بيماري ام.اس

نوعي بيماري التهابي مزمن و اغلب پيش رونده در سيستم اعصاب مركزي است كه باعث از بين رفتن پوشش ميلين تارهاي عصبي به صورت پلاك هاي كوچك، بزرگ و منفرد يا متعدد شده و انتقال پيام هاي عصبي را به تدريج مختل مي كند.
از ويژگي هاي بيماري اين است كه پلاك ها در زمان هاي مختلف، بخش هاي متفاوتي از دستگاه اعصاب مركزي را گرفتار مي كنند. روند بيماري در برخي افراد خوش خيم، در گروهي به صورت عود كننده و در بعضي به شكل مزمن و پيش رونده است.
علت: نامشخص است، ولي عواملي مانند نارسايي ايمني، استعداد ژنتيكي، منطقه جغرافيايي با آب و هواي معتدل، عفونت هاي ويروسي و فشارهاي روحي را دخيل دانسته اند. شايع ترين سن ابتلا بين 20 تا 40 سالگي و در زنان تقريباً دو برابر مردان است و در بين بستگان درجه اول بيماران 5 تا 15 بار بيشتر از سايرين است.
نشانه ها: بسته به اين كه پلاك ها در كدام ناحيه از دستگاه اعصاب مركزي باشند، متفاوت است و شامل ضعف اندام ها به صورت بي سر و صدا و به شكل خستگي زودرس در اثر فعاليت به خصوص در اواسط بعد از ظهر، اشكال در بالا رفتن از پله ها به علت گرفتگي عضلات، اختلال تعادل در راه رفتن، تاري ديد تا نابينايي كامل موقتي، دوبيني، سرگيجه، تهوع، حركات نوساني كره چشم و فلج نگاه، ضعف خفيف تا حالت نيمه فلج اندام ها، اشكال در كنترل ادرار و اختلال در بلع، ناتواني جنسي، حركات غيرارادي و لرزش، اختلال در تكلم، اختلال حس عمقي و سطحي به ويژه به صورت گزگز و خواب رفتگي، درد شوك مانند صورت، اختلاف حافظه، افسردگي، عدم تحمل گرما و احساس شوك برقي در اندام ها به دنبال خم كردن گردن.
پيش آگهي: در موارد زير پيش آگهي بيماري بهتر است: شروع بيماري پيش از 40 سالگي، جنس مؤنث، آغاز بيماري با اختلال بينايي، كم بودن دفعات عود بيماري در چند سال اول، روند بيماري با فراز و نشيب باشد و نه يكنواخت و پيش رونده.
عوارض: كاهش توان بينايي، فلج اندام ها، ناتواني جنسي به ويژه در مردان، زخم هاي بستر و عفونت هاي ناشي از آن، اختلال تعادل، صرع در حدود 10 درصد موارد، افسردگي، لرزش شديد در هنگام فعاليت و در موارد پيشرفته، آتروفي مغز و نارسايي گفتاري شديد. درمان: هنوز درمان قطعي براي اين بيماري پيدا نشده، اما داروهاي مختلفي وجود دارند و براي پيشگيري از عود بيماري چند پيشنهاد شده است: تجويز دوز كم استروئيدها، تعويض پلاسماي خون، روغن آفتابگردان و رژيم كم چربي و درمان با نيش زنبور كه اعتبار علمي ندارد. اما در مرحله حاد بيماري، در صورت درمان با استروئيدها، رژيم غذايي كم نمك و در مرحله مزمن براي كاهش عفونت ادراري و يبوست، مصرف مايعات بيشتر و فيبر غذايي توصيه مي شود. بهتر است مواد غذايي در حجم كم و دفعات بيشتر مصرف شوند.
استفاده از روغن زيتون و منابع غني از امگا 3 و تأكيد بر مصرف ويتامين هاي B,C و E اجتناب از كاهش سريع وزن و استرس، رعايت رژيم غذايي متعادل و استراحت كافي و همچنين ورزش هايي مثل شنا كه بهترين ورزش براي اين بيماران است توصيه مي شود.
منبع: فضيلت خانواده، شماره 213.