استان گيلان بزرگترين و آبادترين سرزمين شمال ايران


 






 
سابقه فرهنگي و تاريخي بيش از 5 هزار ساله استان گيلان گتجينه اي از ارزشمندترين يادمان هاي باستاني و فرهنگي را گرد هم آورده است.
استان گيلان با مساحتي بالغ بر 22 هزار کيلومتر مربع و با جمعيتي حدود يک ميليون و هفتصد هزار نفر در جنوب شرقي درياي خزر واقع شده است و از شمال به جمهوري ترکمنستان و درياي خزر، از جنوب به استان شمنان، از شرق به استان خراسان شمالي و از غرب به استان مازندران محدود است.
در کنار کشاورزي و باغداري که محور اصلي فعاليتهاي اقتصادي مردم اين استان به شمار مي رود دامداري، پرورش طيور، زنبورداري، شيلات و صنايع تبديلي نيز از رونق خاصي برخوردار است.

پيشينه تاريخي
 

استان گيلان با مرکزيت شهر گرگان، بزرگترين و آبادترين سرزمين در شمال ايران در شده هاي اوليه اسلامي و قبل از آن بوده است.اين سرزمين تا قرن هفتم موسوم به ايالت گرگان بوده و از قرن هفتم تا چهاردهم به نام ايالت استرآباد ناميده شد.سابقه تمدن در اين استان با توجه به کاوش هاي باستانشناسي به حدود شش هزار سال پيش برمي گردد و در حقيقت يکي از قديمي ترين ايالتهاي ايران و مرکز عمده تمدن نشين گروه بزرگي از آريايي ها در شمال ايران بوده است.
استان گلستان را مي توان نگارستان ايران خواند که مقدم گردشگران را نه تنها در بهار و نوروز، که در تمامي چهار فصل سال گلباران مي کند.

ناهار خوران
 

اين پارک جنگلي ار قديمي ترين تفرجگاه هاي استان گلستان و شهرستان گرگان است که بين دو رشته کوه سر به فلک کشيده از رشته کوههاي البرز در دره اي زيبا، چشم نواز و با آب و هواي دلچسب و طبيعي خيره کننده در 4 کيلومتري جنوب شهر گرگان واقع شده است پارک، مجموعه اي از پوشش هاي گياهي و داراي فضاي جنگلي با درختاني از گونه هاي کمياب در طرفين جاده دو بانده است که با داشتن آب و هواي مناسب و دامنه پر شيب جنگلي و مهمانسراها و کمپ هاي اقامتي زيبا و پايخانه اي سنتي (به شکل يک سماور و قوري زيبا)پذيراي مسافران داخلي و خارجي است.استقبال از اين پارک جنگلي به ويژه در فصل تابستان به حدي است که نه فقط تردد وسايل نقليه بلکه رفت و آمد افراد پياده مشکل مي شود زيرا در پياده روها گوشه وکنار اين پارک جنگلي خانواده هايي ديده مي شوند که فرش پهن کرده و در هواي دلچسب و مطبوع اين مکان به استراحت و تفريح مي پردازند و حتي شبها در همان مکان مي خوابند.

النگ دره
 

نرسيده به ناهارخوران و در 3 کيلومتري جنوب غربي شهر گرگان نيز پارک جنگلي ديگري به نام النگ دره (سروش جنگل)قرار دارد.و سمت اين پارک حدود 274 هکتار است.رودخانه از قسمت جنوئبي پارک به شمال امتداد دارد و به طور تقريبي از وسط آن مي گذرد.اين پارک در دامنه جنگل هاي انبوه شمالي از پوشش درختان منحصراً جنگلي و زيبايي که از زير شاخه هاي درختان سر به فلک کشيده چشم هر بيننده اي را به اين همه زيبايي خلقت خداوندي خيره مي کند و باعث ورود هزاران گردشگر داخلي و خارجي مي شود.

هزار پيچ
 

اين مکان مرتفع در ورودي شهر گرگان از سمت غرب واقع شده و به عنوان بام شهر مي تواند مورد استفاده قرار گيرد و با وجود اينکه در کنار جاده اصلي بوده و قابليت دسترسي به راه آهن و فرودگاه را دارد، متاسفانه فاقد تاسيسات گردشگري است و نيازمند انجام سرمايه گذاري براي ايجاد بسترهاي توسعه است.

روستاي زيارت
 

روستاي زيارت در ارتفاع يکهزار متري از سطح دريا و در 17 کيلومتري جنوب شهر گرگان واقع شده است.اين روستا ميان دو دامنه کوهستاني و جنگلي قرار گرفته و داراي آب و هواي معتدل مي باشد به طوري که تابستانهايي خنک و زمستانهايي بسيرا سرد دارد.اين روستا ارزش باستاني بوده و جزو آثار ملي نيز به ثبت رسيده است.
يکي از جالب ترين نکات در بافت روستا که خاص اين محل بوده و يا بسياري از روستاهاي ديگر متفاوت است، مشترک بودن حياط منازل با معابر است، به اين معنا که فضاي باز خصوصي منازل با معابر روستا يکي است و در داخل اين معابر تنور، شير آب، حوضچه شستشو و بعضاً انبار ديده مي شود.وجود امامزاده آبگرم و آبشار در اين روستا از ويژگيهاي خاص آن است.

پارک ملي و آبشار گلستان
 

پارک ملي جنگلي گلستان در فاصله 45 کيلومتري شوق مينودشت و 150 کيلومتري گرگان واقع شده است.اين پارک مساحتي بيش از 91 هزار هکتار دارد و از جمله مهمترين مناطق حفاظت شده ايران و يکي از پنج پارک بزرگ جهان و نخستين پارکي است که عنوان پارک ملي را در ايران به خود اختصاص داده است.
پارک ملي گلستان با داشتن اقليم هاي متفاوت و مناطق زيستي متنوع جنگلي، استپي و چشم اندازها و مناظر متبوع طبيعي از جمله جاذبه هاي گردشگري استان گلستان محسوب مي شود و اهميت آن از نظر محققان و دانش پژوهان به لحاظ دست نخوردگي جوامع زيستي، گياهي و جانوري و اکوسيستمهاي طبيعي (به عنوان ميراث طبيعي و تنوع ژنتيکي)بسيار زياد است.
منابع آبي پارک متعدد بوده و شامل رودخانه، چشمه ها و يک رشته قنات است.
آبشار گلستان در بالا دست تفرجگاه پارک قرار دارد و ارتفاع آن 19/5 متر است و از آبشارهاي صخره اي پر جاذبه و زيباست که محيط اطراف آن را پوشش درختان جنگلي پهن برگ خزري پوشانده است.اين پارک با درجه جذابيت بين المللي و ملي تحت حفاظت سازمان محيط زيست استان گلستان است و موزه حيات وحش و تاريخ طبيعي نيز در پارک مورد بازديد هزاران مسافر و گردشگر مي باشد.
از پارکهاي جنگلي ديگر در استان گلستان مي توان به پارک جنگلي دلند در مجاورت شهري به همين نام واقع در 11 کيلومتري غرب آزادشهر و در کنار جاده اصلي گرگان-مشهد اشاره کرد که پوشيده از درختان با ارزش جنگلهاي شمالي مانند بلوط، افرا و انجيلي و از امکانات تفرجگاهي نيز برخوردار است.
پارک جنگلي امام رضا کردکوي در 4 کيلومتري جنوب شهر کردکوي و پارک جنگلي قرق که در 23 کيلومتري شزق گرگان ودر کنار جاده اصلي ترانزيت واقع شده از ديگر پارک هاي جنگلي و زيباي استان گلستان است.

آبشار کبودوال
 

اين آبشار در 5 کيلومتري جنوب شهر علي آباد در دامنه رشته کوه البرز و پوشيده از جنگل محل تفرجگاه عمومي شهر واقع شده است که با داشتن امکاناتي براي جلب توريست از نقاط مهم تفرجي استان محسوب مي شود.

آبشارهاي شيرآباد
 

اين آبشارهاي زيبا در 6 کيلومتري جنوب شهر خان ببين در ميان جنگلهاي انبوه واقع شده اند.اين آبشارها 7 عدد و داراي ارتفاعات متعددند.بلندترين آنها با ارتفاعي نزديک به 20 متر در ميان پوشش سبز جنگل هاي پهن برگ قرار دارد و آب با درخشندگي خاصي به صورت پودر وارد استخر پاي آبشار مي شود.در بالاي آخرين آبشار غار معروفي با جاذبه اي خاص وجود دارد.

آبشار لوه
 

اين آبشار در گاليکش و در فاصله 14 کيلومتري پارک ملي گلستان واقع شده و محل آن در پنج کيلومتري جنوب روستاي به همين نام است و چند آبشار پي در پي در ميان جنگلهاي انبوه و سرسبز پهن برگ منظره زيبا و بديعي در ان ايجاد کرده است.

باران کوه
 

باران کوه يکي ديگر از نقاط بسيار ديدني و جذاب واقع در جنگل شصت کلاته است و در جنوب غربي شهر گرگان واقع شده و آبها از بالاي تپه اي سرسبز به مانند باران به پايين سرازير مي شوند و در فصل زمستان اين قطرات آب به قنديلهاي زيبا تبديل مي شوند که بسيار زيبا و ديدني است.

گل راميان
 

گل راميان نيز يک استخر طبيعي بيضي شکل است که طول آن 90 متر، عرض 80 متر و عمق آن بين 44 تا 80 متر و در 5 کيلومتري جنوب شهر راميان واقع شده است.
آب آن که از عمق مي جوشد به علت داشتن عمق زياد منظره زيبايي را ايجاد کرده است.

تالابهاي آلاگل، آجي گل و آلما گل
 

اين تالابها در 60 کليومتري گرگان و در نواحي مرزي استان گلستان با کشور ترکمنستان واقع شده است.مساحت آنها به ترتيب 2500، 350، 207 هکتار است.در تمامي فصول به ويژه در فصل زمستان، با حضور پرندگان مهاجر هياهو و زيبايي خاصي به اين تالابها داده مي شود.

سواحل بندر گز، بندر ترکمن و نو کنده
 

اين سواحل غني ترين ناحيه درياي خزر از نظر زيست محيطي و تنوع گونه هاي آبزي به ويژه ماهيان خاوياري است.اين سواحل به دليل عمق کم و صاف بودن آب در ناحيه ساحلي و قابليتهاي ورزش شنا از مناطق تفريحي ساحلي استان است.همچنين وجود بازارچه اي در اسکله بندر ترکمن به جذب مسافران و گردشگران کمک شاياني کرده است.
وجود منازل قديمي با مصالح چوبي در زمان حضور روس ها در شهر بندر گز و فانوس دريايي بندر گز که اکنون نمادي از آن باقي مانده، يادگار زمانهاي گذشته در تاريخ اين شهرشتان بوده و حکايت از هدايت کشتي هاي تجاري و باري دارد.

جزيره آشوراده
 

اين جزيره در شرق شهرستان ترکمن در شمال خليج گرگان واقع شده و وسعت آن بيش از 600 هکتار است.در اين جزيره گونه هاي مختلف و متنوع گياهي، جانوري و آبزيان وجود دارند.

سوغاتي هاي استان گلستان
 

مهمترين سوغاتي هاي استان شامل:قالي و قاليچه، پشتي هاي ترکمن، انواع سوزن دوزيهاي (ترکمن، شاهکوه، بلوچ و سنتي)، جاجيم هاي روستاهاي کوهستاني گرگان، صنايع دستي روستايي، انواع شيريني و نانهاي خاتگي گرگاني (حلوا اماج، نان زنجبيلي، نان پادرازي، نان خرمايي، کلوچه، سرغربيلي و...)ماهي و خاويار است.

منبع: اطلاعات هفتگي شماره3410