28 روز مراقبت يک عمر سلامتي

صحبت از فرصت 28 روزه براي حفظ سرمايه هاي ذهني کودکاني است که به کم کاري مادرزادي تيروئيد مبتلا هستند. کم کاري مادرزادي تيروئيد اختلالي با ميزان بروز يک در هزار تولد زنده (بسيار بيشتر از بروز در سطح جهاني که معادل يک در سه تا چهار هزار تولد) است که هيچ علامتي در بدو تولد نداشته ولي به راحتي با گرفتن چند قطره خون از نوزاد در بدو تولد قابل پيشگيري است. مطالعات اوليه نشان مي دهد که درمان زودرس (قبل از سه ماهگي) با مقادير طبيعي ضريب هوشي در 85% نوزادان همراه بوده است در صورتي که بيش از 80% نوزادان مبتلا با درمان ديررس ضريب هوشي پايين تر از نرمال گزارش شده است. فقط يک سوم نوزادان مبتلا به کم کاري مادرزادي تيروئيد به صورت باليني در عرض 3 ماه اول زندگي تشخيص داده مي شوند و بدين ترتيب در صورت عدم مراقبت صحيح و عدم غربالگري به موقع دچار عوارض مغزي و عقب ماندگي ذهني شديد مي گردند.
مطالعه توصيفي تحليلي توسط مرکز بهداشت شماره 2 اصفهان به منظور ارزيابي عملکرد طرح غربالگري هيپو تيروئيدي نوزادي در پايان سال 86 انجام گرديد. جمعيت مورد مطالعه کليه نوزادان متولد شده در سال 86 بودند که در مراکز ملا هادي سبزواري و خانه اصفهان و مرکز 25 دستگرد تحت آزمايش غربالگري کم کاري تيروئيد قرار گرفتند.
بررسي انجام شده نشان مي دهد که از مجموع 14444 نوزاد متولد شده در طي سال 1386، 10095 نفر در مراکز مربوط به مرکز بهداشت اصفهان 2 غربالگري شده اند (69/7%). البته کل موارد غربالگري شده در اصفهان بيش از 90% متولدين مي باشد. از اين تعداد 4934 نفر دختر (48/87%) و 5161 نفر پسر (51/13%) بوده اند. از نظر زمان آزمايش 5464 نفر از نوزادان (54/12%) در طي روزهاي 5-3 و 4378 نفر (43/36%) در طي روزهاي 21-6 و 253 نفر (3/52%) بعد از روز 21 غربالگري شده اند. در بررسي نتيجه آزمايش در نوزادان، در 9754 نفر از نوزادان کمتر از 5 و در 271 نفر بين 5 تا 9/9 و در 53 نفر بين 10تا 19/9 و در 17 نفر از نوزادان بالاي 20 گزارش شد. بر اساس طرح اجرائي نوزاداني که TSH آنها بالاي 20 است بلافاصله تحت درمان قرار گرفته و نوزاداني که TSH بالاي 5 دارند نيز تحت پيگيري تا مشخص شدن نتيجه نهايي و اطمينان از پايين بودن TSH در آزمايشات بعدي و در خطر نبودن نوزاد قرار مي گيرند. و نکته قابل توجه و بسيار مهم در اين زمينه پيشگيري از عقب ماندگي ذهني در 17 نوزاد به طور قطعي و در 53 نوزاد در صورت بالا بودن آزمايش مجدد مي باشد. با توجه به اهميت نمونه گيري در روز 5-3 و نيز اين مطلب که اولين صف برخورد با نوزادان، پرسنل مامائي و پرستاري مي باشند که با نمونه گيري به موقع در نوزاداني که به دلايل مختلف در بيمارستان بستري شده و نيز آموزش صحيح به مادران جهت مراجعه به موقع به نزديکترين مرکز جهت نمونه گيري در روز 5-3 مي توانند گام بسيار مؤثري در اين زمينه برداشته و از عقب ماندگي ذهني تعداد قابل توجهي از نوزادان پيشگيري کنند.
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 46.