نويسنده: محمود جاويدان




 

4- تجويز جنگ هاي دفاعي عادلانه ضمن تاکيد به تقويت توانمندي هاي جامعه اسلاي در جهت استقرار صلح عادلانه:
 

طبق آياتي که نمونه هايي از آن ها ذيلاً بيان مي شود مسلمان اصيل بايد آگاه به قرآن، باتقوا، متواضع، حق گو، دفاع کننده از حق، کمک کننده به مظلوم، مقاوم، صلح جو، و از هر نظر عادل و نيکو باشد و خردمندانه براي قرآن کردن جامعه کوشش کند تا در اثر ارتقاء علم، ايمان، تکنيک و ساير توانمندي ها جامعه اسلامي در جايگاه رفيع خود قرار بگيرد و کسي جرات تجاوز به حقوق مسلمانان را نداشته و صلح و آزادي و امنيت در مناطق اسلامي مستقر باشد و در صورتي که کفار با تجاوز به حقوق مسلمانان جنگ را به آنان تحميل نمايند با شدتي که مقتضي اجراي عدالت است با کفار با تجاوز به حقوق مسلمانان جنگ را به آنان تحميل نمايند با شدتي که مقتضي اجراي عدالت است با کفار متجاوز برخورد کند و پيوسته خدا را در نظر داشته باشد و از کمترين ستم حتي نسبت به دشمن ستمگر خود دوري نمايد.

4/1- لازم است حتي الامکان ساعاتي از شبانه روز را به مطالعه قرآن بپردازيم و آن را ياد بگيريم و اعتقادات و اعمال خود را به آن تطبيق بدهيم:
 

آيه 17 سوره قمر و آيه 20 مزمل:«و لقد يسرنا القرآن للذکر...- قرآن را براي پندگيري (آموختن و عمل کردن) آسان نموديم... (17 قمر)... «... فاقرووا ما تيسر من القرآن...- پس تا مي توانيد از قرآن بخوانيد... (20 مزمل)»و...

4/2- تقوا نيرويي بازدارنده از هر گونه ستم و محرک انجام نيکويي هاست و هر انساني بخصوص هر مسلمان اصيلي بايد باتقوا باشد:
 

آيه 13 سوره حجرات: «... ان اکرامکم عند الله اتقاکم...- گرامي ترين شما نزد خدا با تقواترين شما مي باشد... » از ميان انسان ها انساني با تقواتر است که در مقابل خدا خاشع تر و از نافرماني او خوفناک تر و براي تشخيص وظايف الهي خود جدي تر و دقيق تر و در انجام آن وظايف کوشاتر و محتاط تر و در راه کسب رضايت و محبت خدا و رسيدن به جوار رحمت او فداکارتر باشد، لذا انسان هاي با تقوا بايد کتاب هدايت خدا را بطور مرتب مورد مطالعه قرار بدهند و با تشخيص حق و باطل و عدل و ظلم و خوب و بد، از بدي ها دوري کنند و براي انجام امور خداپسندانه نهايت تلاش خود را به کار ببرند و چنان بر هواي نفس خود مسلط و خداخواه باشند که هنگام جنگ با دشمن متجاوز نيز علاوه بر امتناع از ارتکاب هر گونه ستم، اگر دشمن آنان بخواهد مطلبي در مورد دين بداند، طبق آيه 6 سوره توبه که مي فرمايد:«و ان احد من المشرکين استجارک فاجره حتي يسمع کلام الله ثم ابلغه مامنه...- هرگاه يکي از مشرکان از تو پناه خواست پناهش ده تا کلام خدا را بشنود سپس به مکان امنش برسان... » اگر شده آن دشمن فرد پيمان شکني باشد که سال ها عليه اسلام توطئه و پيکار نموده و صدمات زيادي به مسلمانان وارد کره و در اخراج رسول خدا از خانه و شهرش شرکت داشته است به او پناه مي دهند تا به پيام قرآن آگاهي بيشتري يافته و از ناحيه مسلمانان در تبليغ قرآن و فراهم کردن موجبات رستگاري دشمن کوتاهي صورت نگرفته باشد.

4/3- بنده وتسليم خداي مهربان بايد نسبت به مردمان مهربان و متواضع باشد:
 

آيه 63 سوره فرقان: «و عباد الرحمن الذين يمشون علي الارض هونا و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما- (از صفات) بندگان خاص خداوند مهربان (آنست که) ملايم و متواضعند و بدون تکبر بر زمين راه مي روند و زماني که افراد جاهل آنان را مورد خطاب قرار مي دهند در پاسخ به آنان سلام مي گويند» و...

4/4- مسلمان دقت و بررسي مي کند تا سخني که مي گويد منطبق با واقع، خدشه ناپذير، خردمندانه، کامل و پاک باشد و از سخن او کمترين ستم و فسادي ايجاد نگردد:
 

آيه 70 سوره احزاب: «يا ايها الذين آمنوا اتقوا الله و قولوا قولا سديدا- اي اهل ايمان از نافرماني خدا بپرهيز و به حق سخن بگوييد». و...

4/5- در دفاع از حق:
 

الف/4/5- کساني که مورد ستم قرار گرفته اند و براي دفاع از حق خود راه صحيحي بغير از جنگ نمي يابند اجازه دارند که جنگ نمايند:
 

آيات 39 تا 41 سوره حج:«اذن للذين يقاتلون بانهم ظلموا وان الله علي نصرهم لقدير- براي کساني که جنگ از طرف دشمن به آنان تحميل شده است و مورد ستم قرار گرفته اند اجازه جنگ داده شد و خدا بر ياري آنان توانا مي باشد» (39) «الذين اخرجوا من ديارهم بغير حق الا ان يقولوا ربنا الله و لولا دفع الله الناس بعضهم ببعض لهدمت صوامع و بيع و صلوات و مساجد يذکر فيها اسم الله کثيرا و الينصرن الله من ينصره ان الله لقوي عزيز- همان کساني که چون مي گفتند پروردگار ما خداوند يکتا است به ناحق از خانه هاي خود رانده شدند و اگر خدا بعضي از مردم را به وسيله بعضي ديگر دفع نکند صوامع و بيع و نمازها و مسجدهايي که در آن ها زياد ياد خدا مي گردد همه خراب شده و به نابودي مي رفت، و خدا ياري مي کند کسي که او را ياري کند خدا قوي و شکست ناپذير است (40) « الذين ان مکناهم في الارض اقاموا الصلاه و آتوا الزکاه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبه الامور- (ياري کنندگان خدا) آنانند که هر گاه در زمين به آنان تمکن بدهيم نماز را بر پا مي دارند زکات را ادا مي کنند و امر به خوبي و نهي از بدي مي نمايند، و سرانجام امور براي خدا است(41)»و...

ب/4/5: دفاع بايد متناسب با حمله و ستم دشمن باشد:
 

آيه هاي 190 و 193 سوره بقره:«و قاتلوا في سبيل الله الذين يقاتلونکم و لا تعتدوا ان الله لا يحب المعتدين- (اي گروندگان به قرآن) با کساني که با شما جنگ مي کنند در راه خدا جنگ کنيد (رضاي خدا را در نظر داشته باشيد) و از عدالت تجاوز نکنيد که خدا ستم کنندگان را دوست ندارد (90) «... و قاتلوهم حتي لا تکون فتنه ويکون الدين لله فان انتهوا فلا عدوان الا علي الظالمين- و با آنان جنگ کنيد تا فتنه برطرف شود و دين براي خدا باشد (و مانع تبليغ قرآن و بازدارنده از عمل به آن نباشند) پس اگر (از ادامه جنگ و فتنه) باز ايستادند (جز با ستمگران با بقيه آنان دشمني نکنيد که) دشمني جز بر ستمگران روا نمي باشد(193) » و...

پ/4/5- براي دفاع از حق در مقابل مشرکين و کفاري که پيمان ترک مخاصمه را شکسته و آغازگر جنگ و اخراج کننده مسلمانان از شهر و مانع اجراي قرآن و طعنه زننده به حقايق دين اسلامند مي بايد جنگيد:
 

آيات 12 و 13 و 36 توبه: «و ان نکثوا ايمانهم من بعد عهدهم وطعنوا في دينکم فقاتلوا ائمه الکفر انهم لا ايمان لهم لعلهم ينتهون- اگر پس از بستن پيمان، سوگند خود را شکستند و در دين شما طعنه زدند، با امامان کفر بجنگيد تا شايد (از ضربه وارد کردن به اسلام) بازايستند (12) «الا تقاتلون قوما نکثوا ايمانهم و هموا باخراج الرسول وهم بدووکم اول مره... »- آيا با مردمي که سوگند خود را شکستند و براي اخراج رسول کوشيدند و آغازگر جنگ بودند نمي جنگيد؟... (13) «... و قاتلوا المشرکين کافه يقاتلونکم کافه و اعملوا ان الله مع المتقين- همچنان که مشرکان همگي به جنگ شما برخاسته اند شما نيز همگي به جنگ آنان برخيزيد و بدانيد که خدا با اهل تقوي مي باشد (36) » و آيه 39 انفال: «و قاتلوهم حتي لا تکون فتنه ويکون الدين کله لله... »- با آنان بجنگيد تا فتنه برطرف شود (و مانع تبليغ و اجراي قرآن نباشد) و همه دين براي خدا باشد»و...

ت/4/5- لزوم جنگ با گروهي از مسلمانان که به گروهي ديگر ستم مي کنند و نمي خواهند از تجاوز به حقوق آنان خودداري و يا تجاوز خود را جبران نمايند.
 

آيه 9 سوره حجرات: «و ان طائفتان من المومنين اقتتلوا فاصلحوا بينهما فان بغت احداهما علي الاخري فقاتلوا التي تبغي حتي تفيء الي امر الله فان فاءت فاصلحوا بينهما بالعدل و اقسطوا ان الله يحب المقسطين- اگر دو گروه از مومنان با يکديگر به جنگ برخاستند، ميانشان آشتي بدهيد و اگر يکي از آن دو گروه بر ديگري ستم نمود با آن گروهي که ستم مي کند بجنگيد تا به فرمان خدا بازگردد پس اگر به فرمان خدا بازگشت، ميانشان صلحي عادلانه برقرار کنيد و (هميشه نسبت به دوست و دشمن) عدالت نمايند که خداوند عدالت کنندگان را دوست مي دارد»و...

ث/4/5- اجازه پيکار با کافران به قرآن که به صورت اقليت در کشور اسلامي زندگي و بطور خصمانه يا به حالت طغيانگري از پرداخت ماليات عادلانه خودداري مي کنند، پس از ابلاغ قرآن و رعايت قبح عقاب بلا بيان:
 

آيه 29 سوره توبه: «قاتلوا الذين لا يومنون بالله و لا باليوم الاخر و لا يخرمون ما حرم الله و رسوله و لا يدينون دين الحق من الذين اوتوا الکتاب حتي يعطوا الجزيه عن يد وهم صاغرون- با کساني (از اقليت هاي کشور) که عليرغم ابلاغ کتاب خدا ( و توان بهره مندي از هدايت قرآن) به خدا و آخرت ايمان نمي آورند و آنچه خدا رسولش حرام کرده حرام نمي دانند و دين حق را دين مي دارند جنگ نماييد تا به دست خود جزيه (يا ماليات و سهم عادلانه از مبلغ خدمات مورد بهره برداري را) بپردازيم و (رفتارتان قرآني، خردمندانه و عادلانه باشد تا آنان) در برابر احکام اجتماعي قرآن تواضع و به ضوابط جامعه اسلامي عمل نمايند»و...

4/6- براي کمک به انسان ها مظلوم و دفع ستم از آنان اگر راه هاي مسالمت بسته باشد جنگ مي بايد کرد:
 

آيه 75 سوره نساء «و ما لکم لا تقاتلون في سبيل الله و المستضعفين من الرجال و النساء و الولدان الذين يقولون ربنا اخرجنا من هذه القريه الظالم اهلها و اجعل لنا من لدنک وليا واجعل لنا من لدنک نصيرا- چرا در راه خدا و مستضعفين از مردان و زنان و کودکان تحت ستم که مي گويند خدايا ما را از شهر که اهلش ستمگرند بيرون ببر و براي ما يار و ياوري قرار بده جنگ نمي کنيد؟»

4/7- مسلمان بايد در راه خدا مقاوم و براي اجراي عدالت و احقاق حق استوار باشد:
 

آيه 123 سوره توبه: «... قاتلوا الذين يلونکم من الکفار و ليجدوا فيکم غلظه و اعلموا ان الله مع المتقين- اي اهل ايمان با کافران حربي که براي جنگ با اسلام به سوي شما برگشته و به شما نزديک شده اند بجنگيد، بايد در شما غلظت بيابند ( شما را در جنگ قوي و در عمل به قرآن پابر جا و خود را از نفوذ بر شما ناتوان ببينند) و بدانيد که خدا با تقواپيشگان است ( و در هر موقعيتي نبايد تعدي يا تفريط نماييد)» و آيه هاي 15 و 45 سوره انفال: «يا ايها الذين آمنوا اذا لقيتم الذين کفروا زحفا فلا تولوهم الادبار- اي کساني که ايمان آورده اين هر گاه باتهاجم کافران روبرو شديد با پشت کردن به آن ها از مبارزه فرار نکنيد (15) «. .. يا ايها الذين آمنوا اذا لقيتم فئه فاثبتوا و اذکروا الله کثيرا لعلکم تفلحون- هنگامي از دشمنان را ملاقات کرديد پايداري کنيد و خدا (و دستورالعملهاي او در قرآن) را زياد ياد کنيد، باشد که پايداري کنيد و خدا (و دستورالعملهاي او در قرآن) را زياد ياد کنيد، باشد که رستگار شويد (45) » و آيه 4 سوره صف: «ان الله يحب الذين يقاتلون في سبيله صفا کانهم بنيان مرصوص- خداوند کساني را که همچون صفي استوار در راه او پيکار مي کنند دوست مي دارد»و...
منبع: فصلنامه فکر و نظر شماره 14و15