نقش و كيفيت نور در عكس

اين قاعده شامل هر دو عكاسى ديجيتال و آنالوگ مى شود. تفاوتش اين است كه در عكاسى ديجيتال اطلاعات مربوط به كيفيت نور از طريق صفحه ی حساس داخل دوربين يا CCD و به زبان ارقام و در عكاسى آنالوگ با فعل و انفعالات شيميائى ذرات نقره بر روى فيلم ثبت مى شود.
توجه كردن به مفهوم «نوشتن با نور» كه نقطه ی شروع عكاسى و در حقيقت فكرى بوده كه بر مبنايش اين ابزار هنرى اختراع شده، مهم است. به اين دليل كه اگر به عكاسى به صورت ابزارى براى ثبت نور فكر كنيم، عكس هاى بهترى مى گيريم، همانطور كه وقتى به نقاشى فكر مى کنيم، توانائى هاى قلم مو و رنگ به ذهن مى آيد و به شعر كه فكر مى كنيم، كلمات.
حالا كه به اهميت نور در عكس پى برديم به ارزش اندازه گيرى صحيح آن هم پى مى بريم. براى برداشتن هر عكس مى توانيم از دو طريق نور را كنترل كنيم:
بيرون از دوربين: كيفيت نورتابيده بر سوژه
داخل دوربين: قطر دهانه ی عدسى و زمان باز ماندن آن

به سوژه اى كه مى خواهيد از آن عكس بگيريد نگاه كنيد. منبع نورى كه بر آن تابيده چيست؟ اين نور چه رنگى دارد؟ جهت تابش آن چيست؟ آيا مقدار اين نور براى عكس بردارى كافى است؟
منبع نور كيفيت نور را تعيين مى كند. نور طبيعى (آفتاب) قوى تر و رنگ آن هم زردتر و گرم تر است. نورهاى داخل خانه اكثراً ضعيف هستند چون چشم ما از حساسيت بسيار بالاترى نسبت به دوربين عكاسى برخوردار است. چراغ هائى كه براى عكاسى ساخته شده اند اكثراً پر قدرت هستند و نور سردى دارند كه بيشتر به آبى مى‌زند.

معمول آن است كه نور به اندازه اى باشد كه هم روشنائى هاى عكس و هم سايه هاى آن از جزئيات برخوردار باشند. نه آنقدر زياد كه آنچه روشن است به اصطلاح «بسوزد» و جزئياتش معلوم نشود و نه آنقدر كم كه آنچه در سايه قرار دارد يكپارچه سياه به نظر آيد.
به همين دليل روزهاى آفتابى براى عكاسى در هواى آزاد مناسب نيستند چون نور پر قدرت آفتاب ايجاد سايه روشن هاى شديدى در عكس مى كند. در عوض، آسمانى كه ابر نازكى آن را پوشانده، نور ملايم تر و یکدست ترى مى تاباند كه براى عكس مناسب تر است. صبح زود و عصر پيش از غروب آفتاب زمان بهترى براى عكاسى در روزهاى آفتابى است.
توجه داشته باشيد كه آفتاب حتى الامكان بايد پشت شما واقع شده باشد و نور آن بر سوژه بتابد نه روبروى شما و مستقيم به دوربين شما.
بهترين نور براى عكاسى نور غيرمستقيم است. نورى كه از منبع خود مستقيم به سوژه نتابد بلكه از جائى منعكس شود. به همين خاطر در استوديوهاى عكاسى چترهاى براقى جلوى نورافكن ها مى گذراند تا نور به داخل آن بتابد و سطح براق داخل چتر نور ملايم شده را به طرف سوژه منعكس كند.
قرار دادن پرده اى نازک و سفيد جلوى پنجره اى كه نور شديد آفتاب را به درون مى آورد، نور را ملايم مى كند. اگر در شرايطى عكس مى گيريد كه بايد از نور فلاش استفاده كنيد، مى توانيد براى ملايم تر شدن نور با پارچه ی نازكى روى فلاش را بپوشانيد. نور فلاش را هم مى شود بر صفحه ی سفيدى كه روى آن قرار مى گيرد تاباند و از آن بر سوژه منعكس كرد. اين صفحه و پايه ی آن در فروشگاه هاى عكاسى به فروش مى رسد.
منابع نورى مختلف را مى توان در هم آميخت تا مشكلات يكديگر را كم كنند. مثلاً اگر نور آفتاب كه از پنجره مى تابد همه ی اتاق را روشن نمى كند، مى توان از نور مصنوعى براى روشن تر شدن سايه ها استفاده كرد.
به خاطر داشته باشيد كه نور فلاش به دليل كيفيت و طرز عملش بيشترين مشكلات را در عكس ايجاد مى كند. تا آنجا كه ممكن است از فلاش استفاده نكنيد. در همه ی اين حالات توجه كنيد كه نور بايد بر سوژه شما بتابد نه بر دوربين شما. براى اندازه گيرى آن هم بايد نورى را كه از سوژه به طرف دوربين منعكس شده اندازه گيرى كنيد.

نور از دريچه ی وسط عدسى وارد دوربين عكاسى مى شود. در انگليسى به اين دريچه Aperture مى گويند. در بيشتر دوربين هاى عكاسى اندازه ی باز شدن اين دريچه و زمان باز ماندن آن را مى توان كنترل كرد. به اين زمان Shutter Speed مى گويند. اين كنترل مى تواند به انتخاب عكاس باشد و يا اتوماتیک، يعنى به محاسبه ی سيستم اندازه گيرى داخل دوربين.
اندازه ی دريچه ی عدسى و زمان باز ماندن آن با هم نسبت معكوس دارند. هر چه نورى كه بر سوژه مى تابد بيشتر باشد، لازم است اندازه ی دريچه ی عدسى كوچك تر شود و يا زمان باز ماندن آن كوتاه تر گردد. هر چه اين نور كمتر باشد، اندازه ی دريچه يا زمان باز ماندن آن اضافه مى شود.
براى اين معادله مى شود آن را به چشم هاى گربه تشبيه كرد. هر چه نور اطراف بيشتر باشد عدسى چشم گربه باریک تر و خطى تر مى شود، هر چه نور كمتر، عدسى بازتر و دايره شكل تر.
دوربين هاى ديجيتال هر روز كامل تر و پيشرفته تر مى شوند و قابليت اندازه گيرى دقيق نور و انتخاب اندازه ی صحيح دريچه ی عدسى و زمان باز ماندن آن در آنها بيشتر. به همين دليل عكاس ها اكثراً اين اندازه گيرى را به دوربين مى سپارند، اما، دوربين هر چه هم پيشرفته باشد به هدايت عكاس احتياج دارد. حتی زمانى كه از تنظيم دوربين استفاده مى كنيد، لازم است نكات زير را رعايت كنيد:

توجه دوربين هاى اتوماتیک و ديجيتال بر بخشی از سوژه است كه در وسط صفحه ی نمايش قرار گرفته. آنها نورى را كه به اين منطقه تابيده محاسبه كرده و بر مبناى آن اندازه ی دريچه و زمان باز ماندن آنرا تعيين مى كنند.
با فشار دادن دكمه ی عكسبردارى كه به آن Shutter مى گويند تا نيمه و نگاه داشتن آن در همان وضع، دوربين فرصت پيدا مى‌كند تا مقدار نورى را كه در وسط عكس وجود دارد تخمين زده و بر آن مبنا اندازه ی دريچه ی عدسى و زمان بازماندن آن را تعيين كند.
وقتى دوربين خود را به طرف سوژه ی عكس نشانه مى گيريد، توجه داشته باشيد كه آن بخشى از سوژه كه مهم است بايد در وسط دايره ی صفحه ی نمايش قرار بگيرد. مثلاً اگر مهم است كه صورت شخص در يك پرتره از نور دقيق برخوردار باشد لازم است صورت را در وسط صفحه ی نمايش قرار دهيد.
اگر نمى خواهيد سوژه در وسط كادر عكس قرار گيرد، همچنان لازم است ابتدا آنرا در وسط كادر قرار دهيد تا دوربين نور و فاصله ی آن را بخواند و در حالى كه انگشت شما هنوز دكمه ی عكس بردارى را در نيمه ی راه نگاه داشته، مى توانيد كمى در كادربندى عكس تغيير ايجاد كرده و دكمه را اين بار تا آخر فشار دهيد و عكس خود را ثبت كنيد.
براى دوره كردن آنچه در بالا آمده، مراحل گرفتن عكس را در زير فهرست مى كنيم:

فشار دكمه تا نيمه ی راه و نگاه داشتن آن
دادن فرصتى يكى دو ثانيه اى به دوربين براى خواندن نور سوژه
اصلاح كادر عكس و فشار دادن دكمه تا انتها
توجه كنيد كه مراحل بالا براى وضوح عكس هم استفاده مى شود. به اين وضوح كه در انگليسى به آن Automatic Focus می گويند در بخش «وضوح در عكس» مشروحاً مى پردازيم.
منبع:دوره عکاسی درسنامه
ارسال توسط کاربر محترم سایت : king007