تنبيه ايده آل

مادر با عجله وارد اتاق شد. تمام فضا را دود پر کرده بود. فقط چند دقيقه پسرش را در خانه تنها گذاشته بود و او با شيطنت تمام کبريتي را روشن کرده و به ريشه هاي فرش لوله شده کنار ديوار گرفته بود تا ببيند چه اتفاقي مي افتد. مادر که هم ترسيده بود و هم عصباني شده بود نمي دانست واقعاً بايد چه عکس العملي نشان دهد. آرزوي تمامي والدين اين است که بدون تنبيه کودکانشان بتوانند آنها را تربيت کنند. اما واقعيت اين است که براي شکل دادن به ساختار رفتاري کودکان قرار دادن محدوديت هايي لازم است که گاهي تنها با تنبيه ممکن مي شود. والدين زيادي درباره شيوه تنبيه مسالمت آميز و بي خطر فرزندانشان سوال مي کنند. لازم است اشاره کنيم که مقصود ما از تنبيه در اين مقاله ارائه شيوه تربيتي مطلوب ايجاد حد و مرز رفتاري، چگونگي نشان دادن مناسب و نامناسب بودن رفتار به کودک و نهي نمودن کودک از رفتارهاي نامناسب است. خوب است در اين زمينه به اين نکات توجه کنيم. بهتر است والدين قوانين کمي وضع کنند ولي در عوض نظارت خوبي بر رعايت آنها داشته باشند تا مورد مسخره قرار نگيرند.

آيا روش «تنبيه ايده آل» وجود دارد؟
 

نوع تنبيه بستگي دارد به عمل زشتي که فرزندتان مرتکب شده است و به نوع فرهنگ خانواده. تنبيه ايده آل تنبيهي عادلانه، منطقي و کاربردي است. اگر فرزندتان گلداني را شکسته منطقي ترين تنبيه اين است که از او بخواهيد مکان کثيف شده را پاک کند يا با پول جيبي هايش دوباره گلداني بخرد اما اگر پولي دزديده مجبوريد به گونه اي او را تنبيه کنيد که شوکه شده و متوجه اشتباهش بشود. اکثر کارشناسان معتقدند تنبيه بدني از آنجا که حس تحقير را در کودک زنده مي کند به هيچ عنوان مناسب نيست.

والديني که جرأت تنبيه کردن ندارند
 

والديني که جرأت تنبيه کردن ندارند، نمي توانند براي فرزندانشان نيز قوانين وضع کنند. کاملاً عادي است که فرزندشان بي ادب و شلوغ بار بيايد و هميشه در مدرسه دچار مشکلاتي شوند. وقتي براي کودکي قوانين وضع مي کنيم يعني به او مي گوييم که در صورت رعايت اين قوانين مي تواند در جمع خانواده و جامعه پذيرفته شود. در حقيقت اينگونه او را براي زندگي آماده مي کنيم. برخي از والدين وظيفه تنظيم و وضع مقررات و محدوديت ها را با رفتار خشونت آميز با فرزند اشتباه مي گيرند.

آيا تنبيه کردن سبب تربيت شدن مي شود؟
 

وقتي محدوديتي براي کودکان قايل نباشيم آنها قدرت را در دست مي گيرند و از دو تا سه سالگي ناسازگاري هاي آنها در مهد و مدرسه آغاز مي شود. اين کودکان لوس و مستبد بار مي آيند و از والدين انتظار دارند تمامي وسايل روز را براي آنها تهيه کنند.

وقتي کودک به قوانين احترام نمي گذارد
 

برخي از والدين تنبيهي بيش از حد براي فرزندانشان در نظر مي گيرند. اين امر باعث مي شود کودک حس کند در حق او بي عدالتي شده است. اگر به کودکي دو ساله بگوييد که بايد يک ساعت يک گوشه بنشيند چون فلان کار را کرده است، غير عادلانه و نشدني است. بايد تنبيهي انتخاب شود که کودک قدرت تحمل آن را داشته باشد در غير اين صورت او از تنبيه فرار کرده و مجدداً همان اشتباهات را تکرار مي کند. اگر والديني نمي دانند چه نوع تنبيهي مناسب فرزندانشان است بهتر است با مشاوران کودک يا روانشناسان صحبت کنند. به هر حال اگر روابط آنان با کودکشان دچار مشکل شده است نبايد به همان صورت روابط ادامه داد.
منبع: نشريه راه کمال، شماره 38