دروغ هاي اينترنتي!

شما هم از آن دسته افرادي هستيد که هر روز به صندوق نامه هاي الکترونيکي خود سر مي زنند؟ شما هم به خواندن اي ميل معتاد شده ايد؟ هر چيزي را که از اين طريق به دستتان مي رسد، باور مي کنيد و مي پذيريد؟ اين مقاله را بخوانيد تا ببنيد پشت پرده چه خبر است!
استفاده از اي ميل ديگر به امري بديهي در بيشتر جوامع تبديل شده است. اگر يک آدرس اي ميل شخصي نداشته باشيد، احتمالا در انجام بسياري از کارهاي روزمره خود نيز به مشکل برخواهيد خورد. البته شايد نداشتن حساب اي ميل شخصي، باعث نشود از انجام کاري باز بمانيد. اما به احتمال زياد باعث به وجود آمدن مشکلاتي يا حداقل صرف زمان و هزينه بيشتر براي انجام کارها خواهد شد. خدمات بي شماري مانند خريد بليت قطار، هواپيما و اتوبوس، ثبت نام در دانشگاه، عضويت در سايت هاي اينترنتي يا باشگاه هاي مجازي براي دريافت آخرين اخبار و اطلاعات و خريد اينترنتي مثال هايي از خدماتي هستند که انجام آنها بدون استفاده از اينترنت و حساب اي ميل غيرممکن که نه، ولي مشکل و وقت گير است.
اما سواي موارد فوق، کنترل روزانه صندوق پست الکترونيکي براي بسياري از افراد جنبه سرگرمي پيدا کرده است. شايد شما هم جزو گروهي باشيد که اگر يک يا دو روز به صندوق پستي خود سر نزنند و نامه هاي جديد را نخوانند، احساس سردرگمي مي کنند. بهبود مستمر پهناي باند اينترنت و خارج شدن کاربري اي ميل از انتقال ساده متن و تبديل آن به ابزاري براي انتقال صدا و تصوير (به صورت پيوست) موجب افزايش جذابيت محتواي اي ميل و افزايش تعداد خوانندگان و هواداران آن شده است. کار تا به آنجا پيش رفته است که شرکت هاي تبليغاتي با ارسال اي ميل هاي جذاب و ضميمه کردن تبليغات مورد نظر خود به آن، شاخه جديدي در بازاريابي به نام "بازاريابي اي ميلي " به وجود آورده اند. اين اي ميل ها هم در اينترنت شروع به گردش مي کنند و هرچه اي ميل جذاب تر باشد، احتمالا توسط افراد بيشتري خوانده شده آگهي مورد نظر نيز مورد بازديد افراد بيشتري قرار مي گيرد.
اما بازار داغ اي ميل و تجارت الکترونيک، مشکلات خاص خود را هم براي کاربران به ارمغان مي آورد. شايد تاکنون براي شما هم پيش آمده باشد که اي ميلي دريافت کنيد که پذيرش صحت محتواي آن برايتان کمي مشکل باشد؛ مانند اي ميل که حاوي آخرين عکس هاي يکي از مسافران هواپيماي ايرباس فرانسوي بود که از ريودو ژانيرو به سمت اروپا در پرواز بود و بر فراز اقيانوس اطلس دچار سانحه شد و سقوط کرد، يا اي ميلي که ادعا مي کند يک سفينه غول پيکر متعلق به يک حيات فرازميني وارد منظومه شمسي شده و تا دسامبر سال 2012 به زمين خواهد رسيد تا احتمالا طبق تقديم ماياها به حيات زميني پايان دهد. دو نمونه فوق نشان مي دهد که محتواي اي ميل ها خيلي هم درست نيست يا حداقل خيلي هم نبايد دربست آن را پذيرفت.
واقعيت اين است که اي ميل هاي زيادي با محتواي غلط و غيرواقعي در اينترنت سرگردانند؛ اي ميل هايي که محتواي آنها صحت ندارد يا حداقل بخشي از آن غيرواقعي است، اما به خودي خود براي رايانه شما خطري هم ندارند. به طور دقيق تر، بايد گفت که اين اي ميل ها که به نام hoax (به معني دست انداختن، شوخي فريب آميز) شناخته مي شوند، با اسپم و اي ميل هايي که ويروس يا بد افزار منتشر مي کنند، تفاوت دارند. نامه هاي شوخي معمولا شامل اطلاعات غلطي هستند که ظاهر منطقي و غلط اندازي دارند، اما اگر با دقت بيشتري بررسي شوند، به راحتي مشخص مي شود که داراي محتواي دروغين هستند.
نکته جالب اين است که شوخي ها به خواسته يا ناخواسته توسط عده اي - ناقلا يا خوش باور- به زبان هاي ديگر نيز ترجمه مي شوند و به اين ترتيب چرخه هاي محلي از آنها نيز بين افراد تکلم کننده به يک زبان توليد مي شود. معمولا در اين گونه اي ميل ها ردپايي از حقيقت وجود دارد. يعني هيچ وقت تمامي آن دورغ يا غلط نيست. اما بخش هيجان انگيز آن اصولا دروغ است.
ضرر و زياني که اي ميل هاي شوخي ممکن است داشته باشند، اتلاف وقت و در برخي موارد هزينه است؛ چرا که در بعضي از اي ميل ها از خواننده تقاضا مي شود مثلا براي کمک به فردي بيمار يا نيازمند مبلغي به شماره حساب قيد شده در اي ميل ارسال شود. از اين موارد که بگذريم، شايد بزرگ ترين ضرر اين گونه اي ميل ها، ارسال آن براي دوستان است. زيرا در صورتي که مشخص شود اين اي ميل يک شوخي و بي ارزش است، تنها چيزي که خدشه دار مي شود، اعتبار شما نزد دوستان و آشنايانتان است.
در ادامه مقاله، فهرستي از چند شوخي مشهور آورده شده است.
<

ماه و زمين در نزديک ترين فاصله از يکديگر قرار خواهند گرفت و اين امر هر 5 هزار سال يک بار روي مي دهد
 

اين اي ميل از سال 2003 در اينترنت سرگردان است و مدام دست به دست مي شود. نگارنده خود تاکنون چهار بار اين اي ميل را دريافت کرده است.

آخرين تصاوير گرفته شده در هواپيماهاي ايرفرانس
 

چند هفته پس از ناپديد شدن پرواز شماره 447 ايرفرانس بر فراز اقيانوس اطلس در خرداد ماه سال 1388، تصاويري در اينترنت و از طريق اي ميل شروع به دست به دست شدن کرد که ادعا مي کرد. لحظاتي قبل از متلاشي شدن هواپيما و مرگ همگي مسافران گرفته شده است.
شايد علاقه مندان به سريال گمشدگان توانسته باشند اين تصاوير را شناسايي کنند. تصاوير فوق مربوط به اين سريال و قسمت مربوط به سقوط هواپيما در اوايل سريال است. البته اين اي ميل اولين بار در سال 1385 و پس از سقوط پرواز شماره 1907 Gol Airlines بر فراز جنگل هاي آمازون به وجود آمد. هدف از توليد آن هم در نوع خودش جالب بود. يک وبلاگ نويس برزيلي براي اين که ثابت کند مردم چقدر راحت تحت تاثير رسانه ها قرار مي گيرند، اين خبر را در وبلاگ خود جعل کرد و بقيه ماجرا!

نزديک شدن سه سفينه به زمين تا دسامبر 2012 و شروع جنگ ستارگان
 

اين اي ميل که انصافاً داستان بسيار مهيجي دارد، با دست به دامن حقيقت شدن، خواننده را مجذوب خود مي کند (بخوانيد " فريب مي دهد"). سازماني مانند (SETI(2، سازماني است که به تحقيقات فضايي و تحقيقات براي يافتن موجودات هوشمند غيرزميني مي پردازد و مقر آن در آمريکاست. در اين اي ميل ادعا مي شود: "... طي گزارش هاي افشا شده از تحقيقات فوق محرمانه اين موسسه، مشخص شده که سه جرم عظيم الجثه در حال نزديک شدن به زمين هستند و هم اينک در نزديکي مدار پلوتو قرار دارند. بزرگ ترين اين اجرام 240 کيلومتر پهنا دارد و زماني که به مدار مريخ برسد، با تلسکوپ آماتوري نيز قابل رويت خواهد بود..." در ادامه ادعا شده است که رييس جمهوري ايالات متحده در جريان لحظه به لحظه اين رويداد است! همچنين مقدمه اي که در مورد مشاهده اجرام غيرزميني آورده شده و توضيحاتي که در مورد تقويم مايايي داده شده، بوي واقعيت دارد و خواننده را ترغيب به باور داستان مي کند. اين اي ميل از سال 2011 با داغ شدن بحث سال 2012 و پايان جهان به وجود آمده و با حرارت در حال سير و سياحت در اينترنت و در بين خوانندگان اي ميل هاست.

يکي از شبکه هاي اجتماعي در حال پاک کردن حساب کاربران غيرفعال است.
 

اين پيام ادعا مي کند که يکي از شبکه هاي اجتماعي مشهور، بسيار شلوغ شده و سرورهاي آن توانايي و فضاي لازم براي نگهداري و خدمات رساني به اين تعداد کاربر را ندارند. بنابراين تصميم گرفته شده تا حساب کاربران غير فعال پاک شود. بنابراين اگر اين پيام را تا دو هفته براي شخص ديگري نفرستيد، اکانت شما هم پاک خواهد شد. اين پيام که اولين بار در آذرماه سال 1386 مشاهده شده است، صحت ندارد و دليلي هم براي ارسال آن براي ديگران وجود ندارد. اين پيام مشابه اي ميل هاي مشابهي است که در سال هاي گذشته دست به دست مي شد و ادعاهاي مشابهي در مورد اکانت هاي اي ميل سايت هاي ياهو و هات ميل داشت.
همان طور که اشاره شد، اين گونه اي ميل ها و پيام ها تلاش مي کنند با ظاهري منطقي کاربر را متقاعد کنند. در ابتداي يک نسخه از اين پيام مي خوانيد: "... اخيرا اعتراض هاي متعددي مبني بر کند شدن بيش از حد سايت دريافت شده است. بررسي مديران سايت نشان مي دهد که اين شبکه اجتماعي تعداد زيادي کاربر غيرفعال دارد. اين پيام براي شما ارسال شده است تا مشخص شود شما فعال هستيد يا نه. اگر پاسخ مثبت است، اين پيام را براي 15 نفر ديگر يا تمامي دوستانتان بفرستيد تا از فعال بودن شما اطمينان حاصل شود. اکانت هايي که اين پيام را براي ديگران ارسال نکنند، پس از دو هفته پاک مي شوند- امضا: مارک زاکربرگ".

اگر به استراليا سفر کرديد، هر جايي شنا نکنيد، چون ممکن است طعمه اين مارهاي غول پيکر شويد.
 

اين اي ميل که تصاويري از شکار شدن يک والابي(3) را نشان مي دهد، ادعا مي کند که اينها تصاويري از شکار شدن يک گاو هستند. اين تصاوير که به ويروس نيز آلوده هستند، با اين اي ميل از سال 2005 در اينترنت سرگردانند. جالب اين که دوستاني از استراليا اين اي ميل را با افتخار براي نگارنده ارسال مي کنند.

کشف اسکلت غول هاي انسان نماي ماقبل تاريخ
 

در اين اي ميل ادعا شده است که عمليات کشف معادن گاز در جنوب صحراي عربستان منجر به کشف اسکلت بسيار بزرگي از يک انسان نماي ما قبل از تاريخ شد... اين اي ميل که تصاوير آن جعلي است، از سال 2004 در اينترنت در گردش است. البته تصوير متعلق به اين اي ميل نخستين بار در سال 2002 ساخته شد. اين اي ميل به قدري افکار خوانندگان را تحت تاثير قرار داد که تعدادي از افراد کنجکاو علاقه مند به کشف حقيقت با ارسال اي ميل به نشنال جئوگرافيک، از اين موسسه خواستند صحت و سقم اين خبر را مشخص کند. اين موسسه نيز با دريافت تعداد بسيار زيادي اي ميل از سرتاسر جهان با مضمون درخواست روشن کردن حقيقت، ناچار به توضيح در اين مورد و رد تمامي ادعاهاي مندرج در اين خبر شد. نسخه هاي جديدتري از اين اي ميل با تعداد بيشتري از تصاوير مشابه هنوز هم در اينترنت دست به دست مي شوند!
در پايان، بهتر است از اين پس، در مورد اي اميل هايي که براي دوستانمان مي فرستيم دقيق تر باشيم و با خودداري از ارسال اي ميل هاي بي ارزش و اعتبار، موجب اتلاف وقت خواننده اي ميل و دامن زدن به شايعات و اطلاعات بي پايه و اساس نشويم و افزون بر آن، اعتبار خود را نيز نزد گيرنده اي ميل زير سوال نبريم.
در صورتي که علاقه منديد اين موضوع را دنبال و درباره آن بيشتر مطالعه کنيد، مي توانيد به نشاني http://urbanlegends.about.com مراجعه کنيد. در اين صفحه حتي يک آزمون سرگرم کننده نيز براي سنجيدن توانايي شما براي تشخيص واقعيت از دروغ با عنوان Hoax quiz ترتيب داده شده است. ضمنا سايت http://www.hoax-slayer.com نيز از سال 2003 به معرفي و طبقه بندي اي ميل هاي شوخي مشغول است و شوخي هاي کشف شده را بر اساس موضوع طبقه بندي کرده است. شما نيز مي توانيد در صورت دريافت اي ميل جديدي که رنگ و بوي کلاه برداري يا شوخي دارد، آن را به اين سايت ارسال کنيد و در ناکام گذاشتن طراحان آن اي ميل و خدمت به دنياي مجازي، سهمي داشته باشيد.

پي نوشت ها :
 

1- e-mail marketing
2- مخفف عبارت Search for Extraterrestrial Inteklligence به معني موسسه جست و جوي هوش فرازميني
3- يک پستاندار استراليايي و هم خانواده کانگوروست که جثه اش از کانگوروي معمولي کوچک تر است.
 

منبع: ماهنامه دانشمند شماره 575