10 تا از عجیبترین پروژه‌های علمی جهان !

برای رتبه‌بندی، 4 ضریب عملی در نظر گرفته شده است : هزینه‌های ساخت، بودجه عملیاتی، تعداد اعضای پروژه و ابعاد فیزیکی خود پروژه. با این وجود، به دلیل ماهیت متفاوت این پروژه‌ها مقایسه آنها کار دشواری است و به همین دلیل، سه ضریب کاربردی نیز برای رتبه‌بندی آنها در نظر گرفته شده است. به منظور انژاس اهمیت نسبی، وزن بیشتری به این ضرایب اختصاص داده شده است. ضرایب کاربردی عبارتند از : سودمندی علمی پروژه، سودمندی آن برای افراد عادی ( به چه درد من می‌خورد ) و البته ضریب حیاتی هیجان‌انگیز بودن پروژه. در ادامه نگاهی به 10 پروژه عظیم حال حاضر دنیای علم خواهیم داشت.

1. زمین‌نما
 

زمین‌نما که برای دنبال کردن تکامل زمین‌شناسی آمریکای شمالی طراحی شده، بزرگ‌ترین پروژه علمی روی زمین است. این رصدخانه علوم زمینی از بیش از 9.8 میلیون مترمربع داده جمع‌ آوری می‌کند. از سال 2003 تاکنون، بیش از 4000 ابزار این پروژه 67 ترابایت اطلاعات را جمع‌ آوری کرده‌اند که معادل یک چهارم اطلاعات موجود در کتابخانه کنگره آمریکا است. هر 6 تا 8 هفته، به این حجم عظیم از اطلاعات 1 ترابایت داده اضافه می‌شود.

سودمندی علمی
 

محققان از زمین‌نما که دربرگیرنده انواع مختلفی از آزمایش‌ها است، برای بررسی تمام حقایق مربوط به ساختار زمین‌شناسی آمریکای شمالی استفاده می‌کنند. در سراسر قاره آمریکا و پورتوریکو، 1100 ایستگاه جی.پی.اس دائمی تغییرشکل‌های سطح زمین را که ناشی از جابجایی صفحات تکتونیکی زیر آنها است ردیابی می‌کنند. حسگرهای لرزه‌ای مجاور گسل فعال سن‌ندره در کالیفرنیا، کوچک‌ترین تکان‌های ـن را ثبت می‌کنند. به صورت هم‌زمان، نمونه‌های صخره‌ای که با استفاده از یک دریل به عمق 3.5 کیلومتر از اعماق این گسل بیرون کشیده می‌شوند، تنش‌ها و کرنش‌های وارد بر این صخره‌ها را که هنگام سائیده شدن دو لبه گسل به روی یکدیگر در حین زلزله ایجاد می‌شود شکار می‌کند. در طی یک دوره 10 ساله، گروه کوچکی از کارکنان اندک این پروژه با زحمت بسیار، آرایه‌ای قابل حمل از 400 لرزه‌نگار را با استفاده از بیل مکانیکی در سراسر آمریکا جابجا کرده‌اند. زمانی‌که این ایستگاه لرزه‌نگاری در سال آینده به سواحل شرقی آمریکا برسد، این گروه داده‌های مربوط به تقریبا 2000 نقطه را جمع آوری کرده‌اند.

به چه درد من می‌خورد؟
 

روی‌هم رفته، اندازه‌گیری‌های پروژه زمین‌نما می‌تواند به توضیح نیروهای پشت پرده حوادث زمین‌شناسی مانند زمین‌لرزه و فوران‌های آتشفشانی کمک کند و منجر به پیش‌بینی بهتر این پدیده‌ها شود. تاکنون داده‌های جمع آ‌وری شده نشان داده‌اند که صخره‌های گسل سن‌ندره ضعیف‌تر از صخره‌های سطحی منطقه هستند، و یا اینکه توده ماگما زیر تشفشان یلواستون بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی است که تاکنون تخمین زده شده است.

2. برخورددهنده بزرگ هادرونی
 

110 متر زیر مرز سویس و فرانسه، برخورددهنده بزرگ هادرون، ال.اچ.سی واقع شده که بزرگ‌ترین برخورددهنده ذرات دنیا به شمار می‌رود. این تاسیسات هر ساعت 700 گیگاوات برق مصرف می‌کند و سالیانه به بیش از 1 میلیارد دلار بودجه نیاز دارد. بیش از 10 هزار محقق، مهندس و دانشجو از 60 کشور مختلف دنیا در 6 پروژه فعال ال.اچ.سی مشارکت دارند. این پروژه‌ها طراحی شده‌اند تا پرده از رازهای فیزیک بنیادی عالم بردارند.

سودمندی علمی
 

ماده تاریک دقیقا چیست؟ یا ابعاد اضافی در فضا وجود دارد؟ یا بوزون هیگز، که معمولا با عنوان ذره الهی از آن یاد می‌شود، وجود دارد؟ جهان چطور شکل گرفته است؟ شش آشکارساز ذرات ال.اچ.سی. به ثبت و مشاهده مسیر، انرژی و هویت ذرات زیراتمی مشغولند که ممکن است جواب برخی از سوالات بالا را در خود داشته باشند. برای مثال شکارساز پروژه ATLAS، به دنبال رخدادهای برخوردی در چیزی است که ظاهرا یک عدم توازن اندازه حرکت به شمار می‌رود؛ نشانه‌ای از وجود ذرات ابرمتقارن که تصور می‌شود ماده تاریک را تشکیل می‌دهند.
پروژه سیم‌پیچ متراکم میون (CMS)، مکمل پروژه اتلس است که به دنبال ابرتقارنی و ذره گریزپای بوزون هیگز است. پروژه LHC-Forward به شبیه‌سازی پرتوهای کیهانی پرانرژی می‌پردازد، و پروژه LHC-Beauty اطلاعاتی را تهیه خواهد کرد که معلوم کند چرا جهان به جای پادماده از ماده تشکیل شده است. شکارساز TOTEM نیز با دنبال کردن برخورد پروتون‌ها تلاش می‌کند تا ساختار درونی پروتون را مشخص کند.
در نهایت پروژه ALICE به مطالعه پلاسمای گلوئن-کوارک می‌پردازد، مشابه آزمایش‌هایی که در برخورددهنده نسبیتی یون سنگین در حال انجام است.

به چه درد من می‌خورد؟
 

قبل از غاز به کار پروژه ال.اچ.سی، گروهی شوب‌طلب تبلیغات پر سر و صدایی به راه انداختند که این زمایشات منجر به ایجاد یک سیاه‌چاله روی زمین خواهد شد. اما برخلاف تصور آنها، این پروژه اثرات اندکی را بر زندگی روزمره بشر داشته است؛ مگر اینکه خانواده و دوستان شما نیز جزو ن دسته از افرادی باشند که سر میز شام در خصوص منشاء پیدایش جهان بحث می‌کنند!

3. منبع نوترونی شکافتی
 

هر ماه، منبع نوترونی شکافتی (Spallation Neutron Source) در اوک‌ریج واقع در تنسی آمریکا، بین 25 تا 28 مگاوات انرژی برق را استفاده، و 32 میلیون لیتر آب را برای خنک ماندن مصرف می‌کند. در طی کار، شتاب‌دهنده ذرات SNS در هر پالس، 2 کوادریلیون (هر کوادریلیون معادل 10 به توان 15 یا یک میلیون میلیارد است) نوترون را به سمت محفظه زیر خود شلیک می‌کند. این ابرهای عظیمی نوترونی با منحرف کردن مواد، نحوه تغییر ساختار اتمی نها را با گذشت زمان مشخص می‌کنند.

سودمندی علمی
 

منبع نوترونی شکافتی (SNS) انبوهی از نوترون‌ها را با سرعتی معادل 97 درصد سرعت نور ( سرعت نور در خلأ 300هزار کیلومتر بر ثانیه است ) به سمت یک نمونه شلیک می‌کند. اما بر خلاف ذرات در یک برخورددهنده، نوترون‌ها زمانی‌که با هدف خود برخورد می‌کنند انفجارهای عظیمی را ایجاد نمی‌کنند. از آنجاکه نوترون‌ها کوچک و کم انرژی هستند، اندرکنش آنها با مواد بسیار ضعیف است. زمانی‌که یک نوترون از میان یک نمونه عبور می‌کند، باعث پراکنده شدن هسته اتم‌های نمونه می‌شوند. این اندرکنش انرژی و جهت نوترون‌ها را تغییر می‌دهد و 14 ابزار مختلف که کمتر از 1 متر با نمونه فاصله دارند، این تغییرات را ثبت می‌کنند.
نرم‌افزار مخصوصی تمام داده‌های پراکنش را جمع آ‌وری می‌کند تا ساختار اتمی نمونه را تولید کند. از آنجایی‌که SNS قطاری از نوترون‌ها را با نرخ 60 پالس در ثانیه به سمت نمونه شلیک می‌کند، می‌تواند نحوه تغییر ساختار نمونه را با زمان ثبت کند. این کار مانند این است که فریم‌های منفرد یک فیلم را تک‌تک ژس‌برداری کنید و سپس آنها را پشت سر هم به نمایش درآورید.

به چه درد من می‌خورد؟
 

ساخت باتری‌های بهتر یکی از دستاوردهای این مرکز است. دانشمندان از این فیلم‌ها در مقیاس اتمی استفاده می‌کنند تا نحوه پر و خالی شدن باتری‌ها را در دنیای واقعی نظارت کنند. این ابزار همچنین برای مطالعه ساختار پروتئین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

4.ایستگاه فضایی بین‌المللی
 

سالیانه هزاران کارمند باید کار کنند و 2 میلیارد دلار خرج شود تا چراغ‌های ایستگاه فضایی بین‌المللی روشن بماند. تاکنون 201 نفر از 11 کشور دنیا ( به همراه 7 گردشگر پولدار ) از این ایستگاه بازدید کرده‌اند. این ایستگاه رکوردار طولانی‌ترین زمان حضور یک سازه ساخت بشر را در فضا به خود اختصاص داده است : آبان‌ماه امسال ایستگاه فضایی بین‌المللی 11 ساله می‌شود و قرار است که برای یک دهه دیگر نیز در فضا باقی بماند. ایستگاه فضایی بین‌المللی همچنین میزبان طیف‌نگار مغناطیسی لفا (AMS) است، بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین ابزاری که تاکنون به فضا ارسال شده است.

سودمندی علمی
 

در ایستگاه فضایی بین‌المللی، دانشمندان و فضانوردان ناسا و شرکای بین‌المللی آن اجزای فضاپیماها را زمایش می‌کنند و وظیفه تایید سیستم‌هایی را برعهده دارند که می‌توانند برای مسافرت‌های فضایی انسانی در مسافت‌های طولانی استفاده شوند. آنها همچنین به بررسی فیزیولوژی انسان، مطالعه اثرات بی‌وزنی بر تراکم استخوان و تولید سلول‌های قرمز خون، و نحوه تغییرات سیستم ایمنی بدن در اقامت درازمدت در فضا می‌پردازند. از اردیبهشت‌ماه امسال، محققان این ایستگاه کار با AMS را هم آغاز کرده‌اند. این ابزار قادر است کوارک‌ها را که در شتاب‌دهنده‌های ذرات ساخته می‌شوند اما هیچ‌گاه در طبیعت مشاهده نشده‌اند، ردیابی کند.

به چه درد من می‌خورد؟
 

تحقیقات انجام شده در ایستگاه فضایی بین‌المللی منجر به کشف این مساله شد که باکتری سالمونلا در فضا خطرناک‌تر می‌شود. این کشف مهم و شناسایی ژنی که باعث این تغییر می‌شود، منجر به خلق نخستین واکسنی شد که می‌تواند با سالمونلا و باکتری استافیلوکوکی مقاوم در برابر متی‌سیلین (MRSA) مقابله کند. MRSA باعث بروز نوعی عفونت استافیلوکوکی می‌شود که هر ساله باعث هزاران نفر از بیماران بیمارستان‌ها را مبتلا می‌کند.

5. منبع نوری پیشرفته
 

مرکز تحقیقاتی منبع نور پیشرفته، یک شتاب‌دهنده ذرات واقع در برکلی کالیفرنیا است. از سال 1993 ، محققان این مرکز پرتوهایی از فوتون را که یک میلیون بار درخشان‌تر از سطح خورشید است، به سوی پروتئین‌ها، الکترودهای باتری، ابررساناها و دیگر مواد نشانه رفته‌اند تا به کمک این پرتو مشخصات اتمی، مولکولی و الکترونیکی نها را شکار کنند.

سودمندی علمی
 

منبع نوری پیشرفته (ALS) یکی از درخشان‌ترین منابع پرتوهای ایکس ضعیف در دنیا است، که طول‌موج مناسبی برای ریزبینی طیف‌نگاری ( اسپکترومیکروسکوپی ) دارد، تکنیکی علمی که با استفاده از آن می‌توان هم‌زمان ساختار و ترکیب شیمیایی نمونه‌هایی را که تنها چند نانومتر اندازه دارند، شکار کرد.
در سال 2006 ، دانشمندان ALS به اخترشناسان کمک کردند تا با تحلیل طیف غبار به دست آمده از انتهای دنباله‌داری در نزدیکی خورشید که در آغازین روزهای منظومه شمسی ما شکل گرفته بود، نشان دهند که ترکیبات کیهانی که از این گوشه دورافتاده کیهان سرچشمه گرفته‌اند، بسیار زودتر از نچه که ما تصور می‌کردیم مخلوط شده‌اند.
در همان سال، راجر کورنبرگ از دانشگاه استنفورد، جایزه نوبل شیمی را به خاطر کارهایی که در ALS بر روی ساختار سه‌بعدی نزیم‌های پلیمری ر.‌ان.‌ای انجام داده بود، از آن خود کرد. این اطلاعات ساختاری به وی اجازه می‌‌داد که نحوه ترجمه دی.ان.ای به ر.ان.ای را، طی فرایندی که رونویسی خوانده می‌شود، توصیف کند.

به چه درد من می‌خورد؟
 

کارهایی که در ALS در خصوص پروتئین مربوط به بیماری ملانوما ( تومور سیاه رنگ قشر عمیق پوست ) انجام شد، به خلق درمانی جدید برای مقابله با این بیماری کمک کرد. داروی تولید شده هم اکنون در فاز 2 و 3 زمایش‌های کلینیکی قرار دارد. سایر داده‌های به دست مده از ALS منجر به تولید الکترودهای باتری‌های لیتیومی پرظرفیت شده که در نهایت می‌تواند باعث خلق باتری‌های بادوام‌تر شوند. همچنین فهم ساختار فیزیکی و الکترونیکی ورقه‌های مسطح کربنی موسوم به گرافن، می‌تواند به توسعه و خلق ترانزیستورها در مقیاس اتمی، و ساخت پردازنده‌های رایانه‌ای سریع‌تر نیز منجر شود.

6. جونو، مدارگرد مشتری در ماموریتی انتحاری
 

قبل از اینکه مدارگرد جونو ( جونو در افسانه‌های یونانی نام همسر ژوپیتر است ) در سال 2016 وارد مدار مشتری شود، این فضاپیما تحت اثر جاذبه عظیم این غول گازی به سرعت 215 هزار کیلومتر بر ساعت خواهد رسید و به سریع‌ترین وسیله دست‌ساز بشر تبدیل خواهد شد. زمانی‌که این سفینه در مدار قرار بگیرد، 33 بار به دور این سیاره گردش خواهد کرد و سپس به درون آن شیرجه خواهد زد. در این سفر انتحاری، جونو اتمسفر هیدروژنی مشتری را درمی‌نوردد تا اینکه نهایتا مانند یک شهاب‌سنگ در این جو بسوزد.

سودمندی علمی
 

هنگامی‌که جونو به دور مشتری می‌گردد، 9 ابزار مختلف لایه‌های مختلف این سیاره را مورد مطالعه قرار می‌دهند. مشتری نخستین سیاره‌ای است که در منظومه شمسی شکل گرفته و به دلیل اندازه بزرگش، نیروی جاذبه این سیاره مواد اصلی را که در منظومه شمسی نخستین یافت می‌شد در خود نگاه داشته است. این ویژگی‌ها مشتری را به پنجره‌ای باارزش به سوی غاز منظومه شمسی تبدیل کرده است.
همچنین اندازه‌گیری میدان مغناطیسی می‌تواند نهایتا به بحث‌های موجود در زمینه جنس هسته این سیاره پایان دهد. مغناطیس‌سنج‌های جونو عمق و حرکات اقیانوس هیدروژن فلزی کشف شده در این سیاره را اندازه‌گیری خواهد کرد. پس از میدان مغناطیسی اطراف خورشید، این اقیانوس قوی‌ترین میدان مغناطیسی منظومه شمسی را ایجاد می‌کند. در نهایت، یک رادیومتر مایکرویوو میزان ب موجود در اتمسفر عمیق مشتری را اندازه‌گیری خواهد کرد، که کلید فهم نحوه شکل‌گیری این سیاره خواهد بود.

به چه درد من می‌خورد؟
 

مطالعه الگوهای پیچیده آب‌وهوای مشتری می‌تواند به ما در پیش‌بینی آب‌وهوای سیاره خودمان کمک کند، اما بخش اعظم این زمایش تنها یک تحقیق علمی صرف خواهد بود.

7. تاسیسات ملی احتراق
 

بزرگ‌ترین و پرانرژی‌ترین لیزر دنیا، تاسیسات ملی احتراق آمریکا است که در لیورمور ایالت کالیفرنیا قرار گرفته است. این تاسیسات که مساحت ن به بزرگی سه زمین فوتبال است، ارتفاعی به اندازه یک ساختمان 10 طبقه دارد و 2 میلیون ژول انرژی فرابنفش تولید می‌کند. چنین جریانی می‌تواند دمای هدفی را که لیزر بر روی آن متمرکز می‌شود، به بیش از 100 میلیون درجه سانتیگراد و فشار آن را به بیش از 100 میلیارد برابر فشار جو زمین برساند. این وضعیت مشابه شرایطی است که در هسته ستارگان و سیارات گازی عظیم وجود دارد.

سودمندی علمی
 

زمانی‌که 192 پرتو منفردی که لیزر تاسیسات ملی احتراق را تشکیل می‌دهند، بر روی هدفی متشکل از اتم‌های دوتریوم ( اتم هیدروژن با یک نوترون ) و تریتیوم ( اتم هیدروژن با دو نوترون ) همگرا می‌شوند؛ هسته اتم‌ها ذوب می‌شود و یک انفجار انرژی به وجود می‌ورد. دانشمندان تاسیسات ملی احتراق تلاش می‌کنند تا با اصلاح این فرایند، برای نخستین بار، انرژی خالص را از واکنش گداخت هسته‌ای به دست آورند. آنها همچنین از تحقیقاتشان استفاده می کنند تا آن‌چه را با گذشت زمان برای سلاح‌های هسته‌ای اتفاق می‌افتد مطالعه کنند. این مساله یک سوال حیاتی در خصوص امنیت و قابلیت اعتماد زرادخانه‌های سلاح‌های هسته ای آمریکا به شمار می‌رود.
در نهایت، به دلیل اینکه وضعیت ایجاد شده برای هدف لیزر تقلیدی از وضیعت هسته ستارگان پرجرم است؛ دانشمندان امیدوارند که این زمایش‌ها به آنها کمک کند تا دریابند چطور گداخت هسته‌ای، منجر به تولید برخی از عناصر اتمی سنگین مانند طلا و اورانیوم می‌شود.

به چه درد من می‌خورد؟
 

اگر قرار بر ذخیره‌سازی سلاح هسته‌ای را در یک منطقه باشد، داده‌های تاسیسات ملی احتراق می‌تواند به تعیین میزان امنیت چنین انبار مهماتی کمک کند. از طرف دیگر، برخی از طرفداران این آزمایش می‌گویند که تاسیسات ملی احتراق می‌تواند به تولید انرژی از گداخت هسته‌ای کمک کند؛ اگرچه یک نیروگاه گداخت هسته‌ای به احتمال زیاد بر پایه لیزرهای عظیم کار نخواهد کرد.

8. رایه خیلی بزرگ (VLA)
 

در صدها کیلومتر مربع از بیابان‌های ماگدالنا واقع در نیومکزیکو مریکا، رایه خیلی بزرگ یا به اختصار VLA قرار گرفته است که یکی از بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های دنیا به شمار می‌رود. 27 آنتن مجزای رادیویی آن که هر کدام 27 متر قطر دارند، یک ساختار Y شکل را با بازوهایی به طول 21 کیلومتر تشکیل می‌دهند و به جمع‌آوری سیگنال‌های رسیده از برخی از روشن‌ترین اجرام کیهان می‌پردازند. خواهر خوانده این پروژه یعنی رایه خیلی بزرگ بیس‌لاین (VLBA)، نواری از 10 آنتن رادیویی است که در مسافتی به طول 8900 کیلومتر، از هاوایی تا جزایر ویرجین گسترده شده‌اند. VLA و VLBA به خلق تصاویری با جزئیات فراوان از اجرام سماوی، از اجسام نزدیک مانند ماه گرفته تا دورترین اجرام سمانی مانند لبه جهان قابل مشاهده، می‌پردازند.

سودمندی علمی
 

از آنجایی‌که امواج رادیویی می‌توانند از غبارهای کیهانی که باعث محو شدن بسیاری از اجرام می‌شوند عبور کنند، VLA و VLBA می‌توانند چیزهایی را ببینند که تلسکوپ‌های نوری قادر به مشاهده آنها نیستند. با استفاده از VLA، دانشمندان سیاه‌چاله مرکز کهکشان راه شیری را مورد مطالعه قرار داده‌اند، به جستجوی منشاء فوران‌های پرتوهای گاما در سحابی‌های دوردست پرداخته‌اند، و پیام‌هایی رادیویی ویجر 2 را در سال 1989 و هنگام عبور آن از کنار نپتون دریافت کردند که نخستین تصاویر نمای نزدیک از این غول گازی و قمرهای آن را در اختیار اخترشناسان قرار داد.
VLBA تغییرات محور زمین را در فضا اندازه‌گیری می‌کند. با تمرکز بر اجسام دوردست و نسبتا ثابت مانند کوازارها، دانشمندان می‌توانند هر تغییر ظاهری را در محور زمین در فضا ردیابی کنند. زمین‌لرزه‌های عظیم مانند زلزله اخیر ژاپن باعث می‌شوند که محور زمین اندکی از جای خود منحرف شود.

به چه درد من می‌خورد؟
 

داده‌های جمع‌آوری شده توسط VLA و VLBA منجر به کشف تئوری‌ها و اجرام جدید، و گشوده شدن فصل نوینی در اخترشناسی شده است. VLBA همچنین داده‌هایی را در خصوص مسیر سیارک‌های نزدیک زمین جمع آ‌وری می‌کند که به دانشمندان کمک می‌کند برخورد احتمالی یکی از این اجرام را با زمین پیش‌بینی کنند.

9. نپتون : بزرگ‌ترین رصدخانه زیربی دنیا
 

اقیانوس‌ها نزدیک سه چهارم سطح زمین را پوشانده و 90 درصد حیات سیاره را در خود جای داده‌اند. با این وجود، بخش اعظم آنها هنوز ناشناخته باقی مانده است. نپتون، یک شبکه رصدخانه اقیانوسی است که از حدود 850 کیلومتر کابل، و 130 ابزار با بیش از 400 حسگر تشکیل شده است. این ابزارها که همگی متصل به اینترنت هستند، نخستین سیستم بزرگ مقیاس نظارت اقیانوسی همه جانبه، شامل حیات‌وحش، جغرافیا، زمین‌شناسی و شیمی اقیانوس را تشکیل می دهد.

سودمندی علمی
 

ابزارهای نپتون که در فاصله 350 کیلومتری از ساحل بریتیش کلمبیا و در صفحه تکتونیکی Juan de Fuca قرار دارند، یک چشم‌انداز بلادرنگ از منطقه را فراهم می‌کند. یک ریسمان شناور مجهز به رادیومترها، نورسنج‌ها و حسگرهای هدایت الکتریکی، در یک ستون 400 متری آب بالا و پایین می‌روند. این ابزارها با نمونه‌برداری از خصوصیات شیمیایی و شرایط فیزیکی ستون آب، نحوه تغییرات آنها را با گذشت زمان تعیین می‌کنند. یک ابزار کنترل از راه دور به نام ROPOS این ابزارها را نصب و اطلاعات را جمع‌آوری می‌کند.
دوربین‌های کیفیت بالای این سیستم، تصاویر ثابت و ویدئویی از جانوران و رفتارهای آنها را تهیه می‌کند و دانشمندان به کمک این تصاویر، تغییرات اکوسیستم محلی را اندازه‌گیری می‌کند. میکروفون‌های زیربی نصب شده در کف دریا با ضبط صدای دلفین‌ها و وال‌ها، تعداد این جانوران و مسیر مهاجرت آنها را تعیین می‌کنند. یک دستگاه خزنده کنترل از راه دور به نام Wally با حرکت بر کف دریا، ذخایر متان زیرآب را بررسی می‌کند. این ذخایر علاوه بر تشدید تغییرات جهانی ب و هوا، می‌توانند یک منبع بالقوه انرژی باشند.

به چه درد من می‌خورد؟
 

دانشمندان سراسر دنیا می‌توانند از طریق اینترنت، ویدئوهای ارسالی Wally را از کف دریا مشاهده کنند، به مطالعه زندگی کرم‌های لوله‌ای اعماق اقیانوس که در دهانه‌های دریچه های گرمابی زندگی می‌کنند بپردازند، یا به آواز نهنگ های گوژپشت گوش دهند.

10. برخورددهنده نسبیتی یون سنگین
 

یویورک، پس از سرعت گرفتن به یکدیگر کوبانده می‌شوند؛ این برخوردها می‌تواند دمایی معادل 4 هزار میلیارد درجه سانتی‌گراد تولید کند. در چنین دمایی پروتون‌ها و نوترون‌ها نیز ذوب می‌شوند و وقتی این ذرات متلاشی شوند، کوارک‌ها و گلوئون‌های آنها آزادانه با یکدیگر اندرکنش می‌کنند و حالتی از ماده را تولید می‌کنند که سوپ کوارک-گلوئون نامیده می‌شود. پس از پایان برخورد و سرد شدن مواد، پروتون‌ها و نوترون‌ها مجددا شکل می‌گیرند و طی این فرایند، 4 هزار ذره زیراتمی تولید می‌کنند. با استفاده از RHIC، دانشمندان تلاش می‌کنند تا شرایط عالم را در چند میلیونیم ثانیه پس از مهبانگ بازسازی کنند.

سودمندی علمی
 

برای درک بهتر نحوه پیدایش ماده در جهان، فیزیک‌دانان RHIC اتم‌های طلا را در چندین شتاب‌دهنده به حرکت در آمی‌ورند و با جداسازی الکترون‌ها، آنها را به یون‌های مثبت تبدیل می‌کنند. سپس این یون‌ها به درون لوله‌های دایروی تزریق می‌شوند و پیش از برخورد با یکدیگر، تا 99.9 درصد سرعت نور شتاب می‌گیرند. در بازرسی بقایای این برخوردها، دانشمندان کشف کردند که بر خلاف پیش‌بینی‌ها، ذرات در این مرحله پس از مهبانگ بیشتر به صورت مایع و نه گاز رفتار می‌کنند!

به چه درد من می خورد؟
 

دانشمندان RHIC موفق به اختراع ابزارهایی شده‌اند که به پروتون‌ها شتاب می‌دهد و با دقت بسیار زیادی آنها را برای پرتوافشانی و کشتن تومورهای سرطانی در انسان به کار می‌گیرند. مهندسان نیز از پرتوهای یون سنگین برای ایجاد سوراخ‌های ریز در ورقه‌های پلاستیکی استفاده می‌کنند تا فیلترهایی بسازند که مواد را در مقیاس مولکولی طبقه‌بندی کند. علاوه بر اینها، با استفاده از فناوری هن‌رباهای ابررسانای استفاده شده در RHIC، ممکن است ما بتوانیم ابزارهای کارمدتری برای ذخیره‌سازی انرژی اختراع کنیم.
منبع:پاپ ساینس،ایران ویج
ارسال توسط کاربر محترم سایت :hasantaleb