شيردهى

كودك را در وضعيت صحيح قرار دهيد.
 

روش صحيح: نوزاد بايد به طور كامل به طرف شما باشد: سر، سينه، اجزاى تناسلى و پاها. طورى نوزاد را بگيريد كه باسن‏هايش در يك دست شما و سرش در فرورفتگى آرنج قرار گيرد. بگذاريد دست ديگرتان در زير پستان باشد در حالى كه چهار انگشت‏تان از پستان حمايت مى‏كند؛ اما انگشتان‏تان را روى هاله )قسمت تيره‏تر دور نوك پستان( قرار ندهيد. سپس، لب پايين نوزاد را با نوك پستان قلقلك دهيد تا بچه دهان خود را به اندازه كافى باز كند. وقتى دهان بچه باز شد، بدن بچه را به سرعت به طرف داخل بكشيد تا دهان بچه روى هاله ثابت شود. نوك پستان بايد كاملا در دهان بچه قرار بگيرد. به اين صورت موقع مكيدن بچه، نوك پستان هيچ حركتى نمى‏كند.

به بدن‏تان احترام بگذاريد.
 

درد در يك مادر شيرده، معمولا غير عادى است؛ پس اين حالت را از خود دور كنيد. اگر بچه به گونه‏اى نادرست مك مى‏زند، براى قطع مكيدن، موقعيت بچه را تغيير دهيد.
شيردهى بچه را قطع كنيد تا اينكه ياد بگيرد چگونه بايد سينه را بگيرد.
اگر نوزاد به علت تغيير شيردهى از شيشه و پستانك به سينه مادر، دچار اشتباه شد، ممكن است نتوانسته باشد سينه‏ى مادر را به اندازه‏ى كافى بگيرد. قبل از اينكه دهان نوزاد را به سينه بگذاريد مطمئن شويد دهان نوزاد به اندازه‏ى كافى باز است.
نوزاد بايد طورى هاله پستان را بگيرد كه حداقل 5 / 2 سانتى‏متر از آن در دهانش باشد. نوزاد را تا وقتى كه به طور مؤثر شير مى‏مكد، نزديك سينه‏تان نگه داريد. منظور از مؤثر بودن، قورت دادن بعد از هر مكش مى‏باشد. اگر ديديد در حال تكان خوردن است، به پشتش بزنيد، او را بلند كنيد و به سينه ديگرتان ببريد، اجازه دهيد در سينه ديگر تا زمانى كه مى‏خواهد، شير بخورد. به طور كلى شيردهى از 30 - 20 دقيقه طول مى‏كشد.

سعى كنيد از هر دو پستان، شير دهيد.
 

هر گاه نوزاد تمايل خود را به يك سينه از دست داد، سينه‏ى ديگر را به نوزاد دهيد. دفعه‏ى بعد با آن سينه‏اى كه دفعه‏ى قبل شيردهى را تمام كرده‏ايد، شروع كنيد.

در بيشتر طول روز شير بدهيد.
 

براى اغلب زنان تعجب‏آور است كه يك نوزاد چقدر شير مى‏خواهد. شما شايد در هفته‏هاى اول 12 - 8 بار به نوزاد خود شير دهيد. دكتر راولين مى‏گويد: شير انسان طورى برنامه‏ريزى شده است كه كودك شما در اغلب اوقات روز به شير نياز داشته باشد و اين باعث ارتباط بيشتر بين مادر و بچه مى‏شود.

هاله‏ى پستان را سفت نكنيد.
 

دكتر راولين مى‏گويد: ورزش يا دست‏كارى براى سفت كردن هاله‏ى پستان‏ها كمكى نمى‏كند و حتى ممكن است به سينه آسيب هم برساند. اگر كودك‏تان را در موقعيت مناسب قرار دهيد، ابدا دردى نخواهيد داشت.
براى نوك پستان‏هاى برگشته )برعكس(، از پوسته‏ى پستانى )BREAST SHELL( استفاده كنيد.
دكتر راولين مى‏گويد: بهتر است در ششمين يا هفتمين ماه حاملگى از آن استفاده كنيد.
مكيدن آرام از دستگاه باعث بيرون آمدن نوك پستان مى‏شود؛ اما در روز نبايد بيشتر از 20 - 15 دقيقه از آن استفاده كرد.

هاله پستان را با صابون نشوييد.
 

به هيچ وجه از صابون استفاده نكنيد، زيرا نوك پستان را كاملا خشك مى‏كند. آيا برآمدگى‏هاى اطراف هاله را ديده‏ايد؟ اين‏ها غده‏هايى هستند كه روغن آنتى‏سپتيك )ضد عفونى كننده( توليد مى‏كنند؛ بنابراين لازم نيست از صابون استفاده كنيد.

بگذاريد هاله پستان‏تان در هوا خشك شود.
 

مطمئن شويد قبل از اينكه پستان را بپوشانيد هاله پستان‏تان در هوا خشك شود؛ از هيچ گونه پدى كه رطوبت را نگه مى‏دارد استفاده نكنيد.

از شيردهى براى بهبود دردهاى سينه‏تان استفاده كنيد.
 

دقيقا 95% دردناكى هاله‏ى پستان، به وسيله‏ى مكيدن نوزاد به وجود مى‏آيد. بعد از اصلاح مسئله، درد متوقف مى‏شود، اگر چه آسيب وارده ممكن است به زمان بيشترى براى بهبودى نياز داشته باشد. براى تسريع بهبودى، بعد از شيردهى هاله‏ى پستان را در هوا خشك كنيد، مقدارى شير روى آن بماليد چون شيرى كه در پايان شيردهى مى‏ماند بسيار روغنى و حاوى مواد ضد عفونى كننده است.

مراقب مجارى مسدود باشيد.
 

ممكن است مجارى شيرى به علت لباس‏هاى چسبان، وضعيت خاص پستان مادر، خستگى و يا داروهاى طولانى بدون شيردهى بسته شود. اگر سريعا به يك مجراى بسته رسيدگى نشود، مى‏تواند دليلى براى شروع عفونت باشد. استوك مى‏گويد: اگر يك نقطه دردناك به لمس و سفت در هر جايى از سينه احساس كرديد، با استفاده از گرما ادامه دهيد. اجازه دهيد كودك‏تان اغلب اوقات از همان طرف شير بخورد. مكيدن كودك باعث باز شدن سريع‏تر مجرا مى‏شود. معمولا طى 24 ساعت مجرا پاك و باز خواهد شد.

از ويتامين E، براى هاله ترك خورده استفاده كنيد.
 

اگر روى هاله پستان‏تان تركى ديديد، كاربرد موضعى مقادير كمى از ويتامين E مؤثر است. هنگامى كه شيردهى را تمام كرديد، يك كپسول ويتامين E را سوراخ كنيد و يك قطره را با فشار خارج كنيد و آن را روى هاله بماليد. از استفاده‏ى مقادير زياد آن خوددارى كنيد.

از كمپرس گرم براى توليد بيش از حد استفاده كنيد.
 

اگر كودك‏تان نتواند شير شما را بخورد در حالى كه سينه‏ى شما كاملا پر شده است، مقدارى كمپرس مرطوب و گرم را روى سينه بگذاريد، اين كار باعث باز شدن مجارى شيرى و جريان راحت‏تر آن مى‏شود. كودك را در دفعات بيشتر و طولانى‏تر شير بدهيد. مايعات فراوان بخوريد تا هر ساعت ادرار داشته باشيد.

كرست مناسب، مخصوص دوران شيردهى انتخاب كنيد.
 

بهتر است كرست دوران شيردهى، يك شماره بزرگ‏تر از كرست دوره باردارى باشد. جولى استوك مى‏گويد: بهتر است تا روز سوم، چهارم صبر كنيد. شايد بتوانيد كرست دوران باردارى خود را بپوشيد.

در اينجا نكاتى درباره‏ى انتخاب كرست مناسب آمده است:
 

از كرست تمام پنبه‏اى به جاى نايلونى استفاده كنيد.
مطمئن شويد كه مدخل شيردهى شما به اندازه كافى باز باشد تا به پستان فشار نياورد، زيرا در غير اين صورت، اين حالت باعث بسته شدن مجارى مى‏شود.
مطمئن شويد به راحتى مى‏توانيد با يك دست، كرست را باز و بسته كنيد. اين كار به آزادى عمل‏تان كمك مى‏كند.
از كرست‏هايى كه اتصال بين قسمت‏هاى آن به وسيله‏ى نوارهاى چسبى برقرار شده است خوددارى كنيد،زيرا ايجاد سر و صداى زيادى مى‏كند.
مطمئن شويد كه بندهاى كرست، راحت باشد و در اطراف سينه، تنگ و سفت نباشد.

هشدار پزشكى
 

التهاب پستان
 

اگر در پستان‏تان احساس تورم مى‏كنيد و دچار تب و يا علايم شبيه سرماخوردگى هستيد پزشك خود را خبر كنيد؛ زيرا ممكن است دچار ماستيت )نوعى عفونت پستان( شده باشيد.
در بيشتر موارد، ماستيت با آنتى‏بيوتيك درمان مى‏شود. داروهاى تجويز شده را تا آخر ادامه دهيد، حتى اگر علايم بيمارى از بين رفته باشد؛ اين كار از عفونت‏هاى راجعه جلوگيرى مى‏كند.
دكتر راولين مى‏گويد: شما مى‏توانيد در همين حال، با استراحت، نوشيدن مايعات فراوان و شيردهى زياد، روند بهبود را سريع‏تر كنيد. شير، آلوده نيست؛ همچنين شما آنتى‏بيوتيك‏هاى مؤثرى را همراه شير به كودك مى‏دهيد. اگر هنگام التهاب، شيردهى را قطع كنيد، ممكن است باعث ايجاد آبسه پستان شويد.

ترشح شير را با استفاده صحيح از دست كنترل كنيد.
 

سيستم توليد شير به تحريكات پوستى، بسيار حساس است، به طورى كه زنى كه خارج از خانه در حال خريد است با شنيدن صداى گريه‏ى بچه مى‏تواند شير بيشترى ترشح كند. اگر اين طور شد، كف دست را روى هاله پستان به طرف قفسه سينه فشار دهيد. اگر ترشح زياد شد، از پدهاى چند بار مصرف استفاده كنيد.
ترجيحا جنس آن 100% پنبه باشد؛ دستمال پنبه‏اى مردان نيز بسيار خوب است.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387