گزارش هاي ساواك و شهرباني از روزهاي حماسه در زمستان 1356-(8)

شنبه 1356/11/29 ـ 18 فوريه 1978 ـ 10 ربيع الاول 1398
ـ در ساعت 7، حدود 70 نفر از كارگران كارخانه ژورنال گاز قم به منظور شركت در مراسم منعقد شده در مسجد اعظم، دست از كار كشيدند.
ـ صبح امروز بازار شهرستان هاي تبريز، مراغه، اهر، سراب، آذرشهر و خسروشاه تعطيل بود.
ـ صبح امروز حدود 50 درصد دانشجويان دانشگاه آذرآبادگان تبريز از حضور در دانشگاه خودداري كردند و گروهي از دانشجويان حاضر در دانشگاه، در ساعت 9 اقدام به سردادن شعار، شكستن تعدادي از شيشه هاي دانشگاه و تعطيل كردن كلاس هاي تشكيل شده كردند.
ـ دانشجويان دانشكده هاي كشاورزي، ادبيات، علوم تربيتي و فني دانشگاه آذرآبادگان تبريز از حضور در كلاس خودداري كردند و ضمن اجتماع در محوطه دانشكده ها، خواستار تعطيلي آنها به مناسبت اربعين شهداي 19 دي به مدت يك هفته شدند.
ـ در حدود ساعت 8، جمعيتي از مردم تبريز به منظور شركت در مراسم اربعين شهداي 19 دي
در مقابل مسجد حاج ميرزا يوسف (قزللي) اجتماع كردند اما با بسته بودن درهاي مسجد توسط ساواك و ممانعت آنها از برگزاري مراسم مواجه شدند. در اين ميان جوان 22 ساله اي به نام محمد تجلا از سروان حق شناس پرسيد كه «چرا در مسجد را بسته ايد؟» و سروان حق شناس پاسخ داد كه «مگر نمي بينيد در طويله تان را بسته ايم». جوان مزبور با شنيدن اين پاسخ با پاره آجر به سروان حق شناس حمله كرد و او هم با كلت کمري خود محمد تجلا را هدف قرار داد و به شهادت رسانيد. او نخستين قرباني قيام مردم تبريز دراين روز بود. با شهادت محمد تجلا و تيراندازي هوايي ساواك، تظاهرات گسترده اي دراين شهر برپا شد و خسارت هاي زيادي به اماكن دولتي و غير دولتي وارد گرديد و حدود 140 باب مغازه، شعبه بانك، خودروي شخصي و... خسارت ديد.
ـ مدارس علوم ديني مشهد به مناسبت اربعين شهداي 19 دي به حالت نيمه تعطيل درآمد.
ـ صبح امروز، حدود 30 درصد مغازه هاي بازار مشهد به مناسبت اربعين شهداي 19 دي تعطيل بود.
ـ از ساعت 9 الي 11، مراسم بزرگداشتي در قم از سوي آقاي شريعتمداري به مناسبت اربعين شهداي 19 دي با حضور جمعيتي حدود 20 هزار نفر و سخنراني آقايان مكارم شيرازي و سيد احمد كلانتر در مسجد اعظم برگزرا شد.
ـ در ساعت9، مراسم بزرگداشتي در كاشان به مناسبت اربعين شهداي 19 دي با حضور جمعيتي حدود 15 هزار نفر در يكي از مساجد شهر برپا گرديد.
ـ در ساعت 9، حدود 300 نفر از اهالي كرمانشاه در مسجد ميبدي اجتماع كردند و در ساعت 10/45، عده اي از آنها شعارهايي عليه رژيم سر دادند و 7 نفر ازآنها توسط مأموران دستگير شدند.
ـ در ساعت 9، مراسم بزرگداشتي در بهشهر به مناسبت اربعين شهداي 19 دي با سخنراني آقاي شيخ چالويي در مسجد ملا صفر علي برگزار شد.
ـ در ساعت 9، حدود 20 نفر از روحانيون و 300 نفر از اهالي رفسنجان به منظور برگزاري
مراسم بزرگداشت به مناسبت اربعين شهداي 19 دي در مدرسه علميه اين شهرستان اجتماع و پس ازخروج از مدرسه اقدام به برپايي تظاهراتي كردند. درپايان، تظاهر كنندگان با دخالت مأموران متفرق و عده اي دستگير شدند.
ـ كمسيون امنيت اجتماعي شهرستان رفسنجان ـ استان كرمان ـ دو نفر از روحانيون اين شهر را به جرم تحريك به اغتشاش و برهم زدن نظم عمومي به دو سال اقامت اجباري در شهرهاي زابل و بيجار محكوم كرد.
ـ صبح امروز، مراسم بزرگداشتي در قم به مناسبت اربعين شهداي 19 دي در منازل آيات عظام نجفي مرعشي، شريعتمداري، سيد صادق روحاني و گلپايگاني برپا شد.
ـ صبح امروز به مناسبت اربعين شهداي 19 دي، اكثر مغازه هاي بازار اصفهان تعطيل بود.
ـ از ساعت 19/30 الي 11، مراسم متعددي در تهران به مناسبت اربعين شهداي 19 دي در مساجد چهارصد دستگاه جامع، صاحب الزمان و صفا برگزار شد.
ـ در ساعت 10، حدود 50 نفر از زنان چادري شهر قم، قصد شركت در مراسم بزرگداشتي داشتند كه به مناسبت شهداي 19 دي اين شهر در مسجد اعظم برپا شده بود كه در مقابل، مأموران از ورود آنها به مسجد جلوگيري كردند.
ـ اكثر مغازه هاي بازار تجريش به مناسبت اربعين شهداي 19 دي تعطيل بود؛ همچنين بود؛ همچنين عده اي از بازاريان بازار بزرگ، عباس آباد، چهار سوق كوچك و چهار سوق بزرگ و بازارچه سعادت تا خيابان مولوي تهران در ابتدا مغازه هاي خود را تعطيل كردند اما پس از اقدامات مأموران نسبت به ثبت شماره هاي مغازه هاي تعطيل شده، اين عده مجددا مغازه هاي خود را باز كرده و مشغول به كار شدند.
ـ صبح امروز به مناسبت اربعين شهداي 19 دي، مجالسي در چهار مسجد كرج برپا گرديد.
ـ صبح امروز مراسم بزرگداشتي به مناسبت شهداي 19 دي در شهرهاي دماوند و دامغان برگزار شد ؛ همچنين اكثر مغازه هاي آنها تعطيل بودند.
ـ صبح امروز به مناسبت اربعين شهداي 19 دي اكثر مغازه هاي شهرهاي شاهرود و ورامين تعطيل بودند.
ـ صبح امروز، كليه مغازه هاي شهر شيراز به مناسبت اربعين شهداي 19 دي تعطيل بود.
ـ صبح امروز حدود30 درصد مغازه هاي بازار شهرستان جهرم تعطيل بود و عده اي از زنان چادري اين شهر ضمن اجتماع در مقابل بازار، شعارهايي عليه رژيم سر دادند كه با دخالت مأموران متفرق شدند.
ـ صبح امروز كليه مغازه هاي بازار شهرستان كازرون تعطيل بود؛ همچنين در ساعت 11، عده اي از اهالي اين شهرستان اقدام به برپايي تظاهراتي كردند كه با دخالت مأموران متفرق و دو نفر مجروح شدند.
ـ صبح امروز اكثر مغازه هاي بازار و 50 درصد مغازه هاي خيابان هاي همايونشهر ـ‌استان اصفهان ـ به مناسبت اربعين شهداي 19 دي تعطيل بود.
ـ صبح امروز حدود 90 درصد مغازه هاي شهر بابل تعطيل بود.
ـ بنابر گزارش ساواك، صبح امروز حدود 45 مغازه در اردكان يزد تعطيل بود كه موضوع به وسيله فرمانداري و رئيس اتاق اصناف پيگيري و تعداد ده باب مغازه نانوايي و قصابي را باز نموده و قرار است بقيه تا ظهر باز شوند.
ـ تظاهراتي در بابل از سوي حدود 150 نفر از دانشجويان و بازاريان اين شهر بر پا گرديد. تظاهر كنندگان ضمن سر دادن شعار در حمايت از امام و عليه محمدرضا شاه، با دخالت مأموران متفرق و حدود 9 نفر دستگير شدند.
ـ از صبح امروز تا ساعت 12، اكثر دانشجويان دانشكده هاي استان اصفهان به مناسبت اربعين شهداي 19 دي از شركت در كلاس درس خودداري كردند.
ـ حدود 80 درصد از دانش آموزان دبيرستان حكيم نظامي قم به مناسبت اربعين شهداي 19 دي از شركت در كلاس درس خودداري كردند.
ـ در ساعت 11، حدود 20 نفر از اهالي مشهد ضمن سردادن شعار عليه رژيم در يكي از خيابان هاي اين شهر اقدام به برپايي تظاهرات كردند و سپس متفرق شدند.
ـ در ساعت 12، حدود صد نفر از اهالي مشهد، در تعدادي از خيابان هاي اين شهر تظاهراتي برپا كردند و شيشه هاي چندين شعب بانك را شكستند و در نهايت با دخالت مأموران متفرق و حدود 8 نفر دستگير شدند.
ـ شش نفر از اهالي كاشان به جرم چسباندن اعلاميه توسط مأموران دستگير شدند.
ـ به مناسبت اربعين شهداي 19 دي، مراسمي با سخنراني امام خميني (ره) در مسجد شيخ انصاري نجف برپا شد.
ـ به مناسبت اربعين شهداي 19 دي، بازار و اغلب مغازه هاي خيابان هاي قم و بازار تبريز تعطيل بود.
ـ خبرگزاري يونايتدپرس در خصوص تظاهرات در تبريز از قول منابع رسمي در تهران چنين نوشت: گروهي آشوب گر با شنيدن موعظه در مسجد هيجان زده شده و تعدادي خودرو و ماشين را به آتش كشيدند.
ـ خبرگزاري فرانسه به نقل از خبرگزاري پارس چنين نوشت : تظاهر كنندگان خود را ماركسيست هاي اسلامي معرفي كردند و ضمن سردادن شعارهاي كمونيستي و ضد ميهني، به مغازه ها و بانك ها حمله كردند.
ـ مراسم بزرگداشتي در ساوه به مناسبت اربعين شهداي 19 دي از سوي اهالي روستاي محمودآباد برپا گرديد.
ـ مراسم بزرگداشتي در نكا به مناسبت اربعين شهداي 19 دي با سخنراني شيخ روحاني نژاد در مسجد جامع برگزار شد.
ـ بنابر گزارش ساواك، صبح امروز اعلاميه اي از سوي بازاريان استان اصفهان تحت عنوان «شهيدان زنده اند» در تخت فولاد اين استان جمع آوري شد.
ـ بنابر گزارش ساواك، در پي تظاهراتي كه از ساعت 10 الي 17/30 در تبريز بر پا شد، قريب
140 باب مغازه، سينما، شعبه بانك و تأسيسات ديگر و همچنين تعداد قابل توجهي خودروهاي شخصي به آتش كشيده شد و يا خسارتي به آنها وارد گرديد. در اين تظاهرات 125 نفر مجروح، 210 نفر دستگير و 9 نفر كشته شدند (ساواك در گزارش ديگري آمار كشته شدگان را 13 نفر اعلام كرد).
ـ تعدادي اعلاميه با مضمون نامه امام به اتحاديه انجمن هاي اسلامي اروپا در گلپايگان توزيع گرديد.
ـ به مناسبت اربعين شهداي 19 دي، مغازه هاي بازار و خيابان هاي اطراف كاشان تعطيل بود.
ـ همچنين عده اي از كارگران وفرهنگيان اين شهرستان از حضور در محل كارشان خودداري كردند.
ـ‌ به مناسبت اربعين شهداي 19 دي، مراسم بزرگداشتي در حصار كرج برگزار شد.
ـ شيخ محمد كفعمي، در اعتراض به وقايع 19 دي، از برگزاري نماز جماعت ظهر در زاهدان خودداري كرد.
ـ روحانيون شهر قزوين از برگزاري نماز جماعت خودداري كردند.
ـ در ساعت 15، مراسم بزرگداشتي در كاشان به مناسبت اربعين شهداي 19 دي با شركت جمعيتي حدود 15 هزار نفر و سخنراني دو نفر از وعاظ در يكي از مساجد اين شهر برپا گرديد.
ـ در ساعت 14/30، جمعيتي حدود 2 هزار نفر ضمن برپايي تظاهرات در تبريز، شيشه هاي چند شعبه بانك هاي صادرات و ملي و كاخ جوانان را شكستند و به آتش كشيدند.
ـ‌در ساعت 15، مراسم بزرگداشتي به مناسبت اربعين شهداي 19 دي در يكي از مساجد زنجان برگزار شد. بازار اين شهر نيز در اين روز تعطيل بود.
ـ در ساعت 15/30، جمعيتي حدود 5 هزار نفر در مسجد اعظم قم اجتماع كردند و در ساعت 17، مراسم سخنراني آقايان سيد احمد كلانتر و حسن حسن زاده در اين مسجد برگزار شد.
ـ عصر امروز، طي برپايي تظاهرات در تبريز، شيشه هاي مهمانسراي شاه عباس كه محل اقامت تعدادي از خارجيان شاغل در كارخانه ماشين سازي اين شهر بود كه شكسته شد.
ـ عصر امروز، در پي اوج تظاهرات در تبريز، اعلاميه اي از سوي روحانيون اين شهر به نقل از آقاي شريعتمداري مبني بر دعوت به آرامش و سكوت، تعطيل كردن مغازه ها و عزاداري آرام براي پشتيباني از حوزه علميه قم منتشر گرديد.
ـ عصر امروز عده اي از زنان چادري مشهد ضمن حمل پرچم سفيد رنگي كه اين عبارت روي آن نوشته شده بود: «چهلمين روز شهادت مسلمانان قم را تسليت مي گوييم و اعمال آنها را تأييد مي كنيم»، اقدام به برپايي تظاهرات كردند و پس از ورود به صحن امام رضا(ع) با مشاهده مأموران متفرق شدند.
ـ در پي ممانعت ساواك از برگزاري مراسم بزرگداشت به مناسبت اربعين شهداي 19 دي در
مساجد خرم آباد، حدود 25 نفر از طلاب مدرسه علميه اين شهرستان مراسمي در داخل مدرسه شان برگزار كردند.
ـ در ساعت 16/20، تظاهراتي در رفسنجان از سوي حدود 40 نفر از دانش آموزان دبيرستان دختران شهناز برپا شد. در پايان حدود 12 نفر از دانش آموزان توسط مأموران دستگير كه با قيد ضمانت آزاد شدند.
ـ در ساعت 17، مراسم بزرگداشتي براي شهداي 19 دي در شاهي ـ استان مازندران ـ از سوي شيخ حسن صبوري در مسجد صبوري برگزار شد.
ـ در ساعت 18، حدود 80 نفر از اهالي دزفول ـ استان خوزستان ـ در يكي از خيابان هاي اجتماع كردند و پس از فرستادن چندين صلوات و سردادن شعار در حمايت از شهداي حوادث دي ماه متفرق شدند.
ـ بنابر گزارش ساواك، در ساعت 18 مراسم بزرگداشتي در فسا ـ استان فارس ـ به مناسبت اربعين شهداي 19 دي در يكي از مساجد اين شهر برگزار شد. در پايان به تحريك سيد محمد حسين ارسنجاني و فرزندش در بازار اين شهر، عده اي اقدام به شكستن شيشه هاي تعدادي از مغازه ها كردند.
ـ از ساعت 18 الي 20، مراسم بزرگداشتي در تجريش به مناسبت اربعين شهداي 19 دي با شركت حدود 800 نفر و سخنراني شيخ مصطفي ملكي در مسجد همت برگزار شد.
ـ در ساعت 19، حدود 70 نفر از جوانان شهر اهواز، ضمن برپايي تظاهرات در خيابان سيروس اين شهر، شعارهايي عليه رژيم سر دادند و تعدادي از شيشه هاي يكي از شعب بانك صادرات را شكستند.
ـ در ساعت 19، حدود 150 نفر از اهالي شهر بابل ضمن پوشاندن صورت هايشان و حمل چوبدستي و سنگ و سردادن شعار در حمايت از امام عليه مقامات مملكتي، اقدام به برپايي راهپيمايي كردند و شيشه هاي يكي از شعب بانك صادرات را شكستند و حدود 9 نفر از آنها توسط مأموران دستگير شدند.
ـ در ساعت 19، پس از خاتمه مراسم سخنراني در يكي از مساجد شاه آباد، خرمشهر، تظاهراتي از سوي حدود 40 نفر از زنان و مردان برپا و شيشه هاي دو شعبه بانك صادرات و ملي شكسته شد.
ـ در ساعت 20، تظاهراتي در قم از سوي حدود 200 نفر در يكي از خيابان هاي اين شهر برپا شد. تظاهر كنندگان شيشه هاي يكي از شعب بانك عمران اين شهر را شكستند و با دخالت مأموران متفرق شدند.
ـ در ساعت 20‌، حدود 200 نفر از طلاب قم ضمن برپايي تظاهرات، شيشه هاي يكي از شعب بانك عمران (واقع در خيابان محمدرضاشاه) را شكستند و در نهايت با دخالت مأموران متفرق شدند.
منبع: نشريه 15 خرداد، شماره 14.