دنيايي دلواپسي براي ريزش چند تار مو!


 

تهيه و تنظيم: س. فراهاني
دکتر پروين متوسلين بورد تخصصي پوست مسئول فني کلينيک تخصصي پوست و موي آمون




 
هر شاخه از موي سر انسان داراي يک چرخه ي حياتي است که به طور ژنتيکي طراحي شده و شامل رشد، پيري و ريزش مي باشد. به طور متوسط روزانه پنجاه تا صد تار مو مي ريزد. البته در افراد مختلف اين ميزان متفاوت است. زماني که يک مو مي ريزد، مويي جديد جاي آن را مي گيرد. مشکل زماني آغاز مي شود که سرعت ريزش و تعداد موهاي ريزش يافته بيشتر از موهاي رويش يافته ي جديد باشد و يا اينکه که رشد موهاي جديد کند شود. در اين حالت با گذشت زمان از تعداد کل موها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم موهايش مي شود.
 

امان از ريزش مو
 

اکثر مردم روزانه بين پنجاه تا صد و پنجاه تار از موي سرشان را از دست مي دهند که عمدتاً در حين شستشو، شانه زدن و يا بستن موي سر اتفاق مي افتد. معمولاً کم شدن موي سر زماني است که ريزش مو بيشتر از رويش مو باشد. کم مو شدن وقتي قابل توجه است که حدود چهل درصد از چگالي موي سر از دست رود.

تيپ هاي مختلف ريزش مو
 

دسته بندي هاي متفاوتي از ريزش بر حسب منطقه ي ريزش، پراکندگي ريزش، مدل ريزش مردانه و زنانه و وجود يا عدم وجود ضايعه ي پوستي همراه، مطرح مي شود. از فرم هاي شايع که معمولاً ديده مي شود «آلوپسي آره آتا» يا ريزش موي سکه يي است که در آن نواحي مشخصي به شکل تکه يي، طاس مي شود که در بسياري از موارد بدون هر گونه اقدامي، پس از مدتي به طور خودبه خود بهبود مي يابد.

علل ريزش مو
 

دلايل متفاوتي مي تواند سبب ريزش مو شوند.
يکي از علل شايع ريزش، استعداد ژنتيکي است. به عبارت ديگر، ريزش مو بخشي از آرايش ژنتيکي فرد است.

بيماري يا جراحي هاي بزرگ
 

ممکن است حدود سه يا چهار ماه پس از يک بيماري يا جراحي بزرگ، به طور ناگهاني تعداد زيادي از موها دچار ريزش شود که به علت استرس بيماري يا جراحي و معمولاً موقتي است.

اختلالات هورموني
 

پرکاري و کم کاري تيروئيد، هر دو باعث ريزش مو مي شود. البته با حل مشکل تيروئيد، اين مشکل تا حدودي حل خواهد شد. ممکن است هورمون هاي زنانه (استروژن) يا مردانه (آندروژن) دچار عدم تعادل شده باشند که مي تواند از علل ريزش مو باشد. متعادل کردن اين هورمون ها نيز به کنترل ريزش مو کمک مي کند. ديابت کنترل نشده، بيماري هاي کليه، کبد، لوپوس و سندرم تخمدان چند کيستي نيز در اين گروه قرار مي گيرند.

رژيم غذايي
 

يکي از مهم ترين عوامل ريزش مو رژيم غذايي نامناسب است. رژيم غذايي بايد حاوي انواع مواد غذايي باشد. براي کاهش ريزش مو، غذاي پر پروتئين و داراي آهن، الزامي و همچنين مصرف ميوه ها، سبزي هاي تازه، سالادها و ... مورد نياز است.

استرس
 

از ديگر عوامل مهم ريزش مو، استرس است. «تلوژن افلوويوم» يا ريزش با تأخير ناشي از استرس مي تواند عامل مهم ريزش مو محسوب شود. به طور طبيعي پنج تا ده درصد از موهاي سر در مرحله ي استراحت به سر مي برند. يک استرس شديد باعث مي شود درصد زيادي از موها در يک زمان وارد مرحله ي ريزش شوند. چند ماه بعد از استرس واردشده، موهاي در حال استراحت دچار ريزش شده و اين ريزش شديد باعث نگراني فردمي شود. اين استرس مي تواند شامل يک ضربه ي روحي ناگهاني، بيماري، خستگي شديد و يا حتي جراحي باشد و چون اين حادثه چند ماه قبل اتفاق افتاد، فردمعمولاً ريزش موي خود را به آن نسبت نمي دهد. البته اين يک وضعيت موقتي است و طي چند ماه موهاي جديد با سيکل طبيعي شروع به رشد مي کنند.

حاملگي
 

بسياري از زنان بعد از گذشت سه تا چهار ماه پس از زايمان متوجه ريزش موي شديد مي شوند. اين موضوع به اين دليل اتفاق مي افتد که در زمان حاملگي افزايش مقدار هورمون هاي زنانه سبب مي شود تا بدن، موهاي در حال ريزش را حفظ کند وپس از حاملگي که سطح هورمون ها نرمال مي شود، اين موها حفظ شده ريزش پيدا مي کنند.

داروها
 

بعضي داروها باعث ريزش مو مي شوند مانند داروهاي ضد انعقاد خون، داروهاي ضد افسردگي، داروهاي ضد نقرس، داروهاي شيمي درماني و استفاده بيش از حد از ويتامين A از اين عوامل هستند. قطع اين داروها به کاهش ريزش مو بسيار کمک مي کند.

عفونت
 

بعضي از عفونت ها نيز مانند عفونت هاي قارچي باعث ريزش مو مي شوند که با درمان آن ها، از ريزش مو جلوگيري مي شود.

بيماري ها
 

در بعضي از بيماري ها از جمله درليکن پلان، لوپوس و ديابت ريزش مو ديده مي شود. تشخيص و درمان علت ريزش مو مي تواند سبب کشف بيماري و درمان به موقع آن شود. در بعضي از بيماري هاي ديگر هم مانند سيفليس، تيفوس، آنفلوآنزا، سرماخوردگي مزمن، کم خوني و حتي در تب بالا نيز ريزش مو ديده شده است.

فاکتورهاي شيميايي
 

مواد شيميايي که در رنگ کردن موها، فر کردن، صاف کردن و دکلره استفاده مي شوند، مي توانند باعث خشک و خرد شدن موها شده و ريزش موقت ايجاد کنند. در مواردي نيز اين ريزش موها دايمي مي شوند.

مراقبت نامناسب
 

کشش بيش از حدموهاازعلل مهم ريزش مواست . استفاده ازسشوارطولاني وآرايشهاي نامناسب همگي از عوامل ريزش مومي باشند.

«آناژن افلوويوم» يا ريزش ناگهاني
 

شرايطي است که درصد زيادي از موهاي در حال رشد به طور ناگهاني ريزش پيدا مي کنند. شيمي درماني و راديوتراپي در درمان سرطان، عواملي هستند که باعث توقف فاز رشد و ريزش مو مي شوند. شيمي درماني و راديوتراپي روي سلول هايي از بدن که به سرعت تقسيم مي شوند مثل سلول هاي سرطاني اثر کرده و باعث از بين رفتن آن ها مي شود. متأسفانه چون سلول هاي ناحيه فوليکول مو سرعت تقسيم بالايي دارند اين داروها روي آن ها هم اثر کرده و باعث از بين رفتن فوليکول ها مي شوند. البته اين حالت هم موقت بوده و چند ماه بعد از توقف شيمي درماني، موها شروع به رشد مي کنند. در همه ي شرايط ذکر شده تا رفع کامل عامل اصلي، ريزش مو ادامه خواهد داشت. بنابراين يافتن علت اصلي و برطرف نمودن آن، مهم ترين قدم در درمان ريزش مو مي باشد.

درمان ريزش مو؛ يک آرزو
 

اين موضوع دردرجه ي اول بستگي به علت ريزش موي شما دارد و بايد ابتدا عامل اصلي را تا حد امکان برطرف کرد. يک رژيم غذايي مناسب با پروتئين کافي، ويتامين B، مس، روي و يد کافي بسيار مفيد خواهد بود. بيماري هاي عفوني نيز بايد کنترل شود و در صورت هر گونه مشکل هورموني بايد در جهت درمان و تعادل هورموني اقدامات لازم را انجام داد. اگر عامل، مصرف دارويي خاص باشد. در صورت امکان قطع آن دارو و جايگزيني با دارويي ديگر کمک کننده خواهد بود. استفاده از تونيک ها، شامپوي مناسب و استفاده از بسياري از روغن هاي طبيعي مثل روغن نارگيل، مصرف مکمل هاي مناسب همگي مي توانند سير ريزش مو را کند کنند. در نهايت درمان ريزش مو نياز به مداخله اي تخصصي داشته که حتماً در اين موارد بايد به پزشک مراجعه کرد.

چطور بايد از ريزش مو جلوگيري کرد؟
 

در مورد پيشگيري از ريزش مو بايد يادآور شد که در بعضي از ريزش موها که ارث در آن ها تأثير زيادي دارد، (طاسي مردانه) با هيچ روشي نمي توان جلوي ريزش مو را به طور کامل گرفت و فقط مي توان با رعايت مواردي، پيشرفت ريزش مو را کند کرد. رعايت نکات بهداشتي مو، جلوگيري از چرب شدن زياد مو، شستشوي صحيح مو و استفاده از شامپوهاي ملايم، برطرف کردن عوامل تشديد کننده ي ريزش مو (مثل افسردگي و استرس هاي روحي که تأثير زيادي در ريزش مو دارد) يا کم خوني و بيماري هاي مرتبط، رعايت نکات تغذيه يي، پرهيز از مصرف بي رويه نمک و شيريني، مصرف ميوه جات و سبزيجات و پرهيز از رژيم هاي غذايي سخت جهت لاغري، اصلاح عادت هاي اشتباه (مثل سشوار کشيدن هاي طولاني) و ... همگي در حفظ سلامت مو مؤثرند.
منبع: 7 روز زندگي، شماره 106.