بازي درماني در کودکان

بازي درماني چيست؟
 

بازي درماني بر روي اين واقعيت پايه گذاري شده است که " بازي " وسيله طبيعي کودک براي بيان احساسات خود است، بازي درماني فرصتي است که به کودک داده مي شود تا احساسات و مشکلات خود را در طي بازي بيان کند. در فرآيند رشد، بزرگسالان ناتوان از درک بسياري از مشکلات کودکان هستند و به دليل "شکاف ارتباطي " که بين آنها و کودکان وجود دارد، بزرگسالان به بسياري از نيازها و احساسات کودکان نمي توانند پاسخ موثري دهند. بنابراين بازي وسيله اي است که از طريق آن بزرگسالان به آنچه کودک در درون خود احساس مي کند و مشکلاتي که دارد واقف مي شوند، زيرا که کودکان در بازي تجربيات و عواطف خود را آشکار مي سازند و به نحوي خود را توصيف مي کنند.

روند درمان چگونه است؟
 

روند بازي درماني متفاوت است و بستگي به متخصص و درمانگر دارد. اما در کل هدف تمام آنها يکي است و آن آشکار ساختن تجربيات، افکار، احساسات و عواطف کودک توسط خود او در روند بازي است. درمان بر پايه بازي و محوريت کودک شکل مي گيرد و بر روي نيازهاي فردي کودک متمرکز است. درمانگر به کودک فرصت مي دهد که ترس، خشم، رضايت، شادي، سرخوردگي، پرخاشگري و... را آشکار سازد و به کشف خود بپردازد. در حين بازي کودک با درمانگر تعاملي برقرار مي سازد که اين رابطه راه درمان را هموار مي سازد. از آنجايي که کودک در جهاني پر از بازي، عمل و فعاليت است، بازي درماني اين فرصت را به درمانگر مي دهد که وارد جهان کودک شود و با مشکلات کودک به صورت مستقيم روبرو شود. اسباب بازي و محيطي که براي درمان انتخاب مي شود بر اساس نظر متخصص و درمانگر است و هدف از اينها دلگرم کردن کودک به بازي است که در طول بازي خود را به صورت شفاهي بيان کند. در طول درمان از اسباب بازي هاي پيچيده و مکانيکي استفاده نمي شود. بنابراين، عروسک هاي ساده، بازي هاي دستي، لوازم و وسايل نقاشي و کاردستي و هنري و عروسک هاي انگشتي معمولاً بيشتر از جانب متخصصان انتخاب مي شود.

بازي درماني براي چه مشکلاتي مناسب مي باشند؟
 

ـ کودکاني که درگير تضاد پدر و مادر، جدايي و يا طلاق هستند.
ـ کودکاني که آسيب هاي روحي رواني ( جنسي، جسمي و آزار و اذيت روحي ) ديده اند.
ـ کودکان يتيم و پرورشگاهي و يا کودکاني که به فرزندي پذيرفته شده اند.
ـ کودکاني که يکي از اعضاي مورد علاقه خانواده را از دست داده اند.
ـ کودکاني که به علت بيماري مدتي در بيمارستان بستري بوده اند.
ـ کودکاني که شاهد پرخاشگري و خشم والدين بوده اند.
ـ کودکان بيش فعال و داراي مشکل کمبود توجه ( ADHD/ADD).
ـ کودکاني که تجربه سختي در يک تصادف داشته اند.
ـ کودکان داراي مشکلات شب ادراري، ترس، اضطراب، اختلال عاطفي، پرخاشگري.
ـ کودکان داراي مشکلات عزت نفس، اوتيسم، ناتواني در يادگيري، ناتواني در خواندن.
ـ کودکان داراي مشکلات سازگاري اجتماعي، بيان مشکلات، مشکلات دلبستگي، خجالت مفرط.
ـ قربانيان سوختگي، تجاوز، سوء استفاده هاي جنسي، اختلال در خواب و خوراک و... و بسياري مشکلات ديگر.

فوايد درمان:
 

ـ کاهش اضطراب ناشي از يک حادثه غم انگيز در زندگي کودک
ـ تسهيل شرايط براي بيان کودک از احساسات و عواطف خود
ـ ارتقاء و بالا بردن اعتماد به نفس
ـ رشد احساس اعتماد به خود و ديگران
ـ تقويت و ايجاد ارتباط دوستانه و سالم با ديگران
ـ تقويت خلاقيت و بازيگوشي
ـ ارتقاء رفتارهاي مناسب

چه کساني بايد درگير بازي باشند و آگاهي لازم را براي کودک داشته باشند؟
 

ـ والدين
ـ اعضاي ديگر خانواده
ـ مربي کودک
ـ معلم کودک
ـ پزشک کودک
منبع: ماهنامه کودک شماره 63.