اصول تدوين و ساختار فايلي DVD

معرفي نرم افراز Video convert Master براي تبديل فرمت ها
آشنايي با اصول کاري نرم افزار Ulead DVD MovieFactory براي تدوين فيلم هاي DVD
 

درحال حاضر بيشتر سيستم هاي کامپيوتري که فروخته مي شوند، اغلب مجهز به يک DVD-Writer بوده و يا حداقل يک DVD-Rom بر روي آنها نصب شده است. همچنين دوربين هاي فيلمبرداري، اکثر قريب به اتفاق، ديجيتال شده اند و تصاوير گرفته شده را به صورت فرمت هاي مختلف ويدئويي، بر روي حافظه هاي خود ذخيره مي کنند و همه ما دوست داريم وقتي اين تصاوير به کامپيوتر انتقال پيدا کرد، قسمت هاي اضافي و زائد را حذف نمائيم، آنها را مجدداً مونتاژ کنيم، افکت بگذاريم و...

براي اين کار، در وهله اول، آشنايي با فرمت هاي ويديويي و خصوصيات آنها مورد نياز است؛ زيرا درصورت عدم شناخت ما از اين فايل ها و محاسبات اشتباه، بعد از پايان کار، هيچ چيز به جز پرده سياه در کامپيوتر و به ويژه در صفحه تلويزيون نمايش داده نمي شود. ضمن اينکه بعد از شناخت هريک از فرمت ها و خصوصيات آنها، نياز به نرم افزاري داريد که کار تدوين را براي شما انجام دهد. اين نرم افزارها بسيار زياد و متنوع هستند. به طوري که اگر بخواهيد به دنبال آنها برويد، به احتمال زياد عنوان هاي مختلفي به شما پيشنهاد مي شود و هر فردي به سليقه خود و با توجه به تجربه شخصي، نرم افزاري را معرفي مي کند. اما در اصل شما بايد بدانيد، نرم افزاري که مي خواهيد با آن کار کنيد، بايد حداقل پيچيدگي را داشته باشد، زيرا به طور حتم شما نمي خواهيد فيلم "ترميناتور" را تدوين کنيد، چون اين کار علاوه به تخصص، نياز به يک سيستم بسيار قدرتمند دارد. در واقع نرم افزاري که شما مي خواهيد با آن کار کنيد، بايد داراي رابط کاربري ساده و قابل درک باشد، تا بتوانيد با چند بار کار کردن با قسمت هاي مختلف، آن را به خاطر بسپاريد.
همچنين هدف ما در اين مقاله، تدوين يک فرمت تحت DVD است، چرا که در مورد VCD، به کرّات مطالب و مقالات مختلف نوشته شده اند، ولي درمورد تدوين فايل هاي DVD، کمتر مطلب وجود دارد. مثلاً شما يک فيلم بسيار زيبا با فرمت DVD مشاهده کرده ايد و حال مي خواهيد بخشي از آن را جدا کرده و روي هارد ديسک نگهداري کنيد. براي اين کار، نرم افزارهاي معمول که با VCD کار مي کردند، جوابگوي کار شما نيستند و نياز به نرم افزاري است که براي همين منظور طراحي شده باشد.

حال با توجه به آنچه عرض شد، سعي مي کنيم تا از ابتدا به موضوع بپردازيم و اينکار را با معرفي فرمت هاي مختلف تصويري انجام مي دهيم. البته اگرشما با انواع این فرمت ها و نحوه تبدیل آنها به يکديگر اطلاعات کافي داريد و همچنين از ساختار فايل ها در درون يک DVD Video اطلاع داريد، پس بهتر است که يکراست به قسمت معرفي برنامه ها برويد، تا با نرم افزار قدرتمند Ulead DVD MovieFactory آشنا شويد.

معرفي فرمت هاي تصويري
 

فايلهاي تصويري که در برنامه هاي ويديويي مورد استفاده قرار مي گيرند، هر کدام داراي ويژگي هاي خاصي هستند و کاربرد آنها نيز در رسانه هاي مختلف، بر اساس همين خصوصيات تعريف مي شود. اين خصوصيات که بيانگر کيفيت، حجم فايل و نوع سيستم پخش کننده اين تصاوير مي باشد، شامل مواردي مانند نرخ و دقت نمونه برداري، نوع فشرده سازي، کيفيت و اندازه فريم، نسبت تصاوير و غيره مي باشد و مجموعه اي از اين خصوصيات در قالبي به نام فرمت ويديويي تعريف مي شود که اين فرمت ها توسط انجمن ها و شرکت هاي معتبر تصويري به وجود مي آيند. بر همين مبنا فرمت هاي تصويري را مي توان به سه دسته تقسيم کرد.
* فرمت هايي که در سيستم هاي خانگي و نيمه حرفه اي بکار مي رود، مانند VCD، ‏SVCD و DVD. دو نوع اول اين فرمت ها از کيفيتي متوسط، ولي قابل قبول برخوردار بوده و نوع آخر، يعني DVD، داراي کيفيتي مناسب بوده و ضمناً تجهيزات پخش و تدوين آن نيز به نسبت ارزان قیمت مي باشد.
* دسته دوم، فرمت هايي هستند که در سيستم هاي ماهواره اي بکار مي روند و داراي کيفيت بسيار بالايي مي باشند و تجهيزات جانبي اين فرمت ها نيز معمولاً گرانقيمت هستند و به همين خاطر، تهيه اين وسايل براي منازل و اشخاص معمولي و استوديوهاي کوچک و نيمه حرفه اي، ميسر نمي باشد که فرمت هاي DV و HD در اين گروه قرار دارند.
* دسته سوم، که اين دسته شامل فرمت هايي هستند که بيشتر در شبکه اينترنت و سي دي هاي مالتي مديا کاربرد دارد و داراي حجم و کيفيت پاييني هستند. از فرمت هايي که در اين گروه قرار مي گيرند، مي توان به فرمت هاي Quick time-Real media-WMV اشاره نمود.
لازم به ذکر است، در اين نوشتار بيشتر با گروه اول و دوم کار داريم و در نهايت گريزي مي زنيم به گروه سوم تا ببينيم اگر فرضاً تصميم گرفتيم که بخشي از يک فيلم DVD را در روي گوشي همراه خود داشته باشيم، چه بايد بکنيم؟
ضمن اينکه شما بايد به اين مسئله آگاه باشيد که برنامه هاي تدوين و تبديل فرمت ها، معمولاً برخي از این فرمت ها را پشتيباني مي کنند و قادر به شناسايي تمام اين فرمت ها نيستند و حتي در مواردي، عملکرد خوبي براي ويرايش و تبدیل فرمت سازگار نیز از خود نشان نمی دهد. به طور مثال شما می توانید فايل هاي MPEG1 (فرمت VCD) و MPEG2 (فرمت DVD) را در برنامه ادوب پريمير (يکي از برنامه هاي معروف تدوين ويدئو) مورد استفاده قرار دهيد، ولي نمي توانيد از فرمت DIVX يا VOB در اين نرم افزار استفاده کنيد. علاوه بر اين، در خروجي گرفتن فرمت هاي مختلف، محدوديت ها و مشکلاتي نيز وجود دارد و در نتيجه بهترين کار اين است که روي سيستم خود، چندين برنامه تبديل فرمت هاي مولتي مديا داشته باشيد. چون هر برنامه مي تواند نسبت به ديگري، نقاط قوت و ضعف داشته باشد.
در این ميان، يکي از برنامه هايي که حتماً بايد روي سيستم داشته باشيد، Video Convert Master است. نسخه جديد اين برنامه به تازگي عرضه شده است و داراي امکانات خوب و قابل قبولي براي تبديل فرمت ها به يکديگر است و طيف وسیعي از فرمت ها را با حالات گوناگون پوشش مي دهد. برنامه TMPGEnc Xpress نيز برنامه خوب ديگري محسوب مي شود که در زمره برنامه هاي معروف تبديل ويديو قرار مي گيرد و کمي حرفه اي تر از برنامه اول است. از ويژگي هاي اين نرم افزار، سرعت خوب فشرده سازي، کيفيت بالا و ...مي باشد.
نرم افزار ديگر، Power Video Converter است که اين نيز مانند نرم افزارهاي فوق، کاربردهاي خاص خود را دارد. ما يادگيري هر يک از نرم افزارهاي فوق را به عهده خودتان مي گذاريم، ضمن اينکه از نظر ساختاري و عمکرد، بسيار شبيه هم هستند. اما در اينجا، با توجه به امکانات در خور توجه Video Convert Master و همچنين کاربرد ساده آن، اين برنامه را به عنوان یک برنامه نمونه براي تبديل انواع فرمت ها، خدمت شما عزيزان معرفي مي کنيم.

Video Convert Master
 

پس از تهيه اين برنامه و نصب آن، با پنل اصلي روبرو مي شويد: (در تصوير، هرقسمت از پنجره اصلي با شماره مشخص شده است و براساس همين شماره ها، اين قسمت ها توضیح داده مي شوند).
1-کليدهاي اصلي هستند که با عملکرد هاي سيستم ارتباط دارند.
2-نشان دهنده مسير فايل هاي ورودي و خروجي است.
3-براي انتخاب و اديت کردن فايل هاي ورودي بکار مي رود.
4-کليد تائيد براي شروع تبديل.
همچنين صفحه خالي پايين پانل اصلي هم مشخصات کاملي از فايل ورودي و خروجي را نشان مي دهد.
براي شروع تبديل، مهمترين نکته اين است که بايد اين را بدانيد که شما چه فرمتي داريد و سپس مي خواهيد آن را به چه فرمتي تبديل نمائيد. سپس کليد Browse را زده و فايل مورد نظر خود را انتخاب مي کنيد. حال از پانل بالا که فرمت هاي مختلف را به صورت آيکن هاي متنوع به تصوير کشيده، فرمت مورد نظر را انتخاب مي کنيد. با انتخاب هر آيکن در قسمت Profile، تنظيمات پيش فرض هاي تبديل به آن فرمت، نشان داده مي شود. بنابراين لازم است تا با برخي از معروفترين فرمت ها (حتي فرمت هاي صوتي) که از اين پس با آنها سروکار خواهيد داشت، کمي آشنا شويد.

فرمت Video CD
 

اين فرمت رايج که VCD هم ناميده مي شود، و چندين سال است که در ايران مورد استفاده عموم قرار گرفته است، از کدک (Codec/فرمت رمزنگاري) MPEG1 برای فشرده سازی استفاده می کند. در حال حاضر صدها نوع کدک های صوتی و ویدئویی وجود دارند. در این میان، شرکت هایی مانند مایکروسافت، سونی، فیلیپس و توشیبا، اغلب آنها را ابداع کرده اند. اما اکثریت وسیعی از کدک ها را نیز موسسات کوچکتر و افراد حقیقی تولید نموده اند. همچنین تعدادی از متداول ترین کدک ها، در بطن سیستم عامل ویندوز و مدیاپلیر آن منظور شده اند. مانند کدک صوتی ویندوز WMA، کدک ویدئویی ویندوز WMV و کدک MP3.
فرضاً اگر مایلید یک فایل صوتی یا ویدئویی را پخش کنید که نیازمند یک کدک خاص باشد، خود مدیاپلیر از سرتاپای کامپیوترتان را می گردد تا ببیند آیا می توانید یکی از کدک هایی را که سایر برنامه ها ی ضبط و پخش کننده چند رسانه ای در کامپیوترتان نصب کرده اند، به کار ببرد یا خیر. ضمن اینکه اگر کدک مورد نظر از قبل نصب نشده باشد، این امکان وجود دارد که بتوانید کدک مورد لزوم را بدون هیچ هزینه ای از اینترنت دریافت کنید. اما اگر کدک مورد نیاز از طریق اینترنت به دست نیامد، و یا با مدیاپلیر ویندوز همخوانی و مطابقت نداشته باشد، نخواهید توانست آن فایل را پخش کنید، یا به صورت سی دی درآورید.
اما به هر صورت، در بسیاری از موارد، شما می توانید کدک از قلم افتاده را بدون هیچ هزینه ای دانلود کرده و نصب کنید. منتها در بعضی از موارد، محتوایی که سعی در پخش آن دارید، ممکن است از کدکی استفاده کند که در دسترس نبوده است یا با مدیاپلیر هم خوانی نداشته باشد. در این مواقع شما هم نمی توانید از مدیاپلیر ویندوز برای پخش فایل مذکور استفاده کنید. البته با نصب برنامه های کاملتری روی سیستم خود، مانند JetAudio که به انواع کدک ها (رمز گشاها) مجهز است، خواهید توانست بیشتر مشکلات در رابطه با پخش انواع و اقسام فایل های صوتی و تصویری را حل کنید.

فرمت XDVD
 

این فرمت، یک فرمت توسعه یافته برای فرمت DVD می باشد که علاوه بر حفظ ویژگی های فرمت DVD، امکان افزایش کیفیت تصاویر را با تغییر در پارامترهای Bit Rate و رزولوشن، می دهد. فرمت فوق را می توان در برخی دستگاه های پخش DVD و اکثر سیستم های کامپیوتری مشاهده کرد.

فرمت Super Video CD
 

این فرمت که به اختصار SVCD خوانده می شود، خیلی نزدیک به فرمت VCD است، با این تفاوت که از روش فشرده سازی MPEG2 استفاده می کند و کیفیت بهتری را ارائه می دهد.

فرمت AVI و MPEG
 

با انتخاب این گزینه ها، می توانید فایل های ویدئویی خود را به این دو فرمت تبدیل کنید. یکی از تفاوت هایی که برنامه TMPGEnc Xpress با Video Convert Master دارد، در این است که Video Convert Master وقتی که می خواهید یک فایل را به فرمت مورد نظر، مثلاً AVI تبدیل کنید، در قسمت Profile تنظیمات از پیش تعیین شده ای وجود دارد که به سلیقه خود می توانید هر کدام را انتخاب نمائید، ولی در برنامه TMPGEnc، شما باید برای تغییر پارامترها، حتماً وارد setting برنامه شوید.

فرمت DIVX
 

DIVX مخفف Digital Video eXpress، یک Codec (کدک) ویدیویی از شرکت DivxNetwork است که براساس MPEG4 بنا شده و می تواند حجم فایل ها را تا ده برابر نسبت به MPEG2 فشرده سازی کند. به عبارتی دیگر، DivX نوعی فشره ساز ویدیویی است که از تکنولوژی پیشرفته ای برخوردار بوده، و می تواند فیلم ها و تصاویر متحرک ویدیویی را با کیفیت بسیار عالی و حجم بسیار کم، ذخیره نماید. این فرمت به دلیل حجم پایین و کیفیت فوق العاده بالای خود، امروزه به یکی از معروف ترین و محبوب ترین Codecهای موجود تبدیل شده است و توسط نرم افزار های معروف Player پشتیبانی می شود (به آن اختصاراً MP4 هم می گویند).
در همین زمینه، DivX player برنامه ای قدرتمند و چند منظوره جهت اجرا و ایجاد فایل های ویدئویی DivX می باشد.

فرمت DVD
 

این فرمت، بهترین روش برای انتقال و ذخیره سازی فایل های ویدیویی است. این فرمت از روش فشرده سازی MPEG2 با Bitrate و رزولوشن بالا استفاده می کند که منجر به تولید تصاویری با کیفیت می گردد.

فرمت Wave
 

این فرمت یکی از معروفترین و قدیمی ترین انواع فرمت صوتی است و با 100% برنامه های مختلف صوتی و تصویری سازگار است. برای اینکه بخواهید فرمت صوت را از یک ویدیو جدا کنید، باید روی دکمه To others کلیک نموده و wave را انتخاب نمائید. البته باید به این موضوع آگاه باشید که اگر فرضاً فایل ویدیویی شما، حجمی حدود 30 مگابایت داشته باشد، فایل خروجی بر اساس Wav با کیفیت قابل قبول، حدود 50 مگابایت یا بیشتر خواهد شد. بنابراین اگر قصد ادیت کردن بر روی فایل خروجی را ندارید، شاید بهتر باشد که از خروجی MP3استفاده نمائید. قابل ذکر است فرمت Wave استاندارد ویندوز (مایکروسافت ) در زمینه فرمت صوتی است. همانطور که استاندارد ویندوز (مایکروسافت ) در زمینه فرمت فیلم (ویدئو) AVI است و در زمینه فرمت تصویر(عکس) BMP می باشد .

فرمت WMV
 

این فرمت، فرمت فایل های صوتی و تصویری ویندوز برای ارسال پیوسته فایل های چند رسانه ای، محسوب می شود. این فرمت که مشابه فرمت ASF است، بیشتر برای استفاده در شبکه اینترنت کاربرد دارد. همانطور که مشاهده خواهید کرد، بعد از کلیک کردن روی آیکن این فرمت، در قسمت Profile آن، گزینه های مختلفی برای انتخاب براساس سرعت شبکه های مختلف، وجود دارد.

فرمت DVD
 

این فرمت بهترین روش برای انتقال و ذخیره سازی فایل های ویدیویی است. این فرمت از روش فشرده سازی MPEG2 با Bitrate و رزولوشن بالا استفاده می کند که منجر به تولید تصاویری با کیفیت می گردد.
اکنون برای اینکه فایل خود را به این فرمت تبدیل کنید، می بایست بر روی دکمه TO MPEGکلیک کرده و از منوی Profile، گزینه DVD PAL را انتخاب نمائید. اگر انتخاب های موجود در لیست شما را راضی نکرد، می توانید با زدن کلید Edit profile، وارد تنظیمات این قسمت شوید و به میل خود هرچه را که دوست داشته باشید، تغییر دهید. ضمناً برای اینکه به منوی تغییرات دسترسی پیدا کنید، باید علامت تیک جلوی Use Preset Forematsرا بردارید، تا دو تب جدید در کنار تب General باز شود، که تنظیمات ویدیو و صدا در آن قرار دارد. شما می توانید مقدار نسبت تصویر یا Aspect Ratio را اگر فایل اصلی شما دارای ابعاد سینمایی و WideScreen بود، بر روی 16:9 قرار دهید در غیر این صورت می توانید از گزینه Auto استفاده کنید. گزینه های دیگر را نیز می توانید خودتان امتحان کنید و فایل خروجی را مشاهده نمائید.
یکی از خصوصیات جالب نرم افزار Video Convert Master که در دیگر برنامه های تبدیل ویدیو وجود ندارد، امکان تبدیل فایل های ویدیویی برای دستگاه IPod و PSP است که با انتخاب آیکن MP4، این امر امکانپذیر می گردد. اگر شما دارای یکی از این دستگاه ها هستید، درنصب این برنامه روی سیستم خود تردید نکنید.
همچنین اگر خواستید به سلیقه خود یک Profile جدید بسازید، می توانید از کنار کلید Eidt Profile (در صفحه اصلی نرم افزار)، بر روی فلش سفید رنگ کلیک کرده و با زدن Add، یک اسم جدید و انتخاب ها و تنظیمات خاص خود را اعمال و ذخیره نمائید. همچنین این برنامه توانایی رایت DVD به طور مستقیم از خود برنامه را دارد. برای انجام این کار می توانید روی آیکن Burn DVD کلیک کرده، تا پنجره مربوطه باز شود و از قسمت Add، فایل مورد نظر را وارد برنامه نموده و برای آن منوی شروع تعریف کنید. از طریق قسمت Chose Another template نیز می توانید گزینه های مختلف را بر طبق سلیقه خود انتخاب کنید.

فرمت ‎3GP
 

این فرمت، ویژه گوشی های موبایل می باشد و شما می توانید در صورت نیاز با استفاده از دکمه TO 3GP، وارد پنجره مربوطه شوید و فایل ویدئویی خود را تحت این فرمت، ذخیره و تبدیل نمایید. بدین صورت می توانید، در گوشی موبایل و یا سایر ادواتی که فرمت ‎3GP را پشتیبانی می کنند، فایل تبدیل شده را مشاهده بفرمایید.

بررسی انواع DVD
 

احتمالاً توضیحاتی که تاکنون درمورد نرم افزار Video Convert Master دادیم، می تواند برطرف کننده مشکلات شما در تبدیل فایل های ویدیویی به هم باشد. ولی آیا فایل های یک DVD مانند یک VCD است؟
همانطور که می دانید، فایل هایی که در درون DVD Video قرار دارند، از نظر درختواره فایل و ساختارشان، کاملاً با فایل های VCD فرق می کنند.

درادامه شباهت ها و تفاوت های DVD با CD را توضیح می دهیم:
 

* هر دو از رسانه های ذخیره سازی نوری هستند
* از لحاظ ظاهری هر دو مدور،120 میلی متر قطر و 1/2 میلی متر ضخامت دارند
* ظرفیت یک DVD تقریبا 7 برابر CD می باشد
* قابلیت 2 لایه ای بودن DVD
* قابلیت 2 طرفه بودن DVD
* پرچگال تر بودن DVDنسبت به CD
* کوچکتر بودن اندازه حفره ها (Pit) در DVD
* کوچکتر بودن طول موج نور لیزر در DVD
* گسترده بودن فرمت های DVD نسبت به فرمت های CD
* هر X در استاندارد سرعت برای DVD معادل 1385کیلوبایت بر ثانیه است، که این سرعت در CD معادل 150کیلوبایت بر ثانیه است

استاندارد DVD
 

یکی از سئوالاتی که به کرات پرسیده شده است، در مورد تفاوت های DVD-R و DVD+R می باشد. برای اینکه این موضوع را هم یک بار برای همیشه روشن کنیم، سعی می کنیم که توضیحاتی مختصر ولی کامل، پیرامون DVD بیاوریم.
اگر سال های 1360تا 1370را به یاد داشته باشید، حتماً جنگ بین فرمت نوارهای کاست ویدئویی VHSو Betamax را نیز به خاطر می آورید. اگر چه این جنگ طولانی بود، ولی در نهایت VHS برنده نهایی آن بود.
ضمن اینکه با ظهور نسلDVD، این رسانه به طور رسمی جایگزین VHSشد، اما در آن سالها که DVD وارد بازار دنیا شده بود و داشت به استانداردی برای ذخیره فیلم های سینمایی، چه برای مصارف خانگی و چه مصارف تجاری تبدیل می شد، تازه سر و کله CD در ایران پیدا شد. ضمن اینکه بعد از گذشت 12سال از زمان معرفی تکنولوژی DVD در جهان (تازه در ایران در حال عمومیت پیدا کردن است)، در اروپا، آمریکا و ژاپن و خیلی از کشورهای دیگر، این تکنولوژی تقریباً دارد از دور خارج می شود و جای خود را به دستاورد جدیدتری به نام Blue-ray می دهد که علاوه بر امتیازات خاص خود در زمینه سرعت و کیفیت، دارای 50 گیگابایت ظرفیت است.
البته مسئله ای که در حال حاضر، حائز اهمیت است، این است که با ازدیاد DVD و DVD Player و DVD Writerها در ایران، باید با گونه های مختلف و نحو کار آنها آشنا شد.
در حالت مرسوم و متداول در جهان رسانه، DVD به ترتیب به 3 نوع کلی زیر تقسیم می شود:
* DVD RAM، بخوانید: (دی وی دی رم )
* Recordable DVD-R، بخوانید: (دی وی دی دش آر، یا دی وی دی ماینوس آر یا دی وی دی منفی آر)
* DVD+R Recordable، بخوانید: (دی وی دی پلاس آر، یا دی وی دی مثبت آر)

DVD RAM/ مزایا و معایب DVD RAM
 

1-داشتن عمر طولانی، مقاوم تر در برابر صدمه های فیزیکی. ضمناً اگر به دقت از آنها مراقبت کنید، تا 30سال توانایی نگهداری اطلاعات را دارند.
2-این رسانه تا بیش از100هزار بار قابلیت پاک شدن و نوشته شدن را دارد، در حالیکه رسانه های DVD+RW و DVD-RW حداکثر تا 1000 بار این قابلیت را دارند (البته این اعداد ظرفیت اید ه آل این رسانه ها هستند و در واقع شاید عمرشان هیچ گاه به نصف این اعداد هم نرسد).
3-عملکرد رسانه DVD-RAM همانند Flash Memoryها بوده و به عبارت دقیق تر، Removable Disk Storage می باشد. یعنی برای وارد کردن اطلاعات در آنها، نیاز به نرم افزار های رایت مانند Nero نیست، بلکه به راحتی با یک Copy&Paste می توانید اطلاعات را به آن منتقل کنید و یا از آن حذف کنید.
4-بعضی از انواع DVD RAMها دارای محفظه به خصوصی هستند که به آن کارتریج می گویند. وظیفه این کارتریج، حفاظت بیشتر از این رسانه با جلوگیری از تماس شیی یا دست، با سطح رسانه می باشد.
5-متاسفأنه فقط تعداد کمی از دوربین های دیجیتالی فیلمبرداری، از نوع DVD Camcorder، از رسانه DVD-RAM پشتیبانی می کنند.
6-کاربرانی که از ویندوز XP استفاده می کنند، با رسانه DVD-RAM مشکلی نخواهند داشت، چون ویندوز XP از DVD-RAM پشتیبانی می کند، ولی کاربران ویندوزهای نسخه های قبل از XP، برای کار با این رسانه و استفاده از آن، حتماً باید از نرم افزار مخصوص درایور این رسانه کمک بگیرند.
7-متاسفأنه DVD Player و DVD Driveهایی که از این فرمت پشتیبانی کنند، اندک هستند و مدل هایی هم که از این فرمت پشتیبانی می کنند، قیمت نسبتاً گران تری در مقایسه به سایر مدل ها دارند.
8-در کپی کردن مقداری زیاد اطلاعات، سرعت آن، تنها و تنها نسبت به نوع DVD+RW کم تر می باشد.
9-قیمت بدون کارتریج این رسانه، از قیمت همتاهای خودش نظیر انواع DVD-RW و DVD+RW گران تراست.
10-در رسانه DVD-RAM، با توجه به این که هر دو رسانه یک ظرفیت داشته باشند، مدل کارتریج دار آن قیمتی معادل یک و نیم برابر قیمت همان رسانه از نوع بدون کارتریج را دارد.
DVD-RAM شامل 2 نسخه زیر است، که هر کدام از نسخه ها، از مدل هایی تشکیل شده اند:
نسخه 1،DVD-RAM 1.0
Single Side, Single Layer 2.58 GB
Double Side, Single Layer 5.16 GB
نسخه DVD-RAM 2.0، 2
Single Side, Single Layer4.7 GB, Double Side, Single Layer 9.4 GB

DVD_R
 

این مدل، اولین نوع DVD بود که شرکت Pioneer (در پاییز سال 1997میلادی روانه بازار کرد و مورد تأیید DVD Forum قرار گرفت. جالب است بدانید که DVD-R سازگارترین نوع DVD است که با بیش از 95درصد DVD Playerها و DVD Driveها سازگاری دارد و به همین دلیل، محبوب ترین نوع DVD در جهان می باشد. این فرمت بوسیله میتسوبیشی، سونی، هیتاچی و تایم وارنر پایه گذاری شد و به همین علت از پشتیبانی صنعتی قدرتمندی برخوردار است.
DVD -Rشامل 5 گونه متداول زیر است:
DVD-RW DL_ DVD-RW _ DVD-R DL _DVD-R _ DVD-R VR

DVD+R
 

فرمت DVD+R توسط DVD Forum تأیید نمی شود، اما توسط گروه DVD+RW Alliance پشتیبانی می شود که خود متشکل از سونی، یاماها، فیلیپس و دل است و به همین علت از پشتیبانی صنعتی فوق قدرتمندی برخوردار است. جالب اینجاست که سونی، از هر دو استاندارد موجود پشتیبانی می کند.
DVD+R شامل 5 گونه متداول زیر است:
DVD+RW DL _ DVD+RW _ DVD+R DL _ DVD+R_DVD+R VR

تفاوت DVD RAM با DVD- +RW
 

این دو تفاوت های بسیار تکنیکی و تخصصی با هم دارند که واقعاً از حوصله این مقاله خارج است. چه در مورد R و چه در مورد RW. اما اگر واقعاً برایتان اهمیت دارد که طرز کار همه آنها را درک کنید، باید به اینترنت و سایت هایی که در این رابطه هستند رجوع کنید. اما اگر بخواهیم به صورت تیتروار، بعضی از آنها را به طور خیلی ساده وخلاصه بیان کنیم، باید بگوییم:
1- در بین همه این مدل ها، مدل DVD-R/RW سازگاری بیشتری با اکثر دستگاه های پخش کننده DVD قدیمی دارند، به خاطر اینکه اولین مدل از DVD بودند که وارد بازار شدند.
2- DVD RAMها معمولاً برای مقاصد تجاری و صنعتی استفاده می شوند و قیمت گران تری هم دارند، در حالیکه DVD-R/RW و DVD+R/RW بیشتر جنبه غیر صنعتی دارند و برای مصارف کوچک و خانگی کاربرد دارند.
3- DVD RAM همیشه یک رسانه DVD Rewritableبوده است و دوام و پایداری بیشتری نسبت به DVD-RW وDVD+RW دارد.
4- اکثر مدل های دوربین های دیجیتالی فیلمبراری DVD Camcorder با رسانه DVD-RW سازگاری بسیار بیشتری دارند تا رسانه های DVD+RW و DVD RAM.
5-برای ذخیره سازی و جمع آوری اطلاعات نه چندان حیاتی و مهم، از فرمت DVD-RW و DVD+RW استفاده می کنند، اما برای ذخیره اطلاعات مهم و بسیارحیاتی، همیشه از DVD_RAMاستفاده می شود.

DVD Video
 

در ابتدا DVD فقط به منظور ذخیره سازی فیلم های سینمایی و یا هر گونه فایل تصویری با کیفیت بالا استفاده می شد که در ابتدا نام آن Digital Video Disc بود که بعدها با گسترش و فراگیر شدن آن، نام آن به Digital Versatile Disc یعنی دیسک دیجیتال همه کاره تغییر پیدا کرد. مزایایی که یک DVD Video (با ظرفیت متعارف ‎4/7گیگابایت) دارد، عبارتند از:
* معمولاً از نوع SP Standard Play برای ذخیره فیلم ها که با روش فشرده سازی MPEG-2 تهیه شده اند، استفاده می شود. دلیل استفاده از این نوع روش این است که DVD Video تهیه شده، با تمامی ابزار پخش و ضبط DVD، مانند DVD Writer,DVDPlayer,DVD Recorder,DVD Driveها سازگاری داشته باشد.
* امکان ذخیره یک فیلم سینمایی با فرمت MPEG-2
* پخش یک فیلم سینمایی در سه حالت Wide Screen,Scope,Pan
* فشرده سازی تصویر به نسبت 40:1 با استفاده از روش فشرده سازی MPEG-2
* استفاده از 8 زبان برای فیلم که اصطلاحاً به آن Sound Track می گویند .
* نمایش زیر نویس به 32 زبان مختلف (که زبان فارسی هم معمولاً پشتیبانی می شود)
* نمایش فیلم از زوایای مختلف دوربین (معمولاً این ویژگی برای نمایش کنسرت ها به کار می رود).
* مصاحبه با عوامل سازنده فیلم، شامل: بازیگران، تهیه کنند گان، فیلمبرداران، کارگردان، و...نشان دادن قسمت هایی از پشت صحنه فیلم.
* معمولاً DVDها منویی زیبا دارند که شما می توانید از روی آن، تنظیماتی نظیر زبان اصلی پخش فیلم، استفاده از زبان مخصوص برای پخش زیرنویس برای فیلم و یا انتخاب سکانسی که از قبل در منوی DVD قرار داده شده، به منظور پخش فیلم از آن سکانس را، انجام دهید.

ساختار فایل ها در DVD Video
 

اگر یک DVD Video را در داخل درایو کامپیوتر قرار دهید و به داخل آن نگاهی بیاندازید، عموماً 2پوشه AUDIO_TS و VIDEO_TSرا مشاهد خواهید کرد. البته ممکن است شاخه های دیگری هم وجود داشته باشند که شامل نرم افزارهای پخش DVD باشند، ولی همیشه وجود ندارند.
لازم به ذکر است، شاخه AUDIO_TS، مخصوص DVD Audio بوده و در DVD Videoها، معمولاً خالی می باشد.
در شاخه VIDEO_TS نیز معمولاً یک سری فایل وجود دارد که برای اینکه بتوانید با برنامه های تدوین فیلم های DVD بهتر کارکنید، شناخت آنها ضروریست.

فایل هایی با پسوند IFO
 

این فایل ها که مخفف Information می باشند، فایل های راهنمای پخش DVD Video هستند که مشخص می کنند که در کدام قسمت فایل VOB، فیلم اصلی (Main Movie) قرار دارد، در کدام قسمت فایل های صوتی و در کدام قسمت، زیرنویس های فیلم.
علاوه بر این، این فایل تشکیل دهنده منوی DVD هم می باشد، یعنی بدون وجود این فایل نمی توان منوی یک DVD را مشاهده کرد. اصلی ترین فایل این خانواده، VIDEO_TS.IFO نام دارد که حاوی تمامی اطلاعات Video_DVD می باشد و در موقع پخش فیلم، این اطلاعات را در اختیار فایل اصلی فیلم، یعنی VIDEO_TS.VOB قرار می دهد.

فایل هایی با پسوند BUP
 

فایل های با پسوند BUP که مخفف Backup می باشد، فایل های یدکی و پشتیبان برای فایل های IFO محسوب می شوند. در صورتی که فایل هایIFO به هر دلیلی قابل خواندن نباشند، این فایل ها مورد استفاده قرار می گیرند.

فایل هایی با پسوند VOB
 

واژه VOB مخفف Video Object است و در واقع فایلهای اصلی و تصویری یک DVD Video می باشند. قاعده و ترتیب این فایل ها، از فرمول VTS_OX_X.VOB که X عددی صحیح بین 0تا 9می باشد، درتغییر است. فایل اصلی تصویری DVD Video با نام VIDEO_TS.VOB شناخته می شود که خود این فایل، اطلاعات مورد نیاز خود را از مهمترین فایل DVD Video به نام VIDEO_TS.IFO دریافت می کند، که در قسمت قبل به آن اشاره کرده بودیم. این فایل یا VIDEO_TS.VOB، ترتیب چیدمان فایل های تصویری را مشخص می کند، یعنی بدین صورت که وقتی شما DVD Video را داخل داریو قرار می دهید:
1- ابتدا تبلیغ ها به نمایش در می آیند، که بسته به نوع DVD Video، متفاوت می باشند. جالب است بدانید که به هیچ وجه نمی توانید از نمایش تبلیغات جلوگیری کنید و مجبور به دیدن آنها هستید
2- اگر از تکنولوژی Dolby Digital و یا DTS استفاده شده باشد، تبلیغ این فناوری نمایش داده می شود.
3- در مرحله سوم، هشدار قانون کپی رایت به منظور منع شما از تکثیر کردن DVD نمایش داده می شود.
4- و در مرحله چهارم، منوی فیلم نمایش داده می شود که مطابق آنچه قبلاً گفته شد، منو با توجه حجم DVD، شامل گزینه های متفاوتی خواهند بود که شما امکان انتخاب زبان گویش فیلم و همچنین زبان زیرنویس فیلم، در صورتی که در DVD گنجانیده شده باشد را دارید.
البته هیچ قانونی وجود ندارد که اجبار کند فایل های اصلی فیلم DVD Videoاز چه شماره ای شروع شود. تنها راهی که می توانید تشخیص دهید فایل های اصلی فیلم (Main Movie) کدام ها هستند، حجم اشغال شده فایل ها می باشد. زیرا طبیعتاً فایل های اصلی، حجم بزرگتری دارند و اگر در نوار وضعیت پنجره باز شده در درایو DVD نگاه کنید، می بینید که معمولاً با مقدار GB 0.99مشخص شده اند.

ویژگی فایل هایVOB
 

1- در یک فایل VOB، فایل های صدا، تصویر و زیرنویس طوری با یکدیگر ترکیب شده اند که در هنگام پخش بتوان بین آنها به راحتی سوئیچ کرد و یا زبان و صدا را به راحتی تغییر داد. در اصطلاح به این حالت Multiplex می گویند.
2- فایل تصویری از نوع MPEG_2، و فایل صوتی از نوع AC3 یا PCM و در بعضی مواقع حتی MP3 می باشد. این فایل های صوتی می توانند صداهای دوبله شده یک فیلم به چندین زبان باشند و یا یک صدا با کیفیت های مختلف، همانند صداهای Dolby Digital,DTS,Dolby Digital Pro Logic‎ باشند.
3- همانطور که قبلاً هم اشاره شد، یک DVD Video می تواند حداکثر به 8 زبان دوبله شود و 32زبان هم به صورت زیرنویس داشته باشد.
نکته1: در حقیقت اگر برای ذخیره یک فیلم بر روی یک DVD بخواهند تمامی این قابلیت ها را یکجا در اختیار شما قرار دهند، باید از دی وی دی از نوعDouble Side،Double Layer(دو طرفه و دو لایه) که اصطلاحاً DVD18 نامیده می شود، استفاده کنند.
نکته2: اگر فیلم گرفته شده توسط دوربین دیجیتال فیلمبرداری (توسط روش فشرده سازی MPEG-2)، فشرده و متراکم نشود، تقریباً هر یک ساعت فیلم خالص، بدون هیچگونه تصرفی، 17گیگابایت فضا اشغال می کند.
نکته 3: فایل اصلی یک DVD Video، همان VIDEO_TS.VOB می باشد که اگر به هر دلیلی آسیب ببیند، DVD Playerها به هیچ عنوان توانایی پخش آن DVD Video را نخواهند داشت. بنابراین می بایست در نگهداری از DVD Videoهای خود، کوشا باشید.
حال که با DVD و همه چیز آن آشنا شدید ،به سراغ معرفی یک نرم افزار برتر تدوین ویدئویی DVD می رویم وآشنایی با نرم افزار زیر است:

Ulead DVD MovieFactory
 

این نرم افزار به خاطر ماهیت خود، حجم بالایی دارد. بنابراین دریافت آن از طریق اینترنت مشکل است. پس توصیه ما به شما این است که این برنامه را از فروشگاه های عرضه نرم افزار تهیه کنید. ضمناً بعد از نصب و اجرای برنامه، پانل اصلی نرم افزار را مشاهده می کنید که به صورت زیر است:
در سمت چپ عنوان های اصلی قرار دارند و با انتخاب هر کدام، در سمت راست پنل، گزینه های مربوط به آن باز می شوند. برای شروع کار، راه های متفاوتی وجود دارد. شما می توانید گزینه New Project را انتخاب کرده تا در پنجره جدید، نوع فرمت خروجی که مورد نظر شماست، مشخص شود و سپس پنجره دیگری باز می شود که بیشتر کار ما در همین پنجره انجام می گیرد. در قسمت بالای پنجره، شما 4 انتخاب دارید (بخش شماره 1). ضمن اینکه می توانید در این بخش، از منابع مختلف، فایل مورد نظر خود را وارد برنامه نمایید.
مثلاً می خواهید با DVD کار کنید. در این صورت DVD مورد نظر خود را درون درایو قرار داده و از همین قسمت برنامه، گزینه ...Import DVD را انتخاب کرده تا پنجره انتخاب درایو DVD باز شود. در اینجا درایوی را که DVD در آن قرار دارد، انتخاب نموده تا برنامه به طور خودکار تمام فایل های موجود در آن را برایتان لیست نماید. این کار چند دقیقه زمان می برد. بعد از آن Chapterهای مختلف موجود در DVD برایتان لیست شده و به میل خود یکی را انتخاب می کنید. بدین ترتیب شما قادر هستید در این قسمت، پیش نمایشی از هر Chapter را داشته باشید.
Chapter مورد نظر را تیک زده و کلید Import را می زنید تا انتخاب مورد نظر شما به پانل برنامه منتقل شود. در اینجا شما کل Chapter انتخابی خود را دارید (بخش شماره 2). حال می توانید با ماوس در قسمتjog bar فیلم را جلو و عقب برده و یا با jog wheel کنترل بیشتری روی نقطه مورد نظر داشته باشید. طریقه استفاده هم به این صورت است که زمانی که ماوس را روی قسمت شماره 2 می برید و اسکرول می کنید، قادر هستید که در طول فیلم به آرامی به جلو و عقب حرکت کنید. همچنین می توانید از شمارنده دیجیتال هم استفاده کنید، و یا با استفاده از قسمتی را که شبیه به خط کش می باشد، سرعت حرکت را به دلخواه خود زیاد و کم کنید.
وقتی توانستید که به راحتی با این قسمت کار کنید، زمان جدا کردن قسمت مورد نظر از Chapter انتخابی فرا رسیده است. وقتی به شروع منطقه انتخابی مورد نظر رسیدید، می توانید از کلید کروشه مانند استفاده کنید و یا بر روی کیبرد، کلید F3 را بزنید و وقتی به انتهای منطقه انتخابی رسیدید، می توانید از کروشه بسته یا کلید F4 استفاده کنید.
در این حالت ناحیه انتخابی فیلم مارک دار می شود. اما در صورتی که خواستید با دقت بیشتری روی قسمت انتخابی خود کار کنید، می توانید از طریق Edit media گزینه Multi Trim Video را انتخاب کنید (در بخش شماره 3).
در این صورت پنجره جدیدی باز شده و کل Chapter شما را به حالت Thumbnails در می آورد که در این حالت می توان کنترل بیشتری روی فیلم داشته باشیم. در تمام این حالت ها شما مجاز هستید که بدون هیچ تغییری، از فایل انتخابی خود خروجی بگیرید. برای این کار می توان در (در بخش شماره 5) بر روی تصویر رایت کلیک کرده، یا از قسمت 4، روی گزینه Export Selected Clips کلیک کنید تا انتخاب های متعدد پیش روی شما قرار گیرد.
البته این قسمت از کار را برای آخرین مرحله می گذاریم و می پردازیم به ادامه کار. دراین مرحله، در صورتی که نیاز بود که روی قطعه انتخابی خود نوشته (متن)، موزیک و یا افکت قرار دهید، می توانید Enhanced Video را انتخاب کنید (در بخش شماره 3) تا پنجره مربوط به این گزینه باز شود. با دو بار کلیک بر روی این تصویر، می توانید نوشته خود را وارد کنید و از تنظیمات سمت چپ، افکت های لازم را به نوشته خود بدهید (رنگ آن را تغییر دهید و یا آن را سایه دار نمائید).
همچنین از تب Audio می توان برای اضافه کردن موزیک به فیلم استفاده نمود. با زدن گزینه Add Audio لیستی از موزیک های پیش فرض نشان داده می شود که می توان آن را انتخاب و وارد فیلم نمود. از طریق تب Effect نیز می توان برای دادن جلوه ویژه به برخی از قسمت ها استفاده نمود. Effect مورد نظر را انتخاب می کنید و در روی فیلم، قسمت مورد نظر برای افکت را انتخاب نموده و روی Add to current Position کلیک می کنید تا افکت در آن منطقه ای که خواسته بودید، اعمال گردد. حال با زدن OK به پنجره قبلی برمی گردیم.
اکنون زمان آن فرا رسیده تا نتیجه کار خود را خروجی بگیرید. بنابراین روی Export Selected Clips کلیک کرده و خروجی مورد نظر را انتخاب می کنید. البته در این حالت هم باز اجازه تغییر در تنظیمات فایل خروجی به شما داده می شود. بدینگونه که با انتخاب Options، پنجره اعمال تغییرات باز می شود و در این حالت به راحتی می توان روی فرمت فایل خروجی تغییرات را اعمال نمود.
حال اگر مایل بودید که فایل خود را از همین جا مستقیماً روی DVD رایت نمائید، می توانید کلید Next را زده تا وارد پنجره بعدی شوید. در این پنجره می توان از گالری های پیش فرض، برای خود یک منوی زیبا برای شروع DVD انتخاب نمائید و با کلیک بر روی علامت کنترل، پیش نمایش آن را مشاهده نمائید.
بعد از تائید کلیه این مراحل، کلید Next را زده و وارد آخرین پنجره برای رایت DVD می شویم. اکنون می توانید با خیال راحت روی Burn کلیک کرده و نتیجه کار خود را روی DVD مشاهده کنید. شما می توانید حتی فرمت های VCD را نیز وارد برنامه کرده و همین تغییرات را روی آن اعمال نمائید.
در نظر داشته باشید که یکی از امکانات خوب این برنامه، تهیه Slideshow Disk (تهیه آلبوم اسلاید از تصاویر مورد نظر)است.

برای شروع کار، روی New project کلیک کرده تا پانل اصلی برنامه باز شود. در اینجا باید پوشه عکس های خود را یافته و آنها راتک تک یا با انتخاب Add all همگی را داخل برنامه انتقال دهید. بدین طریق عکس ها در نوار پایین صفحه ظاهر شده، و ضمناً در همین جا نیز می توانید ترتیب آنها را عوض کنید. سپس با انتخاب effect ‏‎Transition، پنجره کوچک افکت های برنامه باز شد و می توانید افکت های مورد نظر خود را انتخاب کنید. همچنین در پایین همین افکت، امکان Pan & Zoom وجود دارد که قابلیت جالبی را همراه با افکت های قبلی به تصاویرتان می دهد. همچنین قادر هستید تا موزیک را توسط علامت + در سمت راست پانل، به مجموعه اضافه کنید و بسیاری امکانات دیگر که به راحتی با آزمایش کردن هریک می توانید آنها را انتخاب و استفاده کنید. بعد از اینکه کار به انتها رسید، با زدن کلید OK، وارد پانل قبلی می شوید.
در اینجا پیش نمایشی از اسلاید شوی (Slideshow) تهیه شده را می بینید واگر مورد قبول نبود، با کلیک کردن بر روی عکس کوچک نوار پایین صفحه، وارد محیط قبلی می شوید که بتوانید تغییرات را اعمال نمائید.
ضمناً برای خروجی گرفتن هم، تمام امکاناتی که برای DVD بود، در اینجا نیز فراهم است. بنابراین بدون کوچکترین نگرانی، از فایل خود خروجی گرفته و از مشاهده آن لذت ببرید.
نرم افزار Ulead DVD MovieFactory برنامه ایست کامل، البته نه به معنی اینکه بتواند نیازهای حرفه ای شما را برطرف نماید، ولی برنامه ایست که به خاطر سهولت استفاده و کاربر پسند بودن، طیف وسیعی از کاربران کامپیوتر را در بر می گیرد و امکانات بسیار خوبی را عرضه می کند. در واقع اگر با شرکت Ulead و آوازه آن آشنایی داشته باشید، می دانید که این شرکت در رابطه با ساخت برنامه هایی با رابط کاربری ساده، با امکان یاد گیری راحت، و قابلیت های چشمگیر، زبانزده همه است. به همین خاطر این برنامه تا کنون موفق به دریافت ده ها جایزه از سوی مجلات و شرکت های معتبر جهانی شده است.
همانطور که در ابتدای مقاله خدمت دوستان عزیز عرض کردیم، اگر بخشی از یک فیلم DVD مورد پسند شما قرار گرفت و خواستید آن را در روی گوشی همراه خود داشته باشید، علاوه بر امکانات نرم افزارVideo Convert Master، می توانید ازهمین برنامه Ulead DVD MovieFactory نیز برای جداسازی آن قسمت از فیلم که مورد علاقه شماست، استفاده نمائید. ضمن اینکه هنگام خروجی گرفتن، باید به چند نکته توجه کنید:
بهتر است زمانی که روی Export selected Clip کلیک کردید، گزینه Customize را انتخاب نمائید و سپس به زبانه optionsرفته و Frame Size را 240×352 تغییر دهید و در تب Compression، قسمت Media type را از NTSC به PAL VCD تغییر دهید.
همچنین می توانید Quality را روی 100قرار دهید و سپس خروجی بگیرید. در این حالت خروجی شما دارای حجم بیشتری خواهد شد، ضمن اینکه در دستگاه های پرتابل نسل جدید نیز به راحتی قابل پخش است. همچنین برای تبدیل به فرمت های دیگر نیز مشکلی نخواهد داشت. البته همانطور که می دانید، در حال حاضر تعدادی از موبایل ها نیز از فرمت MP4 پشتیبانی می کنند و بنابراین می توانید فایل خود را به این فرمت نیز تبدیل نمائید.
برای اینکار لازم است بعد از کلیک روی Export selected Clip، بر روی Save as type کلیک کرده و AVI را انتخاب کنید. در این حالت Options سیستم هم تغییر کرده و امکانات جدیدی متناسب با AVI را برایتان فراهم می کند.
سپس همانند وضعیت قبل، Frame size را تغییر داده و در تب AVI در قسمت Compression، انتخاب های متعددی وجود دارد که بسته به نوع پشتیبانی تلفن همراه شما، یکی را انتخاب نمائید.
ضمناً شما می توانید برای اینکار، همانطور که اشاره شد، از نرم افزارVideo Convert Master که در این مقاله آن را در بخش فرمت های ویدئویی معرفی کردیم استفاده کنید.
در پایان جهت تکمیل مطلب، خدمت شما یادآوری می کنیم، اگر مایلید که بیشتری روی مسئله ادیت فیلم و DVD کار کنید و می خواهید از Deviceهای مختلف (ابزارها و وسیله های گوناگون )، فیلم و تصاویر را به کامپیوتر انتقال داده و روی آن به صورت کاملتری کار کنید، می توانید برای گسترش امکانات کار خود، از برنامه Ulead MediaStudio Proاستفاده کنید. این نرم افزار به مراتب کاملتر است و قسمت های جداگانه ای برای ادیت فیلم و صوت دارد.

منبع: ماهنامه دانش و کامپیوتر، شماره ی 75