چپ گرایی در امریکای لاتین

مشکل اساسی کشورهای امریکای لاتین برقراری نظم اقتصادی است. هرچند که در دهه 1990 پیشرفت هایی در دموکراتیزه کردن امریکای لاتین وجود داشت، ولی ناپایداری سیاسی دوباره در حال توسعه و گسترش بود. ایالات متحده امریکا، در اجلاس کشورهای قاره امریکا از بیستم تا بیست و دوم آوریل 2002 در کبک، خواستار طرح «منطقه مبادله آزاد کشورهای قاره امریکا» (1) تا سال 2005 برای سی و چهار کشور قاره بود که شامل جمعیت هشتصد میلیون نفری مصرف کننده قاره می گردید و می توانست کلیه بازارهای منطقه را گردهم آورد. اجلاس سران کشورهای قاره امریکا در ژانویه 2004 در شهر مونتری در شمال مکزیک برگزار شد و تصمیمات اجلاس کبک را تأیید کرد. بازار مشترک کشورهای امریکایی با برتری دلار به عنوان پول واحد بازار مشترک به مدیریت ایالات متحده امریکا منتهی شد. این تصمیم با مخالفت مکزیک که از همکاری با امریکا در حمله به عراق خودداری کرده و برزیل با قدرت رسیدن لولا داسیلوا (2) در ژانویه 2002، مواجه گردید. جورج دبلیو بوش در هنگام برگزاری چهارمین اجلاس کشورهای قاره امریکا در روزهای چهارم و پنجم نوامبر 2005 موفق به امضای پیمان مبادله آزاد بین کشورهای قاره امریکا نشد. آرژانتین و برزیل، پاراگوئه، اروگوئه و ونزوئلا که از اعضای بازار مشترک آمریکای جنوبی بودند، در دسامبر 2007 اقدام به ایجاد «بانک جنوب» کردند که باید جای «صندوق بین المللی پول» را می گرفت. آرژانتین که از چهارصد قبل از آن دچار رکود بود با ورشکستگی اقتصادی مواجه شد و صندوق بین المللی پول بعد از دسامبر 2001 هیچ نوع حمایت مالی از آرژانتین به عمل نیاورد. آرژانتین به دنبال ورشکستگی اقتصادی در دسامبر 2001 و ژانویه 2002 دچار بحران سیاسی و اجتماعی بی سابقه ای گردید و توانست بعد از ژوئن 2003 مشکلات اقتصادی را برطرف کرده و تمام قرض های خود را تا ژانویه 2006 پرداخت کند. اختلافات جزئی در بین کشورهای امریکای لاتین وجود دارد ولی گرایش سیاسی صاحبان قدرت این کشورها گرایش به سوی احزاب چپ است. ایوو مورالس که از سرخ پوستان امریکایی و وابسته به حزب سوسیالیست بولیوی است در دسامبر 2002 به عنوان رئیس جمهور انتخاب گردید. دانیل اورتگا وابسته به ساندنیست ها که از 1979 تا 1990 رئیس جمهور نیکاراگوئه بود یک بار دیگر در ژانویه 2007 به ریاست جمهوری انتخاب شد. میشل باشله وابسته به حزب سوسیالیست توانست در ژانویه 2006 به ریاست جمهوری شیلی انتخاب شود. هوگو چاوز (3) سردسته چپ ها در امریکای لاتین و بنیان گذار حزب چپ گرای جنبش جمهوری پنجم در فوریه 1999 به ریاست جمهوری ونزوئلا انتخاب شد ولی در دوازدهم آوریل 2002 با کودتای نظامی از کار برکنار و پدرو کارمونا به عنوان کفیل ریاست جمهوری در رأس قدرت قرار گرفت ولی چاوز توانست در چهاردهم آوریل 2002 یعنی بعد از چهل و هشت ساعت، دوباره قدرت را به دست گیرد و در سوم دسامبر 2006 برای بار دوم به ریاست جمهوری انتخاب شود. چاوز شرکت های نفتی را ملی اعلام کرد، انقلابی در کشاورزی به وجود آورده و سعی کرد نقشی در سیاست بین المللی داشته باشد. چاوز بین رئیس جمهور آلوارو اوریبه (4) و «نیروهای نظامی انقلابی کلمبیا» که گروگان ها را در اختیار داشتند مداخله کرده و موفق شد اینگرید بتانکور (5) را که از ده سال قبل از آن زندانی بود، در دوم ژوئیه 2008 آزاد کند. اختناق و سرکوبی در فضای موجود کوبا، بعد از فیدل کاسترو شدت بیشتری به خود گرفت. کاسترو در هجدهم فوریه 2008 از قدرت کناره گیری کرد و ریاست شورای دولتی و فرمانده کل قوا را به عهده گرفت. هائیتی بعد از سال 2002 دچار بحران های سیاسی متعددی گردید؛ ژان - برتران آریستید به خاطر انحراف در مدیریت توسط شورشیان نظامی در فوریه 2004 از قدرت برکنار شد و بالاخره سازمان ملل متحد با اعزام هیئت ایجاد ثبات(6) در حل مشکلات موجود دخالت کرد.

پی نوشت ها :

1. ZLEA=zone de Libre-Echange des Ameriques. (ZLEA=ALCA,enespangnol et portugais ALCA)
2. Lula da silva
3. Daniel ortega-Michel Bachelet -Hugo Chavez
4. Alvaro uribe
5. FARC=Forces Armees revolutionnaires de colombie
6. ingrid Betancourt