارند، در فایل فشرده شده ذخیره مي‌شوند. در نتیجه، مقادیر پیکسل کمتری به ذخیره شدن در فایل فشرده شده نیاز دارند و در این صورت حجم تصویر در فرمت WebP نسبت به نمونه مشابه در فرمت JPEG بسیار کمتر خواهد بود. حال زمانی‌که یک کاربر اینترنتی با یک مرورگر مجهز به قابلیت WebP تصویری را دانلود مي‌کند، مرورگر وی از شیوه مشابهی برای پیش‌بینی مقادیر پیکسل‌ها استفاده مي‌کند (پیکسل‌هایی که در مرحله قبل الگوریتم آن‌ها را درست پیش‌بینی کرده بود) و از این طریق قادر است جاهای خالی بین پیکسل‌های ذخیره شده در فایل WebP را پر کند. به عبارت دیگر، مرورگر مبتنی بر WebP به‌جای دانلود تعداد زیادی پیکسل، مقادیر پیکسل‌ها را به‌طور ریاضی محاسبه مي‌کند. از آنجا که پیش‌بینی مقادیر پیکسل‌ها از دانلود آن‌ها سریع‌تر است، این روش برای استفاده در وب بسیار مناسب است. اما این بخش تئوری کار است.
باید دید چنین روشی در دنیای واقعی چه عملکردی دارد. گوگل برای اثبات این‌که WebP فرمت مناسبی برای وب محسوب مي‌شود، نمونه‌ای از تصاویر را به‌نمایش گذاشته است که بر‌اساس همین الگوریتم فشرده‌سازی شده‌اند و نتایج را با تصاویری مشابه با فرمت JPEG مقایسه كرده است. این شرکت به‌منظور آزمودن این روش در حالت واقعی، حدود یک میلیون تصویر را از سراسر اینترنت و به‌طور تصادفی انتخاب کرد که اغلب تصاویر JPEG بودند و در بین آن‌ها PNG و GIF هم وجود داشت. سپس آن‌ها را بهWebP تبدیل کرد. بر این اساس، متخصصان گوگل ادعا مي‌کنند، اندازه تصاویر WebP در مقایسه با JPEG به‌طور متوسط 39 درصد کاهش داشته که این رقم قابل توجهی است.
گوگل مي‌خواهد که وب به‌طور همه جانبه مورد استفاده طیف وسیعی از افراد قرار گیرد و برای رسیدن به این هدف، علاوه‌بر کار روی گسترش استفاده از اینترنت، همواره در پی ارائه کاربردهای جدید برای آن بوده است. به اين ترتيب، گوگل مي‌تواند از زیرساختی که روی وب گسترده، به‌طور کامل استفاده كند، زيرا وقتی کسی از وب استفاده نکند درآمدی هم برای گوگل وجود نخواهد داشت. گوگل با ایجاد امکان استفاده از مواردی نظیر WebM برای دیگران، هر چند به‌طور مستقیم درآمدی کسب نمی‌کند، اما چند برابر آن‌را از نتیجه این‌کار دریافت خواهد کرد. به‌عنوان مثال، موزیلا برای استفاده از H.264 در مرورگر فاير‌فاكس پنج میلیون دلار پرداخته است. فرض کنید یک سازنده ابزارهای همراه بخواهد امکان مشاهده ویديوی‌های يك سايت اشتراك ويديو را در دستگاه خود فراهم کند یا دوربینی طراحی کند که فیلم‌ها را به‌طور مستقیم در آن سايت آپلود كند. چنین شرکتی باید برای استفاده از H.264 پول بپردازد که این مبلغ بر قیمت دستگاه اثر گذاشته و سبب محدود شدن فروش آن در حجم گسترده خواهد شد.
گوگل تلاش زیادی مي‌کند تا در پذیرش فناوری خود از سوی شرکت‌ها و مؤسسات موفق شود و با این نوع عرضه WebM شرکت‌های زیادی را ترغیب به استفاده از آن مي‌كند. به‌عنوان چند مثال لاجيتك از VP8 در سرویس گفت‌و‌گوي خود استفاده خواهد کرد؛ Qualcomm که شرکتی تأثیرگذار در حوزه تلفن همراه است نیز از کدک VP8 روی پلتفرم‌های موبایل خود استفاده مي‌کند؛ Texas Instruments هم بیان کرده که پلتفرم OMAP 4 با کمک VP8 قادر خواهد بود تصاویر ویديویی را با وضوح بیشتری و مناسب با قدرت پایین معماری موبایل عرضه کند؛ Broadcom نيز اعلام کرده بود که تا سه ماهه سوم سال 2010 فرمت چندرسانه‌ای WebM در پردازنده VideoCore را در دسترس مشتری‌ها قرار خواهد داد. یکی از ویژگی‌های جالب توجه WebP این است که هر سخت‌افزاری که از كدگذاري و كدگشايي ویديویی WebM پشتیبانی مي‌کند، از WebP نیز پشتیبانی مي‌کند. پس به این ترتیب راه برای گسترش WebP از این طریق در حال هموار شدن است.
یکی دیگر از دلایل موجه برای این تلاش گوگل را مي‌توان به جذب ساکنان کشورهای در حال توسعه مرتبط دانست؛ یعنی کمک به کسانی که در مناطقی با سرعت عذاب آور اینترنت زندگی مي‌کنند. در کشورهای در حال توسعه کاربران به ازای پولی که مي‌پردازند، از پهنای باند استفاده مي‌کنند. وقتی تصاویر سریع‌تر بارگذاری شوند، به این افراد کمک بیشتری مي‌شود و باز هم از این محل گوگل سود مي‌برد. باید توجه داشت استفاده از WebP علاوه بر افزایش سرعت مرور وب، در زمینه بهینه‌سازی فضای ذخیره‌سازی، کش‌ها، نسخه‌های پشتیبان و ده‌ها مورد دیگر که دارندگان سایت و سرویس‌دهندگان با آن‌ها روبه‌رو هستند، نیز کمک مي‌کند.
در این میان برخی معتقدند، شاید بهتر باشد به‌جای ارائه یک فرمت جدید برای فشرده‌سازی تصاویر به‌منظور کاهش ترافیک، به کاربران آموزش دهیم که در کاربردهای مختلف از فرمت‌های مناسب استفاده کنند و تفاوت الگوریتم‌ها و فرمت‌ها را به آن‌ها نشان دهیم. بسیاری از کاربران به کاهش حجم فایل‌های تصویری توجهی ندارند. ممکن است دوربین آن‌ها تصویری با کیفیت بالا بگیرد و با این‌که احتمال دارد برای نمایش این عکس‌ها روی وب یا ارسال آن‌ها واقعاً به این کیفیت نیازی نباشد، آن‌ها تصویری با کیفیت بسیار بالا را روی وب مي‌گذارند. بسیاری هنوز تفاوت بین فرمت‌های مختلف تصویری و کاربرد آن‌ها را در موارد گوناگون نمی‌دانند. از این رو مي‌توان با آموزش افراد و اطمینان از این‌که همه فراهم کننده‌های ایمیل، وب و سایر موارد یک کاهش حجم در اندازه و کیفیت تصاویر ضمیمه شده را به‌صورت پیش فرض در نظر مي‌گیرند، میزان انتقال داده‌ها را کاهش داد.
وقتی چندین هزار سایت این‌کار را انجام دهند، یک تحول اساسی در پهنای باند شکل مي‌گیرد و گوگل تجارت خود را یک سر و‌سامان اساسی مي‌دهد، زيرا به این ترتیب، وب به یک مکان مناسب تبدیل مي‌شود که داده‌ها به‌طور ایده‌آل‌تری رد و بدل مي‌شوند و به‌عنوان مثال برای مشاهده یک سایت یا استفاده از یک سرویس نباید انتظار زیادی کشید.همان‌طور که گفته شد، اگر کسی قصد بهینه‌سازی سایت خود را داشته باشد بهترین گزینه، بهینه‌سازی تصاویر سایت بوده که در اینجا گزینه پیشنهادی گوگل، استفاده از WebP است. در این‌صورت به‌نظر مي‌رسد این راهکار، یعنی پاداش دادن به سایت‌های سریع‌تر و قرار دادن آن‌ها در بالای فهرست رتبه‌بندی سایت‌های موتور جست‌وجوی گوگل مي‌تواند گوگل را در هدف خود یاری دهد.
منابع
- http://blog.chromium.org
- http://www.cnet.com
- http://www.technologyreview.com/
- http://www.wired.com
- http://www.zdnet.com
http://www.shabakeh-mag.com
ارسال توسط کاربر محترم سایت :hasantaleb
قدمت اغلب فرمت‌های تصویری که امروزه در صفحات وب مورد استفاده قرار مي‌گیرد، به بیش از یک دهه مي‌رسد و این فرمت‌ها بر‌اساس فناوری‌های همان دوره پایه‌ریزی شده‌اند. متخصصان گوگل با توجه به این موضوع و در ادامه تلاش‌های بی‌وقفه‌شان در زمینه افزایش سرعت بارگذاری صفحات وب، این بار روی تصاویر متمرکز شده‌اند و به‌دنبال راهكاري هستند تا امکان فشرده‌سازی بیشتر تصاویری نظیر JPEG را فراهم کنند تا از این طریق سرعت بارگذاری چنین تصاویری در سایت‌ها بیشتر شده و در عین حال، همچنان کیفیت وتفکیک‌پذیری آن‌ها در حد قابل قبول باقی بماند. بر‌همین اساس گوگل فرمت جدیدی را تحت عنوان WebP معرفی كرده است. فرمتی که به ادعای گوگل با کاهش حجم تصاویر روی وب، امکان بارگذاری سریع‌تر سایت‌ها را فراهم مي‌کند.
بنابر تخمین گوگل، تصاویر و عکس‌ها، سهم 65 درصدی از بایت‌های منتقل شده در هر سایت را به خود اختصاص مي‌دهند. بر این‌اساس، سرعت بارگذاری یک صفحه وب به‌طور گسترده‌ای به تصاویر کار شده در آن وابسته است. با تعمیم این موضوع به کل وب مي‌توان تصوری از تأثیر تصاویر بر سرعت کل وب به‌دست آورد؛ به‌طوری‌که وجود تصاویر مي‌تواند به‌طور عمده سبب کاهش سرعت بارگذاری یک صفحه و (با در نظر گرفتن تعداد بی‌شمار سایت‌ها) سبب کاهش سرعت وب در حالت کلی شود؛ به خصوص در شبکه‌هایی نظیر شبکه‌های موبایل که کمبود پهنای باند، مشکل شماره یک محسوب مي‌شود؛ تصاویر با فرمت‌های lossy نظیر JPEG بخش عمده تصاویر موجود روی وب را تشکیل مي‌دهند و انواع lossless، یعنی فرمت‌هایی نظیر PNG و GIF سهم کمتری دارند. با این توضیح، گوگل با تمرکز روی بهبود فشرده‌سازی تصاویر lossy که بخش بیشتری از وب را پوشش داده‌اند، قصد دارد مشکل سرعت وب را حل کند.
فرمت پیشگو
کدگذاری پیش‌گویانه از مقادیر بلاک‌های مجاور، به‌منظور پیش بینی مقادیر یک بلاک استفاده مي‌کند، سپس مقادیر پیش‌بینی شده را با مقادیر واقعی پیکسل‌ها مقایسه مي‌کند. اگر پیش‌بینی الگوریتم درست باشد به ذخیره‌سازی مقادیر اضافی در فایل نیازی نیست. در این صورت، فقط مقادیری که با پیش‌بینی الگوریتم اختلاف دارند، در فایل فشرده شده ذخیره مي‌شوند. در نتیجه، مقادیر پیکسل کمتری به ذخیره شدن در فایل فشرده شده نیاز دارند و در این صورت حجم تصویر در فرمت WebP نسبت به نمونه مشابه در فرمت JPEG بسیار کمتر خواهد بود. حال زمانی‌که یک کاربر اینترنتی با یک مرورگر مجهز به قابلیت WebP تصویری را دانلود مي‌کند، مرورگر وی از شیوه مشابهی برای پیش‌بینی مقادیر پیکسل‌ها استفاده مي‌کند (پیکسل‌هایی که در مرحله قبل الگوریتم آن‌ها را درست پیش‌بینی کرده بود) و از این طریق قادر است جاهای خالی بین پیکسل‌های ذخیره شده در فایل WebP را پر کند. به عبارت دیگر، مرورگر مبتنی بر WebP به‌جای دانلود تعداد زیادی پیکسل، مقادیر پیکسل‌ها را به‌طور ریاضی محاسبه مي‌کند. از آنجا که پیش‌بینی مقادیر پیکسل‌ها از دانلود آن‌ها سریع‌تر است، این روش برای استفاده در وب بسیار مناسب است. اما این بخش تئوری کار است.
باید دید چنین روشی در دنیای واقعی چه عملکردی دارد. گوگل برای اثبات این‌که WebP فرمت مناسبی برای وب محسوب مي‌شود، نمونه‌ای از تصاویر را به‌نمایش گذاشته است که بر‌اساس همین الگوریتم فشرده‌سازی شده‌اند و نتایج را با تصاویری مشابه با فرمت JPEG مقایسه كرده است. این شرکت به‌منظور آزمودن این روش در حالت واقعی، حدود یک میلیون تصویر را از سراسر اینترنت و به‌طور تصادفی انتخاب کرد که اغلب تصاویر JPEG بودند و در بین آن‌ها PNG و GIF هم وجود داشت. سپس آن‌ها را بهWebP تبدیل کرد. بر این اساس، متخصصان گوگل ادعا مي‌کنند، اندازه تصاویر WebP در مقایسه با JPEG به‌طور متوسط 39 درصد کاهش داشته که این رقم قابل توجهی است.
تأثیر WebM روی WebP
گوگل مي‌خواهد که وب به‌طور همه جانبه مورد استفاده طیف وسیعی از افراد قرار گیرد و برای رسیدن به این هدف، علاوه‌بر کار روی گسترش استفاده از اینترنت، همواره در پی ارائه کاربردهای جدید برای آن بوده است. به اين ترتيب، گوگل مي‌تواند از زیرساختی که روی وب گسترده، به‌طور کامل استفاده كند، زيرا وقتی کسی از وب استفاده نکند درآمدی هم برای گوگل وجود نخواهد داشت. گوگل با ایجاد امکان استفاده از مواردی نظیر WebM برای دیگران، هر چند به‌طور مستقیم درآمدی کسب نمی‌کند، اما چند برابر آن‌را از نتیجه این‌کار دریافت خواهد کرد. به‌عنوان مثال، موزیلا برای استفاده از H.264 در مرورگر فاير‌فاكس پنج میلیون دلار پرداخته است. فرض کنید یک سازنده ابزارهای همراه بخواهد امکان مشاهده ویديوی‌های يك سايت اشتراك ويديو را در دستگاه خود فراهم کند یا دوربینی طراحی کند که فیلم‌ها را به‌طور مستقیم در آن سايت آپلود كند. چنین شرکتی باید برای استفاده از H.264 پول بپردازد که این مبلغ بر قیمت دستگاه اثر گذاشته و سبب محدود شدن فروش آن در حجم گسترده خواهد شد.
گوگل تلاش زیادی مي‌کند تا در پذیرش فناوری خود از سوی شرکت‌ها و مؤسسات موفق شود و با این نوع عرضه WebM شرکت‌های زیادی را ترغیب به استفاده از آن مي‌كند. به‌عنوان چند مثال لاجيتك از VP8 در سرویس گفت‌و‌گوي خود استفاده خواهد کرد؛ Qualcomm که شرکتی تأثیرگذار در حوزه تلفن همراه است نیز از کدک VP8 روی پلتفرم‌های موبایل خود استفاده مي‌کند؛ Texas Instruments هم بیان کرده که پلتفرم OMAP 4 با کمک VP8 قادر خواهد بود تصاویر ویديویی را با وضوح بیشتری و مناسب با قدرت پایین معماری موبایل عرضه کند؛ Broadcom نيز اعلام کرده بود که تا سه ماهه سوم سال 2010 فرمت چندرسانه‌ای WebM در پردازنده VideoCore را در دسترس مشتری‌ها قرار خواهد داد. یکی از ویژگی‌های جالب توجه WebP این است که هر سخت‌افزاری که از كدگذاري و كدگشايي ویديویی WebM پشتیبانی مي‌کند، از WebP نیز پشتیبانی مي‌کند. پس به این ترتیب راه برای گسترش WebP از این طریق در حال هموار شدن است.
WebP و دنیای واقعی
یکی دیگر از دلایل موجه برای این تلاش گوگل را مي‌توان به جذب ساکنان کشورهای در حال توسعه مرتبط دانست؛ یعنی کمک به کسانی که در مناطقی با سرعت عذاب آور اینترنت زندگی مي‌کنند. در کشورهای در حال توسعه کاربران به ازای پولی که مي‌پردازند، از پهنای باند استفاده مي‌کنند. وقتی تصاویر سریع‌تر بارگذاری شوند، به این افراد کمک بیشتری مي‌شود و باز هم از این محل گوگل سود مي‌برد. باید توجه داشت استفاده از WebP علاوه بر افزایش سرعت مرور وب، در زمینه بهینه‌سازی فضای ذخیره‌سازی، کش‌ها، نسخه‌های پشتیبان و ده‌ها مورد دیگر که دارندگان سایت و سرویس‌دهندگان با آن‌ها روبه‌رو هستند، نیز کمک مي‌کند.
در این میان برخی معتقدند، شاید بهتر باشد به‌جای ارائه یک فرمت جدید برای فشرده‌سازی تصاویر به‌منظور کاهش ترافیک، به کاربران آموزش دهیم که در کاربردهای مختلف از فرمت‌های مناسب استفاده کنند و تفاوت الگوریتم‌ها و فرمت‌ها را به آن‌ها نشان دهیم. بسیاری از کاربران به کاهش حجم فایل‌های تصویری توجهی ندارند. ممکن است دوربین آن‌ها تصویری با کیفیت بالا بگیرد و با این‌که احتمال دارد برای نمایش این عکس‌ها روی وب یا ارسال آن‌ها واقعاً به این کیفیت نیازی نباشد، آن‌ها تصویری با کیفیت بسیار بالا را روی وب مي‌گذارند. بسیاری هنوز تفاوت بین فرمت‌های مختلف تصویری و کاربرد آن‌ها را در موارد گوناگون نمی‌دانند. از این رو مي‌توان با آموزش افراد و اطمینان از این‌که همه فراهم کننده‌های ایمیل، وب و سایر موارد یک کاهش حجم در اندازه و کیفیت تصاویر ضمیمه شده را به‌صورت پیش فرض در نظر مي‌گیرند، میزان انتقال داده‌ها را کاهش داد.
مرورگرها : کلید فراگیر شدن WebP
پاداش در ازای سرعت
وقتی چندین هزار سایت این‌کار را انجام دهند، یک تحول اساسی در پهنای باند شکل مي‌گیرد و گوگل تجارت خود را یک سر و‌سامان اساسی مي‌دهد، زيرا به این ترتیب، وب به یک مکان مناسب تبدیل مي‌شود که داده‌ها به‌طور ایده‌آل‌تری رد و بدل مي‌شوند و به‌عنوان مثال برای مشاهده یک سایت یا استفاده از یک سرویس نباید انتظار زیادی کشید.همان‌طور که گفته شد، اگر کسی قصد بهینه‌سازی سایت خود را داشته باشد بهترین گزینه، بهینه‌سازی تصاویر سایت بوده که در اینجا گزینه پیشنهادی گوگل، استفاده از WebP است. در این‌صورت به‌نظر مي‌رسد این راهکار، یعنی پاداش دادن به سایت‌های سریع‌تر و قرار دادن آن‌ها در بالای فهرست رتبه‌بندی سایت‌های موتور جست‌وجوی گوگل مي‌تواند گوگل را در هدف خود یاری دهد.
منابع
- http://blog.chromium.org
- http://www.cnet.com
- http://www.technologyreview.com/
- http://www.wired.com
- http://www.zdnet.com
http://www.shabakeh-mag.com
ارسال توسط کاربر محترم سایت :hasantaleb
/ج
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}