امان از خر و پف


 

نويسنده: دکتر پريسا عديمي ناغان




 
خرخر يکي از مشکلات شايع خواب است که علاوه بر فرد، خانواده وي را نيز تحت تأثير قرار مي دهد، حدود 40 درصد مردان و 20 درصد زنان به طور معمول در خواب خرخر مي کنند. هر نوع خرخر نشان دهنده يک ساختمان غيرطبيعي در ناحيه حلق، بيني و يا حنجره است. ولي همه اين اختلالات به يک اندازه اهميت ندارند. بعضي از اين اصوات نشان دهنده يک اتفاق مهم در ساختمان سيستم تنفسي هستند که وقفه تنفسي ناميده مي شود. اگر اين وقفه بيش از 10 ثانيه طول بکشد و مکرراً در طول خواب شبانه تکرار شود، منجر به کاهش اکسيژن و افزايش گاز دي اکسيد کربن در خون مي گردد. در نتيجه بيمار دچار نارسايي قلب چپ يا راست، افزايش فشارخون، بي نظمي ريتم قلب و خواب آلودگي در طول روز مي کشد.

معمولاً چه افرادي دچار اين اختلالات مي شوند؟
 

افرادي که قطر دور گردن آنها بيش از 43 سانت است و به طور ناگهاني افزايش وزن پيدا مي کنند، بيشتر در معرض اين اختلالات هستند. همچنين مردان بيش از زنان و نيز کساني که اختلالاتي در فک و صورت دارند، بيشتر دچار اين بيماري مي شوند. اختلال در فک و صورت مي تواند چانه کوچک و عقب رفته، کام نرم يا سخت با ساختمان غيرطبيعي و زبان بزرگ باشد که بيماري هاي ارثي در آن نقش دارد.

براي تشخيص اين بيماري چه بايد کرد؟
 

به طور کلي هر نوع خرخري که همراه با وقفه تنفسي، خواب آلودگي، سابقه فشارخون بالا، ديابت و اختلال حافظه باشد، بايد مورد بررسي قرار گيرد.

هشدارهاي مهم:
 

خواب آلودگي روزانه امري غيرعادي است؛ خصوصاً هنگامي که ثابت و بي حرکت در جايي نشسته ايم يا تلويزيون تماشا مي کنيم. هر نوع فشارخون بالا، به خصوص اگر با چندين دارو کنترل شود، بايد از نظر اختلالات خواب بررسي گردد. خرخر شبانه و يا وقفه تنفسي در افراد چاق از اهميت ويژه اي برخوردار است. هر نوع شکايت از کيفيت نامناسب خواب از قبيل بي خوابي، پرخوابي و عدم رفع خستگي پس از خواب، بايد بررسي شود. در مورد هر نوع اختلال در بيني، فک و صورت که همراه با خواب آلودگي و خرخر شبانه باشد، بايد با پزشک مشورت گردد. افت تحصيلي همراه با خواب آلودگي در کودکان بايد به دقت بررسي شود.
براي تشخيص بيماري، توجه به هشدارهاي بالا اهميت ويژه اي دارد. براي اثبات تشخيص مي توان از تست خواب استفاده کرد که در آن حداقل هشت پارامتر گوناگون سنجيده مي شود. اين پارامترها در طول خواب طبيعي با کمک وسايل نرم و سبک که به بيمار متصل مي گردد، سنجيده مي شود.

درمان:
 

با توجه به تشخيص، روش هاي متعددي جهت درمان وجود دارد. در برخي افراد آموزش هاي لازم در مورد بهداشت خواب داده مي شود و در برخي ديگر که عوارض بيماري مشخص و شدت بيماري زياد باشد، استفاده از دستگاه هايي که هوا را با فشار مثبت از راه بيني وارد مي کنند، توسط متخصص ريه تجويز مي گردد. اگر فردي فقط خرخر مي کند و پس از تست معلوم شود که بيماري خاصي ندارد، جهت آرامش اطرافيان در حين خواب استفاده از پروتزهاي مخصوص فک که بسيار منعطف و نرم مي باشند، توصيه مي شود. در مواردي که اختلال آناتوميک قابل درمان در يک ناحيه خاص وجود داشته باشد، توصيه مي شود که بيمار جهت اصلاح ضايعه به متخصص گوش و حلق و بيني و يا فک و صورت مراجعه کند.
منبع:نشريه دنياي زنان، شماره 54.