هموروئيد (بواسير)

براى بسيارى از افراد هموروئيد يك مشكل جدى است. هموروئيد از شايع‏ترين اختلالات بهداشتى است كه از هر 10 نفر 8 نفر را در طول زندگى‏شان مبتلا مى‏كند. تورم رگ‏ها در سوراخ مقعد نيز مثل وريدهاى (26) واريسى تا حدودى ارثى است اما مى‏تواند به وسيله‏ى عوامل ديگرى مثل رژيم يا عادت بد توالت ايجاد شود، پس توصيه‏هاى متخصصان ما را در مورد اين بيمارى شايع بخوانيد:

براى دستيابى به حركات روده‏اى نرم و راحت تلاش كنيد.
 

مؤثرترين راه حل براى هموروئيد درمان مسأله به صورت ريشه‏اى است. اغلب اوقات شخص دچار هموروئيد، در هنگام دفع مزاج دچار آه و ناله مى‏شود. اگر دفع مدفوع طولانى و دشوار است احتمالا شما دچار هموروئيد شده‏ايد. سر و صدا و فشارى كه شما در توالت به خود وارد مى‏كنيد باعث التهاب رگ‏هاى مقعد مى‏شود؛ مدفوع سفت نيز با خراش دادن محل ضايعه وضعيت را بدتر مى‏كند. راه حل؟ مايعات زياد مصرف كنيد، فيبر كافى بخوريد و درمان‏هاى ذيل را دنبال كنيد:

سوراخ مقعد را چرب كنيد.
 

با خوردن فيبر و مايعات زياد در رژيم غذايى، باعث نرم شدن مدفوع و دفع راحت‏تر آن مى‏شويد. همچنين مى‏توانيد با ماليدن وازلين به سوراخ مقعد، دفع مدفوع را راحت‏تر از قبل كنيد.
از سواپ پنبه‏اى و يا انگشتان‏تان استفاده كنيد و وازلين را تا حدود يك سانتى‏متر به داخل سوراخ مقعد بماليد.

خود را به نرمى تميز كنيد.
 

وظيفه شما در برابر هموروئيد به راحت كردن دفع مدفوع محدود نمى‏شود؛ بلكه تميز كردن صحيح نيز در اين موارد بسيار مهم است. كاغذ توالت‏ها مى‏توانند خراشنده باشند و بعضى‏ها نيز حاوى مواد شيميايى حساسيت‏زا هستند. تنها كاغذهاى توالت بدون رنگ )سفيد( و غير معطر را بخريد و آن‏ها را قبل از استفاده زير شير آب مرطوب كنيد.

يك كاغذ توالت نرم‏تر انتخاب كنيد.
 

اگر در مورد كاغذ توالت چرب كننده نشنيده‏ايد، به اين علت است كه تا به حال چنين دستمال كاغذى‏اى فروخته نشده است. اما شما مى‏توانيد از دستمال كاغذهاى مرطوب كننده مخصوص صورت استفاده كنيد. اين دستمال كاغذى‏ها، براى افراد هموروئيدى مناسبند.

محل هموروئيد را نخارانيد.
 

هموروئيد مى‏تواند خارش‏زا باشد؛ خاراندن محل ضايعه مى‏تواند باعث احساسات خوبى در شما شود، اما تسليم وسوسه‏ى خاراندن نشويد. ممكن است به ديواره‏هاى اين رگ‏هاى حساس آسيب برسانيد و وضعيت را بدتر كنيد.

وسايل سنگين را بلند نكنيد.
 

بلند كردن وسايل سنگين و ورزش‏هاى شديد، مثل زور زدن در توالت خطرناك است.

خود را در آب قرار دهيد.
 

هنوز حمام نيم تنه در صدر راه‏هاى درمانى هموروئيد مى‏باشد )نشستن با زانو در وان حمام كه ارتفاع آب در آن 5 / 7 تا 10 سانتى‏متر است(. آب گرم با افزايش جريان خون به محل مورد نظر به از بين رفتن درد كمك مى‏كند و مى‏تواند در عين حال باعث انقباض وريدهاى متورم شود.

از داروهاى ضد هموروئيد استفاده كنيد.
 

داروها و شياف‏هاى زيادى در بازار وجود دارد ولى بر خلاف ادعاى‏شان باعث از بين رفتن كامل هموروئيد نمى‏شود. بسيارى از آن‏ها، ضد درد نيز هستند و مى‏توانند مقدارى از ناراحتى‏ها را تسكين دهند.

يك كرم انتخاب كنيد.
 

بعد از شياف از يك كرم هموروئيد استفاده كنيد. قطعا شياف‏ها براى هموروئيدهاى خارجى، بى‏فايده هستند.

مراقب وزن‏تان باشيد.
 

به علت اينكه اضافه وزن، فشار بيشترى روى اندام‏هاى تحتانى وارد مى‏كند، افراد چاق مشكلات بيشترى با هموروئيد دارند، همانطور كه مشكل واريسى بيشترى دارند.

مصرف نمك خود را كنترل كنيد.
 

مطمئنا شما دوست داريد سيب‏زمينى سرخ كرده را با نمك زياد بخوريد، اما اين كار باعث بدتر شدن هموروئيد مى‏شود، نمك زياد مايعات را در گردش خون نگه مى‏دارد و باعث گشاد شدن رگ‏هاى خونى سوراخ مقعد و ديگر قسمت‏هاى بدن مى‏شود.

از بعضى از غذاها و نوشيدنى‏هاى خاص اجتناب كنيد.
 

اگر چه بعضى از غذاها هموروئيد شما را وخيم‏تر نمى‏كنند ولى هنگام دفع باقى‏مانده‏هاى آن‏ها از سوراخ مقعد باعث ايجاد خارش و ناراحتى بيشتر مى‏شوند. اين غذاها شامل قهوه و ادويه‏جات قوى مى‏باشند.

آيا شما باردار هستيد؟ فشار را كاهش دهيد.
 

زنان باردار مستعد هموروئيد مى‏باشند كه تا حدى به اين علت است كه رحم دقيقا روى سياهرگ‏هايى قرار گرفته كه خون درون وريدهاى هموروئيدى به آن‏ها تخليه مى‏شود. يك راه درمانى خاص در زنان باردار، دراز كشيدن به سمت چپ به مدت 20 دقيقه هر 4 تا 6 ساعت است. با انجام اين كار، فشار را روى وريد اصلى تخليه كننده‏ى نيمه تحتانى بدن كاهش مى‏دهيد.
يك مقدار عقب بزنيد. گاهى وقت‏ها، هموروئيد به وريد متورم اطلاق نمى‏شود بلكه به جابه‏جايى رو به پايين پوشش كانال مقعدى گفته مى‏شود؛ اگر شما چنين هموروئيد برجسته‏اى داريد، سعى كنيد آن را به داخل كانال پس بزنيد.

هشدار پزشكى
 

مواقعى كه هموروئيد نياز به كمك پزشكى دارد:
 

اگر شما هميشه داراى مقعد سالمى هستيد و بعضى وقت‏ها احساس ناراحتى مى‏كنيد، ممكن است اين ناراحتى، هموروئيد باشد. البته مى‏تواند بيمارى ديگرى هم باشد. اگر درد همراه با خارش باشد و اتفاقا شما تازه از مسافرت برگشته باشيد ممكن است بيمارى شما ناشى از انگل باشد.
خونريزى از مقعد هميشه نشانه‏ى مراجعه به پزشك است. هموروئيد هرگز نمى‏تواند به سرطان تبديل شود اما ممكن است همانند سرطان، خونريزى داشته باشد.
گاهى وقت‏ها، وريد متورم مقعد شما مى‏تواند لخته شود و يك منطقه آبى و متورم را ايجاد كند كه خيلى دردناك است. در بسيارى از موارد، لخته به راحتى توسط پزشك برداشته مى‏شود.

روى بالش حلقوى بشينيد.
 

اين بالش‏ها در داروخانه‏ها و مغازه‏هاى لوازم پزشكى موجود است و در نشستن مى‏تواند به افراد هموروئيدى كمك زيادى كند.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

26- وريد: سياهرگ
* انتشارات سپهر اندیشه - 1387