بال پارچه اي!

در افسانه هاي ايران باستان آمده است که جمشيد پادشاه ايران با تخت خود به پرواز در آمد و يا نماد زرتشت در ايران باستان انسان بالدار بوده است. انسان هاي زيادي سعي کردند که بر روياي پرواز جامه ي عمل بپوشانند که از آن دسته مي شود به لئوناردو داوينچي اشاره کرد که طرح هاي بسيار زيادي را طرح کرد ولي هيچ کدام به تحقق نپيوست و در نهايت اين تلاش و جسارت انسان ها بود که توانايي پرواز را به انسان بخشيد تا جايي که امروز به عنوان يک ورزش مفرح قلمداد مي شود.
ورزش هاي هوايي شامل رشته هاي مختلفي از جمله چتربازي، سقوط آزاد، پاراگلايدر و... است. در اين شماره با جواني مصاحبه کرده ايم که داراي مدرک مربيگري پاراگلايدر از سازمان تربيت بدني و سازمان هواپيمايي ايران و عضو کميته مربيان انجمن ورزش هاي هوايي است او حدود 350 نفر را در سراسر ايران آموزش داده است. اين شما و اين بابک حسيني.

تاريخچه:
 

پاراگلايدر يک کلمه ي مرکب است. پارا به معناي چتر و گلايدر به معناي سرخورنده است و در کل به معناي چتري است که به صورت عمودي پايين نمي آيد و در هوا با سُر خوردن به صورت مايل با شيب کم به طرف زمين حرکت مي کند. رشته ي سقوط آزاد خيلي پيش از پاراگلايدر به افراد معرفي شد و عده اي که در اين رشته تبحر کافي به دست آورده بودند با چترهاي سقوط آزاد از روي کوه و تپه ها شروع به پرواز کردند و از اينجا بود که ورزش پاراگلايدر به وجود آمد و شروع به تکامل کرد. بنيان گذار اين ورزش کشور فرانسه است و در اروپا حدود 20 سال است که رونق دارد.

پاراگلايدر در ايران
 

اولين کساني که در ايران با اين وسيله پرواز کردند استاد امين ابهي، استاد محمد دهقان پور و تيمسار پارسا بودند. در ابتدا توسط نيروهاي ويژه ي هوابرد اين ورزش به صورت عمومي درآمد و تبديل به کميته چتربازي شد و چند سال بعد توسط تيمسار پارسا کميته چتربازي به انجمن ورزش هاي هوايي تبديل شد. ايران براي پيشرفت بيشتر پتانسيل هاي بسياري دارد. در ايران رشته کوه زاگرس و البرز از شرق به غرب، شمال به جنوب کشيده شده است. ايران داراي مناطق کويري بسيار عالي است.

پاراگلايدر
 

پاراگلايدر تشکيل شده است از يک بال پارچه اي که به وسيله ي تعدادي لاين يا نخ مخصوص که به تسمه هايي متصل مي شود و آن تسمه ها به صندلي وصل مي شود که خلبان روي آن مي نشيند. داخل صندلي يک ابر محافظ که جلوگيري مي کند از ضربه خوردن فرد و يک چتر رزرو که در صورت لزوم خلبان از آن استفاده مي کند.
پاراگلايدر داراي فراميني است که خلبان را قادر مي کند به وسيله ي نخ ها مسير را به چپ و يا راست تغيير دهد. پاراگلايدرها براي مهارت هاي مختلف کاربردهاي مختلف و وزن هاي مختلف متفاوت است و هرکس بايد طبق دستور مربي از پاراگلايدر استفاده کند.

جنس نخ ها
 

نخ ها از دو لايه ي داخلي و خارجي تشکيل شده است. لايه ي داخلي از جنس مشتقات کربن است که بسيار محکم و استقامت بالايي دارد. و لايه ي خارجي آن از جنس داکرون است که در مقابل سايش بسيار مقاوم است. هرکدام از اين لاين ها « نخ ها» توانايي تحمل وزن حدود 8 تا 100 کيلوگرم را دارد. در يک پاراگلايدر حدود 38 متر از اين نخ ها استفاده شده است. او نزديک به 50 رشته نخ از صندلي بر بال متصل است.

جنس بال
 

از الياف مخصوص و پلاستيک تشکيل شده است.

کفش مخصوص پرواز
 

داراي ساق بلند و محکمي است که در موقع تکاف و يا فرود، مانع از آسيب مچ پا مي شود. توصيه مي شود که حد امکان از لباس مخصوص پرواز و دستکش پرواز استفاده شود.

هزينه ي خريد تجهيزات
 

تمام تجهيزات پاراگلايدر توسط کشورهاي آلمان، فرانسه و اتريش وارد ايران مي شود. زيرا ايران توانايي توليد اين تجهيزات را ندارد. يک ست کامل پاراگلايدر که شامل کلاه ايمني، چتر پاراگلايدر و... حدود چهار ميليون تومان قيمت دارد. و لباس مخصوص پرواز پاراگلايدر دويست هزار تومان است.

آموزش پاراگلايدر
 

آموزش پاراگلايدر به 5 دوره تقسيم مي شود دوره ي مبتدي، خلبان مستقل، دوره ي متوسطه، دوره ي پيشرفته، دوره ي 2 نفره و در آخر هم دوره ي مربي گري مي باشد.
در دوره ي مبتدي فرد بعد از پايان اين دوره همچنان بايد زير نظر مربي پرواز کند.
گذراندن اين مراحل ممکن است چند سال زمان ببرد. متأسفانه افراد ناآگاه و بعضاً سودجو بدون اينکه توانايي آموزش و مربي گري داشته باشند اقدام به آموزش مي کنند و به همين دليل از کساني که به عنوان مربي به آنها مراجعه مي کنند حتماً مدرک معتبر را بخواهند.

هزينه هاي آموزش
 

هزينه آموزش پاراگلايدر در هر دوره پانصدهزار تومان است.

هشدارها:
 

به کساني که ناراحتي قلبي و ارتوپدي حاد دارند توصيه مي شود که اين ورزش را انجام ندهند و غير از اين هيچ محدوديتي براي علاقه مندان اين ورزش وجود ندارد.

تغذيه
 

در پرواز به علت تمرکز ذهني قند و آب بدن کاهش مي يابد و فرد دچار افت قند خون مي شود. به خلبانان توصيه مي شود که همراه خود حتماً مواد قندي مخصوصاً آب نبات را داشته باشند. و از مصرف هر نوع کاکائو جداً خودداري کنند زيرا مصرف کاکائو فرد را دچار مشکلات گوارشي مي کند.

قبل از آموزش
 

براي آنکه توانايي هنرجو قبل از آموزش سنجيده شود و مربي بداند هنرجو در کدام قسمت از بدن داراي ضعف بدني است. آزمون دوي سرعت در 20 متر، بارفيکس، شناي سوئدي گرفته مي شود. آموزش در ايران به علت نبود امکانات افرادي که داراي وزن زير 45 kg هستند نمي توانند پاراگلايدر، را آموزش ببيند.

تکنيک هاي پرواز
 

انجام مانورها در هوا بسيار حساس است و با تکنيک هاي خاص انجام مي گيرد.
به طور مثال خلبان مي تواند به غير از فرامين با تغيير وزن و زاويه ي بدن تغيير مسير دهيد و يا در هنگام اجراي عمليات آکروباتي با کوچک ترين حرکت بدن بال شما وارد مانور جديدي مي شود که نياز به مهارت و تمرکز بسيار زيادي دارد. انجام مانورهاي آکروباتي بهتر است بر روي آب در ارتفاع بالا انجام شود زيرا امکان جمع شدن گوشه ي چتر وجود دارد.

اصل مهم در پاراگلايدر
 

شرايط روحي مناسب در حين پرواز يک اصل مهم است. آمار نشان داده است که بيشترين درصد مشکلات و موانع به دليل عدم شرايط روحي است.
از دلايل ديگر تشنگي، گرسنگي، حضور دوستان و اطرافيان در هنگام پرواز، دوربين فيلم برداري و عکاسي است که اصطلاح به آن افکت مي گويند.

مسابقات:
 

اين رشته در دنيا در رشته هاي مسافت: دقت در هدف زدن هنگام فرود، مدت و زمان پرواز و آکروباتي هوايي انجام مي شود. ولي در ايران تنها در قسمت رشته ي مسافت برگزار مي شود.

رکورد مسافت:
 

در دنيا رکورد مسافت پاراگلايدر حدود 420 کيلومتر است ولي در ايران حدود 70 هزار کيلومتر است. رکورد دار ايران آقاي عليرضا اثني اشعري است.

منبع: نشريه شاهد جوان، شماره 417.