از انقلاب تا فروپاشي

سال شمار تحولات شوروي
 

در دوراني که اروپا عصر پسا انقلاب صنعتي خود را مي گذراند و لحظه به لحظه اختراع و ابداعي، دنياي نويي را در پيش چشم بشر خلق مي کرد، سرزمين روسيه تحت سلطه مطلقه تزارها در عقب ماندگي نگه داشته شده بود. خاندان رومانف ها اين سرزمين و مردمش را از دانستن دستاوردهاي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و تکنولوژي روز محروم نگه داشته بودند.
آنچه مي خوانيد خلاصه اي است از آنچه در يک قرن و نيم اخير، بر بلاروس گذشت.

دهه 10 ميلادي
 

1917: نيکولاي دوم در سوم مارس مجبور به استعفا شد. آغاز جنگ هاي داخلي توسط بلشويک ها و تأسيس جمهوري شوروي روسيه
1918: همه سرزمين هايي که توسط رومانف ها اشغال شده بودند، اعلام استقلال کردند.
اجراي اولين قانون اساسي شوروي در ماه ژوئيه، تشکيل ارتش سرخ شوروي، ترور ناکام لنين توسط دختري به نام فانيا کاپلان

دهه 20 ميلادي
 

1920: مهار همه جنگ هاي داخلي توسط ارتش سرخ
1921: سرکوب قيام کرونشتات
1922: در ماه مارس، ژوزف استالين، سردبير روزنامه پراودا به دبير کلي حزب گمارده شد، پيمان اتحاد ميان جمهوري هاي شوروي سوسياليستي روسيه، اوکراين، روسيه سفيد و ماوراي قفقاز
1923: اجراي طرح تحول اقتصادي لنين با نام«نپ»
1924: ورود ارتش سرخ شوروي به همه جمهوري ها، درگذشت لنين، به قدرت رسيدن استالين
1928: پايان برنامه اقتصادي نپ توسط استالين
1929: قتل عام کولاک ها به دستور استالين

دهه30 ميلادي
 

1934: آغاز تصفيه هاي استالين با شعار«دولت يعني من»و حذف 70 درصد اعضاي حزب کمونيست
1936: اعدام زينوويف و کامنف به خاطر انتقاد از استالين
1937: تيرباران 20 هزار افسر ارشد ارتش سرخ
1938: تيرباران نيکلاي بوخارين به علت انتقاد از روش هاي سرکوب گرايانه استالين
1939: نخست وزيري استالين با حفظ سمت در حزب کمونيست، پيمان محرمانه دوستي استالين با آدولف هيتلر در ماه آگوست و تقسيم مناطق نفوذ بين آنها، آغاز جنگ جهاني دوم

دهه 40 ميلادي
 

1940: انتقاد هيتلر از زمامداران شوروي، حمله هيتلر به شوروي، شکست ارتش هيتلري به دليل سرماي مسکو
1941: حمله شوروي به خاک ايران در سپتامبر، شکست ارتش هيتلري از ارتش سرخ در نبرد استالينگراد
1943: نبرد نووروسيسک، کنفرانس تهران
1944: آغاز جنگ کبير ميهني، آغاز شکل گيري بلوک شرق

دهه 50 ميلادي
 

1953: مرگ استالين، نخست وزيري مالنکوف و دبير کلي حزب کمونيست توسط خروشچف، آزمايش نخستين بمب هيدروژني شوروي
1954: اعدام بريا، مغز امنيتي استالين و تأسيس کا. گ. ب توسط خروشچف
1956: انتشار وصيت نامه لنين در ماه فوريه پس از 2 سال توسط خروشچف، تظاهرات حاميان استالينيسم در مجارستان و دستور سرکوب آنها توسط خروشچف
1957: فرستادن اولين ماهواره جهان به نام اسپوتنيک يک از سوي شوروي به مدار زمين
1959: استقرار ماه نورد شوروي در مدار کره ماه

دهه 60 ميلادي
 

1961: فرستادن نخستين انسان به فضا توسط شوروي، بحران موشکي کوبا و عقب نشيني شوروي
1963: قحطي بزرگ
1964: برکناري خرشچف در يک کودتاي مخملين و اداره حزب، توسط شوراي رهبري متشکل از برژنف، کاسيگين و ميکويان، بازگشت وضعيت استالينيستي با آغاز بازداشت هاي گسترده
1966: رشد نشريه هاي مخالفان و ناراضيان سيستم حکومتي شوروي(ساميزدات ها)
1967: اشغال چکسلواکي توسط ارتش سرخ

دهه 70 ميلادي
 

1972: سفر نيکسون به مسکو و انعقاد قرارداد سالت يک، بين دو ابر قدرت
1975: برگزاري کنفرانس هلسينکي و به رسميت شناختن مرزهاي پس از جنگ اروپاي شرقي توسط غرب
1979: امضاي قرارداد سالت دو، در ماه ژوئن بين برژنف و کارتر، حمله گسترده ارتش سرخ شوروي به افغانستان و لغو قرارداد سالت دو

دهه80 ميلادي
 

1980: اوج گيري دوباره مبارزه با اسلام پس از 58 سال در شوروي
1982: درگذشت برژنف، دبير کلي آندروپوف و تلاش وي براي مباني اقتصادي شوروي
1983: انتشار 209 کتاب عليه اديان الهي در شوروي و فرستاده روحانيون به اردوگاه هاي کار اجباري در سيبري
1984: مرگ آندروپوف و دبير کلي موقت چرنينکو، طرح«گلاس نوست»توسط گورباچف و ملاقات وي با تاچر
1985: دبير کلي گورباچف و آغاز اجراي اصلاحات اساسي در شوروي، صدور موشک به عراق در جريان جنگ عليه ايران
1986: انفجار نيروگاه چرنوبيل اوکراين در ماه آوريل، سخنراني گورباچف در کنگره بيست و هفتم حزب و انتقاد از برنامه هاي غلط اقتصادي، آغاز زمزمه هاي اختلاف در جمهوري ها
1987: انتشار کتاب اصلاحات اقتصادي(پروستروپيکا)توسط گورباچف، تصويب برنامه«نپ نوين»در کميته مرکزي
1988: ارسال نامه تاريخي امام خميني به گورباچف، تجديدنظر در قانون اساسي شوروي، اختصاص مقام پرزيديوم به گورباچف و بازنشستگي گروميکو، اصلاح دوباره قانون اساسي و اجازه فعاليت به احزاب سياسي

دهه 90 ميلادي
 

1990: اعطاي اختيارات بيشتر به جمهوري ها به موجب قانون اساسي جديد، انتخاب يلتسين به رياست شوراي عالي فدراسيون روسيه، اعلام موجوديت جمهوري روسيه در اکتبر، ديدار گورباچف با ريگان در راستاي کاهش جنگ سرد، راي مثبت شوروي به حمله متحدان به عراق در سازمان ملل
1991: برگزاري اولين انتخابات عمومي و انتخاب يلتسين به رياست جمهوري کشور فدراتيو روسيه، استعفاي گورباچف و اعلام پايان اتحاد جماهير شوروي
منبع: نشريه همشهري ديپلماتيک، شماره 56.