الأنوار البهية في القواعد الفقهية


 





 
« الأنوار البهية في القواعد الفقهية» متن مكتوب درس‌هاى خارج فقه آية الله سيد تقى طباطبايى قمى، در رمضان سال 1419، در باره قواعد فقهى است.

ساختار‌
 

كتاب، مشتمل بر 20 بخش است كه در هر بخش يكى از قواعد فقهى مورد بحث و بررسى قرار مى‌گيرد.
نويسنده ضمن بهره‌گيرى از منابع حديثى و روايى، جوانب مختلف فقهى و تاريخى هر يك از اين قواعد را پى‌گيرى مى‌كند.

گزارش محتوا‌
 

در آغاز كتاب قاعده« من ملك شيئا ملك الإقرار به» مورد بررسى قرار گرفته است.
مؤلف، پس از بحثى كه در باره فقهى يا اصولى بودن اين قاعده مطرح مى‌كند، ادّله تماميت آن را مورد بررسى قرار مى‌دهد و معتقد است اين قاعده فى الجمله درست است; نه بالجمله و سپس حدود اعتبار اين قاعده را مشخص مى‌كند.

قاعده دوم، قاعده« الإعانة على الإثم» است يعنى كمك به گناه.
 

اين قاعده علاوه بر آن‌كه بر اساس ادله شرعى معتبر است، عقل نيز به حرمت كمك به كار خلاف حكم مى‌كند.
البته مؤلف با نقد ادله اين قاعده معتقد است كمك به گناه خود گناه محسوب نمى‌شود.

قاعده سوم قاعده« الفراغ و التجاوز» است.
 

اين قاعده در مورد مسائل عبادى و به ويژه مسائل مربوط به نماز كاربرد دارد.
مؤلف، شقوق و فروع مختلف اين قاعده را مورد بحث قرار داده است.

قاعده چهارم قاعده« حجيّة البيّنة» است.
 

اين قاعده مربوط به بحث شهادت دو فرد عادل در باره يك موضوع است.
قاعده« ما يضمن بصحيحه يضمن بفاسده» نيز قاعده پنجم است كه با استفاده از قاعده« لا ضرر» به تبيين و نقد آن اقدام مى‌كند.

قاعده« الاشتراك في التكاليف» و قاعده« نجاسة الكافر» نيز عنوان قاعده ششم و هفتم است.
 

نويسنده، ضمن ارائه تعريفى از كافر، به بيان حكم نجاست يا عدم نجاست آنها پرداخته است.
وى بين الحاد و شرك از يك سو و انحراف مذهبى از سوى ديگر و نيز عقايد مختلف فلاسفه و صوفيه كه برخى آنها را كفر دانسته‌اند تفكيك كرده و در هر مورد نظر خاصى اتخاذ نموده است.
وى اهل كتاب را كافر نمى‌داند و معتقد است به مقتضاى اصل برائت، حكم به طهارت آنها مى‌شود.
عناوين ديگر قواعد فقهى كه در كتاب مطرح شده است عبارتند از:
قاعده« نفي سبيل الكافر على المسلم»، قاعده« حرمة أخذ الأجرة على الواجبات»، قاعده« عدم شرطية البلوغ في الأحكام الوضعية»، قاعده« حرمة إبطال العبادات»، قاعده« بطلان كل عقد بتعذر الوفاء بمضمونه»، قاعده« لا حرج»، قاعده« رفع القلم عن غير البالغ»، قاعده« أمارية السوق على اللحوم»، قاعده« لا شك في النوافل»، قاعده« اعتبار الظن في الركعات»، قاعده« لا شك لكثير الشك»، قاعده« الإتلاف»، و قاعده« انحلال العقود».
منبع:نرم افزار جامع فقه اهل بیت2
ارسال توسط کاربر محترم سایت :zolgadri