امواج پر شور مرگ

غم انگيزترين تراژدي هاي دريايي جهان در يکصد سال اخير کدام ها بودند ؟
 

نويسنده: محمد حسين جهان پناه حوادث دريايي هميشه بيشترين شاخص تلفات انساني را در بين حوادث تصادفي دنياي صنعتي دارند ، به عبارت ديگر حضرت عزرائيل ، سبدش روي آب ها خيلي پرتو از روي ابرهاست . هر چند با کمتر شدن سفرهاي درياي ميزان اين حوادث هم کاهش پيدا کرده و با افزايش و رتبه سوم حوادث تصادفي تاريخ از آن سوانح دريايي است در اين مقاله مروري داريم بر مهم ترين حوادث مرگبار دريايي جهان .

ملکه مغروق
 

تلفات : 1014 نفر
 

هنوز چند ساعتي از شروع سفر دل انگيز کشتي کانادايي ملکه ايرلند نگذشته بود که صداي سهمگين برخورد فلز با فلز تمامي مسافران را از خواب پراند . ماجار آن قدر سريع اتفاق افتاد که هيچ کس حتي نتوانست به فکر درخواست کمک درست حسابي بيفتد ملکه ايرلند در کمتر از 14 دقيقه همراه با بيش از
هزار نفر مسافرانش رهسپار اعماق آب شد. واقعيت آن است كه مه اوايل صبح موجب شده بود خدمه ، کشتي باري که از روبه رو مي آمد را نبينند و نهايتا دو کشتي با حداکثر سرعت با هم برخورد کردند ملکه ايرلندي در ربع ساعت در حالي که خدمه فقط وقت پيدا کرده بودند چهار قايق نجات را به آب بيندازند ، از پهلو به درون آب غلتيد و بيش از سه چهارم مسافرانش را هم با خود به زير آب برد در بين مسافران ، اسامي 134 کودک هم ديده مي شد. اين حادثه مرگبارترين حادثه دريايي کانادا تا به امروز نيز هست .

فاجعه در شرق
 

تلفات : 4341 نفر
 

در شرق آسيا بار کردن چند برابر ظريفت مسافر توسط خطوط کشتيراني محلي اساساً موضوعي عادي است ؛ آن قدر عادي که غرق شدن 4 و 5 هزار نفر ناقابل هم در مقابلش موضوع مهمي نيست .اواخر دسامبر سال 1987 بود که کشتي فيليپيني دونا پاز ، در حالي که رسما حدودا 1500 مسافر داشت ، رهسپار پايتخت فيليپين شد نيمه هاي همان شب بود که به دليل بي توجهي خدمه ، دوناپاز به طور خيلي اتفاقي با يک کشتي حمل گازوئيل برخورد کرد آن هم در شرايطي که هيج اخطار راديويي براي درخواست کمک از سوي کشتي اعلام نشد براي همين هم هشت ساعت طول کشيد تا گارد ساحلي متوجه مفقود شدن کشتي شود . دوناپاز در کمتر از دو ساعت در سواحل پر از کوسه فيليپين غرق شد در حالي که هيچ يک از مسافرانش به جليقه نجات دسترسي نداشتند . تنها 26 نفر از هر دو کشتي نجات پيدا کردند که هيج يک از خدمه کشتي دوناپاز در ميان شان نبودند ، بعدها مشخص شد که کشتي با سوار کردن غير قانوني تا 4375 نفر يعني حدود سه برابر ظرفيت قانوني اش بليت يک سره تقريبا تمام مسافرانش را براي آن دنيا صادر کرده است . فاجعه دونا باز در نوع خودش مرگبارترين فاجعه انساني غير عمدي در تمام طول تاريخ هم حساب مي آيد . البته اگر حادثه چرنوبيل و نشست گاز نوپال را حساب نکنيم .

سفر به اعماق آمريکا
 

تلفات : 1800 نفر
 

سلطانا يکي از ده ها کشتي مسافري چوبي بود که در سال هاي پاياني قرن نوزدهم به جابه جايي مسافران روي مي سي سي پي اشتغال داشت . چند هفته مانده به شروع جنگ هاي داخلي در ايالات متحده به دنبال کشته شدن آبراهام لينکن وظيفه جابه جايي نزديک به 2 هزار نفر از سربازان ارتشي به اين کشتي محول شد اما بيشتر اين 2 هزار نفر آن قدر زنده نماندند تا جنگ را ببينند.

در مقابل چشمان حيرت بار
 

تلفات :2750 نفر
 

در جريان جنگ هاي داخلي چين در اواخر دهه چهل خيلي ها مجبور شدند خانه و زندگي شان را رها کنند تا بلکه جان سالم به در ببرند . در چهارم آگوست 1948 کشتي مسافري کيانگ يا در حالي که از روي ناچاري چهار برابر بيشتر از ظرفيت اش آوارگان فراري از جنگ را با خود سوار کرده بود ، در آب هاي کم عمق نزديک شانگهاي با يکي از مين هاي دريايي به جا مانده از زمان جنگ جهاني دوم برخورد کرد. کشتي ظرف چند دقيقه غرق شد ، آن قدر سريع که خيلي ها حتي از ساحل غرق شدنش را نظاره کردند . گرچه هيچ وقت معلوم نشد کشتي چند نفر نشد کشتي چند نفر مسافر داشته تا مشخص شود چند نفر جان باخته اند ولي بعدها رقم رسمي 1750 نفر به عنوان تلفات اعلام شد ؛ البته بعضي شايعات رقم تلفات را بالاي 3 هزار تن هم دانسته اند . البته اين جور اتفاقات در سواحل شرق آسيا چيز جديدي نبود . شايعه اي هست که مي گويد چند ماه قبل از اين حادثه هم يک کشتي حامل 6 هزار سرباز زخمي چيني بازگشته از منچوري غرق شده در حالي که حتي يک نفر هم از آنجا سالم به در نبرد و اين ماجرا اگر تاييد مي شد ، احتمالا بزرگ ترين حادثه انساني زمان صلح به شمار مي رفت اما وجود اين کشتي هيچ گاه حتي تاييد هم نشد ، چه برسد به تعداد مسافران اش . حادثه کيانگ يا در اين بين صاحب رتبه دوم حوادث مرگبار است .

خداحافظ السلام
 

تلفات 924
 

هنوز چند ساعتي از جدا شدن كشتي مصري السلام 98 از بندر دوحه عربستان نگذشته بود كه كشتي ازصفحه رادار كنترل بندر محو شد. ظاهرا چند ساعت پس از جدا شدن السلام از بندر،موتور خانه كشتي دچارآتش سوزي مي شود و آتش به سرعت به تمام كشتي سرايت مي كند . پس ازچندين ساعت آتش سوزي هم كشتي كمتر از ده دقيقه غرق شد. خيلي ازنجات يافتگان بعدها گفتند كه كابيتان شجاع كشتي ازروي فداكاري اولين كسي بود از كشتي در حال غرق شدن گريخت . به اين ترتيب نمي شود خيلي به آن هزارو اندي نفري كه همراه كشتي بدون كاپيتان غرق شدند،خرده گرفت. گرچه گروه نجات خيلي زود خود را به منطقه رساند ند اما كشتي آنقدر سريع غرق شد كه كسي فرصت فكر كردن به عمليات نجات را هم پيدا نكرد . مجموعا از حدود1300 مسافر كشتي 388 نفر جان سالم به دربردند . اين فاجعه بزرگترين سانحه دريايي مصر و جنوب غرب آسيا به حساب مي آيد.

گردباد حادثه ساز
 

تلفات : 1172 نفر
 

کشتي مافري تويو مار و به سفارش شرکت خطوط راه آهن ملي ژاپن توسط ميتسوبيشي براي جابه جايي پرسنلش بين جزاير ژاپن ساخته شده بود . اين کشتي در اواخر سپتامبر 1956 درحالي که 1309 نفر مسافر به همراه داشت در ميانه راه جزيره هو کايدو به دنبال گرفتاري در گرد بادهاي تند دريايي غرق شد . 1172 نفر از مسافران جانشان را از دست دادند به جز تويا مارو چهار کشتي ديگر هم در نتيجه اين توفان غرق شدند همين موضوع باعث شد تا شرکت راه آهن ژاپن به فکر ساختن تونل زيرزميني سيکان ميان دو جزيره هونشوو هو کايدو بيفکند طولاني ترين تونل راه آهن جهان نيز به شمار مي رود .

يک کشتي و اين همه مسافر
 

تلفات : 1863 نفر
 

کشتي مسافري جوال به طول 79 متر توسط يک شرکت آلماني براي نيروهاي مسلح سنگال ساخته شده بود ظرفيت کشتي بيشتر از 580 نفر نبود اما همچون روال شرق آسيا ، گاهي پيش مي آمد که بليت ها را تا دو برابر ظرفيت هم تقسيم کنند اما ظاهر افسر مسوول مسافران در کشتي ، آخرين روزهاي سپتامبر 2002 اين موضوع را فراموش کرده بود . کشتي ، پس از سوار کردن مسافران اوليه خود از جنوب سنگال عازم داکار بود و در بين راه هم در چندين نوبت مسافران اضافي را نيز از اسکله هاي بين راه سوار مي کرد ؛ البته مسوولان کشتي کاملاً حواسشان بود که کسي از قافله عقب نماند براي همين هم تا اواسط ظهر نزديک به 2000 نفر روي عرشه کشتي سوار شدند که از اين تعداد فقط هزار نفرشان بليت داشتند حالا بقيه با چه مجوزي سوار شده بودند خدا مي داند به هر حال چند ساعت بعد کشتي با يک گردش آب و هوايي در دريا مواجه شده و بدون دردسر اضافي به دليل اضافه وزن بيش از حد به درون آب غلط مي زند . همين موضوع براي خفه کردن بيشتر مسافران که حتي فرصت پريدن درون آب را هم پيدا نکردند کافي بود با اين حال حتي پس از غلطيدن کشتي هم خيلي ها جان سالم در بردند اما از آنجا که گارد ساحلي تا صبح روز بعد به خودش زحمت ارسال يگان هاي امداد و نجات را نداد ، پزشکان زيادي به دردسرنگه داري از آسيب ديدگان نيفتادند . اين حادثه در نوع خودش سومين حادثه مرگبار دريايي جهان و بزرگترين حادثه مرگبار دريايي قرن بيست و يکم تا به امروز نيز به حساب مي آيد .

در سايه تايتانيک
 

تلفات : هزار نفر
 

سانحه کيچي مارو که با فاصله يک روز از تايتانيک ( يعني 15 آوريل ) روي داد ، تقريباً به صورت کامل در سايه اخبار تايتانيک قرار گرفت . اندک خبر گزاري هايي که غرق شدن کشتي را گزارش کردند ، اشتباهاً کيچه ما رو را يکي از ناوشکن هاي نيروي دريايي ژاپن تصور کرده بودند براي همين هم خيلي روي ماجرا مانور نشد . آن طور که مشخص است کشتي در جريان توفان دريايي در جنوب ژاپن غرق شد ، هيچ بازمانده اي هم نداشت .

تايتانيک افسانه اي
 

تلفات 1503 نفر
 

غرق شدن تايتانيک در زمان خودش آن قدر خبر بزرگي بود که تا دو روز پس از غرق شدن آن حتي روزنامه ها هم به صحت خبر شک داشتند . تايتانيک يکي از سه کشتي نه چندان خوش شانس کلاس المپيک بود که به سفارش شرکت کشتيراني ستاره سفيد در کارخانجات کشتي سازي بلفاست ايرلندساخته شد اين کشتي با طول 269 متر ، يعني چيزي حدود سه برابر طول يک ايرباس 380 بزرگ ترين و صد البته مجلل ترين کشتي مسافربري آن زمان به حساب مي آمد . برخلاف آنچه مي گويند توماس اندروز طراح کشتي هيچ وقت نگفت کشتي غرق نشدني است . هر چند هيچ وقت هم به مطبوعات نگفت که هست و البته تا شب سانحه هم هيچ کس به فکرش نرسيد بپرسد ممکن هست يا نيست . از طرفي هم مديران شرکت کشتيراني که فکر مي کردند تعداد زياد قايقهاي نجات فقط موجب شلوغي بيشتر عرشه زيبايي کشتي است ،تنها به 20 قايق بسنده کردند که خب خيلي کمتر از ظرفيت مورد نياز بود . به هر حال اوايل صبح دهم آوريل 1912 بود که تايتانيک بندر ساوت همپتون را ترک کرد و پس از توقفي کوتاه در چربورگ فرانسه با مجموعاً 2240 مسافر و خدمه به سمت نيويورک حرکت کرد . سفر تايتانيک به نيويورک قرار بود تنها شش روز طول بکشد اما چهارمين شب پس از حرکت کشتي ، تايتانيک با کوه يخ برخورد کرد . کوه يخ پهلوي چپ کشتي را به اندازه صد متر شکافت و راه را براي عبور امواج مشتاق اقيانوس باز کرد . کشتي ظرف کمتر از دو ساعت و اندي غرق شد و نيم بيشتر مسافرانش را هم که بيشترشان کارگران فقير جوياي کار بودند به زير آب برد . از مجموع 2240 نفر مسافر همراه کشتي تنها 706 نفر جان سالم به در بردند .

سيگار مرگبار
 

تلفات : 1030 نفر
 

تا پيش از 11 سپتامبر فاجعه کشتي ژنرال اسلوکوم بزرگ ترين فاجعه انساني تاريخ نيويورک به حساب مي آمد . ژنرال اسلوکوم کشتي تفريحي بزرگي بود شبيه به همان کشتي که از هاکلبري فين يادتان هست . اين مدل کشتي هاي بخار در آن زمان اختصاصاً براي بالا و پايين کردن رودخانه ها ساخته مي شدند و نه چيزي بيشتر . در سال 1904 کليساي سنت مارک منهتن يکي از همين کشتي ها را با قيمت تنها 350 دلار براي سفري خيريه در پانزدهم ژوئن اجاره کرد . کشتي ساعت 30 :9 دقيقه صبح بي خبر از فاجعه اي که در انتظارش بود ، بندر را ترک کرد در حالي که 1342 مسافر به همراه داشت . کمتر از نيم ساعت بعد ، شعله هاي آتش کشتي را در برگرفت . آن طور که نيويورک تايمز مي گويد تنها 321 نفر از کل مسافران کشتي از آتش نجات پيدا کردند و مابقي 1030 نفر زن و بچه همراه با کشتي سوختند بعدها مشخص شد که يک سيگار نيم سوز موجب شروع آتش سوزي و گسترش آن به حصيرها و سوخت چراغ هاي روشنايي شده . حال آنکه در کشتي هم هيچ وسيله اطفاي حريقي وجود نداشت همين موضوع موجب شد که پس از اين واقعه ، تجهيز کشتي هاي مسافر بري به وسايل مقابله با حريق به يک قانون تبديل شود .
منبع:دانستنيها ش 21