فوايد منحصر به فرد چربي شير مادر

چربي مهمترين منبع توليد و ذخيره انرژي در بدن است، به طوري که هر يک گرم چربي حدود 9 کالري انرژي توليد مي کند، در حالي که هر گرم قند يا پروتئين حدود چهار کالري انرژي توليد مي کند. شير مادر در ساعات مختلف از ترکيب متغيري برخوردار است. در ساعت شش صبح کمترين ميزان چربي و حدود دو بعد از ظهر بيشترين مقدار چربي را دارد. درهر نوبت که شيرخوار شروع به مکيدن شير مادر مي کند، ابتدا غلظت چربي شير بسيار کم است و در پايان شير خوردن، ميزان چربي بسيار زياد مي شود. بيشترين نوع چربي شير مادر را يک نوع چربي به نام تري گليسيريد تشکيل مي دهد که بعدها در بدن نوزاد طي مراحلي به اسيدهاي چرب آزاد و گليسرول تبديل مي شود، البته مقداري از اين تبديل انرژي در شير مادر صورت مي گيرد به طوري که بلافاصله بعد از شير خوردن مقدار قابل توجهي انرژي آماده در اختيار شيرخوار قرار مي گيرد.
ميزان و نوع چربي مصرف شده توسط مادر بر روي ميزان چربي شير مادر اثر مي گذارد و علاوه بر اينکه تغذيه مطلوب مادر شيرده بر حجم شير مؤثر است بر ميزان و نوع چربي نيز تأثير بسزايي دارد. بنابراين، توصيه و تأکيد مي شود که کليه مادران در دوران بارداري و شير دهي به وضع و کيفيت تغذيه خود کاملاً دقت نمايند تا بتوانند فرزندان سالم و قوي تري داشته باشند. کلسترول نيز يک نوع چربي است که در شير مادر نسبت به شير خشک بيشتر يافت مي شود و سيستم گوارشي نوزاد را براي هضم و متابوليسم کلسترول در آينده آماده تر مي کند و به لحاظ کسب همين آمادگي است که شير مادرخواران نسبت به شير خشک خواران کمتر دچار عوارض قلبي و عروقي ناشي از افزايش کلسترول مي شوند، تغيير رژيم غذايي مادر تأثيري بر ميزان کلسترول شير مادر نمي گذارد.
اسيد لينولئيک و اسيد آراشيدونيک دو نوع اسيد چرب ضروري هستند. ميزان اسيد لينولئيک شير مادر حدود هشت برابر شير گاو است و وجود آن براي رشد و تکامل مغز بسيار مهم است، کمبود اسيد آراشيدونيک مي تواند موجب التهاب مختلف پوستي، عقب ماندگي رشد جسمي و کاهش تعداد پلاکت هاي خون شود، بعلاوه کودک را نسبت به عفونت هاي مختلف مستعد مي کند. اهميت چربي شير مادر در مورد نوزادان نارس بسيار قابل توجه است چون نوزادان نارس بايد ضمن اينکه روند طبيعي رشد خود را طي مي کنند تأخير رشد خود را نسبت به همسالانشان نيز جبران نمايند بنابراين، به ميزان انرژي بيشتري نياز دارند، و مهمترين منبع توليد اين انرژي چربي شير مادر است.
حکمت بي نظير خالق هستي به گونه اي اعجاب انگيز نياز نوزادان نارس را تأمين کرده است. چربي شير مادراني که نوزاد نارس به دنيا آورده اند نسبت به چربي شير مادران ديگر 30% افزايش دارد، همچنين پروتئين اين گونه مادران نيز 20% بيشتر است.
پروستاگلاندينها موادي هستند که درهيچ شير خشکي يافت نمي شوند، ولي در شير مادر وجود دارند و از مخاطهاي گوارشي و ساير مخاطهاي نوزاد در برابر سموم ميکروبها محافظت مي کنند.
منبع: KRAUSES,FOOD NUTRITION & DIET THERAPY.
منبع: نشريه پيام پزشک، ويژه هفته جهاني شير مادر. .