التهاب لثه يا ژنژيويت

سال گذشته، پلاك دندان يكى از كلماتى بود كه دندان‏پزشك به شما گفته بود و شما آن را پشت گوش انداختيد. دندان‏پزشك گفت: مسواك و نخ دندان را روى دندان‏هاى‏تان بهتر بزنيد تا پلاك روى آنها جمع نشود و شما گفتيد: اوه، مطمئنا، حق با شماست. سپس به خانه رفتيد و براى چند روز خوب مسواك و نخ دندان كشيديد. اما هفته بعد به برنامه سرسرى‏اى كه داشتيد بازگشتيد؛ در وقت بعدى دندان‏پزشك گفت: لثه‏هاى شما متورم و قرمز است و تميز كردن آنها باعث خونريزى مى‏شود. شما ژنژيويت داريد و اگر فكرى درباره آن نكنيد، دندان‏ها را از دست خواهيد داد، اوه! مسواك سرسرى 30 ثانيه‏اى بالاخره شما را گرفتار كرد.
شما تنها نيستيد؛ اكثر بزرگسالان دچار علايم اوليه پريودنتيت )بيمارى‏هاى نسج حمايت كننده دندان( مى‏باشند. ژنژيويت )التهاب لثه( اولين علامت بيمارى‏هاى لثه است. بيمارى‏هاى لثه، دليل اصلى از دست رفتن دندان‏ها در افراد بزرگسال مى‏باشد.
اما نااميد نشويد، على‏رغم گفته‏هاى بد دندان پزشك، اخبار خوبى براى شما وجود دارد. خودتان تنها كسى هستيد كه مى‏توانيد دندان‏هاى‏تان را نجات دهيد. درمان آن زياد سخت نيست. كارهايى كه بايد انجام دهيد به شرح ذيل است:

ديگر، مسواك 30 ثانيه‏اى نزنيد.
 

اگر مى‏خواهيد كه از دست ژنژيويت خلاص شويد، بايد وقت بيشترى را براى مسواك زدن صحيح و نخ دندان اختصاص دهيد. روبرت شالمن »رئيس سابق آكادمى پريودنتولوژى آمريكا و دندان‏پزشك كلرودايى« مى‏گويد: براى حفظ بهداشت دهان خوب بايد 2 تا 3 بار در روز و هر بار 3 تا 5 دقيقه وقت بگذاريد.

در خط لثه مسواك بزنيد.
 

مناطق اطراف خط لثه، مناطق پلاك‏گير مى‏باشند. ژنژيويت از آنجا شروع و به آسانى ناديده گرفته مى‏شود. مسواك را با زاويه 45 درجه روى دندان بگذاريد، بطورى كه نصف پرزهاى مسواك روى دندان و نصف ديگر روى لثه قرار گيرد. مسواك را نكشيد بلكه با حركت نوسانى دندان‏ها را تميز كنيد.

دو مسواك داشته باشيد.
 

از آن‏ها استفاده كنيد. بگذاريد يكى از آن‏ها خشك شود و از ديگرى استفاده كنيد.

استخوان خود را حفظ كنيد.
 

ژنژيويت شروع روندى است كه در نهايت به اختلال در استخوان دندان منجر مى‏شود. استخوان فك شما نيز همانند استخوان‏هاى ديگر مناطق بدن كه كوچك مى‏شوند، مى‏تواند همين حالت را پيدا كند. با ورزش كردن منظم، خوردن غذاهاى حاوى كلسيم )مثل فرآورده‏هاى شيرى، ماهى، بادام و سبزيجات( و سيگار نكشيدن، استخوان‏ها را تقويت كنيد.

ماساژ لثه را امتحان كنيد.
 

لثه‏تان را بين انگشت شست و اشاره )اشاره در طرف خارج( بگيريد و مالش دهيد، اين كار باعث افزايش گردش خون و سلامت لثه‏هاى شما مى‏شود.

ويتامين C مصرف كنيد.
 

ويتامين C ژنژيويت را درمان نمى‏كند، اما باعث كنترل خونريزى لثه‏ها مى‏شود.

با ليسترين دهان شويه كنيد.
 

طبق مطالعه‏اى كه در مجله كلينيكال پريودنتال انجام گرفت، دهان شويه ليسترين داراى اثرات اثبات نشده‏اى در جلوگيرى از گسترش پلاك و كاهش ژنژيويت مى‏باشد.

زندگى خود را مورد بررسى قرار دهيد.
 

استرس زيادى داريد؟ استراحت كمى داريد؟ آيا با مواد شيميايى سمى سر و كار داريد؟ هر كدام از اين‏ها مى‏تواند اثر منفى روى لثه‏هاى شما داشته باشد. هر شخصى بايد تمام جوانب زندگى خود را بررسى كند تا با تغيير آن بتواند به زندگى سالم‏تر دست يابد.

عادات بد خود را ترك كنيد.
 

سيگار كشيدن زيادى و نوشيدن الكل مى‏تواند بدن شما را از ويتامين‏ها و مواد معدنى كه براى سلامت لثه ضرورى است، خالى كند.

هشدار پزشكى‏
 

از لثه‏ها غفلت كنيد تا دندان‏ها را از دست بدهيد!
 

چه اتقافى مى‏افتد اگر شما از زخم‏ها و خونريزى لثه‏ها كه نشانه‏ى ژنژيويت مى‏باشد غفلت كنيد؟ با اين كار، خطر بيمارى‏هاى شديدتر لثه‏اى و از دست رفتن دندان‏ها را پذيرفته‏ايد.
در ذيل علايم نشان دهنده‏ى جدى‏تر شدن ژنژيويت آمده است؛ هر كدام از اين علايم را داريد به دندان‏پزشك مراجعه كنيد:
بوى بد دهان ظرف 24 ساعت از بين نمى‏رود.
دندان‏ها بلندتر به نظر مى‏رسند كه نشانه‏ى تحليل لثه‏ها مى‏باشد.
دهان‏تان مثل گذشته روى هم بسته نمى‏شود يعنى دندان‏هاى‏تان به صورت متفاوتى از قبل روى هم قرار گرفته‏اند.
دندان مصنوعى شما همانند قبل جفت نمى‏شود.
پاكت‏هاى چرك بين دندان‏ها و لثه‏تان وجود دارد.
دندان شل بوده يا در حال افتادن است.
همچنين اگر على‏رغم مسواك زدن و رعايت بهداشت دهان و دندان، همچنان لثه‏ها متورم و در هنگام مسواك زدن خونريزى دارد، بايد به دندان‏پزشك مراجعه كنيد.

زبان خود را مسواك بزنيد.
 

دكتر كالى مى‏گويد: باكترى‏ها و سموم پنهان شده در آن را دور كنيد. ده تا پانزده بار از عقب به جلو مسواك را روى زبان‏تان بماليد.

به تناوب عمل كنيد.
 

سعى نكنيد كه تمام اين شستشوهاى دهانى را در يك روز انجام دهيد. يك روز لثه‏ها را ماساژ دهيد؛ روز ديگر زبان‏تان را پاك كنيد. اگر شما بعد از مسواك و نخ دندان يكى از اين كارها را انجام دهيد، ديگر خسته و كسل نمى‏شويد.

با آب اكسيژنه دهان شويه كنيد.
 

محلول آب اكسيژنه 3% را نصف به نصف با آب مخلوط و به مدت سى ثانيه دهان شويه كنيد؛ محلول را قورت ندهيد. براى جلوگيرى از رشد باكترى‏ها سه بار در هفته دهان شويه كنيد.

هر روز سبزى خام بخوريد.
 

دكتر كالى مى‏گويد: اين كار ژنژيويت را درمان مى‏كند. غذاهاى سخت و فيبردار، دندان و لثه را تميز و تحريك مى‏كند.

از محلول آب و جوش‏شيرين استفاده كنيد.
 

جوش شيرين ساده را با يك مقدار آب مخلوط كنيد و با انگشتان در امتداد خط در بخش كوچكى از دندان‏ها بماليد. سپس مسواك بزنيد. شما تفاله‏هاى اسيدى باكتريال را خنثى و دندان را تميز و براق و ضد بو مى‏كنيد.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387