حزب الفضيله الاسلامي،رقيب جريان صدر


 

نويسنده: ياسرحائري قزويني




 
حزب الفضيله الاسلامي يکي ازاحزاب مهم امروز عراق است که رهبري معنوي شيخ محمد يعقوبي، يکي از شاگردان سيدمحمد محمد صادق صدر ، پدر مقتدي صدر، را گردن نهاده است.اين حزب نسبت به عملکرد جريان صدربه رهبري مقتدي صدرانتقادهايي دارد و خود را ميراث دار اصلي محمد محمد صادق صدرمي داند، با اين حال در انتخابات اخير در انتخابات اخير در کنا رجريان صدرو مجلس اعلاي اسلامي عراق در ائتلاف ملي شرکت کرد.
شيخ محمد يعقوبي فرزند شيخ موسي خطيب و شاعر مشهورنجف، که نشريه ي الايمان را منتشرمي کرد، در 1960 م در خانواده مشهور يعقوبي درنجف به دنيا آمد و به خاطر کارهاي ديني پدرش، که با سيد مهدي حکيم همکاري مي کرد، به بغداد هجرت نمود .وي در سال 1982 ‏م در رشته ي مهندسي از دانشگاه بغداد فارغ التحصيل شد. پس از فارغ التحصيلي از خدمت سربازي در زمان جنگ ايران و عراق تخلف کرد. وي در دوره ي تحصيل از افکار شهيد صدر تأثير پذيرفت.با پيروزي انقلاب اسلامي ايران، که با آغاز تحصيل او در دانشگاه مقارن شده بود، بيش از پيش تحت تأثير افکار اسلام گرايانه قرار گرفت. امّا با تنگ ترشدن اوضاع، روي کارآمدن صدام، شهادت سيد محمدباقر صدر و رويدادهاي بسيارديگر، فعاليت خود را به صوررت نهاني ادامه داد. در سال 982‏ا م تصميم گرفت که پنهاني به ايران بيايد، امّا موفق نشد و درخانه پنهان ماند. تا پايان جنگ ايران وعراق در کتابخانه ي پر بار پدرش به تحقيق و پژوهشي انفرادي در منابع ديني و تفاسير مشغول شد. با پايان گرفتن جنگ ايران و عراق با پيش زمينه اي که در دوره ي پنهان بودنش داشت و با کمتر شدن فشارهاي نظام صدام وارد حوزه ي علميه شد و در سال 1988‏م ازبغداد به نجف آمد تا تحصيل را درحوزه علميه آغازکند. وي در نجف مجبور بود براي امرار معاش در کنارتحصيل، به کسب و کار نيز مشغول شود. در همين دوره يکي از مباحث استاد خود، سيد محمد محمد صادق صدر،را پرورش داد وبا نام «ا لرياضيات للفقيه» منتشر کرد. پس ازپايان گرفتن انتفاضه شعبانيه سال 991 ‏ا م درسال 1992 ‏م به دست آيت الله خويي به کسوت روحانيت درآمد. وي سپس به تشويق سيد محمد محمد صادق صدر به درس خارج وي رفت و تا سال 1999 ‏م و شهادت سيد محمد محمد صادق صدر در جلسات درس وي شرکت کرد. پس ازشهادت سيد محمد صادق صدربه درس خارج آ يت الله سيستاني، و سپس به درس مرحوم شهيد ميرزا علي غروي و آقاي فياض رفت. وي پس از شهادت محمد محمد صادق صدر به رياست مدرسه ي صدر(جامعه الصدرالدينيه) رسيد.آ ثار بسياري تا الان با قلم وي به چاپ رسيده است.

‏امروز وي خود را جانشين مکتب صدر دوم مي داند و خود را نسبت به اين مقام از مقتدي صدر شايسته تر تلقي مي کند. اين در حالي است که اين امراز سوي طرفداران مقتدي صدر پذيرفته نيست. عده اي مي گويند آقاي يعقوبي بعضي از آثار خود را براي سيد محمد کاظم حائري (مرجع کنوني جريان صدر) به قم فرستاد،امّا سيد کاظم حائري اجتهاد وي را تأييد نکرد.اين درحالي است که اجازه هاي اجتهاد وي يکي از شيخ محمد صادق تهراني از قم است و ديگري ازآقاي گرا مي در قم.
‏در هرصورت بعضي از مقلدان سيد محمد محمد صادق، پس از سقوط صدام، ازشيخ محمد يعقوبي تقليد کردند. وي همچنين پس از سقوط، گروه جماعه الفضلارا پايه نهاد و در بيشتر مناطق نمايندگي هايي دايرکرد. با تشکيل مجلس حکومتي، يعقوبي تشکيل حزب الفضيله الاسلامي را به رهبري نديم عيسي الجابري اعلام نمود که در قالب ائتلاف العراقي الموحد درانتخابات اول شرکت کرد و پس از پيروزي ائتلاف وزارت نفت را در دست گرفت.اين درحالي است که عده اي نديم عيسي را، که سال ها در دوره ي صدام استاد علوم سياسي بوده است، به تملق از نظام پيشين دردوره ي صدام و توهين به امام خميني درمطبوعات آن دوره متهم مي کنند. همين امر باعث شد سرانجام نديم حزب را ترک کند. به هرحال اين حزب، به دليل اينکه رهبرش درس هاي آکادميک دانشکده ي مهندسي را با دروس حوزوي با موفقيت پشت سرنهاده بود و به ويژه اينکه در دوره ي صدام در داخل به مبارزه مشغول بود و از شاگردان مبرز محمد محمد صادق صدرنيز به شمار مي آمد و نيز به خاطر خلأ موجود در عراق، به ويژه پس از سقوط صدام، توجه بسياري را به سوي خود جلب کرد. امروز حزب فضيله و يعقوبي به منزله ي يکي از شاخه هاي جريان صدر دوم و معتدل تر از جريان مقتدي صدر امّا با محبوبيت کمتراز آن به کار خود ادامه مي دهد. اين حزب در انتخابات 2010 ‏م در قالب ائتلاف ملي شرکت کرد و توانست هفت کرسي پارلماني به دست آورد.
منبع: مجله زمانه، شماره95