آي كيو در قاب دوربين

مروري بر موفق ترين فيلم هايي كه به زندگي نوابغ جهان مي پردازد
 

زندگي نوابغ و به تصويركشيدن آنها شايد يكي از جذاب ترين چيزهايي باشد كه مردم دوست داشته باشند روي پرده سينما از نزديك ببينند.حتي گاهي اوقات اگر اين نابغه وجود حقيقي نداشته باشد و تنها خالق ذهن يك نويسنده باشد. زندگي نابغه ها معمولا در بيشتر فيلم هايي كه تا به حال از آنها ساخته شده، پر از سختي ها و مشكلاتي است كه شايد اگر ما در زندگي عادي خودمان با آن مواجه شويم، سريعا جا بزنيم. البته نكته جالبي كه در بيشتر اين گونه فيلم ها وجود دارد اين است كه نشان مي دهند نوابغ براي نابغه شدن در رشته خود مجبورند از خيلي چيزها بگذرند. تاكنون فيلم هاي زيادي از روي زندگي نوابغ يا درباره آنها ساخته شده كه متاسفانه خيلي از آنها ضعيف و بد بوده اند. همه فكر مي كنند كه اگر به تنهايي زندگينامه يك نابغه را تمام و كمال نشان دهي، فيلم موفقي ساخته اي، اما فيلم هايي در اين زمينه موفق هستند كه بتوانند جزئيات زندگي نوابغ را كشف كنند و يك تصوير حقيقي و زيبا از آن هنرمند را نشان دهند. در اين مطلب به تعدادي از بهترين فيلم هاي ساخته شده در زمينه زندگي نوابغ مي پردازيم.

يك ذهن زيبا
 

كارگردان: ران هاوارد
بازيگران: راسل كرو، ادهريس، جنيفر كانلي
يك ذهن زيبا درباره زندگي جان نَش- رياضي دان برنده جايزه نوبل ــ ساخته شده است و مسائلي كه به دليل بيماري روان گسيختگي با آنها مواجه مي شود. اين فيلم در سال 2001 بر اساس كتابي به همين نام، نوشته سيلويا ناسارو به كارگرداني ران هوارد ساخته شد صحنه هايي از فيلم تفاوت هايي با زندگي واقعي جان نَش دارند. براي مثال صحنه مربوط به پيدا كردن الگوهاي مختلف در ستارگان، صحنه اي كه پسر جان نَش در حال غرق شدن در وان حمام است و موارد مربوط به ابزار توليد كننده رمز عبور كه در دست جان نش قرار گرفته است، كاملاً خيالي هستند. در مورد فداكاري آليشيا همسر جان نش نيز در اين فيلم اغراق شده است؛ در واقع آليشيا در سال 1963 از جان نش جدا شده و هفت سال بعد در 1970 به جان نش اجازه داده است تا در خانه وي زندگي كند. اما در زمينه رفتارها و خلق و خوها اين فيلم به خوبي توانسته زندگي اين رياضيدان نابغه معاصر را به تصوير بكشد. يكي از مهم ترين اتفاقاتي كه در اين فيلم افتاد، اين بود كه انتخاب اول كارگردان براي ايفا نقش جان نش، تام كروز بود كه به دلايلي با او به توافق نرسيدند و راسل كرو را جايگزين او كردند. جان لمينگتون، منتقد مشهور نيويورك در اين مورد گفته كه انتخاب كرو به جاي كروز بهترين اتفاق ممكن براي اين فيلم بوده است.

Amadeus
1984
آمادئوس
 

كارگردان: ميلوش فورمن
رموراي آبراهام، تام هالث، اليزابت بريچ
اين فيلم در مورد آهنگساز مشهور وولفانگ آمادئوس موتزارت ساخته شده است. نقش اين موسيقي دان بزرگ را تام هالس بازي كرده است. او براي اين نقش نامزد اسكار شد. اين فيلم مشكلات زندگي موتزارت پس از آشنايي با آهنگساز ايتاليايي آنتونيو سالي يربه تصوير مي كشد. آنتونيو كه هميشه به دليل ناتواني هاي موسيقيايي خود به درگاه خدا شكايت مي كند، به دليل توانايي هاي موتزارت از او متنفر است. او از مخالفان پرو پاقرص موتزارت است و موفق مي شود به حلقه ياران او بپيوندد و مثل سايه در كنار او باشد. بزرگ ترين دليل مرگ موتزارت حضور سالي يرو دسيسه هايي است كه او براي اين نابغه موسيقي جهان مي چيند اما در زندگي واقعي، موتزارت از ثبات اخلاقي كاملي برخوردار نبود و به دليل شخصيت بسيار بچه گانه و احساساتي اي كه در زندگي واقعي اش داشته، از لحاظ عاطفي بسيار آسيب پذير بوده. اين همان پاشنه آشيل اين نابغه موسيقي بود كه از همان جا هم ضربه نهايي اش را خورد. البته آن گونه كه خود ميلوش فورمن هم گفته چند تا از نکاتي که در فيلم به آن اشاره مي کند، شايعاتي درباره موتزارت بوده كه هيچ گاه رنگ و بوي حقيقي به خود نگرفتند. اما در كل اين برداشت از زندگي موتزارت تا امروز بهترين كار ميلوش فورمن شناخته شده است.

Little Man Tate
1991
تات مرد كوچك
 

كارگردان: جودي فاستر
بازيگران: جودي فاستر، ديان وست، آدام هان بيرد
اولين فيلم جودي فاستر، بازيگر مشهور سينماي جهان درباره پسربچه نابغه اي است كه اصلا از نابغه بودنش لذت نمي برد. فرِد يا همان بچه نابغه قادر است تا سخت ترين مسائل رياضي را حل كند و با مهارت بالا پيانو بنوازد. او نمي تواند اين نابغه بودن و متفاوت بودن خود نسبت به بقيه را درك كند و اين باعث مي شود فكر كند از دنيايي خارج و ماورا اين نيروها به او مي رسد. از يك طرف اين توانايي هايش را دوست دارد و از طرف ديگر احساس مي كند اين توانايي ها باعث جدايي او از هم سن و سالان اش مي شود. فِرِد در كشاكش خواستن و نخواستن است و مي خواهد مانند بقيه بچه ها باشد. فاستر در اين فيلم نقش مادر فرد را بازي مي كند. اين فيلم به خوبي رنجي كه نوابغ از معمولي زندگي نكردن مي كشند را به تصوير مي كشد. جالب است كه اين فيلم را هندي ها يك بار به صورت كپي برداري كامل بازسازي كردند با اين تفاوت كه در آن فيلم پسر بچه تبديل به يك آدم 31 ساله مي شود.

Good Will Hunting
1997
ويل هانتينگ خوب
 

كارگردان: گاس ون سنت
بازيگران: رابين ويليامز، مت ديمون، بن افلك
ويل هانتينگ (مت ديمون) يك خلافكار باهوش است كه به كارهاي خدماتي مشغول است، اهل عيش و نوش زيادي است و زيادهم دردسر درست مي كند، علاوه بر اينها او علاقه زيادي به سرو كله زدن و حل كردن معادلات بسيار سخت رياضي دارد. او توسط يك استاد رياضي و خيلي اتفاقي كشف مي شود اما مساله اينجاست كه او نابغه اي است كه اخلاقش در راه رسيدن به شهرت و اعتبار مشكل بسيار بزرگي براي اوست. اين فيلم كه برنده اسكار بهترين فيلم شده توسط دو جوان تازه كار در آن زمان يعني بن افلك و مت ديمون نوشته شده دو فيلم نامه نويس جواني كه بعدها به دوستاره بازيگري در سينما تبديل شدند. البته قرار بود در ابتدا ويل هانتينگ به عنوان يك نابغه فيزيك شناخته شود اما با راهنمايي هايي كه شلدون ال گلاشو، برنده جايزه نوبل فيزيك به مت ديمون و بن افلك كرد آنها به اين نتيجه رسيدند كه معرفي ويل هانتينگ، به عنوان يك نابغه رياضي تاثير بسيار بيشتري روي مخاطب خواهد گذاشت.

1998
پاي
 

كارگردان: دارن ارنوفسكي
بازيگران: شين گولت، مارك مارگوليس، بن شنكمن
اين فيلم داستان زندگي نابغه رياضي داني به نام ماكسيميليان كوهن است.
ماكسيميليان كوهن در اين فيلم به عنوان فردي به مخاطب شناسانده مي شود كه مبتلا به ميگرن است و بسيار ناآرام است. او درباره نظريه اعداد كار مي كند و اعتقاد دارد كه جهان از عدد ساخته شده است. او براي به دست آوردن قابليت پيش بيني بازار بورس از يك ابركامپيوترز به نام ايوكليد اقليدس استفاده مي كند تا معادلاتي را كه بر اساس چند ميليارد دلار درست كرده است، حل كند. سر و كار ماكسيميليان رفته رفته با چند مرد از يك فرقه به نام كابالا مي افتدكه اعتقاد دارند از طريق رياضي مي توان به اسم اعظم خداوند پي برد. وي اين مفهوم را پيگيري مي كند. به دليل رد شدن از بعضي خط قرمزهاي مذهبي توسط عوامل اين گروه، خيلي از صحنه هاي اين فيلم در مكان هاي مختلف كاملا غيرقانوني و به صورت مخفيانه فيلم برداري شده است. در هر بار فيلم برداري هم عده زيادي به عنوان نگهبان حواسشان بوده كه يك وقت پليس كاسه و كوزه آنها را به هم نريزد. نكته جالب اين فيلم هنگامي است كه ابر كامپيوتر يك سري اعداد را به ماكسيميليان مي دهد كه وقتي آنها را معني مي كند به اين جمله مي رسد:«خدا عظيم تر از آن است كه با اعداد شناخته شود.»

pollack
2000
پولاك
 

كارگردان: ادهريس
بازيگران: ادهريس، مارسياگي هاردن، تام بوور
ادهريس نه تنها فيلم خود درباره مشهورترين هنرمند آمريكايي، جكسون پولاك را نويسندگي و كارگرداني كرده بلكه تمامي نقاشي هايي كه در فيلم ديده مي شود را هم خود هريس كشيده است. مهم ترين نكته اي كه در مورد زندگي اين هنرمند برجسته وجود دارد و ادهريس هم به خوبي توانسته آن را در فيلم هايش نشان دهد، اين بوده كه جكسون در تمام نقاشي هاي خلاقانه اش مشكلات شخصي خود را نشان مي داده است. پولاك در اواخر دهه 40 مشهورترين هنرمند آمريكا بوده است. جالب اينجاست كه ابتدا قراربود رابرت دنيرو و باربارا استرايسند نقش هاي اصلي را به عهده بگيرند ولي ادهريس معتقد بود چهره رابرت دنيرو براي به تصوير كشيدن اين هنرمند نيمه ديوانه زيادي عاقل و مثبت است. ادهريس مجبور بود براي اينكه به شخصيت واقعي پولاك نزديك شود حدود 30 پوند به وزن خود اضافه كند. روان پريشي پولاك به حدي روي ادهريس تاثيرگذاشت كه او به دليل مسائل روحي و رواني مدتي در يك بيمارستان رواني بستري شده بود.

Vincent & Theo
1990
وينسنت وتئو
 

كارگردان: رابرت آلتمن
بازيگران: تيم راث، پل ريه س، ادرين برين
در اين فيلم تيم راث در نقش ونسان ونگوگ ظاهر مي شود. در اين فيلم نشان داده شده كه چگونه ونسان در ساعاتي كه نقاشي نمي كند به دنبال راهي براي به دست آوردن پول براي تهيه همين آثار است. پل ريه س كه نقش برادر او تئو را بازي مي كند، نقش مالك يك گالري هنري را ايفا مي كند كه تمام تلاش خود براي رساندن آثار ونسان به طبقه مرفه جامعه انجام مي دهد. اين دو نفر روابط خود را ادامه مي دهند. اين فيلم از اين جهت بسيار قابل اهميت است كه نشان مي دهد يك نابغه با اين همه بزرگي در طول دوران زندگي اش ممكن است با چه مشكلات بزرگ و كوچكي دست و پنجه نرم كند؛ مساله اي كه خيلي از مردم به شدت نسبت به آن بي اطلاعند.

منبع: دانستنيها، شماره 28.