جدالي در دنياي تکنولوژي

Blu-ray در برابر DVD
 

در سال 1997 ميلادي تکنولوژي جديدي براي ذخيره اطلاعات وارد بازار شد و صدا وتصوير را با کيفيت بالايي وارد خانه ها کرد. اين تکنولوژي DVD ناميده شد و توانست انقلاب بزرگي در صنعت فيلم هاي سينمايي ايجاد کند. در سال 2006 تقريباً بعد از گذشت يک دهه محصول ديگري به نام ديسک Blu-ray براي ذخيره اطلاعات وارد بازار شد که ظرفيتي ده برابر DVDهاي معمولي دارد و مي توان مقدار زيادي تصوير، صدا و عکس با کيفيت بسيار بالا را روي آن ذخيره کرد. همه گير شدن و در دسترس قرار گرفتن اين تکنولوژي جديد مي تواند انقلاب ديگري در صنعت توليد و فروش فيلم هاي سينمايي به وجود بياورد.
DVDهاي معمولي مي توانند 4/7 گيگابايت اطلاعات ذخيره کنند که اين براي ذخيره دوساعت فيلم با کيفيت استاندارد کافي است. براي ذخيره کردن دو ساعت فيلم با کيفيت بالا به پنج برابر اين ظرفيت نياز دارند. يک ديسک بلو-ري تک لايه 27 گيگا بايت ظرفيت دارد و ظرفيت يک ديسک بلو -ري دولايه به 50 گيگابايت مي رسد. به اين ترتيب روي يک ديسک بلو-ري تک لايه مي توان بيش از دوساعت فيلم با کيفيت بالا ذخيره کرد و اين زمان براي ديسک دو لايه به چهار و نيم ساعت فيلم با کيفيت بالا مي رسد. تنها ويژگي مثبت ديسک هاي بلو-ري نسبت به دي وي دي هاي معمولي، قابليت ذخيره کردن بيشتر اطلاعات نيست. به کمک يک بلو-ري پلير مناسب يک کاربر مي تواند از امکانات بسيار زيادي بهره مند شود. بعضي از اين قابليت ها عبارتند از:

- ضبط تصاوير کيفيت بالاي کانال هاي تلويزيوني بدون از دست رفتن کيفيت
- دسترسي سريع به هر نقطه دلخواه از ديسک بلو-ري
- دانلود کردن زيرنويس مناسب براي فيلم
- درست کردن playlist
- ضبط کردن يک برنامه و تماشا کردن برنامه اي ديگر به طور همزمان روي يک ديسک

Blu-ray چيست؟
 

ديسک بلو-ري (Blu-ray Disc ياBD) که به طور مختصر بلو-ري نيز خوانده مي شود، نام فرمت تازه اي از ديسک هاي نوري است. براي طراحي و توليد اين نوع ديسک، نمايندگاني از بزرگ ترين شرکت هاي صنايع الکترونيک جهان شامل: Sony, TDK and Thomson Panasonic, Pioneer, Philips ,Samsung, Sharp, Apple, Dell, Hitachi, HP,JVG, LG, Mitsubishi دخيل بوده اند.
هدف اين کمپاني ها توليد ديسک جديدي بود که ظرفيتش از DVD بيشتر باشد و بتوان آن را جايگزين DVD کرد. اين ديسک که درست به اندازه سي دي ها و دي وي دي هاي معمولي است، مي تواند 25 گيگابايت اطلاعات را روي خودش ذخيره کند. ظرفيت BDهاي دولايه 50 گيگابايت است. اخيرا شرکت Pioneer يک نوع از اين ديسک ها را توليد کرده که بيشت لايه دارد و ظرفيت آن 500گيگابايت است اما در حال حاضر BDهاي تک لايه و دولايه، ديسک هاي معمولي و در دسترس به شمار مي روند.
واژه Blu-ray به Blue laser (ليزر آبي) اشاره دارد که براي خواندن اين ديسک ها از آن استفاده مي شود. اصطلاح blu به اين دليلي به عنوان نام تجاري اين ديسک انتخاب شده که blue يک لغت مصطلح در زبان انگليسي است و نمي تواند به عنوان يک علامت تجاري به کار برود. براي خواندن ديسک هاي معمولي از ليزر قرمز استفاده مي شد که طول موج بيشتري نسبت به ليزر آبي دارد. کم تر بودن طول موج ليزر آبي اين امکان را بوجود مي آورد که روي BDها تا شش برابر بيشتر از ديسک هاي DVD اطلاعات ذخيره کرد.

سال 1998 تلويزيون هاي خانگي HD کم کم وارد بازار فروش شدند. اما آن موقع هنوز روش ارزان و مقرون به صرفه اي براي ضبط تصاوير با کيفيت HD وجود نداشت. درواقع وسيله مناسبي با ظرفيت ذخيره سازي اطلاعات بالا که بشود فيلم هاي کامل با فرمت HD را روي آنها ذخيره کرد. وجود نداشت. تنها رسانه هاي موجود نوار VHS ديجيتال شرکت HDCAM ,JVC سوني بود که فرمت هايي مناسب براي استوديوهاي فيلمسازي بزرگ نبودند. با وجود اين در دنياي تکنولوژي زمزمه هايي وجود داشت که با استفاده از ليزري که طول موج کمتري دارد، مي توان اطلاعات بيشتري روي ديسک هاي نوري ذخيره کرد.
در سال 2003 سوني اولين دستگاه ضبط و پخش ديسک هاي بلو-ري (Sony BDZ-S77) را وارد بازار ژالپن کرد. اين بلو-ري رايتر قيمتي معادل 3800دلار آمريکا داشت و تنها در بازار ژاپن پخش شد اما تا آن سال هنوز هيچ فيلمي با فرمت بلو-ري وارد بازار فروش فيلم نشده بود.
سرانجام در سال 2004 ويژگي هاي فيزيکي ديسک هاي بلو-ري کامل و استاندارد سازي شد و در اوايل سال 2006 ويژگي هاي BD-ROM نيز تکميل شد و در ميانه هاي سال 2006 بود که اولين BD پليرها وارد بازار آمريکا شدند. در بيستم ژوئن همين سال هم اولين فيلم هاي با فرمت بلو-ري وارد بازار شدند؛ فيلم هايي از قبيل «عنصر پنجم»، «خانه خنجرهاي پرنده»، «مستر هيچ» و«ترميناتور».اولين فيلم هاي بلو- ري از فرمت MPEG2 براي فشرده کردن ويدئو استفاده مي کردند؛ در واقع همان فرمتي که براي ضبط فيلم روي DVD به کار مي رود. در سپتامبر 2006 اولين فيلم هاي بلو- ري که براي ضبط آنها از کدک هاي AVC ,VC-1 استفاده شده بود، وارد بازار شد و اولين فيلمي که روي ديسک بلو-ري دولايه 50گيگابايتي ضبط شده بود، در اکتبر 2006 وارد بازار شد.
اولين دستگاه رايتر ديسک بلو-ري براي کامپيوترهاي شخصي (BWU-100A) را هم شرکت سوني در جولاي 2006 وارد بازار کرد. اين رايتر قادر بود روي BDهاي تک لايه و دولايه اطلاعات را ذخيره کند و قيمت آن در بازار 699 دلار آمريکا بود.

Blu-ray در برابر HD-DVD
 

بعد از ورود تلويزيون هاي خانگي با قابليت پخش تصاوير HD، شرکت هايي که ديسک هاي نوري توليد مي کردند به دنبال تکنولوژي جديدي بودند تا بتوانند روي ديسک هايي با اندازه معمولي اطلاعات بيشتري ذخيره کنند. شرکت سوني به دنبال استفاده از ليزر آبي براي توليد چنين ديسک هايي بود. اما شرکت توشيبا تصميم گرفت روي پروژه طراحي و توليد HD-DVD کار کند. ديسک ها و پليرهاي اين ديسک ها با قيمت ارزان تري توليد مي شدند و مي توانستند در بازار فروش بهتري داشته باشند. HD-DVDها سه و نيم برابر DVDهاي معمولي - يعني 15 گيگابايت- ظرفيت داشتند. ابتدا ديسک هاي HD و دستگاه هاي پخش کننده آنها بازار بهتري نسبت به Blu-ray و پخش کننده هايش داشتند. نخستين دستگاه هاي پخش Blu-ray بسيار گران قيمت بودند و کارايي کمي داشتند. فيلم هاي زيادي هم فرمت Blu-ray در بازار فروش فيلم وجود نداشت. اما وقتي PlayStation3 وارد بازار شد، بازار به نفع تکنولوژي Blu-ray تغيير کرد. دستگاه هاي PlayStation3 قادر بودند ديسک هاي Blu-ray را هم پخش کنند. همچنين در سال 2008 کمپاني سوني نوعي دوربين فيلم برداري با قابليت ضبط تصاوير با فرمت AVCHD را به بازار عرضه کرد. Blu-ray پليرها قادر بودند تصاويري را که اين دوربين ضبط مي کرد، بدون تغيير فرمت و به طور مستقيم پخش کنند.HD-DVDپليرها قادر نبودند اين فرمت را پخش کنند. در سال 2007 فروش پليرهاي Blu-ray بيشتر از پليرهاي HD-DVD شد. شرکت فوکس قرن بيستم هم تصميم گرفت محصولاتش را با فرمت Blu-ray به بازار ويدئوهاي با کيفيت تصوير بالا عرضه کند. سرانجام در فوريه 2008 کمپاني توشيبا اعلام کرد که ديگر روي توسعه تکنولوژي HD-DVD سرمايه گذاري نخواهد کرد و اين پيروزي رسمي Blu-ray بود.

منبع : نشريه دانستنيهاي ديجيتال، شماره ي بهمن ماه 89