بايد و نبايدهای تبليغات انتخابات

يکي از مهمترين ابزارهاي مشارکت سياسي مردم، عرصه انتخابات است. انتخابات عرصه تحقق اراده ملت براي تعيين سرنوشت خويش است، از اين رو داراي اهميت و جايگاه بلندي است و مردم نقش مهمي در ايفاي اين رسالت و تکليف ملي و شرعي بر عهده دارند. حضرت امام خميني (ره) درباره اهميت حضور و شرکت مردم در انتخابات مي‌فرمايند: "اين وظيفه‌اي است الهي، وظيفه‌اي است ملي، وظيفه‌اي است انساني، وظيفه‌اي است که ما بايد به آن عمل بکنيم، همه‌مان بايد در انتخابات شرکت بکنيم". انتخابات يکي از عرصه‌هاي تجلي وحدت مردم است و بايد تمامي تلاشها و اقدامات در اين راستا صورت گيرد. اگر مسئولان، کانديداها و طرفداران آنها، رسانه‌ها و بويژه جناحها و گروههاي سياسي، روش معقول و منطبق بر ارزشها و اصول نظام را در پيش گيرند، اين اصل مهم نه تنها آسيب نمي‌بيند، بلکه موجب وفاق ملي و وحدت و انسجام بيشتر جامعه مي‌شود. بنابراين نبايد رقابتهاي انتخاباتي زمينه‌اي را براي پراکندگي و اختلاف در جامعه و ملت را فراهم سازد. امام راحل (ره) با تاكيد مكرر بر پرهيز از اختلاف و حفظ وحدت مي‌فرمودند: "البته دو تفکر هست، بايد هم باشد، دو راي هست، بايد هم باشد، سليقه‌هاي مختلف بايد باشد، لکن سليقه‌هاي مختلف اسباب اين نمي‌شود که انسان با هم خوب نباشد.... اگر در يک ملتي اختلاف سليقه نباشد اين ناقص است، اگر در يک مجلس اختلاف نباشد، اين مجلس ناقص است. اختلاف بايد باشد، اختلاف سليقه، اختلاف راي، مباحثه، جار و جنجال اينها بايد باشد لکن نتيجه اين نباشد که ما دو دسته بشويم دشمن هم، بايد دو دسته باشيم در عين حالي که اختلاف داريم، دوست هم باشيم". ‏
هفته منتهي به انتخابات، هفته تبليغات كانديداهاست. كانديداها و طرفداران آنها و همه جناح‌هاي سياسي بايد در تبليغات خود اصول و معيارهاي شرعي و اسلامي را مدنظر قرار دهند. "دوري از اسراف" يكي از اصول مهم در تبليغات انتخاباتي است. رهبر معظم انقلاب در اين باره مي‌فرمايند: "در تبليغات انتخابات ... مراقبت شود که مخارج بيش از متعارف و زيادي و اسراف‑گونه انجام نگيرد. تبليغات پُرخرج هم نکنند. يکي از کارهايي که بنده - چه در تبليغات انتخابات مجلس و چه در انتخابات رياست جمهوري- هميشه نگران آن هستم، اين است. نه خودشان تبليغات پُرخرج کنند، نه به طرفدارانشان اجازه دهند. بعضي افراد ممکن است بگويند به ما ربطي ندارد؛ اين کار پُرخرج را ديگران مي‌کنند. شما بگوييد نکنند. ... چه نيازي هست که براي تبليغات گوناگونِ رنگيني که بعضي جاها مي‌کنند، پول زيادي مصرف شود که احياناً بعضي افراد هم نتوانند خودشان آن خرج را کنند و مجبور باشند از کساني بگيرند و خداي نکرده وامدار شوند.در اين تبليغات، خرج و اسراف هم نشود. بنده گمان مي کنم اگر کسي‌ براي‌ خدا از اسراف در تبليغات و کارهاي‌ ناباب اجتناب کرد، خداي‌ متعال به او کمک خواهد کرد و او را در مقصودي‌ که دارد، موفّق خواهد گرداند".‏
حفظ فضاي اخلاقي در تبليغات و جلوگيري از بروز فضاي کدورت بين مردم، يكي ديگر از توصيه‌هاي رهبر معظم انقلاب در فضاي تبليغات انتخاباتي است: "سعي کنيد اين حرکت زيبا و اين حرکت عظيم مردمي را - که حقيقتاً يک آزمايش بزرگ مردمي و ملي و اسلامي است - با همان نزاهت و طهارت و پاکيزگي‌اي که مطلوب اسلام است، پيش ببريد. البته متن و عموم مردم عزيز کشور ما همين طورند. سعي کنيد کدورت ايجاد نشود. مسابقه انتخاباتي، ضمن اينکه يکي از جدّي‌ترين کارهاي يک ملت است و به هيچ وجه جنبه شوخي و بازي در آن نيست و بسيار جدّي است؛ اما شبيه مسابقات ورزشي است. در مسابقات ورزشي همه تلاش مي کنند، اما کساني که اهل اخلاق و اهل فهمند، اين تلاش را با کارهاي زشت و نامناسب همراه نمي‌کنند. ... ملت ما اهل اخلاق و معنويّت و عاطفه است. نگذاريد که فضاي انتخاباتي، فضاي کدورت شود. هر کدام از نامزدها و طرفدارانشان، براي خودشان تبليغ کنند، اما دوستان و هم ميهنان و برادرانشان را که احياناً از نامزد ديگري حمايت مي‌کنند، زخم‌خورده و رنج ديده و از خودشان مکدّر نکنند. به اين نکته توجّه کنيد. اين، خيلي مهمّ است"
احتراز از روش‌هاي ناصحيح تبليغاتي غربي، از ديگر الزاماتي است كه كانديداها و طرفداران آنها بايد در ايام تبليغات انتخاباتي به آن توجه ويژه داشته باشند. از ديدگاه مقام معظم رهبري: "فضاي انتخابات، بايد فضاي سالمي باشد؛ فضاي تبليغات، بايد با فضاي پروپاگانداهاي معمول دنيا تفاوت داشته باشد. فشار تبليغات توخالي در کشورهاي به اصطلاح دموکراتيک امروز در دنيا، دموکراسي، يک دموکراسي حقيقي نيست؛ زيرا فشار تبليغات پُر زرق و برق توخالي، با سخنان فريب آميز، آن چنان بر ذهن مردم سنگيني مي‌کند، که امکان انتخاب درست را به مردم نمي‌دهد؛ نمي‌گذارند مردم فکر کنند. هر کس که مقداري از کارهاي انتخاباتي کشورهاي به اصطلاح دموکراتيک را مشاهده کرده باشد، اين معنا برايش واضح است. حرف‌هايي که مي‌زنند، وعده‌هايي که مي‌دهند، قيافه‌هايي که مي‌گيرند، تملق‌هايي که از بعضي از قشرها يا گروه‌ها مي‌گويند، ارتباط‌هايي که با جناح‌هاي خاصي برقرار مي‌کنند تا نظر آنها را جلب بکنند، اينها کارهاي سالمي نيست؛ کارهايي است که وقتي در يک مجموعة مردمي انجام گرفت، فضا را مسموم مي‌کند و قدرت فکر کردن به آنها نمي‌دهد".‏
پرهيز از تخريب کانديداهاي رقيب از توصيه‌هاي مكرر مقام معظم رهبري در عرصه تبليغات انتخاباتي است: "به همة برادران و خواهران و همة ملت عزيز ايران سفارش مي‏کنم که فضاي انتخابات را، هم گرم و هم سالم نگه دارند. کساني که به يک نامزد انتخاباتي علاقه‏مندند، مراقب باشند به خاطر علاقة به او، نامزد ديگر را تخريب نکنند؛ اين بين مردم اختلاف و نقار ايجاد مي‏کند؛ علاوه بر اينکه تخريب اساساً کار درستي نيست و فايده‌اي هم ندارد. کسي که با تخريب يک نامزد انتخاباتي مي‏خواهد آراي او را کم کند، به مقصود خودش دست پيدا نمي‏کند؛ هم يک کار غلط و خلاف منطق و در موارد بسياري خلاف شرع انجام مي‏گيرد، هم فايده‌اي گير او نمي‏آيد. فضا را سالم نگه داريد. شما از نامزدِ خودتان حمايت کنيد، ديگران هم از نامزدِ خودشان حمايت کنند و به او رأي دهند. در شروع انتخابات، بخصوص در تبليغات، هر کسي‌ و هر جمعيتي‌ گزينه‌اي‌ دارند؛ کسي‌ را مي‌خواهند انتخاب کنند و او را بر ديگران ترجيح مي‌‌دهند. اينجا، جاي‌ خطرناکي‌ است و ميداني‌ است براي‌ اينکه خداي‌ نکرده صفات بد در انسان بروز پيدا کند. اين، خطري‌ در راه انتخابات است که يک تجربه بزرگ محسوب مي‌شود. همه با همّت؛ اما با حسن خلق و روشن‌بيني‌ و اميد و روي‌ خوش و دل خوش با اين قضيه مواجه شوند".‏
پرهيز از تشنّج و جنجال سياسي و جناحي نيز از بايسته‌هاي اساسي در عرصه تبليغات انتخاباتي و حتي پس از انتخابات است.
مطابق فرمايش مقام معظم رهبري: "فضاي خشونت سياسي و تشنّج سياسي و نفرت، به حال انتخابات مضرّ است. يک عدّه را از عرصه حضور در انتخابات بيزار مي‌کند؛ يک عدّه را دچار ترديد مي‌نمايد، دلها را مي‌ميراند و اميدها را مي‌کاهد.
آن کساني‌ هم که دستي‌ در تبليغات دارند، فضاي‌ سياسي‌ کشور را آشفته نکنند؛ بدگويي‌ از اين، اهانت به آن، معارضة جناحهاي‌ سياسي‌ با هم. مردم چه تقصيري‌ کرده‌اند که بايستي‌ ذهن آنها به خاطر انگيزه‌هاي‌ مختلف سياسي‌ِ اشخاص و گروه‌ها و جناح‌ها و مجموعه‌ها، آشفته و مغشوش شود.
اينها بگذارند فضاي‌ انتخابات سالم باشد".‏
منبع:روزنامه رسالت