آلرژى‏ها (حساسيت‏ها)

18 روش كاهش علايم
 

آلرژى هنگامى اتفاق مى‏افتد كه بدن شما در برابر يك جسم خارجى كه به آن حساسيت دارد، قرار مى‏گيرد. بينى شما پر مى‏شود و شروع به آب ريزش مى‏كند؛ اشك ريزش و خارش چشم پيدا مى‏كنيد. ريه‏هاى‏تان مى‏سوزد و خس خس مى‏كند.
آلرژى نيز همانند مردم در انواع نامحدود ديده مى‏شود؛ اما اكثر اوقات به اين سه دسته اصلى تقسيم مى‏شود: تماسى، غذايى و تنفسى.

آلرژى تنفسى
 

اين نوع آلرژى، شايع‏ترين نوع و نشانه‏ى حساسيت به مواد موجود در هواى تنفسى است. چهار ماده‏اى كه بيشترين حساسيت‏زايى را دارند، عبارتند از: گرد و غبار، گرد گل‏ها، حيوانات خانگى و كپك.
به گفته دكتر پلاتس ميلز »رئيس بخش مركزى آلرژى و ايمونولوژى دانشگاه پزشكى ويرجينيا« مى‏توان مقدارى از هر چيز را در گرد و غبار خانه پيدا كرد و افراد مختلف به اشياى گوناگون حساسيت دارند. اعضاى بدن سوسك حمام، حساسيت‏زا هستند ولى ماده اصلى مشكل‏زا مايت‏ها )شامل عنكبوت‏ها و كنه‏ها( مى‏باشند.
مايت زنده مشكل‏زا نيست، بلكه فضولاتى كه اين حشرات روى قالى و لوازم خانه پخش مى‏كنند و همچنين پيكر مرده‏ى آن‏ها، مشكل‏زا است.

ديگر عوامل حساسيت‏زاى شايع
 

گرد گل‏ها با وزش باد به داخل خانه مى‏آيد؛ سلول‏هاى مرده حيوانات خانگى با ريزش پوست مرده آنها پخش مى‏شوند و كپك‏ها هر جا كه مرطوب و تاريك باشد )مثل زير قالى و زيرزمين( رشد مى‏كنند.
اگر شما حساسيت داشته باشيد، با تنفس هر كدام از اين‏ها شروع به سرفه مى‏كنيد.
نمى‏توان ادعا كرد كه همه‏ى خانه‏ها در معرض 4 گروه مواد حساسيت‏زا هستند؛ اما هر خانه‏اى كه به خوبى محيط داخلش بسته باشد، در معرض يك گروه يا بيشتر از اين مواد قرار دارد.

پس بايد چه كنيم؟
 

آيا هيچ راه فرارى از اين ملزومات بى‏حد و حصر زندگى مدرن بشر امروزى وجود دارد و يا اين مواد موجب يك عمر زندگى با آب ريزش بينى مى‏شود؟
آرام باشيد؛ راه‏هاى زيادى وجود دارد تا شما ناراحتى‏هايى كه اين مواد در زندگى‏تان ايجاد كرده‏اند را به حداقل برسانيد. نكات و آزمايشات ذيل كه توسط پزشكان مطرح شده، موجب مى‏شود تا شما راحت‏تر نفس بكشيد و چشمانى بدون خارش و آب ريزش داشته باشيد.

علايم خود را درمان كنيد.
 

قرار گرفتن در معرض هر ماده‏اى كه شما را آزار مى‏دهد، اجتناب ناپذير است. شما نبايد انتظار داشته باشيد كه آنتى‏هيستامين‏هاى تجارى كه در داروخانه‏ها موجودند، در برابر آب ريزش بينى و چشم‏هاى قرمز و خارش‏زاى شما اثر شگفت‏انگيز داشته باشد؛ اما اكثر اوقات اين داروها خوب عمل مى‏كنند.
به عقيده دكتر ريچارد پاول »استاد پزشكى خانواده در دانشكده پزشكى و دندان پزشكى نيوجرسى« اگر شما به مدت پنج تا هفت روز حساسيت داشته باشيد، احتمالا بايد به پزشك مراجعه نماييد.

خانه‏ى خود را تهويه كنيد.
 

اين كار احتمالا يكى از كارهاى مهمى است كه بايد براى كاهش مشكلات حاصل از گرد گل‏ها انجام دهيد و همچنين در مورد كپك‏ها و مايت‏ها نيز كمك كننده است.
هدف اصلى اين است كه خانه را به محيطى خوشايند تبديل كنيم. شما مى‏خواهيد خانه‏تان را به صورت پناهگاه در آوريد؛ محلى كه به عنوان يك راه فرار مى‏توانيد روى آن حساب كنيد.
دستگاههاى تهويه از دو طريق كمك مى‏كنند: رطوبت هوا را پايين نگه مى‏دارند كه باعث كاهش مايت‏ها و كپك‏ها مى‏شود و همچنين اگر داراى فيلترهاى تهويه هوا باشند، در حين سرد كردن هوا آن را تهويه نيز مى‏كنند.
عامل اصلى موفقيت، بسته نگه داشتن محيط خانه است؛ اگر شما پنجره‏ها را باز بگذاريد، محيط داخل خانه مثل خارج آن پر از گرده‏هاى گل‏ها خواهد شد.

ماشين خود را تهويه كنيد.
 

اگر پياده روى در خارج از خانه موجب خس خس و سرفه مى‏شود، تصور كنيد اين ابرهاى گرده‏اى با سرعت 55 مايل در ساعت، چه مى‏كنند! اگر نگران هزينه آن هستيد، بايد براى سلامتى خود اين كار را انجام مى‏دهيد.

از دستگاههاى تصفيه هوا استفاده كنيد.
 

وقتى متخصصان به شما توصيه مى‏كنند كه از دستگاه تسويه هوا استفاده كنيد، منظور اين نيست كه از مغازه يك دستگاه مخصوص بخريد؛ بلكه با نصب مدل‏هايى كه روى دستگاه‏هاى سرمازا و گرمازا قرار مى‏گيرند، دستگاه‏هاى تصفيه، ذرات هوا را از آن خارج مى‏كنند و مى‏توانند باعث پخش شدن آنها نيز شوند.

هشدار پزشكى
 

نشانه‏هاى عوارض
 

اگر شما آلرژى شناخته شده داريد، به علايم توصيف شده در ذيل توجه كنيد و اگر در طول يك حمله آلرژى يكى از اين علايم را مشاهده كرديد، بايد به پزشك مراجعه نماييد.
- خس خس سينه يا صداى سوت مانند هنگام تنفس.
- پر خونى ريه‏ها كه تنفس را مشكل كرده و اغلب با خس خس همراه است.
- حمله‏اى كه به داروهاى تجارى پس از يك هفته، پاسخ ندهد.
- برجستگى روى پوست كه در اثر قرار گرفتن در معرض يك ماده حساسيت‏زا ايجاد شده باشد؛ مثل كندوى عسل. اين، ممكن است نشانه‏ى شوك آنافيلاكسى )واكنش شديد حساسيتى كه مى‏تواند منجر به مردن فرد شود( باشد.
شوك آنافيلاكسى )واكنش شديد حساسيتى( اغلب در ارتباط با زنبور يا نيش مورچه‏هاى آتشين بوده و نيازمند توجه سريع پزشكى است.

يك دستگاه رطوبت‏زدا بخريد.
 

تميز نگاه داشتن هواى خانه، سبب پاك شدن گردها، كپك‏ها و... مى‏شود و خشك كردن هوا، باعث نابودى گرد و غبار مايت‏ها مى‏شود.
هر چه هوا خشك‏تر باشد، بهتر است؛ زيرا مايت‏ها در رطوبت پايين‏تر از 45 درصد فعاليت نمى‏كنند و اگر اين كار باعث حساسيت يك كودك به خشكى هوا شد، يك دستگاه كوچك رطوبت‏ساز نزديك رختخواب وى بگذاريد.

محيطهاى مرطوب را با ضد قارچ‏ها تميز كنيد.
 

كلوروكس )CLOROX( قارچ‏ها را مى‏كشد و بر خلاف مواد شيميايى ديگر، شما مى‏توانيد آن را از مغازه‏ها و بقالى‏ها بخريد. در صورت لزوم مى‏توانيد آن را داخل حمام نيز به كار ببريد.
برچسپ روى كلوروكس استفاده از آن را براى كف اتاق‏ها، پلاستيك، كاشى، چوب و وسايل )اين ماده پارچه‏ها را سفيد مى‏كند( به نسبت 4 / 3 فنجان كولوركس در يك گالن آب توصيه مى‏كند. بگذاريد 5 دقيقه روى اين مواد بماند و سپس بشوييد.
براى سطوح زبر زير زمين، به طور منظم از قارچ‏كش‏ها استفاده كنيد.

حيوانات خانگى را جدا كنيد.
 

برخى وقت‏ها حيوانات، مخصوصا گربه‏ها آلرژى‏زا هستند. راه حل ساده اين است كه گربه‏ها را از خود دور كنيد؛ اما خيلى از مردم اين كار را انجام نمى‏دهند.
راه حل ديگر اين است كه اتاق خود را از بقيه خانه جدا كنيد و آن را به صورت يك پناهگاه درآوريد و مخصوصا از قلمرو گربه‏ها و موش‏ها دور نگه داريد.
توجه داشته باشيد كه رفتن حيوان يك بار در هفته به داخل اتاق، باعث شروع آلرژى مى‏شود.

از ماسك صورت استفاده كنيد.
 

اگر هنگام انجام كار، احتمال حساسيت به ماده‏اى وجود دارد، از ماسك استفاده كنيد.
يك كار معمولى روزانه مثل جارو كردن، مقادير زيادى گرد و غبار را در هواى اتاق پخش مى‏كند و اين گرد و غبار تا چند دقيقه در هوا معلق است؛ يك ماسك كوچك كه بينى و دهان را مى‏پوشاند، مى‏تواند جلوى رسيدن مواد حساسيت‏زا را به ريه‏هاى شما بگيرد. شما مى‏توانيد اين ماسك‏ها را از داروخانه‏ها تهيه كنيد.

از ديگران كمك بخواهيد.
 

اگر شما به گرد و غبار خانه و يا به چشم حيوانات كه در زير قالى منزل پنهان مى‏شوند حساس هستيد، شخص ديگرى را براى تميز كردن قالى‏ها استخدام كنيد؛ مثلا از يك فرد جوان و يا از مراكز خدمات نظافت كمك بگيريد.
هزينه اين كمك در مقابل هزينه‏ى فرار از واكنش‏هاى حساسيت‏زا، ناچيز است.

رختخواب خود را در پلاستيك قرار دهيد.
 

اگر گرد مايت‏ها موجب آزار شما شده باشد، رختخواب خود را در پلاستيك قرار دهيد. با قرار گرفتن پلاستيك، شما به جاى ذرات اين حشرات هواى تميز تنفس مى‏كنيد.

فرش‏هاى خود را دور بيندازيد.
 

براى شخصى كه به گرد و غبار خانه، پشم حيوانات و كپك‏ها حساسيت دارد، قالى يك مزاحم كامل است. قالى، محل مناسبى براى گرد مايت‏ها و قارچ‏ها مى‏باشد و فرش‏هاى جديد مى‏توانند گرد گل‏ها و پشم حيوانات را در خود نگه دارند كه حتى با شستشو با بخار هم از بين نمى‏روند.
زيرا بخار به اندازه‏اى داغ نيست كه مايت‏ها را بكشد؛ در واقع باعث مى‏شود محيط زيرين آن گرم‏تر و مرطوب‏تر شود كه خود محيطى بسيار مناسب براى مايت‏ها و قارچ‏ها مى‏باشد.

قاليچه‏هاى كهنه بخريد.
 

فرش‏هاى خود را با قاليچه‏هاى كهنه عوض كنيد؛ شما دو فايده مى‏بريد: با اين كار شما بخشى از خانه‏تان را كه خاك، غبار، گرد گل‏ها و پشم حيوانات را در خود نگه مى‏داشت، حذف كرده‏ايد؛ همچنين شما مى‏توانيد آنها را راحت‏تر تميز كنيد.
قاليچه‏هاى كهنه را مى‏توان در دماى بالاتر شست كه اين دما براى كشتن مايت‏ها مناسب است و زمين زير آن سريع خنك و خشك مى‏شود و اين مسئله به ضرر مايت‏ها و كپك‏ها است. مايت‏ها نمى‏توانند روى زمين خشك زنده بمانند و چنين زمين‏هايى در عرض چند ثانيه خشك مى‏شوند؛ در حالى كه براى خشك شدن فرشى كه با بخار شسته شده، هفته‏ها وقت لازم است.

بالش‏هاى دست ساز بخريد.
 

مايت‏ها به بالش‏هاى مصنوعى به اندازه‏ى بالش‏هاى پردار علاقه دارند ولى مزيت عمده بالش‏هاى مصنوعى اين است كه مى‏توانيد آنها را در آب داغ بشوييد.

لايى‏هاى تشك خود را مرتبا با آب داغ بشوييد.
 

مايت‏ها علاوه بر بالش‏ها، به تشك‏هاى شما هم علاقه دارند. آنها را هر هفته با آب داغ بشوييد تا باقيمانده حشرات نابود شوند.

حداقل، يك اتاق را پناهگاه خود قرار دهيد.
 

اگر نمى‏توانيد يك تهويه هواى مركزى فراهم كنيد و يا نمى‏خواهيد فرش‏ها را يكى يكى از اتاق‏هاى خانه خارج كنيد، باز هم راه نجاتى وجود دارد. حداقل يك اتاق را پناهگاه خود قرار دهيد.
اكثر مردم، اغلب اوقات خود را در اتاق خواب مى‏گذرانند؛ پس پاك كردن اين اتاق از مايت‏ها، نقش مهمى در كاهش حساسيت دارد.
اين كار را در تابستان با تهويه هوا، بستن و جدا كردن آن اتاق از بقيه خانه )با بستن درها( و تعويض فرش‏ها با قاليچه‏هاى كهنه و ديگر توصيه‏هايى كه در بالا گفته شد، انجام دهيد.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387