شاعر سبک خراساني نو


 

نويسنده: اکبر رضي زاده




 
با دو بيت از غزل مشهور «وفا نکردي» به شرح حال و آثار مهرداد اوستا مي نشينيم.
«وفا نکردي و کردم، خاط نديدي و ديدم
شکستي و نشکستم، بريدي و نبريدم
اگر ز خلق ملامت و گر ز کرده ندامتِ
کشيدم از تو کشيدم، شنيدم از تو شنيدم...»
«محمدرضا رحماني» مشهور به مهرداد اوستا از شعرا و نويسندگان معاصر در بيستم بهمن ماه سال 1308 در شهر بروجرد به دنيا آمد، و در هفدهم اردبيهشت 1370 در تهران درگذشت.
اوستا تحصيلات دبستاني و متوسطه را در زادگاهش گذراند و در همان سالها در مجامع ادبي شرکت نموده و فعاليت هاي هنري خود را آغاز کرد و استعداد فوق العاده اي را از خود نشان داد.
قبل از آنکه به تهران برود، مدتي در اهواز معلم بود. در دهه ي بيست به انجمن هاي ادبي تهران راه يافت و در سُرايش شعر آزاد به شيوه ي نيمايي شروع به طبع آزمايي کرد و منظومه «آرش کمانگير» را که از موفق ترين آثار ادبي در شيوه نمايي است، سرود و نام خود را در مجامع ادبي به ثبت رساند.
وي سالها در دانشکده هنرهاي زيبا به تدريس شعر و ادبيات مشغول بود. در شعر با آن که نظري به شيوه نيما داشت، ولي شعر کهن و مخصوصاً قالب قصيده را ترجيح مي داد. در قصيده گويي شيوه اي مستقل و بسيار استوار داشت که مي توان به تعبيري آن را سبک «خراساني نو» ناميد.
در ساير قالب ها همچون غزل، مثنوي و قطعه نيز اشعاري سروده است.
در سال 1362 رياست شوراي شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي را بر عهده گرفت.
اوستا فارغ التحصيل رشته ي الهيات و معارف اسلامي و فوق ليسانس فلسفه ي تحليلي بود. از او چند مجموعه شعر و داستان منتشر شده است و برخي متون کلاسيک- در زمينه ي شعر و حکمت- را تصحيح کرده، و نيز چند کتاب روش تحقيق در زمينه ي هنر و فلسفه نگاشته است.
آثار مکتوب وي عبارتند از: «پاليزيان، 1342» اين کتاب مجموعه هشت داستان کوتاه است. «از امروز تا هرگز، 1372» و نيز گزيده اي از آثار ادبي جهاني را با نام «اشک و سرنوشت» ترجمه کرده است.
ساير کتاب هاي مشهور اوستا به شرح زير مي باشد: « از کاروان رفته»، «راما» مجموعه شعر، «از درد سخن گفتن»، «شراب خانگي»، «تصحيح ديوان سلمان ساوجي» و ...
سرانجام مهرداد اوستا در ارديبهشت سال 1370 در محل کار خود به علت سکته قلبي جان به جان آفرين تسليم کرد.
درباره مقام شعري او، منتقدان را عقيده بر آن است که وي از پيش آهنگان سبک خراساني نو مي باشد.
غزل «وفا نکردي» او شهرت فراوان دارد:
«وفا نکردي و کردم، خطا نديدي و ديدم
شکستي و نشکستم، بريدي و نبريدم
اگر ز خلق ملامت وگر ز کرده ندامت
کشيدم از تو کشيدم، شنيدم از تو شنيدم
مرا نصيب غم آمد به شادي همه عالم
چرا که از همه عالم محبت تو گزيدم
چو شمع خنده نکردي مگر به روز سياهم
چو بخت جلوه نکردي مگر به موي سپيدم
به جز وفا و عنايت نماند از ستم تو
ندامتي که نبردم، ملامتي که نديدم
نبود از تو گريزي چنين که بار غم دل
ز دست شکوه گرفتم به دوش ناله کشيدم
چه عهدها که نبستي چه فتنه ها که نراندي
چه رنجها نکشيدم چه طعنه ها نشنيدم
وفا نکردي و کردم، به سر نبردي و بردم
ثبات عهد مرا ديدي اي فروغ اميدم»
منبع:مقالات آقاي رضي زاده