جايگاه دل در مغز

راستش را بخواهيد، لااقل عصب شناسان ديگر خيلي وقت است که مي دانند آدميزاد با قلبش احساس نمي کند. وقتي کسي مي گويد: «دلم خواست» در واقع يعني اين که سيستم ليمبيکش او را به اين کار واداشته است. سيستم ليمبيک در لايه هاي داخلي تر مغز وجود دارد؛ يعني اين که از بخش هاي قديمي تر مغز است. جايگاه همه هيجان هاي مثبت و منفي، غريزه جنسي و تنازع براي بقاء در همين سيستم ليمبيک است. به سيستم ليمبيک مي گويند: «مغز اول». جايي که هميشه با «مغز جديد» که همان قشر مغز است، درگير است. درگيري عقل و احساس. ما با سيستم ليمبيکمان عاشق مي شويم و با قشر مغزمان پشيمان. مهم ترين بخش هاي سيستم ليمبيک را اين جا آورده ايم.
هيپوتالاموس يک بخش خيلي کوچک مغز است. تقريباً به اندازه يک ناخ انگشت آدم. اما همين بخش کوچک کارهاي بزرگي مي کند. تنظيم گرسنگي، تشنگي، ميل جنسي، فشار خون، بعضي رفتارهاي هيجاني و تنظيم چرخه زماني بدن است. از قديم و نديم گفته اند: «هيپوتالاموس نبين چه ريزه»!
آميگدال يا بادامه، مسئول انواع و اقسام احساسات است. ما با آميگدالمان مي ترسيم، احساس خشم مي کنيم، احساس دلبستگي مي کنيم و عاشق مي شويم. اگر همين آميگدال بيچاره نبود ما از هيچ چيز نمي ترسيديم و چون نمي ترسيديم، هيچ وقت احساس خطر نمي کرديم و بنابراين با همان به خيابان رفتن اول مرده بوديم.

تالاموس بيشتر يک گذرگاه است که اطلاعات را مي گيرد و به جاهاي ديگر مغز مي فرستد. اما جديداً کشف شده است که وقتي ما از خواب بيدار مي شويم اين تالاموس است که اطلاعات در مورد جايي که در آن قرار داريم، نور خورشيد و صداي زنگ ساعت را پردازش مي کند و ما را براي کارهاي پيچيده تر روز آماده مي کند. دقيقاً مثل بوت شدن رايانه.
يک بخش مهم ديگر سيستم ليمبيک، منطقه معروف هيپوکمپ است. همان جايي که حافظه را فعال نگه مي دارد و باعث مي شود ما چيزها را به خاطر بسپاريم. هيپوکمپ دروازه ورود اطلاعات به بخش هاي ديگر مغز مخصوصاً لوب پيشرفته پيشاني است.

منبع:مجله دايرة المعارفي دانستنيها (همشهري) / شماره 17